Joh. Werlhofii ... vindiciæ Grotiani dogmatis de præscriptione inter gentes liberas contra ... Petrum Puteanum

71쪽

ge enim mutari circumstantias, probas regi & fideles consiliarios adesse, cessare bella. Vires crescere, aut per foedera propriarum .defectum virium supplari posse, nihilominus tamen pro reeuperanda provincia nihil tentari, idemne ferendum erit judicium ' fieri autem vix potest, ut sa) intra longum temporis spatium nova rerum scies non subeat.

XLIV. Iam ut alia remedia desint, saltem a protestatio de iure fieri, aut , quod potius Videtur, ad a

hitros provocari potest. Spreta quidem pserumaue po-rentioribus coiri prorsissi via , diva tamen , GROTio b judice, quam ivsistant aequi pacis amantes Fecere magni reges ac populi, quicquid modum hunc a praxi alienum esse Puteanus contendat. Cumulavit exempla Gllo Tivs c ex antiqua & noviori historia, colloquiorum quoque usum eximie commendans d). Et esto, plurima inter summae fortunae homines colloquia sine fructu di tui; quin magis incendi identidem illis animos: esto ambiguam saepe & ancipitem in aequabili aru .hitrorum sententia fiduciam collocari, facile qua affectus, qua utilitatis cujusdam, frequentissime in talibus intervenientis, aliaque momenta ducunt, se inclinan- . tium: constat tamen, ipsa etiam bella pen tractatus de transactiones finiri ; neque nunquam aliorum Principum ac Rerump. interventu quamlibet potentium litigatorum affectus in Ordinem redigi. . Verissimum autem est aureum .Ciceronis e) dictum: Cam Hii duo ge- . nera decertandi, unum per disiceptationem, alterum per

vim; cumque illud proprium sit bomisis, hoc besiuarum:

72쪽

confugiendum es ad posterius , si uti v licet superiore. Venuste confuginidum ad posterius dixit, ut hunc modum non nisi subsidiarium esse, ad quem nunquam, si quis adhuc alius supersit, Perveniendum sit, indicaret. I-mo gentium iure, ob maxima incommoda, quae ex spreto arbitrio, sequentibusque exinde bellis oriuntur, viam compromissi ab adversa parte respui non posse ,hand fine aliqua probabilitate disputatum t) video. Qtio apprime faciunt a magno quondam ostrogothorum Rege Theoderico ad Herulorum, Guamorum, δc Thuringorum Reges scripta g : Superbiam Divinitati s per exosam persequi debet generalitatis assensius. Nam qui vult opinabilem gentem voluntaria iniquitate subverteme, non disponit caeteris iusta servare. Pei a consuetudo es desipicere veritatem. Credit sibi omnia cedere , s elatum comtigerit in abominabili certamine Dyerare. B ides vos, quos . conscientia virtus exigit,inconsiseratio detestabilis praep/mtionis accendis , Legatos vestros una cum meis o fratris nostri Gundibaldi Regis ad Francorum Regem Ludomicum dein, sinate, ut cui de se Visigotharum conflictu considerata aequitate suspendat, E LEGE S GENTIVM quaerat: aut particulam enim hanc disjunctivam inserendam esse ratio contextus jubet omnium patiatur incursum, qui tantorum arb trium judicat esse temnendum. Iuid quaerit ultra , cui Qertur absiolata justitiast Dicam mene, quod sentio: qui fine lege vult agere, cunctorum Hyponit Regna quassare. Riod si alii vel ad arbitros provocationis, vel publicae aurium suorum deductionis, protestationumque fructus non sunt, minimum dereligionis praesumtionem elident, ipsumque adeo naturale praescri

73쪽

ptionis landamentum lubvertent, ut clarissime appareat, omnino etiam inter gentes liberas civilem aliquam possessionis interruptionem dari.

XLV. Addi sorsan & illud posset, tantum discriminis inter summos principes & privatos homines ef- Distum ratione dissicultatis & facilitatis jus suum ab usurpatoribus consequendi, qualem PuTEΑΝvs facit, non esse. Sicut enim anceps admodum res est, principem in bellum ruere: ita litis quoque inter privatos eVentus dubius: iustus utrobique metus labores, molestiae, sumtus, mala infinita a . Vt bello subinde principes, - ita multi litigantium forensibus actionibus prosequen- dis ob paupertatem & similia impares: quod illis in pti, mali, corrupti consiliarii & minim i, his imperiti, negligentes, improbi advocati sunt. Sed nolo ista diffundere. XLVI. Videbimus novum PuTEANI argumentum, euX qui Ontdit, . que P opinion negative repugnoitis au sens commun de toutes Ies nations, semble, que.,dissicilement iis pourroient repondre a ce consent isment universet de tous Ies Rois dc Princes Souveratntioqui Κ ont jamais rabatu d'aucun potnt de leurs anciem nes Pretentions: aucuns memes ont retenu les titres odes Royaumes dc Seu euries pretendues, Ies au trestes Oarmes dc les ti tres ensemble, les aurem les armes seu-

74쪽

, SQ VITINIO DELLA LIBERTA VENETA, ne

onent les titres de Rois de Vandales, ou soni les Duches

75쪽

isnees. Ces memes Ducs Ont d' araciennes pretentions

ismaintiennent leur apparienir. Concludit denique: espres cela Pelat on dire, que l' affirmative est te sensricommun de toutes les nations, viique tous les Rois de 'rila terre Ont une contraire sentiment ΤXLVII. Nobis, quam difficilem fore vuTEANVs cre- dit, responsio facilima videtur. Qioties enim summet principes in terras aliquas tempore ibrian Gmnem jam

76쪽

humanam memoriam excedente, imo pluribus etiam iseculis, aliorum potestati subjectas iura sibi salva praetendunt, solent illi, nisi utique plus inanis jactantiae,

quam solide rei subest, id quam maxime navare operam, ut, quamlibet naturalis possessio interversa sit, civiliter tamen sibi possessionem perstitisse appareat. Quod tantum abest, ut communi consensu gentium praescriptionis iustitiam damnari evincat, ut contrarium manifeste probet. Et cui fini constans illa titulorum & insignium retentio ca) magis inservit, quam ut publico quondam facto iura pro derelictis aut abdicaris . non haberi liqueat 3 quanquam scio, multum in talibus

etiam soli nonnunquam consuetudini, multum aliquando & vanitati cuidam dari, quare nec validum ab iisdem interruptae praescriptionis argumentum petere, quando alia facta & circumstantiae derelictionem praesumi iubent, licet. Exempla, quae illustris P vTΕΑNus, cumulate congessi, sigillatim excutere nec libet, nec opus est, postquam ninil nobis universa ossiciunt, tametsi, quae circa unum, alterumVe illorum, moneri aut notari possint, non desunt. XLIIX. Sequemur etindem ad germanici Imperii, aliorumque nobilium Regnorum iura, PrincipibuR, quando regimen auspicantur, iniuste ablatorum recu- iperationem iniungentia, simulque ad auctoritatem doctorum amplius provocantem: Povr. davantage consi

mer ente opinion, il est bon de remarqver, que les Empe- reurs ae Alemagne prometient . leur tauromiemem, de fabeen sorte de reuvis 2 t Empire ce qui en a Be usurpe sam i mitaties; de temps, quelque cometiveuce qu' AF ait eu de lapart

77쪽

traite DE REGALIBUS est de in e avis, principalemem quand il est question de quiter la Auveratnete, volcν ce ni

IURISDICTIONUM, CERTUM TAMEN EST, EA EVAE SUNT IURI 1 IMPERII, CUM EIUS I Α-

78쪽

c TvRA ALIENARI, VEL IN PRIVATos usus

TRANsFERRI AC PRAESCRIBI NON POSSE NEC Ex CONCESSIONE REGALIUM MERI ET M I XTI IMPERII REGIAM, ABSOLUTAMQ VE POTE sTATEM E X TORQ v ER E POSSUNT ITAL i. A. quo fovi conformes les Ordovmmces des Royavines is France, ου' δῖagne , de Pologne, Hongrie, O autres; ct c' esit a- . rvis ae totis las striscoris dies de ces nations, qui om tanthis . pen con dere ι' importavce ct la consequevce de celte Ma- XLIX. Qiiod legem regiam Gertranorirmspectat, ad alia recuperanda Caiares non obstringi, quam quae inique Imperio erepta sunt S. injuria detinentur, clarissima istius verba ab indicant; neque potest etiam ullius voluntas populi eam principi regimen auspicanti conditionem praescribere, ut quaecunque unquam quovis modo juste, injuste, a regni corpore avulsa sint, eodem denuo conjungere allaboret; sed ex evidentissimae aequitatis regulis, tametsi expresse addita non est, procul omni dubio tacitam, &, quomodo cunque tandem verba concepta sint, nccessariam restrictionem capit, quicquid ullibi publicarum legiam, pactionumve talium occurrit b). Quare nihil osscit, de tempore limitationem aliquam Legi Regiae, quae Caesarcm amissa recuperare vult, adjectam non esse, cum ipsa natura rerum & ius gentium, ea, quae pro derelictis haberi par est, jam tum exceperint. Dicat aliquis haud improbabiliter, saltem ipsas leges regias, si quando recuperari

Omnia

79쪽

omnia sine valido titulo ablata jubent, omnem derellictionis praesumtionem excludere. Nec abnuo, insi- gnem illis efficaciam adsesibi posse, & sum ere eas minimum vi ad seupplendas quotulianas oraImiversarias repetitiones , legationes; quae nec requiruntur ad praevertemum ac interpellandam praescriptionem, , ut ruores seculi sunt, Deruntur ὰ possessoribus, qui neminem nisi Martem audiendum censent. Sed ubi nullus specialis actus testandi ser- Vandique juris caussa accedit, qui ad posses ris notiti- am perveniat, valde vereor d , ut infinita hujusmodi de Imperii, Regnive juribus non minuendis protestatio 'ad interrumpendam singulorum, eorumque honae fidei possetarum , praescriptionem , utique in Perpetuum,

Nus subjicit, ratione moveor, quod rem bello amissam .hello repetere merae facultatis sit, cui nulla praescriptio opponi possit. Nam ut taceam, ad Omnes casus, qui- /bus ab imperiis aliquid avelli potest, eam non porrigi , etiam ea, quae liberrimi arbitrii est agere vel non a- gere, in necessitatem abire possunt, ubi se) certae conjecturae & circumstantiae libertatem abdicari produnt;& rem bello amissam repetere non tam merae & simplicis facultatis est, quam eX certo aliquo jure quod praescriptione vel derelictione omnino exstingui potest, u- .nice pendet, omne suum exinde fundamentum dc in 'stimationem trahens. Itaque ubi derelictionis in te ventu res prioris domini esse desiit, bello quoque ean-

80쪽

dem repetendi libertas exspirat ci) . Quod idem cAR- P et o v IV s Vanitatis arguit, praescriptionem pro Imperii salute inventam Imperii hostibus in pestem Imperii sub sternere , ad eam , quae eX naturalibus conjecturis &jure gentium profluens nonnisi laxiori sensu praeser,ptio dicitur, de qua sola in praesenti disquirimus, nullo modo applicari potest. Iam venustulus ille ex amoenis Interpretum nortis flosculus, quod suprema iurisdictio non ut in marsupio Imperatoris, sed inter sacra Iam Jorum referatur, quam cito periti si imperia quaelibet, .ut nasci potuerunt, ita etiam di tui posse, & g) omnes modos aut amittendi aut mutandi iuris non minus adversus unum Principem, Populumve, quam adversus alios, valere opponitur. Et doceri velim, quo jure Gallia violentis Francorum invasionibus subjugata supremae Rom. Caesarum jurisdictioni se subtraxerit, si saera illa sanctorum nullo modo violari & in alienas manus transferri possunt. Si doistorum porro auctoritatibus pugnandum soret, pene integrae illorum phalanges, qui & inter gentes liberas, S contra obedientiam, dc ipsius supremae potestatis jura praescribi posse, communi & unanimi consensu assirmant, in auxilium V cari possent. Sed in publici gentium juris quaritioni-hus pauci fere ex Civilis & Canonici juris Interpret, bus, acutum cernunt. Quibus tamen volupe est ab auctoritate praesidium doctrinis addere, legant licet GoN-ZAL EZIVM h),ΛRNIsΑEVM i), KLOCRivM h), atque

ipsum