장음표시 사용
631쪽
Isidemiratus Gracis implorantibus auxilium negauit: Aiax abvi se victus in armorum iudiciose sum iure ecit. At id rursus in magnanimis aliis consideretur. L ander π Socrates magna nimisura habiti,quia secundis rebus uel aduersiis nih.lo sunt mutari. His duobussumpta, sidera quid in sitide, constantia anι- mi dico,in quos fortuna: π iniuriarum impatientiae: ac sii nihil in si duaesteties erunt magnanimitaris. Quare partium ccmmunio me docuit, non unum genus cpe, quod definite uo bam, ita quid esset unumquodque .quia communio non una: at d ni t tio uniuersalis esse debet, nec enim medicus praeciperet de cuiusdam oculisia de omnis aut certaespeciei sanitate. E x hac proxiam ratione definiendι generis concludit Ari stoteles facilius e sed finirespeciemquam genus,quia ομοσυμ ora, quas aciut e duobus unum, magis lateant in genere, quam in Decie. Itaque metaphoraι uelut harum ambiguitatum um .u, in desiniendis r bus adhibenda, esse non putar, εἰ- με-
ουσα μGp ορια δε si uero no distulare metaphoris oporteat, certe neque metaphoris, neque ussi, per metaphora, enun-3 itatis defini edum. Metaphoraι Aristoteles appellat hie opinor ut in Rhetoricis ad Theodeelem nominantur, omnes tropos πmodificationes uerborum Βαλεῆσθαs pro diale tace, pro-biIter uidetur usurpare, tanquam ex minori maius concluderet:
prebabilis disputatio metaphoras G tropos non admittit, qua to minus desinitio'Sic metaphora damnata e st, si sexti topici capite secundo rursum damnabitur. Est tamen consideradum, m- pria uerba, cum rebus Ussis nata interdum modifiearis obsturiora esse, ideo quam ob causam metaphora damnatur, ob eandem fuerit expetenda : deinde necessaria frequenter omnino esh, cum bona pars rerum translatis quidem, mutatis uerbis exprimatu propriis autem careat:s paulo post proximo capiteor χατοποιiαν si ἀναλογίαν Aristoteles concedita At metaphora per analogiam ci similitudinem praecipue conuertitur . Sed
632쪽
118 . PE T. RAMI ha enus de Auisii nexuius tanta utilitas, in definiendo β rpere obseruanda, ror definitiones in organo logico desint, fammultae uitiosae siunt, licebit hinc eo tituere o reo tituere . Et no=quantum his legibui usi s adiuti simus , animadue Isionum uia ginti libri declarant: in quibus maxima dis utatio est de omismaut uitiosita definitionibui eulendis aut restituendis.
Triuisionis utilitas permagna ad definiendum seu genui, s
specum proposita est ea ramῆ adhuc augetur capite decimo se aro, ad demonstrationem cuiusuis problematu accommodatur , ut definitiones, ut demolisationes una diuisio suppeditet, ἐ-: θ - προδεκμπια, ἐκλέγειν δει ἀνατυλας, α δε ρεσεις : ad problemata uero quaestiones obtine di disceptandu, sectiones partitiones adhibe laesunt. insus δειλέγθ χαρτε αὐον Γγενος το κοινον α παν-ν, sic Mia subiectiam genus commune omnium assumendum est, ut si deam-maldus agatur, quae inseunt omni animali con sideranda : tum
facta communis generu diuisione,similiter in prima Decies in tuendum : quod illi toti coniunctum consequensique sit: ut sit siit s
pter quid sub communeshbiectis in sint consequentia, ut propter quid homini aut equo hoc uel illud in b. Hic locus uero dilige rim confididerandiu, s attentius legendo ess, ubi Aristot ei itilo superiore Ar Tot te Platonu reprehensore longe aequior σverior est. Diu is primo A nablico, item capite huius quinto crrursus decimo quarto, ut sophisma quoddam, reprehensa est setitata , quia precario sumeret quae tionem c uelut emendica- qret. At ab hac captionu fraude nonsolum ab Aristotele ipso uindicata est, eum negauit in ea esse α προχα, sed ad definiendum tan2 In dux certissima delecta. Imo uero etiam nunc ad dem
633쪽
a 'antam, propter quid est explieandum deligitur. HIc m-
quam locus atrendendus G animataertendim est . Ille praeteres praeripit Aristotele,ύ forte sitata nomina di dendu rebus defuerint , ut res ramen communas nihilominus cons deretur, eι que consequentia perinde uideamur, nomen Iue imponatW : Isic ὀνομα τοιί δε hla interpretes intellexerunt. Estpraeterea si quit alia ratio,ut καπα τι αναλ π a sumatur. Hic Ara' telis ἀναλοs, permittit in demonstratione, quam ramen paulis ante metaphorae nomine damnauerat. Atque hactentu de diuisione tam multa primo in Platonis calumniam, quod nihil pr
baret,nihil doceret ed Goάρχης peteret ac postularet. Dei D, insummam rei i ius ueritatem Ggloria quod una diuisito in omneis omnis doctrinae aescientiae partes sese miri lae iacia rem quod definitiones ma tum generis, tum Deciei suppeditaret: quia demonstrationibus media tar argumenta praestaret probi mala propter quid e Luna suo facultatibus seu tentaret. Reliquo capite docetur problemata eadem esse, quae medium habent idem, ut quae per οὐ τισε Παπν probantur ut eur in heme facilim co- coquimus, dormientes eras ius stiramim, o putei eati A ' Atque haec problemata duobus modis eadem sunt, aut genere, aut q ia' medio medium subiectum sit. Genere, ut propter quid resonarecbo' propter quid imago apparet in speculo ' propter quid iris in nube uersicolor cernitur ' ἀνααλωσις repercussio in omnibus respondet M ,-ω, speciei uisibilis umin . Secundo modo eadem
sunt: Propter quid Nilus desinente mense copiosior fuit' quia mensis desinens χ αερια προς hybernior: Propter quid bbem ni 'quia luna deficit. Haec ιmmisic habent et ρος αἰηλα. IN I7. CAPvT.' Derimoseptimo capite uaria de causiis eausaris rursus
634쪽
Omne latifolium de randescit:. Omnis vita lat otia: Omnis uitis defrondescit: Omne defrondescens ej lati olium: Omnis vitis defrondescιr: Omnu uitis larifolia. et Πλατυφυλλον Gis φυλλορροῦν hie uidentur ese reciprocαca D, T reciprocas demonstratione, facereo Oecus 6 .eaul AE enim prior est,s demon trat lion e effectus posterior, o demon traxo Π: G tamen etιam illud quod demothrat, δεα ἡ, nihil habet
bus folia decidux quae lata non sent. Denique Γω λογια hic estinanta mihil enim dicitur hie quod non didium sit priM. ec d pars sequitur . Eiusdem ea pati in diuersissu ediu possum esse muti licet caussae. Nec si est caussatum,oportet omnem ca Is messe: hic exemplum nussum est,nisi abecedarium. Tertia pari re
petii r e quarto capite primi ex nota πρωπυ καθολου , si pin- blema cathoticum primo est media catholicum similiter erit σcum e tremis aequale anti strophum. Quarta est Obscurissim p Eorundem caussatorum caussam non contingit diuersam esse diper se demon fretur: si non demonstretur perpe, eontingit , Hic Aristoteles ait medium esse rationem extremi: utrius,nominati non desinit sicuti neque nono huius capite desinierat, sed tam nil ομωνυμα sint extrema, ο&ωυμον esse medium ,si ea n Isitu hoc non esse. In erprete, diuinant ab Ara botele dici medium qesse definitionem maioris extremi, quod dicet quinta parte at e non dicit. Quinta parte reuocatur tertia de eonuerisiones r
635쪽
A N I Μ A D. L I B. X. 2 Ir sdi s primo conuertatur, non conuertatur cum particularibus subieci s ,Qquod cum eodem ju iecto medium si liter habet. ι θ τὶ μέσον λογος o et coπυ ἄκρου . Est uero medium,defi- nitio prim extremi. Hic locus demum palam exprimit, quod capite nono,quod capitis huiuι parte quarta Obsiunus positu est, definitionem maioris extremi pro medιο demonstratιοnis assu
νο'm. Itaque omnes scientiae per desinιtionem fiunt. Omne scieriae inquit Aristoteles per definitionem fiunt, tanquam medium uidelicet biluisticae demonstrationis. At nulla scientia qua tio x xii propter quid est,syllogi mo concludιtur,ut iam dixi: G tamenihilo minus per definitionem res demonstratur e scitur. Dem ceps partis pecunda exempla ponuntur,quod caussa tu eiusdem in
ut longaeua sint quidem quadrupedes,quia bile carent aves uero,ssura ueccae. Interea uero deflvitur apertius G καθολου, quam de-
non ingula quidem,sed uniuersa conuertuntur, neque superant. sexta s extrema parte capitis statuitur,si inter asse bonem osubiectum plurei caussae in eam potiorem es quae bubiecto uicinior sit,utsi quaeratur an homo lsit substantia,potior caussa erit animal quam eorpus, quia per animal substantia homini inest, non per corpus. At id e superiori quintae partis doctrinae contrarium , quia di clum est medium maioris extremi definitionem esse. Nee Aristotelis ratio bἰc uera eost. Non enim homini μυξariapotius inest ratione animalis,quam ratione eorporis. Supe-' riora enim o uniuersabora sunt olfetu προι , ut Aristotelet ipse superioris libri capite Micesimo docuit. Atque omnino quaestis ista ridicula ella nec enim unquam fiet tam demonstratio, quia propositio mediata erit: o per isterpositum aliud medi I - q.iiii.
636쪽
3 que sit, an non, an huius quidem scientia: illius vero genus alterii quoddam,& Vtru,
cum non in sint habitus, ingenerantur, an in generati latent.
Qitierit Aristoteles initio capitis huius quaestionem magnam in philosophia , fgra em, quomodo principia cognoscantur, q a sterie cognitionis G appellatione , Hasse quidem quo stiones duaesolae sunt. Plato ex Socrate aliquando docet animos hominum immortales e fonte diuinitatis desbato in cognitione rerum uiguise, antequam in corpus intrassent .sed obsecuritate corporιs s insolentia perturbatos, in obliuionem superioris i telligentiae delabi,ut antea iam dicium est primo capite severis-ri, libri. AIquado animia libro comparat, ut in Philebo. AHII retis hanc secundam Platonis sententiam secutus, animum reces corpori infusum, nare tabulae comparauit nee quicquam cognitum habuisse indicauit ,sed σφαγαν δά-μιν, ingenitam cognoscendi potentιam s facultatem tantavit auul spe . cognoscendi porro duas facultates esse: alteram ad res singultires: alteram ad res uniuersales s generales: illam sensium,hanc intellectum facit: tametsi paria distineae o aperte id hoc Leo e 3 primit. Quaerit igitur Ari toteles quomodo principia, id est priama cr uniuersales rerum notitiae agnoscantur, o quis sit habitus,quaeue species cognitionis. Itaque cum per demonstrationem principiis ignoratu, mediatorum haberi scientia non possit, ut inius dictum est,merito dubitauerit aliquis inremm immediatorum cunitio G mediatorum sit eadem, an non: o utrum mediatorussimiliter immediatorum scientia si an non:sed horum quidescientia; ulorum uero generis alterius cognitio. Haec secunda quostio est in principior sit scientia,an praestantioris generis c 6 iusdam,ut intellectus scientia autem sit mediatorum, intelle Au immediatorum: I utrum principiorum habitus animis nolisis a natura non ingenerati, tandem a disiciplina G magistro duntaxat ingenerentur: an ingenerati quidem 't,ut Socrati placuit,
637쪽
uero potest utrique quaestioni ex capite decimo quarto ni simo sexto tibri superioru, mediatam conclusionubcientiam ese, principiorum,inte ectum nee principiorum cognιtiones a natura congenitas animis nostru esse ,sed inducitonesingularium operientia per sensus comparari. .
RI A R E si hos habemus, absurdum
erit: fiet enim ut quanta is cognitionem demonstratione certiorem habeamus,tamen ignoremus.Si vero accipimus, nec habuerimus prius, quomodo tandem cognoscemus & addiscemus nulla antec
dente cognition et Impossibile enim est,ut in demonstratione diximus. Constat igitur nec haberi posse, neque sic ignorantibus , & nullum habentibus habitum, in-
Antequam primae quaestioni respondeatur, εἰς εκαπρον in tranque partem Aristoteti lubet argumentari: Si principiorum habitus congeniti sint, reeidet ut quanis certismam cognitionem habeas, habere te nescιas: Seeundum absurdum: Primum igitur. Vide hane rationem circa Dem maioris αλφα metaphsiri. sta contra dicetur, Si non eoueniti principiorum habitus x antecedente percipientur notione:
Secundum abscria quia principiis nihil nuitur
638쪽
ANIMA D. L I B. X. et si 1 Itaque neque eongeniti, neque non congeniti: sie prima quastiodi putatur, deindesoluitur.
N E CE s s E igitur est habere quidem quandam facultatem, non autem eiusmodi habere, quae sit his certitudine praestantior . Cernitur autem id in omnibus animalibus: habent enim facultatem instam iudicandi, quam vocant sensum. Sesus vero cu insit, in aliis quidem anima- libus sensilis notio permanet, in aliis non
permanet: in quibus vero non permanet, aut omnino, aut circa quae no permanet, iis extra sensum notio nulla est: in quibus vero sentientibus permanet,haec aliquid unum in anima nabeant necesse est.
Quae cum multa elusinodi coligerint,differetia quaeda gignitur, ut in aliis quidem
3 ex eoru memoria ratiocinatio oriatur, in
aliis nequaqua .Ex sensu igitur memoria que admodu dicimus, ex memoria eiusderei saepius inducta existit experientia.Multae enim memoriae numero, experientia una est, ab experietia vero aut omni uniuersali quiescente in anima,aut uno prae-
ter multa, quod in omnibus unum insit illis idem, artis principium & scietiae, siquidem circa generationem, artis: si vero circa ens, scientiae.
639쪽
per gradus quatuor exposita: αισθησις ensu primi deinde μνι - nemoria tum λογος,ratio : postremo ἐμπειρι ex 'enentia, unde umue ali uel caducum, artu uelperpetuhm,c scietiae,
principium est . Sed ad hane explicationem animalium diuisio inducitur, quia sensus unde origo principiorum piritur, est omnium animatium communis . Animalia igitur cum omnia sentiam, quaedam sensus memoriam retinent, quaedam non retinent: non retinentium quadam ratiocinamur,quaedam non.atque ν
tiocinatio propria hominis iam eth, qui ex uariarum rerum m moria G recordatione ratiocinando experientiam Isibi conficit, to uniuersale decretum inde constituit: nec enim, ut Galenus de optima secta ait,ακριως kορία παγ δεκτεα ι ne iudicio obseruatio est a tuenda. Vide animaΓu partitionem hanc primo capite maioris Alpha metaphysici. Atque hic notabis de sensu, quod ab Aristotele dicatur συμφυπς clia καις inrelle ius uero, de quo id imprimis hic dici debuerat, συμφυας ά - ώς non
dicatur e ut tamen intelligeremus non ἡγους principiorum ,sed
δε αριπις si μφωπυς ε να : nec enim sola sensus facultas nobis ess naturalis ad principia cognoscendum,sed multo magis intellectus. Notabis praeterea, quod ab Aristotele dicatur, sensius non 3 solum δειώ μις συμφροπς,sed etiam δε αμις παχύ: Idemque quanuis non dicatur de ιmel lectu, multo magis conuenit intellai,ad eamque remptamus intelligendam,Galeni locum issu, quem primo animaduersionum tibiis citauimus, audies nono libro πιρι σίπποκυωυς προα νος ρ ρ κατων,de dogma
tu Hippocratis ci Platonli,statim initio c iam docet Ussem ιndiac o principium s e principio secunda, eo ii na,s reli-q a deinceps consequentia percipienda esse, principiumque ex Platone ait esse dimidium totius, imo principiti omnis operta esse maximam partem, Orestate uideliceri iudicium igitur quo prim scipia cognoscantur, naturalesie ait ese. Sigitur nullum nobis est φυσικον κριτηριον,naturale iudicium,neque artifciosum ullά inuenire poterinus. Naturalia uero habentes, inuenimus utique
640쪽
A N I M A D. L I B. X. - et I, L aliquid arti icissum.An igitur omnes homines quadam natura- ,, sia iudicia communia habemuι' Neque enim naturalia dicere li,, caeret, nisi ipsa e pera omnium hominum communia. Necesse e p,, igitur naturistia iasuum omnium hominum communia esse, sedetnam communem naturam habere . Equidem in nobis omnibus,, naturalia iudicia inesse cosirmo, idque moneo potius,quam, i ,, em uel demonstro , neque uelut ipse sententiae huius author id ,, Qtro. Quaenam uero iudicia istasum' ut oculose 'dum nam , ram laeta praediti colores uideam itemque auribus secundum ,, naturam lectis praediti senos audiant silc lingua PII in iudex is est succorum,s nares odorum: totaque cutu reril tae iam mou ,, tium: tum uero mens,uel ratio,uel quomodolibet appellet quis ea ,, facultatem,qua ilia eamus a consequens reaugnans, alia,s que ys adiuncta. smus igitur locus,G tam magnificin studiο- se animaduertatur. Aristoteles Meat λωαυιν συγ ῆAνῆρι προκίω. Galenus uocat*υσικον κ ire: eodeisque fibro es, i ei illam Hippocratis de naturalibus iudie s uocem merito cog u
- conueniunt,espcit. Vocat uero etiam Galenus περὶ α* c Οὐρέ
qui nos,quia naturalem dialecho, naturalem inuenimueri,
turae, iudici ,quod appellanimus, theatris π iudicusus irria
dent o condemnant, qui Galenum nοbu obiiciunt,Galem tam ueram orationem audiant,s tangem aliquando erubescant,i
ipse in Uenchis atr) ατεχος ἡ γλεκηκη ' Sed id antea satis . sed quaeres bic,quum Ariptoteles octauo capite primi deria