In M. Tullii Ciceronis orationes Paulli Manutij commentarius ...

발행: 1579년

분량: 373페이지

출처: archive.org

분류: 로마

281쪽

17o Commentarius P. Manuti

Gaio ει morte silii nuncio: eum dic ill - .- p. i' si cum necis, cui liceret, nees r c r o F scientia pontiscis, quae in adolescente imperito, nouo sonam si erat imperitus, auctor saltem peritum, quem si lib. 2. Homo inerator, magis uir inter mulieres nequam,impura inter uiros muliercula,pr

m ' l quasi dini auin numeri, tot sceleribus uiolatum' i

ore uellet. S E N A T v s qui reta de me fixit honorificentisima. PRAESTANTissi Mi x subolet mendum: aut, sinceruin si est, dic additum esse, ut asserretureaussa, cur praefuerint et ideo scilicet Nic ad me restituendum, ac desendendum. post Red insin Garres,l in quo de meo reditularaim est. TECTA, sedciq. I domum meam,cittriis istis penatibus.

neficia papulus R. optimi ,propter uim maxi- mma nominauit preque, Iuno rePra, o te, custos urbis, Minersta, quae semper adiutrix consilior mmeorum, testis laborum exstitissis ,precor, ac quaesio tuosque, qui maxime me repetitas, atque reuocasis, quorum desedibat haec mihi opo*ues contentio, patrupenates, sami resque, qui huic urbi, Ore . praesidesesis, uos obtestor, quorum ero a templis ac delubris noenum illam O nefariam pammam depuli: teque, Peria mater, cuius colissim, Iacerdotes ab homniinmamentia,furare, Ostelere defendi, cuiusq. item illum seraphemum non sium passus aut sanguis e ciuium restinui, cur eum totius a Quincendio commisceri: ut,sis illo paenefato rei p. obieci meum caput Pro uestris caeri mundis Atque templis perditissimorum ciuium furori, a que ferro ; os iterum, eum exmea contentione interitus honorum omnium quaereretur, uos sim testatus, nobis me ac meos commendoi, meq. ac meam caput eaeondisione denoui, ut ,sicteo ipso tempore Oanteis consularu meo, commodis meis omnibus, emolumentis , mamus praetermissis, cura, cog tatione, uinu's omniabus nihil, nisi desalute meo rum nutum aiora ,tum mihi rep. aliquando restituta lueret Misin autem mea confria pararae non profuissent, ut perpetuum dolorem Hyusa meissustinerem: hane eg deruotionem capitis mei, cum ero in fides meas restitutus, tum denique eo victam esse, o commissam putabo . nam nunc quidem, pontifices, nouolam domo, de qua conroficitis , sed tota

urbe careo, in quam uideo resierestitutus. urbis enim c libemmae maris epartes aduersum illud non m numentum ,sed uutius patriae contuentur. quem cum miliconspectum marte me: s iurandum, fondumsesse uideatis: nolite, quaeso, eum, critis reditu restit tam remp. foreput stis, nou Dium dignitatis ornameniis, sed etiam urbis panibus uella es priuarum. non me bonorum direptio, non tectorum excisio, non depopulatio praediorum, non praeda consulum, ex meis fortunis erudelis capta, permovet: caduca per , est mobialiataecesse duxi, non uirtutis, at 'e lami , sed fortum est temporum munera: quorum ego non tam acuta ratem xmquam, O copiam expetendam putavi, quam ct in nimia nationem, in carendo patientiam. et mima nostram usumpropemodum iam est definita moderatio rei familiaris: liberis autem nostrissatis amplum p trimonium paterni nominis, aeno irae memMae reli quemus. domo persietas erepta, per latrocinium occupara, per religionis uis sceleratius etiam aedificata, qua euersa, carere sine maxima ignom. mia X p. meo

dedecore, ac dolore non possum . Quapropter,si diis is mortalibus,sMaini,ppopstis R. sichnctae Italiae,si prouinciis si exteris nationibus, se nobismet ipsis, qui in mea silure principem si per locum an ritatem'

tenuintis, gratum, e iucundum meum reditum intest esse: quaeso, obtino'. vos, pontifices,uime,quem auctoritate, nudis, si menti s renitui lis, nunc, qu tuamsenatus ita uult, manibus quoque uesti is in Dbus meis collocetis.

CVs ros urbis, Minerua, I mep. ad Cornificium: Senatus decreuit, ut nostra Minerua , custos u bis, quam turbo deiecerat itueretur. Inscripserat Cicero Mineruae simulacrum, quod habcbat in tuo iacrario, CusTODI urbis, ut ex Dione lib.xxxIIx. licet intelligere. quod eam auctorem, adiu

tri q. habuisset earum renim, ouas pro salute patriaeconsul gessisset. ideo subiune it hie i Quae semper laborum exltitisti. Simulacrum illud cum a Godio tribuno pl. patria

a utrix consiliorum meorum, IMMILI. dimulacrum illua cum a viodio tribuno pl. patria

pelleretur, in templo Iouis Capitolini collocauit. quod lib. a. de Leg. notum his uerbis eis uoluit. Nos. pu nostris rebus, ac perditis, uiolari, ab impiis passi non sumus. eama. ex nostra domo in ipsius patris domum detulimus, iudicia senatus, Italiae. gentium denique omniuconseruatae patriae consecutissimus. Id ostendit Dio, addit etiam, a Cicerone consecratam. quod o quoquc patet, quia reuosus in patriam non retulit eam in domum suam, sed, ubi discedens posuerat, ibi λ este, commissumi ad exitum perductam, exitu ipso comprobatam. Simi- morat ad Quirites postred. Eius deuotionis me esse conuictum laetor. Di GNtTATIs omame Sori simplum patrimonium paremino mistis remem . satis amplum patrimonium resinquam memoriam nomiin senatu dictis I TA uult, i nam quid uesit, a clarauit, cum me tot decretis reuituit. MANivus, quod antea sentcntiis fecistis. IN. ORA-

282쪽

IN . ORATIONEM . CICERONIS

DE. HARUSPICUM . RESPONSIS

PAVLLI. MANVTI

XAUDITO metro propinam, σβburbano, qui Latinis uocabatur ,strepitu quodam recondito, or horribili armo

rum fremitu, perterrita tam nouo, tantoq. motu riuitate,

senatus, ut silebat in similibus troab se, atque ostentu, ha rustices, Etrusia uetere disciplina instructos, oe interpreatis diperitos, costendos censuit . baruspices haec responderunt criptas senatui dederunt: Postulationes debitas esse Iovi, Saturno, Neptuno, distcaelestibus. Ludos minus diligenter factos,pollutosq. a

Loca sacra, ct religiosa, profana haberi: o. Oratores contra ius, fasq. interfectos: Fidem,&iusiurandum neglectum: iSacrificia uetusta, occultaq. minus diligenter facta, pollutaq. . Monere deos immortales, ne per optimatum discordiam, disiens nemq. patribus, principibusq. caedes, periculaq. creentur,auxilioq. de

minuti deficiantur, quare ad unum imperium prouinciaeredeant, e ercitusq. pulsus, dcminutioq. accedat. Ne deterioribus, repulsis l. honos augeatur.

O. to sunt haec harusticum rest Ons: quorum ex Ho, loca sacra,wreligi

se profana haberi, Clodius aedilis cur. in concione dixit, in ea caussa δε- mum esse Ciceronis ; quam a se consecratam, profanam haberi. inde sumpta Cicero occasione suae domus Q endendae, inuidi . liberandae, hanc Grationem habuit in senatu, inqua,post ex halam aedium suarum religionem, ita ingsum Clod Lm est mureius, ut omnia fere harus icum responsa ad ipsum pertinere ostenderit ; quod si quid calamitatis rel-pendeat, iusdem

283쪽

1 et Arg. in Orationem de Harus p. resp.

de celeri furoris'. triluendum. Nam quod ad primum res Onsium ait

net, unde commota sit ira deorum immortalium, Ludos minus uiligenter

factos, pollutos a. nonposse ludos ullis, nisiMegalesia,significari, quae G dius aedilis fecerat, pollueratqseri orum multitudine in penam missa;

eum ad eos ludos liberi tantum homines accedere terent. De loci acris, eligiosis, quod ecundum restonsum erat, quodin eum Clodius contulerat, in ipsum retorquet, dicitqjuam domum tribus iudici' esse liberatam ; quam uero iam im cnodyus, uetere dominoq. Seio interfecto, teneat diri eascei .lum, a m s. in eadem caus ponit amicos Clodij, L. Pisonem, qui Dianaescestum in Caeliculose testerat, γ' Sex. Serranum, quiscella; od rat, incenderat,inaedificarat,oppresserat. In tertio restonsio, ratores cointra a us, fasq. Interfect os, notari a thebu Clodij,MPisenis quorum ille Theodosium Chium, legatum a libera riuitate missum, sica percutiendum curaturit, hic Platonem ex Orestiae , ubera Macedoniae parte . cum adselegatus uenisset, crudelissima nece affecerit. siuarto, Fidem, &liis trandum iamla hum, designari iudices illes qui manifesto incestus crimine Ch- Eum ni μου Pisurandum absoluerant. In quincto, sacrificia uetusta, oc ulta . minus facile CAdj culpam .

nefario polluisset. Sextum, Monere deos immortalis, nc per Optamatum diicordi am, dissensionemq. patribus, principi busq. cacdes, periculaq. creerii h ; auxiliisq; dei inuti deficiantur; quare ad unum impe

rrum prouinciae redeant , eXercitusq. pullus, d minutioq. accedat ad

Clodium ex parte quadam stinare; quia discordiam optimatium molir tur ; ex alia parte ad optimates ipsis, inter si insedentes. Septimum, , cdeterioribus, repullis l. honos augeatur', distribuitur in Vatinium, GClodium. repulsem enim tulerat Vatinius in petitione aedilitatur deterri mus autem omnium mortalium Clodius uidebatur, qui parentes, deos immortales , patriam laseset. Ha ita est haec oratio Marcessivis Phi

lippo

M. TvLLII

284쪽

M . TVLLII . CICERONI s

o RATIO XXX

i Esx zRNO O,P. C. cum me est kestra dignitas, Osiminia equitum R. simitus dabatur, magnopere commovisset, putaui

mihi reprimendor is P. C.

impudicam impudemium, comis

publicanaram crassam stulis irintercolumnibus impediret , o P. Tullioni Syro u ret operam, ataue ei sese, cui totus uenierat, etiam x iis inlectantibus uenditaretiaque hominem furentem exsultantemq. continuisimul ac periculum iudici' intendit duobus inceptis uerbis omnem impetum gladiasoris, Ierociam' comre1s. attamen ignarus ille, qui consules essent, exsanguis atque aestuans,se e curia repentem ripuit,cum quibusdam stactis iam atque inanibus minis, cir cum illius Pisoniani temporis Gibinia η'. tenor bus. qncm cum egredientem insequi coepissem, cepi quidem sectum maximum ct ex surre, ne omnium uestrum, o ex comitatu publicanorum. sed vaecors r pente sinesio uultu sine colore, sine uoce consis it dein de re exit; es simul ad cn. Glulam consulem a 'exit, concidit in curiae paene limine, recordatione credo G

bini sui, desiderioq. Pisonis, cuius ego de e frenato e praecipit durore quid dicam e baudpotest nauioribus a

me verbis uulnerari, quam est statim infacto ips)agra-xi mouiso P. Servilio consectus, ac trucidatus . cuius fetiam uim natistat illam singularem iacpaene diuinam assequi possem : tamen non dubito, quin ea tota, quae coniecerit inimicus,quam ea,quae collega patris emisit, leuiora, atque hebetiora esse videantur. sedi Meu mei ficti rationem exponeret uir ueso, qui Mnemo die dolore me elatum,ct iracundia longius prori digres sum arbitratantur,quam plantis hominis cogitata r tio tostularet. 2hhil feci iratus, nihil impotinti animo, nihil non diu considerat lim, ac mulio ante meditatum. ego enim, T. c. inimicum me semper esseprofessus sum duobus, q i me, qui rem imeam, cum destndere deber , seruare poss)nt, rumq. ad consulare incium ipsis insignibus illius imperis,ad meum sularem non suum auctor

rate, Metiam precibus uestris uocarenturi primores, '. querunt, deinde prodiderunt, postremo oppugnauerunt, praemjsq. nefariae pactionis junditus una eum rep. orpeessum, exsin vis noli erunt: quiq. suo ductu , imperio cruento illo, atque fune Iupplicia neque af ciorum moenibusprohibere, neque hostium urbibus i Ierre posuerunt excisonem, infla-mationem, euris xem, depopulationem, uastitatem earu sua cum praeda meis omnibus tectis atque nis intulerent. turis his fa-os, Acibus, eum his, intram, exitiosis prodini, ac paene buris lisper milibus iasium mihi inexpiabile dico eu fusepthin, neqhe id tam eu ipsium tantum, qua

tum meus, ac meorum. Ad tantMm, quantam vester a

que omnium honorum dolorρ stulauit , In ckaior u ro non est hodis meum minus ossium, quam illo Aefuit, cum illam ambustum reli si is ignibus, re ori muliebri ornarrio incest iuno, ex domo pontscis maximi emissum tum, inquem, tum tites, ac multo ante prospexi, quanta tempestas excitaretur, quanta impe penderet prMessaret Videbim, illudfice us tam i ci tunum, audaciam tam immanem, ad sentis furentis,

negitisit ulne idio posse arceri Mir finibus; erupturum i d malum Eustando di impunisumfulset, ad perniaciem ciuitatis . non multum mihi ρηπω a odium a test: nihil enim contra me mis odio mei, Modios --ritatis, odio dignitatis. io te'. non me magis violavit, quamst tm, quam equitra R. quam omnes bqnos, quam Italiam cunctam: non denique in me sceleratior fuit, quam in i os deos immortales, etenim illos eo sic lere Riolavit, quo nemo antear in me fuit eodem aniso, quo etiara eius familiaris Catilinas uicisset ouisset: it que cum numquam a me esse accusandam tutaui, non

plus quammpitem illum: qui quorum homi m esset, nsiremus, Ut se Ii rem ipβ es diceret . quid enim

hunc persequar, pecudem, ac Mytium, pabulo inimico rum meorum, erglande corruptam e quisi sit, quonscelere devinxerit; non dubito, quin si misererimus: autem id non uidet apericulum est, ne reporis excussetisne desindat. accedit etiam, quod, exspectatione ium,fortissmo, O clarissimo viro,T. Annia deuota, constitutuisti hostia esse uidetur et cuime praeripere destonsam iam, o destinatam laudem, cum ipse rius tera, ct dignitatem, alutem recuperarim, uadde in1niquum etenim t P. ille Scipio natus mihi uintur ad interitum exitium . canthaginis, qui illam a multis imperatoribus obsessain, oppugnaram, labefactatam, P ne captam, aliquando quasi itali euentu solus es enit tsit T. Aunius ad illam Hiem comprimendam, exsti guendam, funditus delendara natus esse uidetur, o quasi diuiso munere donatus resp. Νlas ille coprovis, quem admodum ematum ciuem,qui lapidibus,qui ferro alios suaaret, alios domi contineret, qui urbem totam, hic riam, qui Iorum , qui templa omnia caede, mi diffs

' terreret, non modo vinci, inum etiam vi re opor: eri

huic ego. tali, erita de meae de patria merito uisu ,nmquam mea noluntate praeriptam eum praesertim . reum, cuius illa inimicitias non Flum mortis propter salutem meam, verum etiam a perivit inta seriam iaci illaqueatus iam omnium legumpericulis, irmitus odia bonorum omnium, exstectatione 'plicis iam iron diset stina implicatus, foretur tamen haesitans, ct in mei mpe uni peditus facere conabitur; resistam , aut con

cedente, otu etiam ad uuante Milone, eius conatum ν

futabo i helat hesereo die, cum mihi stanti tacens minaretur, voce tantum attigi legum initiam, O iudi . concidit ille: conticui: diem dixit et, ut jecerat; fecissem, ut as, tertius apraetore dies discretur. arque hoc

285쪽

274 Commentarius P. Manuti

in me rerum tutorserit, at me es arrepturum arma uorura, atque Uν , atqui Milo ore, P. c. co clanen lassuit, quae est adore tota detita: Mus eun-cionis primum uniuersium argumentum sente uia Daudite. cum riseritis impudentiam hominis, tum a dctora conciarie audietis.

EXPLANATIO

v.' E haruspicum responsis i Asconius in Corneliana, de haria spicum response, appellatrCicero ipse utroque modo. V E s r R A dignitas, i cuius rationem habere nullam Clodius uitibatur, cum equites Romanos, quibus senatus dabatur, impudentereragitans uenditaret se homini Syro uobis insi antibus. Minus senatus dabarum ut audirentur controuerit ac, quae crant inter Srros, de eam publicanorum secietatem. quae Syriaca uectigalia de ceti cibus redemerat, Dissensiones autem inter prouinci les,& publicanos numquam fere non siisse, notius est, quam ut exemplis indicandum esse uideatur. Varuni TAR ετ .l eis quidam l por, ei sese,cui totus umierat, etiam uenditare. D v v v s inceptis uerbist initio legis recitato. infra et voce tantum ait si legum initium, di iudicii: concidie ille. Accusare Clodium de ui poterat Cicero, quia saxis, isnibus , ferro uastitatem suis aedibus intulisset quod qui seeissent, eos decreuit senatus lege de vi, quae cito in eos, qui uniuersam remp. oppugnassent, t neri. infra. Qui constules est riu, i non inierant ii, qui fuerant ipse tribuno pl. Piso, o Gabinius ud Cn. Cornelius Lentulus Marcellinus, L. Marcius Pbilippus, bene de rep. sentientcs. SE . E caeria repem reproripuit,l ualitae igitur patebat: quod etiam coniicitur ex ijs uerbis Phil. a. Cur ualuae Concordiae

non patente FRAc TIS tam, atque inanibus, i mutata ratione temporum: cum nec ipse tribunus pl. esset, nec Pin Gabiniusq. constites. T ER R o R I v v S. I ira terrores iacicbat, ut Pi sene Gabimioq. cos.

IN facto ipsol cum egrediens minaretur. GRAULTATEM Uamsingularem, acpaene diurna 1 de eodem in orat. post Red. insin. Oratiosus suae diuina quadam grauitate. I N I M 1 C v s, i ipse Cic D. Co L L v c. A patris i cum patre P. Clodii consulatum gesserat P. Ser ilius Isauriciis. Duosus, leotistilibus, pisoni, & Gabinio. NEFARI AB dictioms iacceptas a Clodio prouinciis, prodita salute mea. A. socio RuM moenibus: boc ad Pi senem pertinet: de quo in ea de Prouinciis: Macedonia se a barbaris, quibus est propter auaritiam pax erepta, uexatur, ut Thessalonicenses, positi in gremio in herii nostri, relinquere opidum,&Mccm munire cogantur. Et in Pison . VESTER I aeque ininuatque ipsemet, de mea calamitate doluisti . ILLO diei caustam odii a priuata iniuria remouere&ad publie, delicta transferre, oratoriae artis cst; habet mim id auctoritatis aliquanto plus apud eos , qui ai diunt. A Maus Tu Μ intibus, i corii in sacrorum, quac apud pontificem max. in operio IIonae deaea selia mulieribus pro salute populi Romani sebant. Ambustum uocat, quasi ad Ccrificia, ita prope access=rit, ut ignibus ambustus uideri possit. V v LN ER AT a,l infamia stupri, Bonae deae puluinaribus iblati, grauiter ostensi. NON pos se arceri ory finibus r. 1 non polle excludi, prohiberi , amoueri. intrabit oti Les. de ciuitatem perturbabit. SE VER aTATιS,l iustitiae desicta seuere punientis. Dic Ni-YAri .l cui qui si idci, bonus est. IN os deos immortales. l incestum Clodij ligni sic t. Si iis p i τ a v Etim, i Aelium Ligurcio, P. Clodii collegam in tribunatu: qui reserente L. Ninnio de Cicer nis reditu, intercessit. Qv o R V Μ hominum est, i cuius nationis. pro Scxtio: Ex nouem tribunis, queatunc habueram. unis me a cote dcfluxit,qui cognomm tibi ex Aeliorum imaginibus arripuit,quo magi nationis eius elle, quam gcneris uidc tur, cura sthe edoma erit cum se Clodio adiunxit, me oppugnauit. A c C E D i Tl hoc ad Clodium, non ad Ligurem, pertinet . DEvOTA,l promissa, debit uis signata. Is τA hostiat accusitorem habebit Milonem, de ab eo tamquam hostia mactabitur. ALios

suamet,l Ciceroncm. A L L O domi contineret,i Pompcium. S r A N ri tacesist Stanti iacen aptius uidetur. non enim taccbat Clodius, cum minarctur. vo CE totum attigit supra: Duobus ii ceptis uerbis omnem impctum gl diatoris, ferociarnq. compressi. DIEM dixi set: l diem dicere. in elitratus est. non priuati bomin . erat aut cin hoc anno, idcii Lentulo, de Marccllano cos. acdilis cur. Cl dius. sensus est, Si me. die dicta, ad populum uocasset: ego illum contra eo crimine accusat sem; quo cauia sim ante me dicere cogeretur. Liuili Odi crimina de ui, ta de maiestate erant: quae, nulla interposita mira, extraordinem diebus etiam scilis iudicabantur. uidcorationcm pro Coclio, de eiusdem Coclij epistola,

quae incipit, Etsi de rep. quaς scribam . non habeo. TERT iv dicit adesici die tertio ad caussam

dicendam.

ORATIO

DE religionibus acris caerimon s est conti

natus P. C. Clodius et P. inquam, clodius dacra,er religiones negligi, violari, pollui, quesus es. non mixtim,si hoc uobis ridiculum uidetur. etiam sua concis

seu, h tam , quo modo ipse gloriari solet, ducentis

confix- S. c. quae t omnia contra illum pro religionibus acta, hominιmq. illum, qui puruinaribus Bonae deae stuprum intulerit, Gq. acra, quae nisi oculis ne imprudentis vitam adytisi Ias es, non solum a sectu viarili, scdfugitio, IIVpror, uiolarit, iis omione deret o

286쪽

In Orationem de Hai p. resp. 27s

nis neglectis conqueri. itaque nuncpraxis r mucis eius erit,ectuur depudicitii. quid enim ,πρὸ est, utrum, abaetaribus religiosissimis fugatus, desuris, o religion

bus coinqueratur, an, ex foro rum cubiculo egressus, pudorem, pudicitiam. defendate iis cum hir iram hoc recens deste tu ia concione recitaui: in quo omari s mustis sirinum etiam illud si, id quod auisti l ca uora, o religiosa, pro ara haberi. in ea caussa esse

dixit domi meam, a religiosis o sacerdote P. cladisco sic tamgaudeo mihi de toto hoc ostento quod haud sis an graui Uum multis bis annis huic ordini mincia iure sit, dat non modolis m,Metiam necessariam casti m esse dicendi. re riciis enim. ex hoc toto prodia tua Peresponsis nos de istius scelere, ac furore, ac de impendentibus periculis moimis prope iam noce Iouis Optimi Mari praemoneri . si primum expiabo res gionem aediam mearum, si id facere uere ae sine cuiusquam dubitationem ero. scrupulus tenui us rem dere aliquis uidebitur; non modo patieui,sed etiam lia beati animoportentis deorum immortalium resipon'. parebo. Sed quae tandem estis hac urbe tanta domus ab ista religionis fusticione tam vacua atque pura e qua

quam uestrae domus P. C. ceterorumq. ciuium multo maxima ex parte funt liberae religione: tamen una mea

domus iudicνs omnibus liberata in hac urbe sola est. te enim appello, Lentule, O te, Philippe. ex hoe harus' i cum responto decreuissenatus, ut de locis sacris, religi Dad hunc ordinem referretis. potestis nere e re de mea domo e quae, ut dixi, sola in hac urbe, omni religione, mnibus iudiciis liberata est: quam primum inimicus i eis illa tempestate ac nocte rei p. cum cetera Icelera stylosis impuro Sex. Clodius consior ipsisse ne una quidem a tuis littera religionis. deinde eandem domum populus R. cuius essumma potestas omnium rerum, comitiis centuriatis, omnitim aetatim ordinum. suffrag s e

dem iure esse iussi quo fuisset. postea nos,P. C. non quod dubia res eisit, sied ut huic iuriae,s diutius in hac urbe,

quam desere cuperet, maneret, uox interdiceretur, decrensis, ut de mearum aedium religione ad pontificum collegium referretur. quae tora religio est, qua non in no-

,ris dubitationibus itque in maximissuperstitionibus. unius P. Structis, ac M. Lucussi rest onso,ac uerbo libere mr e de sacris publicis, de ludis Maxisis, de deorum penatium, Vesaeq. matris caerimoni,s, de illo ipso sacrificis,quod' pro salute populi quod post Romam couditam huius unius insti tutoris religionumsesepe Dies

tum est, quod tres pontifices statuissent, id semmi poplo I sempersinatu semper i s dys immortalibus sisetis sanctum, satis augustum, fatis religiosum esse uis

est . at uero meam domum P. Dentulus consul, posetfex, P. Servilius, M. Lucullus, a Mureus, A f. Gembrio, M. Messalla, L. Lentulus Amen Martialis, P. Gaiaba, scinipio, C. Fannius, M. Dpidus, L. clat dius rex sacrorum, M. Scaurus, M. crassus , C. Curio, Sex. Caesarstamen Quirinalis, Q. Cornelius, P. Ait ouanus, Terentius, pontifices minores, causa cognita, duo bus locis dicta malima requentia amplissimorum ac dip entissimorum ciuiuni .es ante, omni religione una me te omnes liberauerunt. Nego, umquam pose stara cohstituta, quorum eadem est antiquitas,quae ipsius urbi , ulla de re, ne de capite quidem uirginum Vestalium, tam

sequens ciae um iudicasse . qκamquam ad seciuo indisiiuisiti em interest ad se qua luris nos et ita est senis interpretatio illa pontificum, ut isdem potestatem habe t iudicum: religionis expiario uel ab uno pontifice perito recte seri potest: quod idem in iudicio capitis durum, atque iniquum csto tamen sire reperietis, frequentiores pontifices demea domo, quam umquam de caeriam ire uirginum, iudicasse. Postero die frequentissmus senatus, te consule designato, Lentule,sententiae principe, P. Lentulo. . Metello cos. .rentibus flaruit, cum omnes pontifices, qui erant huius ordini ad Gent, cum. aiij, qui honoribus populi R. antecedebant, muruta de cod indisio uerbasecissent, omnesse isdem bendo a eat, mum meam iudicio pontificum religione liberatam uideri.

EXPLANATIO

OVr puluinarib, s sonae deaestupri intulerim I in Pisonem: Emissus etiam ille auctor tum prout ciae, cum stuprum Bonae deae puluinaribus intulisset. Ex Iorarum cubiculat stuprum serotis bus Clodium intulisse, constans fima fuit. Da hul in agro Latiniensi audito. supra.

Sc Riprviil responsum illud scriptum erat. insta: Deca rescriptum est. A. R E LI G I o S s i M o sacerdote i ironia: quasi sacriuiis de religiosiim esse debuerit, quod Clodius, homo impurissimus Misecrauit. STYLo illo hi urat leges enim seribere P. Clodio tribuno pl. Sex. Clodiis Glitus erat. Nattamqvidem arti triste religionis. t ne una quidem littera religiosam secit. Vox interdiceretur, i ne posset umquam dicere, meam domum, quant ipse consecrasset, religione non essu liberatam. Quo D 'pro salute populi in operto Bonae deae. E T E LL v s , t Nepos. quem non esie statim liosi P. Lentulum nominatum, dc consulem appellatum, equidem miror. M' G L A B R I o, M. Messa dconsulares, labrio gentis Aciliae, Messalla valeriae. GA La A, l Sulpicius, qui Ciceronis competitor era inconsulatu. Iavonus locis dicta, i primum in senatu, absente Cicerone, cum de reditu eius agoectur: deinde in foro apud pontifices, ipso caussam suam agente. pro Domo: Primum illud a te, hominne De ano . ac furioso requiro, quae te tanta poena tuorum seseruin , flagitiorum'. uexet, ut hos talo uiros aliud desii inina hoc icmi re religione, censuros, ac me abscnte senserint, arbitrcres' INTERPRET 4 r i disquilicio, dc c. Planatio facinoris, quod a uirgine Vestali commis luna dicatur. POTEST r Eu l potcitui cui condemnandi. Rc Licio, is expiatis . ut in priuatis acdibus misegione liberadis. SENTENTi AE priscipe. prunus enim sententiam dicebat consedit gnatus. SCRIB E N D o MDbeut, I cu.n scriberetur .

287쪽

Commentarius P. Manuti

D Ehocinet. loco suro Diis um uia tur b, quamstnatus ampost hane urbem constitui exa ruspices dicere, pia locos olus exprimatistiuis rario ae odam, apont=sinu liberandam, ama mnibus hoc praecipue iam habet, ut ab ipsis, ' sacris struibus endendam a iussiribuspimienda putaret. praesiunt,sacer non es iussicae issu erum referte,quod P. Valeris pro maximis in re . Deneficiis data domuuex S.C. facere debetis. aut uobis conritis dabitur, qui es in uilla publica: at mihi in Palatio restituta 'illi lo- primi de hac domosementiam dixistis, Oeam religione insera mibi etiam parietes, atque tectum. , quam omni liberastis: auis natus ipsi iudicabit, qui, uno illo ipsie priuato iure tueretur: mihi, quam ablice magistra solo antistituacrorum diis Hiente, si'uptismus antea rus omnes defenderent. quae quidem ego saut i me,

iudicauit: aut id, quod certe et, ad pontifices re cie- aut abal s haberem; non praedicarem uos, nenia ruin, quorum auctorisari, fidei, prudentiae maiores no- missoriari uidereri stricummi mihi daraa uobis trum stri sacra, religionesse priuaras, publicas commen ea attententur eius lingua uius antea manκ euersa uos earunt. quid ergo hi possunt altae iudicare, ac iudicaue mihi tiberis meis manibus xestris reddidistis: non egorant e multaesunt domus in hac urbe, P. C. atque haud de meis,Mde vestris factis loquor; nec vereor, ne haec scio an paene cunctae iure optimo, sta tamen iure prium mea uesti orum beneficiorum praedicatio non grata poto, iure hereditario, iure auctoritatis, iure mancipq,im rius, quam arrogans uideatur. quamquam, sianctantis re nexi. nego esse ullam domum alium aeque priuato iu- laboribus pro communi salutemfinctum, egerere es re, atque optima lege, publico uero omni prae uo, O quando ad gloriam in refutaris maledictis improborum humano ,ediuino iure munitam. quae primm aedia hominum animi quidam dolor; quis non ignosceret e uia ficatur exauctoritate sienatus pecunia publica et deinde direm benemo dis quendam murmurantem; quem aiecontra iam nefariam huius gladiatoris tot S. c. manita, bam negare, ferre meposse, quia, cum ab hoc eodem --urque saepta est . primum, negotium is dem magi raria puWil mo parricida rogarer, cuius essem ciuitatis, res onbus es cum anno superiore, ut curarent, ut sine uim di me, probantibus O vobis, o equitibus I .eiusse, Haedificare liceret, quibus in maximis periculis uniuem quae carere me non potuisset. illa, ut opinor, ingemuit . D rs. commenda risoleti deinde, cum illesaxis er ignia quid igitur restonderem quaero ex eo ipso qui me noulus, o ferro stitatem meis aedibus intulisset, deos serre potin me ciuem esse Romanum elisit. Merso .vit senatus, eos, qui id fecissent, lege dc ui, quae es in disscm, an tacuissem e desertom negotium .potin quis. eos, qui uniuersam remp. oppugnassent, teneri. uilis quam vis in rebus magnis cum invidia uersatus, saris sero reserentibus,o post hominum memoriam fortissimi, gnoster contra inimici contumeliam me sera i de in-

atque optimi consules, decreuit idem senatus sequentis stondere e at ipse non modo respondet, quidquid porol. simus; qui meum domum uiolassis contrare . esse sim cum est lacessitus oed etiam gaudet,stabun iras, quidcturum. nila de opere publico, demonumento, de restondeati admoneri. semplores tus exstare confulta, quot de mea domo:

VER v et referte, i ad senatum, de har spicum response. Vos Isi' eonsilibus: qui cum essent

consules designati, primi sentciuiam dixerant. VNo illo tot P. Clodio. A N τ 1 sTI TErromm l ironia. Lepe enim sacerdotem appellat, quia tamquam sacerdos ad sacra Bonae deae accesserat. Dissi Netra NTE,l pro Sextio: Cuius sintentiam ita frequentissimus senatu, secutus cst, ut unus dissentiret hostis. Iusti opthnol iureillae quid optimo, iterumtamen priuato: mea uero&priuato, di publico, nec publico tantum humano, sed etiam diuino. I v R E auctoritatis, I usucapionis iure.unde illud ex xii. tabulis: Vsus, & auctoritas fundi, biennium csto. pro Caecina , & in Topicis, & Vlpianus titulo de dominiis. Iusti m c qi ius mancipii est, cuin aliquid ita obligatur, ut auferri non possit. unde Lucretius sib. iri. Vitaq. mancipio nulli datur, omnibus usu. IvRE nexi. l cum aliquid per acs, S libram alienatur. Α Tu es optima lege, i cum in antiquis 3e nonnullis etiam impressis libris,Qm

2ue, legatur, pro, Atque; facile in eam opinionem delabor, ut legendum pulcni , Quo quae optima line:

cuti dixit in Rul. ii. Decem uiri eode iure sint,quo qui optiina lege. Et or. II. Ideo iure t cro, quo Dintimo priuatum. Recte etiam lic: Nego esse ullam domum aliam priuato eodoni Optimo , quo quae optimal ge. Vel: vllam domum aliam aeque priuato iure,ut quae optima ime. Cum dixerit in Rullum or. i ii. Laomnia eo iure sint. ut quae optimo iure priuata sint. AEDI CATvR1 nondum crat absoluta, ciam aediscari coepta esset anno superiore. P. v ALE Rio I Poplicolae. uide Plutarchum. AIlla ANT, iqui prope il lum sedebant. nam ego murmurantem solum v idi: quid diceret, longe sedos intelligere non potui. ILLE, i non Clodius, sed is, quem murmurantem uidit. Li RATE restonis . leseganter. & magnifice nobilis enim simo est, ciuis Romanus sum: sed quia communis est omnium ciuili Romanorum, minus ast illa eorum a nos, qui Ciceronis gloriam ferre non poterant. proprie igitur de sua litide respondit.

ORATIO

288쪽

In Orationem de Harusp. resp. 27

ORATIO

SO , mea caussa e perita est, uideamus rint. deinde etiam regnoui multa homines octis os nunc avidi insues dicara . Ego enim fateor me sentesimo'. dixit, reipta de deorum immo

nia ituMne ostenti, grauitate responsio una atque talium numine reliquio : quae quinquam diuinitus constantibarusticum uehranenter eo commotumi perscripta uideo, tamen eiusmodi si ut ea majores no neque sum, quidi causorte luctor us quam ceteri qui stri docuis illos, non ab illis didicisse uideantur. etenimaeque arque ego sunt o pati, uer in studio littera- quis es tam vaecors,quiaut, cumsilexerit in caeli , rum, s delecter, aut utar omnino litteris, quae nubos deos esse non sentiat, erea, quae tanta mente fiunt, ni animos deterrent atque auocam a religione. Uo ueropri uix quissuris arte ulla ordinem rerum ac uicistudinem reum habeo auctorti, ac magistros religionum colendi persequipogi, caseu eripatet; oti cum deos esse intexra m res nostros: quorum mihi tanta fuisse sapisse lexerit, non intelligat eorum numine hoc tantum sev tia uidetur, ut satis sum'. prudentes sint, qui illorum rium esse natum, auctum, er retentum e quam x prudentia non es assequi,sed, quanta fuerit, per- LMus, licet, P. C. ipsi nos amemus: tamen nec numeros irerens t et qui statas, emes' cae, imonias pom Hill oos, nec robore Gallos, nec calliditate Poenos, nee catu; recum bene Ier darum auctoritates, auguris; artibus Graecos, nec denique hoc ipse huius gentis ac terstorum ueteres pradictiones, pollinis uatum tib ris; rae domestico natiuo'sensu Italos ipsis ac Latruos, sed uentorum explanatis , Etruscorum essciplina con- pietare, ac religione, atque hac una sapientia, quod de tinera putarunt: φω quidem tanta est, ut nostra memo rum immortalium numine onmia regi gubemaris per tria, primum Italici bellisinem illa principia ρ . Sulli speximus, omnes gentes xiniones' severavimus. quare,m, cinnan'. te raris extremum paene d erimen, tum ne prura de re minime loquaer talia, adhibete animos, hara recentem urbis instam istae, delendi. mperii O mentes uectro non solum aures, ad harusticum x coniuratisnem non obscurenobismulta ante praedis cem admouete.

EXPLANATIO

T 'χν tot TA sicilem defensionem habet. O sτxNτi, I fremitus auditi. GRAvITA- responderunt haria ices, loca sacra,&religiosa, profana haberi. Qui statas, iamnnesim caerimonias pontificatu i pontificatu, pro pontificum scientia, dixit. Sic etiam imitur apud Valo. rium Maia b. i. e. I. quod hie, Augurio, apud illum, Augurum obscruatione. R E R v Μ benegere mari latra, i ut ea bene geri putarentur, quae augures probassent. FATOR vΜl fata quae olim Adito, uatum ore praedixi . V Α τ u M l Sibyllarum: quorum libros dubiis rebus, temporia

bulq. dilucillimis Romani consulebant. HANC recentem I Catilina duce. quae uero ostenta apparuerint, cognosce orat .rii .in Catil. PAvLLo antei Cotta &Torquato cos. Dio lib. xxxvII. PRAE-2 ix ε Ri N T. t quibus prodigiis Italici belli principia, Sullani Cinnanil temporis calamitates, Catiutinae coniurationem praedixerint, ex Obsequentis libello intelligitur .

ORATIO

SV0o is a Iutiniose auditus es Irrepitus ita

se tu . mitto har pices: mitto illam ueterem,

ab ipsisses immortalibus, ut hominum firma est, Etruriae duam disciplinam: nos nonne harustices opposmus 'exauditus in agro propinquo, suburbam instrepitus quidam reconditus, et horribilis siem rus a morum . quis est ex Drantibus illis, quos poetae serunt bellum dijs immortamus intulisse, tam impius,

qui hoc tam nouo tantoq. motu non magnum aliquid deos populo pra onstrare, praecinere satevthr ede ea rescriptum est postulationes decretas esse Iovi, a tumo, Neptuno, Tellur di s caelestibus. audio quibus diis uiolatis expiatio debeatur ;sed, homiclum quae obde cta, quaero . Laris minus diligenter si s , pollutosq. quos ludos e leappella, Lentule, ciuisaierdoti,funt tensae, curricula. praecentio, ludi, libationes, epulaeq. ludo iram publicorum uosque ,pontifices, ad quos epulones Iouis Opimi Asia Mi,siquid est praetermissum, aut commissum, at erunt, quoru- dej entia illa eadem renouata, atqηι ιnsatirata celebrantur: pisum

ludi minus dilla tremi e quando, aut quo steterapoialuti e respondebis θρω te, O pro collegis tuis , et propontificum colis,o, nihil cui quam aut negligentia contemptum, auis clare esse pollutum; omnia sollemnia ac iusta ludorum , o messus rebus obstruatis ,summa cum caerimonia esseseruara. Quos igitur haruspices ludos minus diligenter fictosto tori. esse dicunt e res,quorum ipsi di, immortales, atque illa mater dea te, te, Cn. Lentule, cuius abavi manibus esset accepta, spectatorem esse reoluit. quod ni tu Megesis illo diellectare uoluisses;

haud)ilao an uiuere nobis, atque his de rebus iam queri liceret. uis enis innumera Hilis incitata, ex omnibus uicis collecta, seruorum, ab hoc aedili religios in nrefornicibus, Mi sq. omnibus in senara,signo dato, isnmissa

inrupit. Ira rem tua, Cn. limule, eadem nisi os fuit, quaepriuato quonda tuo proauo. te nomen, mptri, uocem, adllinum, impetΛm tuum ans s Matres, cin tesq. O omnes boni stiliebamur, cum ille seruo mσ ludisrhm multitudini I natum populuml, Ilia. μα

289쪽

et 78 Commentarius P. Manutii

pedissim turba rustis tradidisset. an, si ludius con nis a liberis semovebantur, tuis ludis non uore, βd m, sitit, aut tibicen repente conticuit, aut puer ille patri. nu b eros a si segne ant. 7 hoc qκidem tibi in me reus o matrimus si terram non tenuit, aut tens , aut tem ueniense Sibyllinoscerdoti, haec acra maiores no-larum omisit, aut se aedilis verbo, auis nutu aberrauit, Linos ex uestris libris expetisse' s EI. siunt uestri, quos

itidi sunt non ritefacti, e . creata expiantur, mentes tu impia mente conquiris, violatis oculis rise,co utam deurum immortalitim ludorum in aurarisneplacantur: natis manibus attrectas. hac igitur nares dente quon

studi ab laetitia ad metum traducti unt; se non intem dare, defessa Italia Punico bello, atqheIIannibale uexamis sita perempti, atquesublati sint o ciuitati uniuem tu, facta illa maiores nostri, ad citaex Thrygia, semesaesielere eius, qui ludos ad luctam conbe re uoluit, em collocauerunt: quae vir is accepit, qui est opti us apositerunt dies inti festi paene funest: dubietabimus , quos puto L. iudicatus , P. Scipio: semina autem , quum ludos ille remitus nunciet eseptauros' Ac se volumus tranarum camisi a putabatur, γυάDClaudita, cuinea, quae de quoque deo nobis tradita sunt, recordari, hae priscum illam seuerisarem sacrifici' tua foror mirifice eis

ADtrem magnam, cuius ludi uio Gi,polluti, paene ad si tur imitata. nihil te igitur neque maiores tui,ωρ caedem, adfinus uitaris conuersi unt, hanc,inqua, iunctici bis religionibus, neque Dcerdotium ' um. accepimus agros, nemora c- quodam si epitu siemi quoe I baee tota redigio conmota , neque curulis aedis r . peragrare . haec igitur vobis haec popMo. sic litas, quae maxime hoc tueri religioneis siolet, permierum indicia Uenit, o periculorum Ana patefecit uit, quo minus cili mos ludos omniflagitis pollucres, in quid o de tris ludis loquor, quosis Palatio no ' dede re matulames ,scelere obligares e Sed quid ego id Di maiores ante templum, tui . Matris magnae on- admiror quia aciepta pectoria Pesinuntem ipsum d luctu, Megalecibus fieri cel rarive holuerunt qui dein domicilium metris deorum, uastaris ;O Mo sunt more iunitutisq. moi mecas sollemnes,re, ir taro Gallograeco, impuro homini, ac nefario, cuius legaquibus ludis primhm 'te populi cosissi m senatui lo- ti te tribuno diuidere in aede Castoris tuis operis vina cum T. Ficanus uerum consula Ue maior dedit: ut eos mos folebant, totum idum locum uMq. uendideris; ludos haec lues impura pollueret e 1uq si quis liber aut sacerdotem ab ipsis cris puluinaribusq. detraxeris ;

sectandi, aut etiam religionis causa aι esserat, manus uia illa, quae Meo ossas, quae Persae , quae Syri, quaere-iserebantur: quo matrona nulla adiit propter uisn con- per omnes,qui Europam Asiamq.teiruerum,' UM sessumq.femorum . ita ludos eos , quorum religio tanta mureliuisite coluerunt, merteris; quae denique non L st,ut ex ultimis terris accersita in hac ue re consederit; maior tam ram duxerunt, ut, cum refertam urbem qui uni ludi ne uerbo quidem appellantur Latino ;utu, atque Italiam morum haberemus, tamen nostri imp

cabulo ipso ct a petita religio externa, o Matris m- rutones, maximis Periculos limis bellis, huic deae uos naenomine busepta declaretur; hos ludos Ara seco talacreent, .ici Pes . me. aditam ipsa priuirunt, frui tectauerunt, tota denique hoc aedile fera pem aram, G in illo loco. 6noq. pers nereul:quod cararum Megalasafuerunt. Pro dj immortales, qui magis Deiotarus religionesva ias ne ineretur, quem unum

nobiscum loqui psisis, si seris, uersaremini. nobi te habemus in orbe terrarum des lirium huic imperio a ludos esse pollutos stipi maris, ac plane dicitis. quid ma- que amantissimum nostri nominis Mogitaro, ut ante diris deformasum, inquis tum,peruersum, conturbatum L. addictum pecuni tradi i li. atque hunc et an D di poten, quam omne omitium, pei misis magistratus totarum, sarpe a senatu regali nomine dignum crisim. liberinum,in alteram sci immissum ,ahi proposi- ιum, curq moram imperatorum testimon s ornarum , ram; ut alter considii potestati seruorum ob ceretur, tu eriim 'm appc ari cum Brogitara iubes. Ad cina ter seruorrem totus esset es examen apum ludis insis frex ιudicio sinatus per nos, pecunia Mogitarus persc mu ibet ,h siles acciendos ex Etruria putare- appellatus..uterum pistabo regem,si habsoris, et mus: uidemus uniueis repente examina tanta seruorum biIoluat , quod ei per o rapi uim credidim: m cum missam populum saeptum, atque inclusum, O multare a sint in Deiotaro tum illa maxime, quod tiaeon commovemur catque m aEmmfortasse omne nos bi nummum nullam dedit: quod eam partem legis tuae. C: Eti corumscriptis bara pices , ut a se initio caver quae congruebat cum iudicioseiratres, ut i . rex esset,

mus, monerrait: quod igitur ex aliquo disiuncto discr- non reprediavit; quod Pesinantem, per scelus a te ui Dq. moti rosignificatum cauriremus, id cum sibi ipsum latum, ita facetaotesacrisq.stoliatum, recuperauit, πM IDume ι , cum in eo ipsis pericatum es ,ex quo in pristina relut est aret; quod caerimonias, ab omni Iericulum portendita ron pertimescemus e Ini nodi vetustate accipias, a2rogitat op uino mit, matiuit' Megalesa jecit ter tuus ei in Lodipatruus 'Is inibi semirumsuum munere tuo, quam ι ud sanum antiquiaerium generis Di mentionem facit; com Athenionis, late reli onis , carere . Sed, ut ad haec harvibicum re aut Spartaci exemplo luctuacere malueris,quam Cais, Ponsa redeam, ex quibus est primum deludis i quis est . aut πν Claradiorum . illi chin ludos Iacerent , seruos qtit id non totum, istius ludos praedictam,ta res n-dec ea exi ei reboant : tu in alteram j eicios immissi, sum esse arealis

ex aucta liberos Getasi . itaque, qui antea vocepraeco

EXPLANATIO

IN . Ac no Latmiens I in agro Latino suburbano, ubi Latiniensis olim populus fuerat: qucinia aliis

Latii populis enum crat Plinius lib. i ii . c. s. FREMI rus arnior ml ut antea C. Mario, L. Valerio Los. uide Obsequcmcm. Sc Ri pruri es,l inhampicum responso surra: Rc sponsum haruspia

290쪽

In Orationem pro domo sua ad poni.

eum hoc recens de fremitu in eoncione recitauit: in quo cum aliis multis scriptum etiam illud est.&c. PosτvLA Tio NES 'procurati v appcllatine Atreii a ratione: qii est. expiationes . nam hic seciui-

iuri Audio , quibus diis uiolatis expiatio dcbcatur . Quod si boc postulatio ualet: malim legere, Debitas, quam. Decretas: cum aliquanto Post dicat: Eodem ostento, Telluri postulatio deberi dicitur. Lvo os num ictu num actos, po Mosii. uerba scripta in haruspicum sponse . LENTvLE, i Marcellinum appellat, qui consul erat. Tvi sacci do: ἰ ponti Lx non crat, ut escquentibus constat: erat autem, ori nor, epulo Iouis Opt. Max. PRALTERM 1 SSvΜ,t inst/: Aut negligotia coni cmptum, aut scel repol bitum. Cuius alasi mirmbra i P. Scipionis Nasicae; qui uir optimus in tota ciuitate a senatu ii dicatus, Idaeam matrem, aduectam e phrygia. hiis manibus accepit, seminarum autem castissima Quincta Clodia insi a. de Liuius lib. xxix. Suetonius in Tiberio: Postulare autem uidetur historiae ratio, ut Ataui, legatur potius, quam, Abaui. fuit cnim Marcollini auus ille Scipio , qui belli Iugurthini anno primo eo sui mortuus est ;proauus ille . cui Serapioni cognomen fuit; abavus is, qui Corculum dicti is est: atauus Nasica ille, cuius manibus I daca mater eli accepta. na Scipio ille, quem anno primo Iugurthini belli mo iuum esse diximux, Marcellini pater cisu non potuit. distat mim ab eius morte Marcellini consilla ius anni,

i iv. nec iteri simile uidetur, tam sero consulcm esse factum , ut concedamus cum esse natum uel eo ipse alliabo, quo Scipio ille consul periit . quae si parum certa uidetur esse conicctiira: teste Cicerone utamur. su iungit enim hic: Tua,tum, tua, Cn. Lentule, cadzm uirtus suit, quae priuato quondam tuo proauo. Pr auum appellat Marcellini Naticam Serapionem, qui Ti. Gracchum occidit . at is pater sine dubio fuit et ii, Nasica et , qui consul mortuus est anno primo Iugurtii ini bclli. MEGALE si Al ludos in honorem Idaeae matris ab aedilibus cur. dari solitos. dedit aut 4 hoc anno aedilis Clodius, Marcellino consule. Pni v Axo quondam tuo Droa .l Scipionς, Nasca rapione, qlii Ti. Gracobum, remp. perturba iem, consule P. Mucio segniter aSente, priuatus intcrsicit priuatum appellat ad maiorem laudem 1 quia fecit priuatus, quod Mucius consul facere dubitab i. Sic in ea pro domo: Non quo mihi P. Scipionis, io tissimi uiri, ut, intima, priuati hominis, displiceret Et pro Plancio: P. Mucius,qui arma, quae priuatus P. Scipio sumpserat, ea, Ti. Graccho interempto, iurς optimo sumpta esse dcsendit. Non x iv, i quia Coracliae gentis, origine ab eo Cornelio Scipione ducta, qui, cum in uindicandis Ti. Gracchi conatibus

in luctum consulum scgniorem ut dari, sequi se ius i , Pui s luam reni P. uellent, impetu cum optimati bus ficto,Gracchum interemit. IMPE Riv Μ, i consularς. SERVEBANTvR,l ut olim secuti sunt proauum tuum. Su. TERRAM non tenvit aut tensam aut l3rum omiserit quid est,terram teneret equidem omnino legendum arbitraro, Si tensam non iciauit aut lorum omisit: nisi mihi scrupultim iniiceret Arnobius, qui tib iv. ita scriptum rcliquit: Commissum omnes statim in religiones damnatis sacras . si ludius constitit; aut tibico repente conticuit; aut si patrimus ille, qui uocitatur, puer omisit per ignorantiam lorum. aut terram tenere non potuit. Nam cisi, terram tenere, quid sit ignorare inefateor, & plane sit spicor demendo: mutare tamen, cum duobus in locis codem modo scriptu in uideam , non audeo . neque

hane difficultatem tollit Plutarchus, quamquam hoc de gcncre ludorum aperte agat in Coriolano. NAM quid ego de illis ludis toruar, t aliorum ludorum mentioncm uidetur inducere, sed loquitur tamen de M palentibus, uerum illis uetustis, non iis quos proxime Clodius secerat . diuersa igitur sunt tempora, non diuersi ludi. Avxx templum, aedem Matris magnae censeres Liuius, di Clodius eodem anno, quo deuecta est, faciendam locauerunt. ante uero quam propriam aedem haberet, in aede Victoriae simulacra eius locatum et L Liuius lib. xxix. M E G A L E N S i o v S, 1 diebus. A N T E populi consissum l Libinus lib. xxxiv. non Africanum iterum consulcm senatui locum ante populi consessum est dedi ne, sed auactorem sui se, ut id iacerent aedito cur. eius anni Serranus. N Libo: id l. ctiam illis imperasse censores Paesiuini de Cethegum. d Occro pro C. Cornctio, nec dedisse locum Scipionem senatui ante populum, nee auctorem fuisse, sed palliam csse dicit. Quam uarietatem lic excusat Asconius: In ca de haruspicum responso, quia in sinatu habebatur, cuius auribus crat blandiendum, & magnopere illum laudat , re non auctorein fuisse dandi, nam id erat leuius sed ipsum etiam dedisse dicit. Lit illa quoque inter ueteres controuersia. quod hie Cicero fictum id esse ludis Magalensibus plane narrat, Liuius autem, Antiatem secutus,non M salensibus, sed Romanis, alij nec Megalensibus, c Romanis,sed uotiuis: quod ex Asconi j uerbis licet coniicere. t redit ad ea Megalesia, quae Clodius deserat. MAN vos agerebant .l astruis. ID. cvM sibi ipsum monstrum est ipsi serui, in scenam immissi, monstrum est. IN. xo ipset in seruis ipsis. PORTENDI TVR,l denunciatur in apum cxaminc. P A T E R tuus 'l Ap. Claudius, cum elisit a dilis eur. PA Rvvse 1 P. Claudius, Appii frater maior . Aru EN io Ni s , aut Spartacii qui Seruile bellum excitarunt. Sin YLLI No scierdotii unus erat Clodius decemviris, qui Sibyllinis libris praeerant: quod sequentibus intelligitur. HAC i tiruate i Sibylla. Su ADENTE quυndam, isti, uersibus. Liuius lib. xxix. v A soror I carpserim pudentiam sororis Clodii: quam & in orat. pro Coelio uchemcntcrcxagitat. MAio RE mi, i Quincta Claudia. Co i ctim his reti e nibus, i quia Quincta Clodia Matron magnam suis mani biis acccpit, cadm sacra fecit. SA K Dori vM Usum cum iis decoli uir. Quo est haec tota religio co sutura, i e Sibyllinorum librorum doctrii 'aibus decemviri pracrurant. BROGi TARol Deiotari regis genero. AT Qv Εhunc tamen Deiota, amis fortasse , Dciotarum, abundat, ut incria Micscio quo addita interpretatio ad uerbum, Hunc .

SEARCH

MENU NAVIGATION