In M. Tullii Ciceronis orationes Paulli Manutij commentarius ...

발행: 1579년

분량: 373페이지

출처: archive.org

분류: 로마

291쪽

28ο Commentarius P. Manuti

v v R ct laris sacris , resim s. 6 imp ireperscirimi est, M' Limen naturae, communi ium dientiam minam de mea domo dicere des e com- gentium citum es, ut nihil mortales a dissi inta mitte uel tonsi libus, uel senatui, uel tollegis pontia libus usu capere possint. uerum en antiqua neglig ficum tua1n ac mea quidem his tribui omnibus i 'mus: etiamne ea gligemus, i fiunt maxime, disjs ; hi dixi antea , liberata est at in iis aedibus, uidemtis e L. Pisonem quit necis his ipsis temporibus quas tu Seio, equite R. viro ottimo, per te apem 1 imum uncti um Dianae acessum iu Coelis iij sime interiem , tenes , sectarem dico se is, aras. ti A siustulissee ad unt uicini nas loci: multi sunt etiam iubulis hoe tensorum, memoria multorum firmabo, sedi hoc ordine, qui sic fictigentilicia illo ipso in sacello ladocebo . aetatur xxodo haec res od ex eo s. c. quod - tνtb loco, anniuersaria firmarint .er conquirimus, pre s factum, referri ad uos necessὸ est habeo, quae de immortales quae lata demoret, quid significent te quoiatis religiosis ue,m dicere . clim de domo tua dixero, in loquantur ρ A sex. serrano sanctis a sacella salsos . qua tan en ita est inaedificat faculam, ut alius feceri indensa, inaedificata, pressa,fumina denique tu'itum tibi tantummodo fit demoliendum: tum videbo, num eineespefoedata nescimus e tu meam domum religiosam, nihi ne pept de ab , etiam aliquid dicet utant enim fitere potui te ecqua mentet qua inuastras iquam nohnulli admepertinere armament.rarium reli is V hue qualistbaras: qna uoce ' qua iecendi iusseras et rise . nuper idpatuis dicunt ' recordor: nunc - qua lcge e quam ne is illa quidem imprenitare tuascrip sttas Muin panem nisedem maximae religionis priuato ras: quo puluinari ρ quia si proas i quo simulacro editulit uen bulo contineri . multa me mouent; quodam quod ereptum ex meretricis sepulcro bi imperatoris modes Telluris ni thrationis meae; quod is,qui illud arma- humento tollocaras . quid habet mea domus religiosi, mentarium 'stiuit, meam domum. pontificum hi dicis 11 si quod impuri, acrilegi parietem tangit e stat Ve, liberatam decui lim si atrem' m iudicatam esse citos ne quis meortim imprudens introspicerepost tuam do-bat. mouet me etiam in hac curitate annonaeolarilitate reum, ac te area in tua trientem uidere tollam altius aesturum, tuo asingum, religio Telluris, Creo magis, te is, non ut ego te destitiam,sita tune a 3kias u quod eo ioeento Treuripostulatio deberi dicitur. Ve bem eam, quam delere uolui .sed iam harusticum re ter di iasse loquimur quamquam horsi mrans ciuili tu silua re orsa uideamus

uestibulo . I s . t v i l Appiiiiii . P. Clodii fratrem , sitniscat. subiungit enim e Meani' domum, pontifici in iudicio liberatam, secundum fratrem imum iudicatam elle dicebat. P s v v L A r o expiat sta surrar Iacea te scripti im est, postulationes dccretas esse Iovi, Saliurno, N pnino, Telluri. V STRA, quae apud ueteres stinant. Six. Serranol Atiliae sentis,qui, cum det rediit, Ciceroni promulgata lex est, tribunus pl. cum eollega Nium. Quinctio dissensit. SCRips LRAs lscristit enim x. Clodius. Quo preluinarici puluinarenim erat in sacris N religiosis locis. Morasti astu si ab audibiit si iis ad Bonam deam se monem conuenit. in Pisenem:Εmissus ille auctor tuus prouinciae, cumitii prum Bonae deue puluinaribus intulisset. MERE et Rici si Tanagraeae. pro Domin In μLRATORI si Q. Catuli. MoNvMEN Tot porticu . quam Clodius cum Ciceronis 'domaeuersim Libertati consecrarat. R ID habet meu domni religiosi, i quaedam domus meae pars, quia P. Clodii. bomini si inpuri, A sacrilegi, pariςtum tangit, Aligionis habum quidlam uidetur; ut in ea halut reati aselle videatur

est hae ' de .aeleo Vivis hideo em sermonem:

i qχι m ego non imuto: sic enim sontis,ius legarorum una hominum pra serio munitu sit, tum etiam diuino iure si Mallasmu . sed q9.uo ab illo, qui omnes iudices triabunus e carcere in horrean es t , chires arbitrio sicae o Mnesmu GaIqxe omnia ni rena tractantur, . ci cum Π:o m. viis chio hi rephas fecit , et quid fiat, unum acerrisa m advolararim Here a hi , Ti codosium, lego . tum ad senathm a imitate libera missium, sica percussum' qhod non minus V am de illexandrinis indignum d s immortalibus ese hi um certosito. nec confero nunc in te unum omisia . les maior esset filuiis, si praeter re

nemo esse: im rus plures fiat. hoς tu sic mismos, nos prope iure disidimus. quia Platonem exor ide, quaepara Macedoniae libera est, homineta in illis Iotis clarum, at nGi cm, legatum Thessito stam ad nostrum, ut sie is renuit, imperatorem uenisse ne cis

quem illa propter pecunirem, quam ab eo extorquere nou pdimat,in vincula coiecit, Medis intromi suum,

qui legaro, scio . reo, libero fordi me eris i lilyme henas incideret.secures tuas cruentariscelire nolitis: nomen qhidi in populi R. tantoscelere contaminavit, ut

id nulla retost, nisi ipsius ypplicio, rapiari. quater

hunc tam cesputamus habere, qui etiam medicis suis non adAlutem, Ita ad litiem xtatui starecitemus,qur d

292쪽

In orationem de Harusp. resp. 28 I

st 'atur . TU iusiiivir dum neglectum . hoc quid causa est, quod sire statuo, o illud in hae ritiitate UD sit, perse ipsam non facile hi ter or: Aed ex eo, quod maxime illustreo que insi eperiurum, te ipsium ta- sequitur, suspicor de tuorum iudicum manifesto periuro men inperiuris poenam ijs, quibuscum coniuraIli, dici: quibus olim erepti essent nummi. si a senatu prae- non uocari. sciam postulassent quare autem de bis dicis ἶkechaee

EXPLANAT IO

DE Alexandrinisi quos Romam missos Ptolomaeus rex insidiis plerosque sistulit. Dio. Aa .rt Lod ab ipso Clodio. E. CARCERE, iudices secit, quo anno tribunus pl. fuit, eos, qui propter sc lera in carcerem coniecti erant. PLATOREM exorollarii eadem res narratur in orat. in Pisonem. V et . sa irae appellauiti nam a militibus obvii riam imperator appellatus est L. Pisenem significat. in oratione tamen contra ipsum, Appellatus est, inquit, hic uulturius illius prouinciae, si diis placet, imperator. Da tuorum iudicum mani ejioperiurio I cum te de incestu notissimo abGluerunt. Nisi amnatu praesidiam postulassent i iocus in iudices a Clodio corruptos, qui de eius incestu iudicaturi, cum a s natu, quasi uim timerent, praesidium postulasset; & Clodium tamen, nummis ab eo accepti postea absoluuii senu festiue Catulus, cum ex iis quendam uidisset, Quid uos, inquit, praesidium a nobis postulabi tis an, ne nummii bascripcrentur, timinatis: T. I q. lib.xV. ad Att. AB qs, quibuscum coniurasti. laiudicibus, olim tua pecunia corruptis.

T uideo in haru picum responsis haec esse subire, plancti fuisse, quam bos flavantes Aroris e tibi uere.

a ,sacrificia uetuIta, occultas minus diligenter se diligenter attenderis, intelliges homhiumpoenas deessam, pollutaque. Harustices haec loquuntur,an patrij, si ad , c, non deorum . homines te in refoedissima dest nautesq. multi enim sunt, credo, in quos huius ma derunt: homines impi f.mam, nocentissimum. laud lem: sulpicio cadat. quis, praeter hunc unum e ob re inni: homines propter pecuniam iudicio liberauerunt:

dicitis, quae acra polluta ut e quid planius, quid gra- hominibus iniuria tui II ri, illata in ipsos, dolori nonnias, quid religiosius dici potia e Vetusta, occultaque. fuit: homines tibi arma abj in me, est ρω in illum inuinuo ulla verba Mntulum, grauem oratorem , me disim ctμm ci em dederunt: hominum beneficia prosus co tum, saepius. ctim te accusaret, usurpasse, quam haec, cedo tibi, ac maiora no tesse quaerenda i a dijs quidem quae nunc ex Etrusiis libris in te conuero, atque intem mmortalibus q'ae potest homini maior esse poena fur pretata dicuntur. etenim quod surificium tam uetus re, ἀH e dementia nisi forte, in tragoediis quos uula est, quam hoc, quod a regibus aequale hais urbi accepia re ac dolore corporis cruciari, ac consumi uides ,gratii mus e quod aut era tam occultum, quam id, quod non so rei destrum immortalium irassubire, quam illos, qui fumi in curiosos oculus excludit,sed etiam errantes,quo non rentra inducuntur,pκtas. non sunt illi eiulatus, os modo improbitas, sed ne imprudentia quidem post in- misMi Philoctetae tam inseri, quamquani fiunt acerbi trare' quod quidem sacrisium nemo ante P. Clodium Pam ista exsultatis Athamantis, o quam somniumon memoria uiolauit, uemo umquam adjt, nemo ne- matricidarum. tu, cum furiatis in concionibus uoces alerit, nemo ure assicere non horruit: quodsit per uim mittis, cum domos ciuium euertis, cum lapidibus optiarines Vestales,' pro populo I .st in ea domo, quae est mos Riro foro pellis, cum ardentes faces in uicinorum iu imperio, sit incredibili caestimonia, fit ei deae, cesus tecta, iactas, cum aedes sacras instammas , cum seruos ne nomen quidem uiros stire fas est: quam iste iccirco so concisas, cum sacra ludosq. c turbas, cum uxorem si 'nam dicit, quod in tanto sibi celere ignouerit. non igno- rorems non dis mis, cum, quod ineas cubile, non stri init, mihi crede, nou. nis forte tibi ignotum putas, quod iis, cum baccharis, cum furis, tum das eas poenas, quae te iudices dimiseruηt excussum, o exhauIlum, suo iu- sunt solae hominum sceleri a diis immortalibus constitu- dicis absolutum, omnium condemnatum: aut quod ocu min. nam corporis quidem nostri infirmitas multos subielos, ut opinio illius reli onis est, non perdidisti. quis casus perse: denique ipsum corpus tenuisma saepe denim ante te sacra illa uis ciens uiderat, ut quisquam ρω - Ο coocitur: deorum tela in impiorum mentibus O , quae si ueretur ili Ud si Ius,scire post e am tibi H Pntur. quare miserior es, cum in omnem Dudem rapo minis obesset caecitas plus, quam libidinis e ne id quia ris oculis, qua i omnino oculos non haberes. dem Ientis, conniventes it os oculos abavi tui magis

EXPLANATIO

Von sic cit in tam uetustum est, quaeis hoc, i Bonae deae fieri selitum. Q Ag est in treperio, ldomum pontificis max. significat. nam in ea sacrificium illud fieri solebat. Nou, mihi crescinon. Iitcrata particula, non, ueniis latem habet: ut ad Atticum: Non sunt ab obscvio nostro, non: suas radices Lab hi Quo loco pii ira diximus, recitatis etiam Graecorum exemplis. Λη Avi tuit Appii Caeci et quem non abavum , sed proauum appelliat in epistola ad Appium P. Clodii iratrem. subtiliorem Nn enim

293쪽

18 et Commentarius P. Manutis

enim historiae nationem saepe Cicero negligit. nam reuera nec abavus, nee atauus, nec tritatius p. Clodii sitit Appius Caecus, sed tritaui pater. F i. A G R A N T E s l eidem Clodiae, quae Metelli Celeris uxor se rat, flagrantiam oculorum tribuit in orat. pro Coelio. IN istum in ictum ciuem l in Pompeium,qui se domo tenuit mctu armorum Clodii quamdiu tribunus pl. fuit. Ei v LArus, pede sagitta Herculis uulnerato. de Philoctete tragoediam scripsit apud Graecos Sophocles, quae instat, apud Latinos Atticus, quae pcrij t. Ex v LTATIO Athamantis,1 si rore perciti, laesa Iunone . de quo in P senem, & Ouidius Metam. MATRICIDARvMI quorum notissimi Orestes,& Alcmaeon.

SE O, quoniam Diis omnibus, quae commi si de dicunt, suis es dictμm; uideamus,quid j-d harustices a d siam immortalibus disinit moneri. Monent, ne , per optimatium dis ordia , dismison nu3. patribus, principibusq. caedes, periculas cycentur, a xillas deminuti distulantur; quare ad unum imperium provinciae redeant, exercitusq. purpus, deminutioq. asecedat. Haruspicum uerba sunt haec omnia: nihil addo de meo. quis igitur hanc optimatium dis ordiam molitur λidem ister nec ulla ui ingen , aκt consil sui, sed quodam errore nostro: quem quidem illa, quod obscuriis nouerat,scile peri exit. hoe enim etiam turpius aspia tum re=. quod ne ab eo quidem uexatur,ut . tamquam fortis in pugna uni , ac petis a forti aduersario uulneribus

aduersis o honestis, casere uideatur. Ti. Gracchus comtiellit statum rixitatis, quagrauitate uir e qua eloque ita qua dignita:ct nihil ut a patris, auiq. Vicarii praefabili tot i q. hirtute, praeteri am quod asinatu dos iterat, distexisset .secutus est C. Gracchκs, quo ingento quanta ui, cluanta grauitate dicendie ut dolerent

boni omnes, non illa tanta renamenta ad meliorem menr , uoluntatemq. esse conuersa. ine L. Saturninus ita fuit effrenatus, paene demens, ut auctor esset inegius, o ad animos imperitorum excitandos in lammandosq.

perfectus . nam quid ego de T Sulpicio loquare cuius tanta in dicendo gra 'has, iucunditas, tanta ubertas fuit, ni posset, uel ut prudentes errarent, velut boni minus benesentirent, perficere dicendo. Cum his con Mari, O profabite patriae quotidie dimicare, erat Q ino illis, qui tam remp. gubemabant, incisum: sed habebat ea molesta quandam tamen dignitatem . hic uero, de quo ego ipse tam multa nunc dico, pro dii is mortales, quides e quid realete quid assert, ut tanta ciuitas ,si cadet,' 'od dis omen obruant, a uiro tamen colem uideatur eqre post patris mori , primum illam aetatulam Damad scurrarum locupletum libidino detulit: quorum intempera :ia expleta, in domesticis es germanitatis δε- pris uolutatus: deinde iam robustus, prouinciae se, ac rei militari dedit, atque ibi piratarum contumelias perpessus, etiam Cilicum labidines, barbarorum. satiauit: post, exercitu L. Luculli sollicitato, perae an dum scelus fugit illinc, Roma se recenti aduentu suo cum propinquis suis decidit, ne reos siceret : a Catilina pecuniam

accepit, ut turpi me praeuaricaretur. inde cum Mur nase in Galliam contulit i in qua prouincia mortuorum

testamenta conscripsit, pupillos necauit, nefarias cum multis scelerum pactio res sὸcietatesiue conflauit et unde ut redri, quaesum illum ma vi me secundum, uberemq. campei diem totum adstita redegit , ut homo popularis Iraudaret improbi me populum; idems uir clemens diuisures omnium tribuum domi ipse siuae crudelissima morte mactaret. Exorta es illa rei p. uris, religionibus, πιι

ctoritati uestrae, iudiciispublicis finena quaesura: Aqua idem iste deos hominesq. pudorem, pudicitiam, sienatus auctoritatem, ius,fas. leges, iudicia violauit. atque

bicei gradus o Mibora tempora , fultos nostras disicordias P . Clodio gradus ad remp. hic primus es aditus

ad popularem iactationem, atque adsiensius . nam Ti. Graccho inuidia Numantinifoederis, cui feriendo,quaesor C. Mancini consulis cum est, inter uerat , in ect Ioed re improbando senatusfieveritas dolori , est timori Istis: isaq. res illum, fortem, o clarlim utrum, a gravi

tate patrum desci cere coegit. C. autem Gracchi m mora fatema, pietas, dolor, magnitudo animi ad exserendas domestici sanguinis poenas excisauit. Saturninum quod in axnonae caritate quaeso m a Dasiumentaria procurationes natus amouit, eig. rei M. Scarei rem praesecis,

ma caussa prosccthm, Cais q. Iulio con 'lat in contra levipetentire, lentem, longius, quam voluit pop/ Irris aura prouexit . fuit in his omnibus caussa, O si non im', cnusta enisu potes tulitam male de rep. merendii sae caussa grauis tarn ,er eum aliquo animi o virili dolore conicincta. P. Clodius a crocota, a mitra ,a muliebribus soleis, purpureis q. fasi olii, astrophio , a po tria, afugitio, astupro effactus repente popularis . niseum mulieres ea omatum ita deprehendisnet; nsi ex eo loco, quo eram adire fas non erat, ancillarum ἰω cis emissi a sit: ρ relari homine populus rest. ciue tali careret. Have ob a mentiarn in discord s nostris, de quibus ipsis his prouinys recentibus a dys ammortalibus admon mur, arreptus es unus ex patris 1, cui tribuno pLfeni non liceret . quod anno ante frater Metellus,o concors etiam tum senatus principi Tompeio, si tentia

dictiali, excluserat, Me Amq. una voce ac mense restiterat, id post disdium optim. rtium, de quo ipso nunc m

nemur , ita perturbarum, ita e pei mutarum est, ut,

quia frater consul, nedieret, obstiterat, quod fixis, σ1odulis, clarissimus vir, qui illum reum non laudaret, eo

Haserat a is consul e teret in discopa s principum, qQ illi unus inhvicis mus esse debueraι, eo sieci auctorest diceret, cuius aructoritatis neminem posset paenites e.

Iniecta est fax foeda, ac luctu a rei p. petita est auctor

trahestra, grauitas amplissimorum ordinum, coi Bisiis bonorum omnium, totus denique ciuitiis fatus: tare enim certe petebantur, cum in me, cognitorem harum omnium rerum, illa flamma illorum temporum conres

batur . excepi, O pro patria solus exarsi, sic Iamra, ut nos, isdem ignibus circumsaepti, me primum ictum pro uobis, O Jumantem uideretis . non sedabantur di ordiae,sed etiam crescebat in eos odium, a quibus nos δε- sensi putabamur. ecce i dem auctoribus, Pompeio primcipe, Pi cupientem Italiam, populum mauum desiderantem,stagitantes uos non auctoritate sua solum,

294쪽

In Orationem de Harusp. resp. 283

sedetiam precibusad meam salutem excitauit. restit iuratium disi diis excitari. cuius initia furoris LGlisimus. sit disordiarum Mir a Muta : a Gu-- fensionibus eorum, qui tum a uobissi irem iudebantur, miri pissionibus conquisamus: m,n sinis eadem ista suguntatasunt . reliqua iampraecipuansu tribunati ,

labes : ea habet comisces: ea miscet, ac iuxtat, ut m etiam pocltrometarum, obtrectatores eorum, atque a

do uendat illis, nec tamen ita , ut se quissuam , se ab neror' defenderunt, ne a rep. reip. pestis remoueretών. Hlo laudutus sit, laudationem putet, sed ut eos, quos institerunt etiam, ne caussam diceret; etiam,ne priuatus non amant, ab eodem Ioleant vituperari. atque ego ἄτ. etiam ηe in sinu, atque is delici s quidam optiminγnc non miror: quidenim faciat ad adi illos, bo ues viri uiperam illam uenenatam, ac pestiferam habereρ sipientismos graui Omosque, miror: primum , quod ruerunt e quo tandem decepti munere λ uolo , inquiunt, quemquam clarum hominum, atque optime de rep. suse esse, qui in concione detrahat de Pompeio. detrahat ille e meritum, impuri mi uoce hominis uiolarificile pa- uituperando uelim, sic hoc uir summus, arque optime liuntur: deinde, quod exsimant perditi hominis prost, de mea salute meritin accipiat, ut a me dicitur. dicam

rati . maledictis posse, id quod minime conducit ipsis, quidem certe, quod sentio. mihi mediusfidius tum de i

cuiusquamgloriam,sgnitatemq.uiolar postremo,quod lius amplissima dignitate detrahere, cum maximis lusexonsentiunt id, quod tamen mihi iamsi icari uitatur, dibus e serebat, hidebatur . Vtrum tandem C. Marius illius iurentes, ac uiolentos impetus visi ipses posse con- si lendidior, cum eum C. Glaucia laudabat, an cum eum nerti. atque ex hac nimia nonnullorum alienatione, O iratus postea uituperabat ean illa demens , O iam quibusdam haerentia tela in re p. quae quamdiu haere- pridem ad poenam, exilivmq. praeceps .foedior, atque hant in uno me, graviter equidem .sed aliquanto leuius inquinatior in Cn. Pompeio accusando, quam in uniuem

ferebam. an iste,nsprimost dedidisset Vs, quor an sesinatu uituperando fuit e quod quidem miror, cum

.mosa uestra auctoritate seiunctos esje arbitrabamur; n .alteram Parum siuiraris, alterum esse tam bonis ciuias eos in caelum Ris laudibus, praeclarus auctor, extol- bus non acerbum .sed ne id uiror optimos diutius des ieret; ni se exercitum C. Caesaris, in quo fallebat multos, ctet, legant banc eius contionem, de qua loquor, in qua sed eum nemo redarguebat, nisi eum,inquam, exercitum Pompeium ornat, o potius deformat rerte laudat, σsi is iussis in curiam Ie immissurum minitaretur; nisi unum esse in hac riuitate dignum huius tapery gloria

- .. . Pompeio adiutore, M. Craso auctore, quae faciebat, dicit, σsignificatsi illiamicisimum esse, o reconcili face, eclamaret; nisi consules causum comunxi secum, tionem 41ὸgratiae actam . quod, ego quamquam, quid a quo uno non mentiebatur, confirmaret; tam crudelis sit, nemo; tamen hoc statuo,huncise amicus UR: Pom-met, tam eratus resp. uexaror esse totuisset e idem , peio, laudaturum illum non suis. q,id enita, sissim postea quam re pirare uos a metu caedis, emergere aucto misiganus est, amplius ad eius laudem minuendam si ritatem uesram astactibus illis struitutis, reuiuisiere cerepotuisset uideant ij, quiasium Cn. Pompeio inim Me norim ac desiderium mei uidit, uobis ρ coepissis cum esse gaudebant, ob eamq. causiam in tot , tantisq- rosa est e Mnestare. tum, leges Iulias contra θλ . sceleribus connivrivant, O nonnumquam eius in nescia latas, hic, in concionibus dicere: in quibus le- tos, atque est roratosfurores plausum suo posequo-gibus inerat curiata illa lex,qua totum eius tribunatum tantur, quam se cito hinerterit: nunc enim iam laudae continebat, quam caecus amentia non uidebat: produ- illum; in eos inuehuur, quibusβ antea uenditabat quid

rebat fortismum uirum M.Bibulum; quaerebat ex eo ς exsimatis eum, si redistis es grusiaeparueris. Dctu C. Caesere leges serente, de caesos per neseruasset sim rum, qui tam lisenter in opinionem gratiae irrepat e perse illastruasse dicebat. Augures interrogabat; quae a 4 ego alias opthnatium discordias adys ismon ira lata essent, rectene lata essent eici uitio lata esse di- άbus Quiri putem Z nam hoc quidem uerbo nequeT. ebant .serebant in oculis hominem quidem boni viri, Clodius, neque qui um de gregaribus esu aut de coseo de me optime meriti, sed illius, ut ego arbitror, fur ir s designatur, habent Etrusia libri certa nomina, ris ignari. longius pro it: hi ipsum Cn. Pompeium, quae in id genus ciuium cadere possunt. deteriores, ro-Quctorem, ut praedicare Usolitus, consiliorum suorum, pulsos quod iam audieris θ hos appellant, quorum σinuehi coepit. tribunatiam an iuris . tum uero est mentes, resβαperditae, longe' a commisi saluse

ratussiposse, quoniam rogarum domestici belli exstin- di iunctae . quaere, cum dis immortales monent de opi ctorem ne musicelerefoedast tam etiam Pson extem maritim L cordiis, de Harismorum, σ optime merit norum bellorum , hostiumq. uictorem epigere. tum es rum ciuium dissensone praedicunt, cum principibus p illa tu te L C laris scelerata, o paene deletrix huius riculum caedemq. portendant; in tuto collocant ci imperassica di prehensi. tum ille, cui nulla hostium diti- dium, qui tantum abeu a principibus, quantum aD-tius urbs umquam fuit clausa, qui omnes angusto, ris, quantum a religiosis. uobis,o cInrissimi, atque o Lmnes altitudines Mmnium obiecta tela semper ui - mi ciues, o vestrae saluti consulendum, prospiciem tuteperireme, obsessus ipse est domi meq. nonnulla λpe dum uident. caedes principum ostendisur : id, quod intentorum uituperatione timiditatis meae, consilio, ομ- ritum optimatium sequi necesse est, adiungis uri etiam,cto suo liberauit. nam, si Cn. Pompeio, uiro uni omnium ne ia unius imperium res decidat,admonemur. ad quem fortismo, quicumque nati sunt, Romam magis fuit, mettim si deorum monitis non duceremur, tamen ipsi noqvim turpe, quam diu iti tribunus pl. suit, lucem non stropis, coniecturaq. raperemur . neque enim ullus se ad sticere, carere publico, min, eius permis; cum in lius L ordiarium solet esse exitus inter Haros, o potem concionibus dicoret,uelle se in Carinis aedi care alteram res uiros, nisi aut uniuersus interitus, aut uictoris do porticum, quae Palatio responderet: certe mihi exire minatus, aut regnum. Dilsensit cum Mario, tiari Modomo me et ad priuatum dolorem fuit luctuosim, ad ru- ciue, consiui nobili mus, o forti mus L Sulla: horumtionem resp. gloriosum. Videtis igitur, hominem per se uterque ita cecidit uictus,ut uictor idem regnauerit .cuminum iampridem a pictum, ac iacentem, permessu o- Octauio collega cima ct Uit i utri que serum sicunda

295쪽

284 Commentarius P. Manuti

'tauriare is stlargita ,aduersa monem. idem iis dem, ne occultis consilirs resp. tietatur. piae Ilituo rum Sulla ueperitis: tum sine dubio habuit re tempo- enlisera, qtuam eius, cpιi auso in contione enirere, m- tectatem, quamquam remp. recuperauit. Inest hoc tem sisti esci oportere, Hriinctionem iste isti, clauci pore haud obsimum octum, atque id insitum penisus, aeraris , ludisia tolliemsi forte existminis hoc tam er inustum auimis hominum amplissimorum: dis ne tam colluuionem illi, tantamq. exesionem c tutis in principes f. aptatur occasio: qui non tantum opibus u mememsubiro in Ressiris, nec cogitanti uenire potuisse . rem, nescio quam fortunam tamen, ae tempus exspe- est quidem Euplorus uini, stupri, somni, ennsq. incomesani: qui sine controuersia plus possunt bifortas nom stirarismae, ac dementissmae temeritatis: uerumta--mquam consilia, aesententius inimicorumsuorum ex men nocturnis uigiliis, etiam coitione hommum , ius timescunt. tollatur haec ociuisate discordiar iam omnes' tium illud conceptum, ac meditatum est . mementote, i , qui ponenduntur, metus exstinguenturi iam istaser P. c. uerbo illo nobis tentatas a res uestras, operpens, quae tum bis delitesiit, tum se emergit, oesertur nisiosam uiam leno consuetudine essemuηθ- Ene, compressi atqXe Erisa mortuo . monent enim q-

EXPLANATIO

AV r in .se sicanit materiit. P. Pictol qui loquis moratoriis libris. I. . tvcvt..tti euius uxor erat Codius soror. SOL LlcrTATO,l bello Mithridatico . Plutarchus. CVM yropinquis sivis decidit, ut reos areret: I se omnes plane ueteres libri . milii nec ii istoria hare nota

est, nec satis constat, menta ne locus uacet. Α. CArrLrNAt quem cum accusassct,praeuaricatoris

infamiam si ibiit. in Pisonem,&Aseonius. Q. Esrvat illumi quem populus facere soleret, diuisciribus in eampo nummos clistribuentibus. V i R clemensi ironia. clcmentem im se prosicbatur, eamq. siti contra Ciceronem odii caussam afferebat,quod elues Romanos occidissici, DEOS, hominesq. I Deos, quia uiolauin eum via inor esset, saera Bonae deae: HomiRes, quia pompeiae, Caesaris poni max. uxori, Propopulo sacra facienti, quaestor stuprum intulit. Pu Do REM, pudicitiamq.l pudor est animi,pudicitia corporis. SENA rus utictoritatem, i quia eanstam suam de incestu noluit a senatu iudicari. 1VD C2A uiolauit. l quia, corruptis iudicibus, absolutus est. HIC Hgradust quaestura, in Mamos hominesq. sinatum, leges, iudicia uiolauit. Nos Tn As discordisi quarum causta tantat et tur improbitas. AD popalarem iactationismi ut se populo iactaret, quasi rus praeclaras in quaestura se fisset. AD scrvsvs. uost eiusmodi quaesturam adscendit ad honoro . nam S tribnnatum pl.&aedilitatem est adeptus. Quo spectant ea , quae paullo post cum indignatione 'nadam in striintur. P. Q dius a crocota, a mitra, a muliebribus soleis, purpurei'. fasciolis, astrophio apsaltria .a flagitio stupro est saetiis repente popularis. I N v i D i A 'Numantini foederis, i Plutarchus. Aa optima caussapros ctum, I hoc est, quod ait Asconius, Ab initiis bonarum actionum ad perditas progressus. primum enim

pro rep. deinde contra piignauit: unde Sulla uictoreest intersectus. SAT vRNIN vht quod: nonnulli iter cres libri, Saturninumq. habent: alii, Saturninum quidem rutrique mendose . placoet ,Saturninum, quod curn. CA Gq. Iuliol Caesari Straboni, qui deridiculis lib. de Orat. disputat. CorusvLAT v N contra leges petentii pertinent ad hune locum Asconii uerba. C. Caesar, inquit, aedilicius quidem mortuus est, sed tan tum in civitate potuit,ut caussa belli ciuilis contentio eius cum Sulpicio tribuno fueritinam dc sporabat, di id agebat Caesar, ut, omissa praetura, consul fieret. cui cum primis temporibus iure Sulpicius rci, steret, postea nimia contentione adferrum, Rad arma procossit. CROCOTA, I crocei coloris ueste muliebri Plautus in Epid.&ΑuI. Mi TRA, capitis milliebre tegumenti im. M v L IE-n Rr sv s soleis, soleis mulieres, calceis uiri in publico utebantur,ijdum tamen soleis domi: unde Horatius, Et soleas possit. Pu RνvREI s Q. fociolis,l fascus quid crura uiri tegebant, non tamen pu pureis, sed albis. quibus cum Pompeius Magnus cretatis uteretur, nouum morem lasciuia quadam inductum carpens Cicero in quadam ad Atticum epistola, Cretatae, inquit, eius sistrae mihi non placebant.

STRO puro, fiseia pectorali qua papillae cohibebantur. PSALTRIA. I psaltriae uestitu, vo ingressus est in eam domum, ubi Bonae deae sacra fiebant. FLAGITIO. O stuprol BONAE duae

Puluuiaribus illato. PorvLARis; l populo gratus, cum esse dcberct odiosus. ANCILLAR v MI non nistronariam. EMIS Susi in domo ponti ricis max. quo stuprum intulerat. ARREPTVS non delectus cum ratione aliqua, sed improbo consilio temere arreptus, qui rem p. poturbaret. V v v sexpat ac si P. Clodius. NON Ecem. I nam patriciis tribunatus pl. non dabatur, de Clodio tamen in discordijseivium datus est. ANNO antei ante Caesarem consulem, qui Clodium ad picbcin tradaxit. FRArant P. Gadij non germanus, scd consobrinus. METELLus,l Celer. consul. C o N-Co R s etiam iamsi iust qui dissidere coepit anno sequenti, aliis Caesarem, alijs collegam Bibulum sequentibus. PRaNCipi Cn. Pompeiosi erui dii thi si sic testatur uidebitur Pompeius pro Q dio ad picbem traducendo sententiana dixist):cium tamen, contra cum dixisse, infra cognoscatur, ubi & de consule Metello, di de ipso Pompeio idem iteratur his uerbis: Quod frater consul, ne fieret,ubstiterat.quod assinis, di sodalis clarissimus uir, qui illum reum non laudarat, cxclustiat. Non igitur Metellus, de senatus Pompeio exclusit, idist negauit, sed eum Ponarcio, sintentiam contra Codium diccnte, inclusit quare omnino legendum statuo, Principe, non Principi, Dicente, non Diccnti: adiuuante Masciano libro, in

quo est, P ipe. Λ p νI N is,l Pompeius, cuius filius Appii filiam, fratris P. Clodi j. in matrimonio

habebat.

296쪽

In Orationem de Harusp. resp. 2 8 s

hinebat. SODALIs,l eius nomen sedalitatis obscurum: honestam quidem fuisse, uerba ipsa decla .rant. sic pro Murena: Ser. Sulpicius, sodalis filii. Et pro Coelio: Sibi in Lupercis sedalem esse Coelium diuxit. REvΜΦ de incestu. NON O. rvi, i laudabamur rei a claris uiris:&laudati it hoc anno Pompeius P. Sextium, de ui reum. Is . CON sv Ll C. Caesar, qui Clodium ad plebem traduxit. D B v E R AT, I ob uxorem a Clodio stupratam: quo eam climinc, aut criminis certe suspicione, dimisit. E ci auctaret profecto significatur Pompeius: qui . hoc anno uxore ducta Caesaris consulis filia, eius ii luntatem in omni re secutus est. nec ad alium magis, quam ad Pompeium, spectare uidetur id, quod sequitur, Cuius auctoritatis neminem posset paeniture. Di CERET ,1 ad incusationem suam. COGNIT O REM, I des serem. Nos duensit cum, a Clodio pulsi, restituti stimus in patriam . IN. Eos lin bonos uiros. praesertim in Pompeium: cui Clodius, pulso Cicerone, ita inimicus esse coepit, ut eius uiatae insidias secerit. quibus patefactis tamdiu Pompeius domi se tenuit,quamdiu Clodius in trisu natu fuit. Iis Da M auctoribus, i qui me absentem des derant. V τ modo umdat mutilus locus, qui se lasse si e restitui posset: ut modo his sese uenditet. modo illis. Consul di ueteres libri. VI Tvps RARI4 ut Pompeium, quem Bibulus, Cato, Domitius, Caesari fauentem, non amabant. Ex hac nimia i t tus hic locus obscuratur mendo. pateret sentcntia, si siet geretur, de quo tamen nihil assimo: Ex hac nuinia nonnullorum alienatione a quibusdam haerent ea tela in rep. AN. is τε, i describit illud tempus, quo pulsu scii a Clodio tribuno pl. Quo RuM animosi Caesarem, Pompeium, Crassum signi sucat. ii enim inter se coniuncti, a senatus auctoritate. idesta reip caussa desciverant. ARBITRA EAM vR ; rectius, Arbitrabatur: ut in Clodium totam culpam conserat: quasi arbitraretur id, quod Omnino uerum non esset. ita Cicero principes ciuitatis, Caesarem, Pompeium , Crassium, quos tunc non amicos, hoc autem tempore sui amantissimos habebat, nouae coniunctionis tuendae gratia ex aliqua parte purgat. N se S i eos in caedam fuis laudibus extolleret tum, cum tribunus pl. erati infra, laudibus a Clodio clatum es se Pompeium dicit. PRAECLA Rus auctorii grauis, S qui ualde ornaret eos, quos in caesum laudibus. extolleret ironia. LEGEs Iuliust a C. Iulio Caesare consule, inuito senatu, latas. CoNTRA .iubjiciat de caclo seruante, impediendi gratia, Bibulo collega. Cuni AT Al de adoptione lodij. QVAE toti metas ιribunatum continebat, i nam si euriata lex uitio lata rplcbcius esic Clodius non potuit, ergo nec tribunus pl. QVIDAM boni uiri,1 Caesaris inimici, Bibulus. Cato, alij b c derep. sentientes. A . No N N v L L i s.1 qui Pompeium odcrant, cum Caesare conii incium. TOGAT: vul ipsum Ciceronem, qui Catilinae coniurationem in urbe oppresserat. Sic Al pro Milone: Comprehcnsus est in templo castoris seruus P. Clodij , quem ille ad Cn. Pompeium interfici dum collocarat. extortae est confitcnti sica de manibus: caruit soro postea Pompeius, caruit senatu. caria it publico: ianua se, ac parietibus, non iure legum, iudiciorumq. texiti MisvRRI muri magis Ivit, quamn turpe, I mia seria cnim carere culpa potest turpitudo non potest. Miserum, placerct magis, quam, Miserrimum. I Ncarinis i in Pompeii domo. quae erat in Carinis, unde illud sex. Pompeii, cinabimus in Carinis. A DIFICARs arseram porticum,l Euersa Pompeii domo, sicuti, euersa mea, porticum succrat in Palatio. Q Aε Taratis restonderet: l quae porticum illam reserret, quam in Palatina mea domo aedificauerat. AD ratioram resp. l Pompeius mim, cum exire domo noluit, uni tibi cauit: ego, ci motu id momea, rei p. consului. C v I vs Misin rotis,t prima tribunatus tempora. Eo RuM,l Caes-ris, Pompeii. Crassi, qui tum ab istimatibus dissentiebant. IAM praecipuistis tribunatus, i tria ponit tempora, incipientis, desinentis, finiti tribunatus. nam praecipitantis, ualet, ad exitum accedentis . α Matius in ep. ad Cic. Aetate praecipitata, dixit, quae iam ad initum uitae perum isset. OBTRECTATORES eorum, iiij, quos iam saepe no in inaui, bibulus, Cato, Domitius. N a causam diceret; l ne iudicium fieret, eum accusaretur a Milone de ui. ad Lentulum: Impunitatem est eorum sententiis ait ecutus, qui, cum tribunus pl. poenas a seditioso cive per bonos uiros iudicio persequi uellet, exemplum praeclarissimum in osterum uindicandae seditionis de rep. sustulerunt. Pro Sextio: Ecce tibi consul, practor, tribunus pl. nouano uigcncri scdicta proponunt: ne reus adiit: ne citctur: ne quaeratur. NE 'ιvatus ebet. I nati cum ante Clodiu iudiciunt comitia aedilicia scri uoluerunt, aedilis cur. ut crearetur, e lucrunt. I N Imu,mque indelis si Ad Lentulum: Inimicum meum, meum autems immo uero legum , iudicaOrum , Otii, patriae, bonoru omnium, sic amplexabantur, sic in manibus habebant, sic fouebant, sic in me praesentc Osculabantur, non illi quidem ut mihi stomachum facerent, sed certe ut faccre se arbitrarentur. C . G L A CI Al praetor, primum amicus C. Mari j consulis, deinde dc illius, dercip. inimicus. internetus cst, ut hostis publicus, cum Saturnino. A L T E R v M gratum sit uatis, i uitupcratio Pompeii. A L T R v Μ i uituperatio senatus. T A M bonis ciuibus f qui Pompeiu oderunt. N E ιd viros Ῥι. mos diutius dei mi, i Pompeiu a Clodio uituperari. U R NAT, an potius uero, vis; pcrsi stit in hoc; ii quem Clodius Laudet eum dcformari potius,quam ornari. Qv I D sit, nisi ι; reconciliatione grati ac non utic t-cta in significat. ΛD . EIVS Laiadem minuendam i ualde minuit cius laudum, cum cum Laudauit. VIDEANTissi, i qui dicunt: Volo cite, qui in concione dctrali it de Pompcio. Si . tutius et paliae par erit, i Si uere cum Pomycio in gratiam rodiret: quod nunc, quamquam iit falsum, in concione tam n pracdicat. ESSE Iacturum.1 pro Pompeio colura eos, qui cum in concionibus unuscrari uolcbant. Qv A S ego aliast nisi quorundalii Donoruiri uirori ι n. cum Pompeio 1N . Tvro ιυὼυιωκι cloω. m, ἱ nihil ci

pocutu, i plus pol crant Caesar, S i cmpcius. SENTENTIA I insen tu. SE Din. i antiisque

297쪽

186 Commentarius P. Manuti;

que dictum. Nepos in Attici uim i Quibus ex malis ut se emerserat . sic, erumpore,&se erumpere, umeres Acebant. FERT v R illuc, desitescit hic, in senarii: suam enim hic mentem occultat. Fertur illuc, ad populum: nam ibi aperit consilia sua. illuc autem, Cieero cum dicebat. digito Grum, apertis curiae ualuis ostendebat. V E R so idone mol eum iustituim nominauit. T a N τ A T A s aures uinas, i an uerbum illud netarium 1 re possent. sed quo modo tentatae sent senatorum aures, cum illa Clodius non in senatu, sed in concione dixerit Quia pollunt desinatores in concione adesse. IN rostris I e quibus arbitratu suo, aedilitat mi gerens, concionari Potcrat

augeatve . RU'lsos rideamus '. nam, deteriores quisset, pin docebo . sed tamen , in eum cadere hoc uerbum Maxime, qui sit nutis omnium mortalitim sine ulla d bitatione deterrimus, concedendum est . qui sunt igitur repulsis non, ut optior , ii, qui aliquando honorem uiario ciuitatis, non sum nons vir assecuti: nam id quidem multis saepe optimis ciuibus, atque hones smis uinis accidit. repulsi siunt', quos ad omnia progressientes, quos munera contra leges gladiatoria parantes. Posaperti me largientes non stolum alieni, sita etiam sit, uia

cini, tribules, urbani, rustici repulerunt. hine honore augeantur, movemur. debet esse gratum, quod praedia cunt: sita tamen bais malo populus R. ita , nulla harusticum admonitu sua onleprospexit. Deteriores eo te r quorum quoidem magna es natio ,sed tamen eorum

omnium hic dux est, atque princeps. etenim, si unum horninem deteri imvmpoeta praestantialiquis ingenio, fictis conquisitis q. nitiis deformatum, utilat inducere,ntiyxm profecto dedecus reperireposset, quod in hoc non inest; multaq. in eo penitus echa, atque haerentia praeteriret . parentibus , Odi s immortalibus, Op

rriae nos primum natura conciliat. eodem enis tempo-

, iura, ct certam in stdem ciuitatis, ac libertatis adytroiamur. iste parentum nomen, sacra, memoriam, gentem Fonteiano nomine obruit: deorum ignes ,sollemnes mensis, abditos ac penetrales secos, occulta ely maribus non

inui asestim,sed etiam inaudita sacra inexpiabili scelere

peruertit: idemq. earum templum inmmmauit dearum, quarum ope etiam ali s incend3s subuenitur. Quid de patria loqua re qui primum cium ciuem ui, ferro, peris sis, urbe, omnibus patriae praesidiis depulit, quem uos patriae conservatorem esse saepit me iudicaueratis: δε- inde, euosofenates, ut ego si per diat, comite; duce, urit e dicebat ;*natum ipsum, principem salutis, en ris q. p blicae, ut, caede, iacend sq. peruertit: fu litcu u leges, Aeliam, O Fhsam, maxime res statares: censit A exstinxit: intercesonem remouit: auspicia deleuit: consules sceleris sui socios, aerario, prouinc's,

exercitu arma th: reges qui erant , vendidit ; qui non erant, appellareel: Cn. Pompeium rei, foro domis' compulit: imperatorum monumenta evertis r inimicoram domos disturbauit: nefinis monumentis nomen suum in

Fripsit. semita sunt scelera, quae ab illo ia patriam sunt

edita. Quid, quae in singulos riues , quos necauit e fo- os, quos diripuit e inperatores, quos prodidit e eici ritus, quos tentauit e uvid uero ea, quanta sunt, quae isse ipsum scelera, quae inlisos edidit Z quis minus h quam pepercit hostium castris, quam illa omnibus comporis Dipartibus quae nauis umquam in stumine pu-

blico tum uulgata omnibus, quum istius aetas fuit e quis

umquam nepos tam libere es cumsoriis, quam hic cum sororibus uolatratis e qnam denique tam immunem charybdin poetae mundo eaprimere potuerunt, quo raucis exhaurire In tres potiet, quantas Me Sura tiorum , M.tarorumq. praedas exsorbuit aut tam eminentibus canibus Soham, tamq. ieiunis, quam quiabus sium uidetis Gesi's, Clodiis, Tit s Rostra ipsa mandentem e et 'are, id quod extremuem es in I russu mrespon sis, prouidete ne resp. status commutetur. etenim

nix haec, si unesque Istiriamus, iam labeficta, uix, in-

qnam innixa in omnium no rum humeris cohaerebraripuit quondam ita firma haec riuitas , o valens , Din gligentiam senatus, vel etiam intrarias ciuium sei repose set : iam non potest: aerarium nius m est uia statibus non fruuntur, quiredemerunt: a ictoritas principum cerior consensius ordinum est da tufus: ius aperinunt: suffragia dii Dicta tenemur a paucis, bonoros aum iuad nutum nostri ordinis expeditus iam non erit reis

quisistro patriae salute opponat inuidiae, 'IN

hac requiretis. quare hμnc statum, qui nune est, a disiumque ea, nulla alia re, nisi concordia, reti crepossumus . nam, ut meliore mus loco, ne optundisci idem in , Eo impunito e deteriore aut Ari Tatu ut smus , unus en instrior gradus , aut iste rus, aut struitutis . quo ηe trudamur, d3 immo Hales no a monent ; qu Lim tuopridem humana tonsilia με

flem , tam nauem non fascepissim, non, inquit , ni si hanc personam, e bas partes honoribus popali R. uestris plurimis ornamentis, mihi tributis , deberem, postra sustiuore sed tamen sutile, tacentibus ceteris, re licuissem: sed haee oratio omnis sui: non auctoritatis meae, sed publicae rellionis. mea fuerunt uerba fortasse plura, sistentiae qui Δω ι es haruspicum: ad quos

aut referri nuntiata ostenta non conuenit rut eorum responsis commoreret necesse est. qnoesi cetera magis perustigata nos saepe et leuiora moverimit uox ipsa deorum immortalium non mentes omnium permovebite nolite

enim id putare accidere posse, quod in fabulis saepe nid

iis fieri, ut deus aliquis, elaniis de iuelo, coetus hominum adeat, uersetur in terris , cum hominibus coli u tur . cogitate genus senitus eius, quem Latinienses nunciarunt : recordamini illud etiam, quod noudstri est rel. tum, quod eodem tere tempore factus in agro Piceno Potentiae nunciatur tem e motus horribilis otim quo dam, multis metuendisque rebus: haec eadem profecto, quae futura projicimus, impendentia periime letis. et enim haec deorum immortalium vox, haec paene oratio iudicanda est, crem ipse mundus, cum agri terrae motu quodam nouo contremiscunt , in stato aliquid sino

298쪽

In Orationem de Harusp. resp. 287

Dcredibiliq praedic t. in pio e Rituendare nobis cres bis ti m salutis ostend wt: non e nobissunt hu*M dem tprocurariones, ct obsereatio , quemadmodam irae, discordiaeq.placandae. maremur s. staficiles sivit preces apud eos, qui ultro no-

V D s munera contra leges gladiatoriaparanter, i & hic, & in sequentibus Vatinium designat: ut in

Oratione in ipsum,& ex ea pro Sextio intelligitur. TRIBvLEs,l cum aedilitatem pctere tribum suam sergiam non tulit. Su A spontenos exit. l qui Vatinio revulsam negauit. FoNTE I A N o nominet quia Fonteiam in gentem adoptatus, parentum nomen, sacra, memoriam, gentem Codiam deleuit, atque extinxit. D sonu M loquitur de sacris Bonae deae a Clodio pollutis. EARUM templum Nympharum, quae subuenire incendiis putabamur. pro Milone. AEL AN, O Fusiam, i debis legibus alibi diximus . CfvsvRAΜ ea finxit et tialit enim , ne quem censores in senatu i Sendo praeterirent, neue qua ignominia afficerent, nisi qui apud eos accusatus, re utriusque ccnsbris sententia damnatus esset. in Pisbnem Iurast cassio usu remouit: auspicia deleum: quod utrumque isse Aelia, & Fusia confirmabatur. de Prouinciis, Asconius, Dio lib.xxxix. APPELLAvIT: I ut

Brogitarum Gallograecum. sipra: Deiotarii mr em appellari cu Brugituo iubes . IΜPERATORUM monumental Q.:Catuli porticum. Ivi ut ConvM domost meam domum. VESTRIS m numentis i domui meae; quae monumentum est uestrum: a Clodio enim diruta publico sumpta est aediuscata. Ad Lentulum: Idemq. postea non meum monumentum, non enim illae manubiac meae, scd op ris locatio mea fuerat) monumentum uno senatus, hostili nomine de cruentis inustum litteris esse passi sunt. Quibus uerbis, non esse delatam inseriptionem illam, intelligitur. IMP.ERATORES, i L .L cullum. Ex ERCI Tu Si Luculli. supra. BYχANTro Ru M, t exsulum, quos lege sua restituit. Pro Domo, pro Sextio. B Ro se i τ A Ro RuM Q. t Brogitari Gallograeci: cui Pessinuntem, fanum'. Matris magnae uendidit. GELLiis, Clodiis, Titiis,' perditis,&egentissimis hominibus. pro D mo, pro Sextio. AERARI v Μ nullam emi tria fui ne Romae aeraria, iam docuimus. eorum duo clausa, extremis reip. temporibus reservata : tertium apertum numquam non suit: quo uectigalia conserebantur, & unde ad sumptus quotidianos pecunia promebantur. de quo supra : Ausus in concione est dicere. iustitium edici oportere, iurisdictionem intermitti, aerarium Claudi, iudicia tolli e umerat enim ea, quaes fierent, permisteri omnia, & conuelli statum rei p. necesse erat. Hoc igitur tertium acrarium saepe exhauriebatur; de quo dixit in ea de prouinciis: Quibus quidem uos, in his angustiis aerarii. tamen se Dueniatis, necesse est. NON F uuntur, i curenam bellum hoc tempore, quouectigalia impedirentur, nullum Crata auaritiam, & rapinas eoru, qui prouincijs praeessent, significari puto.nam in orat. de prouinciis illa conisecit in Gabinium. Publicanos tradidit in seruitutem Iu eis,& Syris. statuit ab initio,& in eo perseuerauit, ius publicano non dicere: pactiones, sine ulla iniuria factas, rescidit: custodias sustulit: uectigales multos, ac stipendiarios liberauit: quo in opido ipse esset, aut quo ueniret, ibi publicanum , aut publicani struum esse uetuit. RII redemerunt: l publicant,ex uestri ordine. CECiDIT: l dissensionibus. OR-D I N v Μ l senatus, & equitum. Ad Lentulum: Qui a senatu & ordinem coniuncti silinum, & hominem clarisiimum abalienarunt. Oppo MAT inuidiarii improborum infensae uoluntati. Nε optantam quidem est, illo i unifori ne optare quidem licet, non modo sperare, nisi Clodius poenas det. Tres hic Cicero status nominat, praesentem, qui nec optimus est, nec deterrimus, qui nulla alia re, nisi concordia, retineri potest: meliorem, quem, Clodio impunito, non modo sperare, sed ne optare quidem licet et deteriorem, exinteritu, aut seruitute. TRISTEM, i seueram: ut pro Coelio, Huic Iristi, ac decrepito senu LAri NIENSE si qui eam a ri suburbani partem incolunt, unde senitus insilitus est auditus. RVo D nondum Grelatum, I aa senatum. RV. E futura prosticimus,l ex monitis haruspicum. IΜ- PENDENTI Al propinqua. MuND v s,l hoc nomine totum id signiscatur, quod caesi ambitu

continetur. P ROCv R ATION v s, i cxpiationes , placationes : supra, postulationes uocauit. Vt Ari salutis Uendunt: l uocesia. nam hic se situs ,α luctarae mouis, uox Deorum , quae nostra

pericula praedicit, est putanda.

299쪽

IN . ORATIONEM . CICERONIS

COMMENTARIVS ARGUMENTUM

uM aossilitate Mulpeterent Cn. Plancius,MM. Duemlius Laterensis, creatus aedilis est Plancius, Laterensis 'a teritus qua ille commotus ignominia, Plancium de sedistiati' accusauit, quod inter ambitus criminagrauissimum est, ut inter crimina maiestatis perduellis. patrocinium Cicero susicepit, egit' caussam diligenter, memor eius temporis, quo quaestor in Macedonia Plancius eiectum lege Clodia complexus est,fuit . omni genere osci . Hanc orationem,meam pro Scauro habuit eodem anno, idest L. Domitio, Ap. Claudio cos. nam in ep. I. lib. i ii ad Q. fr. ita scribis: O

tion pro Scauro,Wpro Plancio, Magitatas, absolui. Des Uum autem Scaurum esse ijs consulibus, diserte narrat Aponius. tit illud omittam,quod ex ep.r Ib.2 ad si . r. intelligitur,tribunum pl. Plancis uisse Marcelliti Philippo cos. quo uerisimilest, biennio post, idest L. Domitio, Ap.Clan eos. aedilitatιm petiisse. si stor hac in caussa fuit C. Apus, abaco satore essitus: ut ipse declarat oratis Hipsi quoque iudices, essiticij diem , uhanc enim Licinia υκ facultatem accusatori dabat in crimine de s distiti .

300쪽

M . TVLLII . CICERONIS

V M propter regiam , larem , O . Plancis , iudices, in meas ute custodientia fidem tam

multos,obonos uiros eius λη

riuiderem esse fauto res; capiebam

animo non mediocrem nolui

te ς cInoae, cuius osciam mihi antifuisset,et meorum temporum memoriam suffragari videbam. cum autem audirem meos partim inimicos , partim invidos huic accusationi se fauturos, eandemorem aduersariam esse in iudicio Cn. Plancis, quae in pseriti e fuisset adiutrix a dolebam dices, acerbe fer bam, si huius sius ob eam imm caussim Ot infestior,

quod is meam salutem, atque uitam sua beneuolentia , praesidio, custodia'. texi et . nunc autem uener, iudices, conspectus,o consessus iste reficit, et recreat mentem

meam, cum intueor, o contemplor unumquemque x Lirum . uideo enta hoc in numero neminem, cui mea lus cara non fuerit, cuius non exset in me fium meriarum, cui non sim obstrictus memoria beneficq siempite na. itaque non exaemesico re cillancio custodia meae statis apud eos obsit, qui me ipsum maxime saluum undere uoluerunt: oepiusque, iudices, mihi aenis in me te admirandum es,M.Laterensi ,hominem sussic Ff umo diligenti mum alutis meae, ream huncρο-

tismum sibi a elegit; quam metuendum,ne uobis id iLle magna ratio nebres uideatur. qumquam mibi non

sumo tantum, iudices, neque arrogo , ut Cn. Plocium suis erga me meritis impunitatem consscuturum putem. nisi eius integerrimam uitam, modes fimos mores summam fidem, continentiam, pietatem, innocentiam ostem

dero , nihil de poena recumo . se omnia praesit ero , quae Hetu a bonis viris expetenda: petam,iudices, a u bis, ut ciuus mi Dicordia salus mea custodia sit, neu cluestram miseericordiam, me deprecante, tribuatis. Hu dem ad reliquos laborra , quos in hac caum maiores s scipio, quam in ceteris, etiam hane molestiam assum,uod mihi non Alum pro Cn. Plocis dicendum est, cuinius ego alat non secus ae meam tueri debeo;meria pro me ipse, de quo accusatam plura pa6e, quam de re, reoque Arrunt . quamquam, iudicra, siquid est in me ipsisa reprehensum, ut id ab hoc alienum siti, non me iam opere conturbet: non enim timeo, ne, quia perraro grati hominu reperiretur , iccirco, cum me nimium Pratum illi es dicant, id mihi re mosum eo prist. quae

uero haseunt agitata ab illis, ut aut merita Cn. Plocis erga memino ra es dicerent, qua a me im praedisa rentur; aut, si Gnt summa, negarent ea tamen ita m Ini, ut ego putarem, ponderis apud uos eo debere: hau mihi sunt tractanta, iudices, o modice, ne quid ira offendam po tum denique, cum reflumdem crisinius; ne

non tam innocentiareus sua, quam recordatione me

rum temporum, defensius eo uideatur. Sed mihi in caussa secili, atque expliata perdi ilis, iudices, O tabrica defensionis ratio proponitur . nam ,si tantummodo mihi necesse est contra Laterensim disere, tamen id ipsum es', in tanto usu nostro, tantas amicitia olestum: u tus enim es lex illa iustae uera . amicitiae, quae mihi cum illo iamdiu est, ut idem amici per velint: neque est ullum certius amicitiae uinculum, quam consensius, O societas consiliorum, oe uoluntatum. mihi autem non est in haere Diura molenum, contra illum dicere; sed multo id magis, quod in ea caussa contra dicendum est, in qua Paedam hominis ipsorum nideturAcienda es contentio.

N . M R A flute castodiendat temporibus Clodianis , cum in Macedonia Plancius Quaestor esset. qua de re in extrema oratione. EssET insistior, i in discrimine ue

saretur. oppugnaretur. sic mare in stum, quo propter piratas nauigare tutum non est. svvM meritum,l cum dixcrit, cuius uidetur aut abundare, suum, aut summum.

cise reponendum. NE . DID 'stosendam , ne quid ipse committam, quod reprehendi possit, si Planci, in me merita supra modum incram. IN tanto usu nos d

in tanta consuetudine.

OV A E R et v enis Laterensis, atque hoc uno m.- ripis asilicis .mbuticiat antepono ; contumeliosaxime urget, et iast reici: te, qra lande Ptimius, habenda es oratio a ciduendum et id, quod illa mem qua dignitate Derarit . ita, si cedo illius orna. Dat, Laterense a Plancio dignitate es superatum. mentis, qv.re multa, O tetras ni: non Llum huius ita aut inicissi mi hominis ratum: alio ossen enda est, sidienitatis iact ruscienda est. sed etiam largitionis ne- illam accusationis conssicionem sequar : aut optime de Oo me

SEARCH

MENU NAVIGATION