Joh. Werlhofii ... vindiciæ Grotiani dogmatis de præscriptione inter gentes liberas contra ... Petrum Puteanum

41쪽

dam, quas alioqtu ratio naturalis videtur suggerere b , qua de causa nec praekns GROTii decisio VI tua caret, u ut caute in re ardua, magnique. momenti loquamr, more eruditis minime inusitato, neque c) de gentium jure disputationibus adeo disconvenienti, qualem esseeXistimat IO. FRID. HORNivs, d) ipse satis frigide contra GROTIvM hic de jure gentium disputans. . Ceterum quin consensus gentium, suadente pace generis humani, diuturno tempori aliquam vim moralem assignare potuerit, saltum haEtenus, quod tractu temporis certae, Praesumtiones ac favores aliis ex causis provenisse ce stantur, quibus possessoris jus muniatur, negari non Posse; etiam PuFENDORFius se , parum alias iure gentium Voluntario favens, agnoscit, neque valde a Grotiana sententia abhorrent, quae isti maxime probabilia

Videntur cf): isucapionem, prout abstrahit a punctis temporum per leges civ iles des iis, esse velut appendicem oecon sectarium dominii rerum, adeoque, cum dominia rerum in . rroduceremur, id quoque pacis causa placuisse, ut, qui oliqvid neque Ui, neque clam, neque precario, sto nomine possideret, anissiper dominus praesumeretur, quod ab altero contrarium probaretur; qui autem ter longismum temporis spatium, per quod nemo mediocriter diligens rem suam negligere cremditur, quid bona fide possederit, serum petitorem plane pos sit repellere, quia non citius rem suam vindicatum iverit. Sed becialius quidem GROTIus passim ad obvenientes . in praxi casus juris gentium determinationem clarius

. trahere allaborans , possessioni memoriam excedenti firmius quoddam, minusque per contrarias rationes e

42쪽

nervandum robur ex jure gentium sorte non impro- habiliter adstrui posse censet, dummodo possessio ista interrupta non sit, nec provocatione ad arbitrum inte pellata. Vbi illud patet, possessionem perpetuam Sc constanti juris tenori, semper usurpato, nunquam in termisib, innixam, minimeque desultoriam, etiam jure gentium requiri, quia possessio, g) ejusque perennis continuatio, fundamentum omni praescriptioni prae bet, quo collapso riait quoque, quod eidem inaedificatum est. Interruptio autem cum alia naturalis, alia ei vilis sit, de eo fortassis dubites, quomodo proVocatio ad arbitrum apud GROTivM hic accipienda sit, magisne, ut exempli loco posita, an ut alios civilis interruptio nis modos, qui actibus quasi extraiudicialibus similes sint, excludat. Posteriorem interpretationem ZIEGL RO h) in mentem venisse video, male tamen NOVOea tionem quoque ad iudices a GR o Tio addendam hic suisse opinanti, cum communis inter gentes liberas ju- dex non detur, quod monuit etiam HENNIGESIVs i). Quod si is verborum Ostorii intellectus placet, vel i-pi e tamen circumspecte loquendi modus, quo forte non

inprobabiliter id dici posse, asseritur, ne a Deo prorsus praecise id intelligi debeat, satis innuit. Etsi commo dissime forsan dici potest, in eum interpellationis modum, qui aliis potior est k , Gno Tiv M praecipue de

tum intendisse, attamen ita, ut nec alias idoneas iuris conservandi rationes omnino excluderet. Quales non

nullas locus C R AN Z li s in notis ad s. VIII n. 4. laudatus indicat, quo vetusta Ducum Inferioris Saxoniae in Electoratum Saxonicum Praetensione memorata historicus D 3 ista

43쪽

ista addit: Nec tamen obliviscuntur juris sui, renσPantes γ otestationibusMiligentiis possibilibus . ne longi temporis tractus p judicium illis invebat longaevae praescriptionis: item' in). neque Ericus Dux, neque successeres, titulum suum possere. Sane enim, ubi juris sui retinendi quis vere idonea signa edit, viX est, ut perpetuam possetfonem ac nullo ambieeute alteri tribuere po1sis, qualem tamen GROTI Us nic requirit. Cui porro de auctoritate

praescriptionis ex jure gentium alici possint, quae a viris, juris huius insigni peritia clarissimis, CONRINGIo n , sEL DENO o & H VGONE, Ro Y p), circa hanc

- materiam annotata sunt. lXXV. INTELLECTIs RERUM MOMENTIS,

quibus Grotiana dc verior doctrina nititur, solidisque ac genuinis decidendi rationibus commonstratis, minullarduum erit, ea, Q VAE illustris P UT EA Nus opponit, diluere. Sequemur Vero, ne quid intactum relinquatur, etiam in his eundem, quem ipse adhibuit, or- . dinem, utut Grotiano, qua dispositionis & connexionis Concinnitatem, minime comparandum, disiectisque subinde aut confusius interspersis, quae curatius digeri ac disponi debuerant . interruptum. Ac initio quidem. breviter, quas summatim in contrarium adducit, rationes, inde, quae quibusdam illarum confirmandis, reique uberius deducendae asteri, pluribus videbimus. XXVI. CIRcΛ primam, que ceux de I' a malive'. considerent Irost legerement is qualite des Eos se Princes Souveratus, donnenι rout avx plus pussans O a la force,

44쪽

se diffundat, ne idem saepius repetatur, tantisper, quae responderi possunt, reservabimus sa). Etiam secunda, que tostes les his, que mus avons tmcbisvt les praescriptiovs, ont esse Dites par les Prisces pour strvis de regis ab urs se eis, mox plura occurrent. In praesenti id verbo rcgero, hoc ipsum quaeri, an omnia circa longaevas possessiones jura ex humano arbitrio dc sola legislatorum civilium voluntate profluxerint Z frustra ergo obiicitur, quod in quaestione est. Nec dissimilis farinae est, quod additur, qu'iln'I en a aucune qui sesit generalepour obliger les Ros. ex ipsa enim rerum natura nos praeseriptionibus fundamentum antea substravimus.

Vnde & ista illico corruunt: que ces his soni fbri dis

etablir aliis diversement dans leurs Dats; si bisv que depe er lier les Rois par que Uuve de ces his Imperiales ou Roales, ς' est se tomper. Ecquis enim vel tantillum peritus jurium ignorare potest, etiam quae ex naturali jure quatenus generaliter spectantur, ortum, fundamentumque capiunt, a civilibus legumlatoribus specialem passim & variam in diversis rebuspublicis determinatio-

nem capere8 Certe eas,quae civilium legum foetus sunt de proprie praescriptiones vocantur, inter gentes liberas allegari non posse, satis antea etiam nos ostendimus. Pariter hinc & ista nequicquam occinuntur: Toutes les consequences, qui se tirent de ces Lix, O tous lis argumentsevi bien moetus de orae; si is principat res oblige, v ne liepas, a plus forte rason, ce qui en depend. Neque firmi

45쪽

GENTILEM istis, non GROTIvM, petit. Ridiculum quippe ALBERiCO GANT1 LI sa videtur, Turcae quoad ea, quae Christianis eripuit, justum possidendi titulum a divina voluntate, ad punienda christianorum peccata tam felices barbarorum armis successus indulgente, accersere: nam id argumentandi genus si adhibere libeat, quemlibet raptorem iniquissimum bona fide niti posse; sed nee Turcae de justis illis divinae providentiae decretis

aliquid in mentem temere venturum V ac Deum etiam hominum pessimorum facinoribus ad iustissimam voluntatem suam exequendam uti. Et certe per improba bella ac latrocinia ablatorum posscssoni ex divina voluntate praetextum aliquem mutuari, citra absurditatem vix licet, quamdiu injusta possidendi causa S m la possetarum fides durat. Sed exstingui isthaec , in-: terveniente diuturni temporis tractu non minus in Principibus, Populisque a vera religione alienis, quam in Christianis, posse, utique rationis paritas evincit. Nec absurde forsitan etiam illud aliquis dixerit, in fatalibus illis Rerum p. convulsionibus atque commutationibus, quas b) a vi quadam superiori, nexuque caussarum latentium procedere credibile est, ipsam quoque divinae voluntatis conjecturam omni apud eos effectu neutiquam hic destitui, qui arcana quadam providentia res

46쪽

humanas temperari agnoscunt. Itaque tantum abest,

in christianam religionem malae fidei patronam faciant, qui longaevae inter gentes liberas possessionis jura quae sitis e longinquo praetextibus concuti S. yiolari nolunt, ut adversa potius sententia genuinis justitiae ac pietatis

regulis repugnet.

XXVIII. Vrget equidem Puteanus: La DF natu- relis est, que cbaculi conserve sola hostesa cbine perduelle-ment, laus que t nv puisse tirer avavtage de la perte δ' au-tro , me me paris coars du temps; parceque te temps n' est par un moeu pour abolir vite obligatiou; cela est is vrodroit de nature. haud omnino male. Nam & ipsi ex tempore, qua tali, firmum aliquod praescriptionibus fundamentum, cum de naturali jure quaeritur, substerni non posse, juxta cum Grotio demonstravimus. Verum cum non mitius genuini naturae juris sit; ut voluntas domini re vel jure suo cedentis valeat, eaque eX diuturno temporis lapsu colligatur, frustra lex naturae, quae suum cuique perpetuo conservari, neque cum alterius jactura alterum locupletari velit, opponitur, ubi alterius regulae interventus generalitatem istius temperat ad restringit sa).

XXIX. Illa facile admitti possunt, quae de Gollibus

Letumlatoribus subjicit, cogi eos tapenumero peculiari-hus caussis ad meliorem pudlicae rei gubernationem spectantibus, evitandisque incommodis quibusdam, ea permittere, quae a Vera honestate aliena sint, quod exemplo legis Mosaicae de divortio illustratur. Sed minus reiste ad praescriptionem jura veram alias in thesi

doctrinam applicat, addens: si eu est et insit de la presecri

47쪽

les; mais elle V est pas Ians vice , parceqse elis es contretis

regles de t equite vatur elle. Fateor quidem, quae civilibus legibus introductae sunt, praescriptiones, non tam naturalibus quibusdam priesiimtionibus niti, quam ob caussas politicas ex legislatoria potestate ut certam formam, ita obligandi robur accipere, quod vel ingens jurium illorum circa temporis definitionem discrepan- tia & multiplex varietas abunde arguunt a). Sed non ideo, quia etiam non assentiente domino rem alIeri tribuunt, vitii aut peccati labe usucapio inficitur. Fortius enim est b) dominium universale & eminens summae in Rep. potestatis in bona subditorum, quam dominium particulare & vulgare, quo gaudent stinguli, itaque lex potestatem habet transferendi dominii pari,cularis ex illo iure dominii universalis ob utilitatem publicam, c cui privatas cedere illi ipsi voluisse censendi sunt, qui in civilem coetum coierunt. Publicam vero in usucapionum juribus utilitatem spectari nec P v-TEANus abnuere videtur; S res ipsa abunde docet, quam , ' egregie cum ad alia d) publica commoda, tum ad communis societatis quietem conservandam accommodata

sint, ut non immerito scriptor quinti dc sexti seculi non minus dignitate, quam doctrina, & pietate illustris, CAssioDoRus e) tricennalem praescriptionem humaravi generi patronam vocet. Quae tricennii quidem praescriptio a Theodosio, ut simillimum veritati est, f)Juniore,

48쪽

sabilita etiam in ecclesiaruita controversiis antiquitus valuit, ut ex Synodo Chalcedonensi g apparet; nec a Gothis solum occidentalibus iuxta & Orientalibus ch), sed a Francis quoque, item a Burgundionibus recepta fuit. Et praeiverat CAssIODoRo ipla Caesar Valentini nus III. Novella VIII. si , qua Iheodosium virtutum suarum morem secutum hac tricennali praescriptione humano generi profunda quiete prospexisse, ait, verbis usucapionum saluberrimum scopum & effectum significanter exprimentibus. Consulit ergo praescriptio ut communi paci, ita & conscientiae bona fae possidentium; rectis. ii meque vir magni inter Morales Theologos nominis,

Thomas de Vio Castianus Cardinalis S. Xisti k): Procrimito legitima, hoc est cum bona fide pomio tanto tempore, ut iura canonica par civilium ratio est, ubi caeterra paria sunt approbant, Oc. jus parit in foro conscientiae ita ut i ne peccato post retineatur, etiamsi postea sciatur fuisse alienum; quia auctoritate legam rationabilium sutpote pro communi bono sanctitarum)Iactus es dominus praescriptarum le-

gitisve rerum, quam communem quoque tam Canonistarum, quam Theologorum esse sententiam testatur

VALERus l). Atque bine sane sit, verbis utor iudiciosissimi covMRuvI E stri , ut nulla Christiana Respublica sit, quae propriis

49쪽

priis statutis legibus fucapionem niοbilimn immobilium

rerum non prasverit. Requirit nimirum universalis sn esteistus universalem eaussam, quae hic alia esse nequit, quam communis cum utilitas , tum aequitas.

XXX. Quaerit nihilo secius puTΕΑNus ex Novella Justiniani IX. opinioni suae praesidium, prolixioribus iere, quam res pridem ab interpretibus excussa merebatur, notis, ea, quae praemiserat, colorans: montremque IaLον civile introduit Ia procriptionpar Dululeucestulement laqueile ne purge stas le vice de ceux quieu nyentriti fauteον derer, que la DF earlant de la prescription isse de res mors, , ne iniquis hominibus impium remanear praesidium, tutus peccandi locus etiam scientibus relinquatur: sed ille struetur innocens, qui revera innoxius fit: nee improba temporis adlegatione sese tueatur , tempus pro puritate praetendens. Ces paroles sent forι pracses. Car I' Empereur .appelle ceux, qui s' aident se Iaprascription, iniquos homines. si appelle la procription, impium praesidium. ii t a dii Upece de perbe, si dit, que

Ie temps ne doli potvi fervis pour tenir une conscience eurens tenant ainst is bien atautro. ensin il appelle la preserription improbam temporis allegationem. ι ita une tres notabis censure de is praescriptiov. Miror virum tam re-eonditae ae diffusae scientiae, tantique judicii vel sibi ipsi, vel certe aliis talem meum facere. Sed id artificii est scilicet, ubi solida fundamenta deficiunt, vanis etiam & inanibus magnificam quandam speciem & colores induere. Non attingam, quod nonnulli minime vulgari d

50쪽

cuius, alliclue fidem penitus omnem Novellae IX. detrahunt, quibus pridem alii ca) , haud minori eruditione insignes, quae satisfacere possint, regessere; neque multum urgebo, quod post Imolam pluribus placuit, b) ad malae fidei possessores restringenda elle, quae de impio praescriptionis praetidio iactitantur. Sufficit ex historia veram hujus Justinianae Legislationis originem& estectum nosse, ut de notabili illa, quam PUTEANVs VO-cat, censura sincerum iudicium ferri possit. Tulit Justinianus Legem XXIII. C. de S. S. Eccles. qua centenariae praefriptionis privilegium ecclesiis, aliisque pietati inservientibus locis, item civitatibus, indulgetur, non tam ex certa scientia dc motu proprio, quam insigni fraude falsariorum Ecclesiae Emesenae oeconomorum sub spe-ν eioso pietatis δc religionis pnaetextu circumventus, cum . c Hiscus quidam alienae manus mentiendae artifex libellos, publici cuiusdam tabellionis dudum desunm literas imitatus, fabricasset, quibus ditissimarum apud Emesenos familiarum majores grandem summam pecuniae se Mammiano debere faterentur, qui divitiis quondam illustris Patricius Emesenam Ecclesiam ante multos annos heredem instituerat. Obstabat sceleratis conatibus tricennalis praescriptio, cuius auctoritatem auri,

utrum ipsi, quod Procopius d) refert, Caesari an con- iugi eius se Theodorae, aut Triboniano, vel aliis in aula potentibus, non disputo) oblati vis, novae legis ad .