장음표시 사용
61쪽
Γον que is simple bomage lige, O te ressori, qui en monstroient des titres, O en vileguolent une pos ston plus γ'
que sidi ens ae autres, qui ovi passe plus avant , car sis ontdit, que Iam s' en faut que is lone temps fortili is drait de δ' usurpaterer , que tan plus que is force a dure, te vice delaps pon s' est augmente, ce long remps AF fert quepour condamner δ' autant plus son action. Cela Jui jugopour Ia leue Reine Caterive de Medicis par arret de la Cour contre t Meque de Germoni, astres uve possession de troiscens ans, quo qu' ov allegussi potnt de torce. XXXVII. Possunt duplicem , quae adducta sunt disquisitionem parere, uuam, iun dc quatenus subditis jura regia, & 9uae in Regni patrimonio sunt, praescribendi facultas hujusmodi constitutionibus demi possit 3 alteram an & quatenus aliis gentibus liberis, earumque sicin mia rectoribus r
XVIIl. la subditis, quoniam civitatis legibus
62쪽
tenentur, Consonum iis est, quae ante a diximus, leges illas valere posse. Imo etiam ubi expressa lex aut consuetudo praescriptioni obstaculo non sunt, per naturam rerum neri non potest, ut, qui subditum se agnoscit, ea b , quae de lummi Imperii natura sunt, vel ut proprietates naturales eo pertinent, praescribendo acquirat , quia cc proprio nomine & jure sibi ista habendi
nimus cum persona subditi cohaerere nequit, quare hactenus, quod cum alii, tum Hispanici nonnulli, doctores tradunt, regalia ne per mille quidem annorum spatium praescribi posse, a Veritate non abhorret. Sed ostensum est alibi d), I. diversam eorum rationem esse, quae a summa potestate civili separationem, Ut communicationem saltem cum aliis admittunt, quae nec subditis repugnat recipere, nec principibus concedere, cum nec horum majestatem impediant, nec dehitam illorum obeLentiam tollant 3 praeterea II. ipsa etiam imperii
spmmi iura, quae proprie sic dicuntur, e) praescripti
ab iis posse, qui ultra priVatam sortem evecti, excusso subjectionis jugo, pro subditis se non amplius gerant.
Cessat enim tunc, quae alioqui impedimento est, 'qualitas; & adesse rationes possunt, quibus aliquis addiaetus,
iure libertatem quaesitam & supremi jura Imperii sibi competere, existimet f). Quo ipso illorum sententia
concidit, qui tanto magis augeri possessionis vitium in-' distincte clamitant, quanto longius tempus sit, quo alieni juris aut rei usurpatio duret. Sicut enim nulla g)
63쪽
a1niqua dierum m. O juvat aliquem malae fidei possessorem, nisi resipueris, posequam sie aliena noverit post ere, ita de honae fidei possessore idem dici non potest. Et
explicatum ego solide ex principiis PUTEANI velim, quo' iure coronam Gallicam in Carolinam stirpem Pipinus tin Capetinos Hugo transmiserit, si nunquam legitimis regibus interversa potestas in jus Verum transit. Quodsi integrum quoddam regnum, omniaque legitimi regis iura quamlibet initio vitiose parta jure aliquando de persona in personam, de familia in familiam legitime transferuntur, quae in toto obtinent, in parte quoque h) dc in caeteris item, quorum' eadem ratio est, habebunt locum. Atqui, dicat aliquis, saltem ubi publica S expressa lege omnis regiorum jurium, dc, quae in regni patrimonio habentur, bonorum, ditionum ve a- lienatio, Omnis irem praescriptio penitus interdicta est, imo ipsi etiam principes, ne quid istorum alienari aut decerpi sinant, sancto iurisiurandi vinculo obligantur, factum subditi regno & legitimis vel principibus, vel succetaribus illorum, fraudi esse nunquam poterit; quasi vero, quae hujus generis leges eXstant, vel nullam ex reiiue interpretationis regulis restrictionem admittant, vel ex immutabili naturalis iuris fonte promanent, & ex populi, principumque, si di illis inde jus competat, Voluntate non pendeant. Potest idem, qui pacto & iuramento regum adstrinxit, obligatione ista eundem exsolvere, etiam tacite, dc jus suum quisque remittere. Cujus rei ubi naturales & evidentes conjecturae adsunt, quomodo contra eum, qui imperio se
subjectum amplius non esse bona fide profiteιur, legis, G a qua
64쪽
qua non nisi subditi oblig: ri positini, auctoritas ipso illorum facto, qui in ea se iuntare cupiunt, enervata, urgeri possit, non apparet.
XXXIX Quod civili quoque & canonico iure
regnorum patrimonia & jura regia alienari nullo modo posse, Francisci I. constitutio innuit, solido fundamento caret, meritoque, paribus caeteris, praescriptionem etiam contra obedientiam, communior interpretum a sententia admittit, argumentis, quae eX l. 6. Code praescr. 3O. vel 4o. an . dc c. I 2. X. de praescr. Opponuntur,
facili negotio explosis b, Quin praescribi posse regalia spatio temporis, quod memoriam excedit, haud obscure c. 26. vers. praeterea X. de verb. Dv. c) probat. In illustri Ludovici M. cum minoris Britanniae Duce Francisco controversia an omnino ex regis partibus juris ratio steterit, dubitandi rationes non desunt. Titulum quidem Dei gratia in omnibus sere antiquis foederibus, fatente id ipsum Bo DINO d , usitatum legimus, nec principibus tantum vela ducibus, sed etiam minimis magistratibus ac legatis adscriptum. De altero iure, monetae cudendae ce), satis ambigue idem, quem dixi,
65쪽
dovisus XL arripuit , ut Francisco Armorisoriim Duti b tam is erret, quod mimmum aureum contra foedus ac siducimueontractam percussisset. Tributa, fg quae ante Ludovi- cum IX. nullo in regno Gallico ibisse traduntur, post deinde etiam civitates & collegia pleraque suis publicae utilitatis specie aliquando imperavere, donec Carolusin. in Comitiis Aurelianensibus Is 6 o. rogatione populi & rursus apud Molinaeos lege lata vetuit. Chimaliis ergo amplissimis iuribus duces quoque Britanniae illud sibi iis temporibus vindicasse, quibus longe, quam a Ludovici XI. temporibus esse coepit, I estrictior re- gum putestas erat, nemo mirabitur. . Quod si omnia ex PuTE AN principiis ad primitivum Francici regni statum revocari debeant, Valde vereor, ne Vetustiqribus procerum, populique iuribus, ea, qua nunc reges gaudent, absoluti vis imperii succumbat & intra valde temperati regiminis limites redigenda sit. Qua de re iuvat Cl. HVBoi h , firmando praescriptionis juri nobile hoc exemplum adducentis, verba subjungere: Suffragatur experientia plurium in Europa imperiorum, Francici nominatim, - quod hodie perfectum siue pleni liberique regni specimen esse creditur. Cum tempore Hugonis Parisiensis, cuius praesentes Reges stirps Iuni, baud adductius, . quam nunc Germania regitur, ut historia loquitur, gubernata sit. Tam enormis mutatio vulti, quam praescriptio- '. nis iure nisi videtur , hoc est, populi, procerumque derelictione, mutuoque consensu vel patientia manifesta, quan
quam accuratio haec eXcutere non Vacat.
XL. Propius scopum nostrum tangit disquisitio a tera, an dc aliis gentibus liberis ea praescribendi facul-G et tas
66쪽
tas interclusa sit, quae alterius regni Iure publico alienari vel praescribi simpliciter prohibentur Z Nobis, cur negari, quod Proponitur, nequeat, ubi caetera ejus, cui inter gentes liberas locum esse diximus, vel derelictionis, vel longaevae possessionis requisita adsunt, valida ulla ratio non occurrit. Dices, alienare principem, quae lex publica dc sacramenti religio in gentem exteram transferri Verant, cum effectu iuris non posse. Sed in promtu secundum ea, quae supra a tradidi, re-δοii is est, ubi populi aut quorum alias interest, consenis nis vel expressus, Vel tacitus, facto principis accedit, aut supervenit, dissicultatem Omnem cessare. Nequit b), neque etiam voluit populus eam sibi ipsi legem dicere, a qua recedere non liceret. Quid si enim ut,
litas publica, quid si ipsa necessitas aliud postulet y Et
quis cum eXternis gentibus transigendi modus, ubi nihil de jure suo remittere, nihil alienare licet 7 Repugnat manifesta naturalis aequitatis ratio, repugnant iura gemitum, quibus communis omnium populorum latus de tranquillitas pro fundamento est. Exstinguitur itaque legis alienationem inhibentis effectus, ubicunque solida in contrarium ratio suppe, it , ct consentire eos, quorum intererat, Vel certe non dissentire, probabiliter c) ap
,ctant vel de omnibus Regnis, vel de uno aliquo, bona ''coronae inserta, seu, uti loquuntur, incorporata, nuru ''la ratione posse alienari, nec longissimum temporis
67쪽
miractum, alteriusque quietam possessiohem impedire, ,,quo minus Vindicari semper queant, id sine dubio va- ,,num est. Multo autem ineptius, uni alicui regno e- jusmodi privilegium assertum ire, ut ipsum quidem aliis sua eripere possit, sed quae semel arripuerit, nim isquam ullo modo ab eodem iterum separari queant.
XLI. Pergit tamen POEANus: hIl est certain, qae,,entre les Rois & Princes Muveratns te possessions de Misit ne passent tamais en possession de droita, en ceriqui est des choses que les uns usurpent fur les autres, en Cela particulierement les Rois soni differens aeriauec les ausies hommes. La raison de la diversite est, . Mqu'entre les hommes commvns dc qui soni assi ettis . Da memes loix, Ia justice est verte a tout te monde POur s' y pourvoir contra la violence& la les uir ripateurs soni condamnes a quiter & Iaisser ce qui ainopartient a aut X, la missa e de Souverain tes range rimeme par force dans P execution des Iugemens, aiscause de laquelle tacilite de reconvrer te sien, on pro sume, . que cel , qui par un long espace de temps,
A comme de trente Ou quaranta ans, a uu un heritagetaeire possede par quelque aute sans luy rien demander, Hae avolt pas de bons tondemens pour luy en faue que--stion, qui est la raison des praescriptions; lesquellesseneanimoins, quand elles se soni pas assistees de titre,
evant les queis r on puisse agir, ou faire auctane
68쪽
pourstute podr les interrompre, ny a Voir recours, Iir les differens, qui peuvent surVenis enire euri Tel- , lement que par la ration commune, qui Veut, que, nulle pouession ne fasse preiudice a celub , qui n' a pas, ,inaculte d' intenter son action, ct. les Rois a defaut de superieura etans en ces termes, telles possessions de Aniis ne lani jamais de consequence. Vn Roy mal constille, mal informe , un Roy solbie occupe en
guerre civile ou utrangere, un principat ministre connivent OV corrompu par l' usurpateur, un Roy qui Atroiive son Etat epulse ou d' hommes, ou de finances, qui n'apas de moyend' agir per armes contre unPrinsece son volsin, qui Occupe un des principaux mem-
Abres de se Couronne, peut ὀn dire, que te temps, qui secouri pendant ses fotblesses, pendant ces impossibiluerites, sotta perte, luy qui a la justice de son cote, aurieontraire tourne au profit de celuy, qui est en mau- ovaise y, qui est y usurpateury Probat porro nullum aliud praeter arma summis rerump. rectoribus remedium restare, removendo tum per arbitros illorum controve fias tractandi modum, tum per colloquia, DLaisvoye des arbitres est impraticabie, & doni on ne peur Aesperer aucun bon succcs : autre is les Cites libres de Ala Grece constituerent certains juges, nomm Ss Amphi- ,1ctio s, pour accorder toutes les contentions qui pou oroient sarVenir entre elles. De penser, que les Rois Ecistes Souveratns en puissent venis a ce int, e est seolromper, cette Voye est perilleuse pOur l' interest, sola , ,d' affection, soli du vottaage, soli pour d' autres re-ospem que peuvent a voir les juges dans des differens de
69쪽
XLII. Ego multum discriminis inter summos principes & privatos homines in eo intercedere, quod communem illi non habeant iudicem, his magistratum auris sui obtinendi gratia adire liceat, &ubi parere sententiae Juris vel rei alienae usurpator .detrectat iudiciali
auctoritate & executione eundem cogere, facilinis animo comprehendo; quod propterea praescript nis inter gentes Iiberas nandamentum collabascat, illud vero e inde perspicere non possum. Certe sola Ec maxime genuina praescriptionis ratio non est, quam nunc Puteanus promit, ab iis, quarum ipse antea mentionem
ecit, valde diversam, quod, qui longo temporis spatio fluerit, ex Justae causi e desectu opem judicis non implorasse existimetur, cum etiam jurium optime fundatorum derelictio, omnem alterius tituli clefectum suoplens, colligi ex silentio diuturno possit, & lapsu tem poris malae fidei suspicio tandem pereat. .atenus tamen cum aIius haec quoque ratio Vel praesumtio naturali comeriura nitens comungi nonnunquam Q potest,
70쪽
per ea, quae Pu TEΛNVs affert, usus ellus inter gentes Iideras non tollitur. , Argumenti, quo Praecipue pugnat, neruus in eo consistit, quoniam agere non Valenti nulla currat praescriptio, locum huic inter Summos Prin-.cipes non esse. Sed quemadmodum regula, quam fundamenti loco ponit. Lxtram ex naturali aequitate 5c civilium rerum genio. interpretationem b) recipit ita quod assumit, summos principes ob defectum communium tum legum praescriptionis tempora determinantium , tum jilaicum, possessionem aliena usurpantis, nisi vi dc armis, interrumpere non posse, Partim generaliter, quod probare Vulr, non probat, partim etiam omnino Verum non est. De tempore, quod vel nisurales conjecturae, vel jus gentium, praescriptionibus inter gentes liberas praestituunt, nolo, quae superius c dicta simi, repetere. Solum illud, & quod maxime in . quaestionem venit, an communium defectus judicium, Quem hic .agnoscimus, usucapioni ossiciatῖ examina dum est. - XLIII. Figurat Pu TEANus casum , quo principi 'destituto probis consiliis, debili, bellisque vel externis, vel civilibus involuto, primario ejusdem ministro comnivente vel pecunia corrupto, reipubl. hominibus, opibusve exhalista, praeoptuam aliquam regni ditionem vicinus princeps eripit; & an eo rerum statu, ubi nulla
iuris persequendi facultas , lapsus temporis principi mille dissicultatibus presso noceat, malae fidei possessori
prosit 8 interrogat. Cui si quis respondeat, eκ casu eX-cepto formare non deberi regulam, nescio an non speciose adornatae objectionis robur illico concidat. Fin-