장음표시 사용
51쪽
lites quoque Jam pendentes productae obtentu in-git , speciosaque isti praetexta ratio, ut ister Divinum, Publicumque jus imprivata commoda competens discretiost. Succubuerunt Daudi, ex nova illa aequitate damnati Emesenorum civium nonnulli, cum praescriptionis ope defectis in summa rerum caligine nihil contra consistos libellos validae exceptionis competeret, de nec Priscus omnes denive libellos ad Longinum, 'quem juri Emesenis dicundo Iustinianus miserat, afferre jussus, cum id detrectaret, vehementi a Longino impacta alapa perculsus, dc hunc dolos iam odoratum esse hine pertimeseens totius rei scenam detexit. Interea vero lucem quoque adspexit Novella IX. f) privilegium, quod Orientalibus maxime Ecclesiis datum videbatur, speciali constitutione Rom. Ecclesiae indulgens, in qua mirum non est, si Rom. insuper Ecclesiae reverentia accedente, noVae suae legislationis pietatem insi iii elogio commendaturus tale de praescriptionibus ju-icium tulerit, quod si omni praescriptioni aptes, ni- hil aliis legibus, nihil ipsi aequitati magis adversum dici possit. Qxiis enim, quaeso, rerum, Juriumque thiel
ligens O bonae fidei possessioribus iniquorum hominum
cncomtum tribuat' quae- impietas, quae peccati species est, retinere Velle, quae legitime possideri persuasus es, & quorum dominium ex justa caussa leges addi cunt' qui improba temporis allegatio vocetur, ubi, quae adjuncta sunt tempori. alterius jus extinguuntῖ Certe non dissimulavit etiam ipse Justinianus errorem , 'fraudibus jam detectis, & licet Rom. quidem Ecclesiae, speciale privilegium ex Novella IX. salvum perstitime defendi
52쪽
defendi posse . videatur h), quicquid multi, & inter alios doctissimus JCtus Hispanicus, Allius PiNELLVs i) in
contrarium in veatit, saltem Orientalibus ecclesiis generaliter datum centenariae praescriptionis privilegium, substituta in eius locum quadragenaria, per NOVel. l. k generaliter sustulit, unde correctrix priorum prae fatio hic subjungi meretur: is Quod medicamenta mor ribis, hoc eXhibcnt jura negotiis, unde consequitur, utrinonnunquam a iudicio discordet effectus, dc quod crendebat conjectura prodesse, experimento inveniatur in--utile probat igitur hoc praesentis etiam necessitas se iactionis, in qua privilegium ex religioso proposito sa-ricrosanctis ecclesiis Dei & monasteriis, aliisque religitiosis locis constitutione nostra nuper indultum, necessaria Acorrectione distinguimus. Dudum siquidem Jussera- ,,mus ad centum illis annos exceptionis propagari pe '
rinegotia quidem multa commota sunt, & velut antiriquorum Vulnerum Obductae iterum patuerunt cicatri--ces: sed eorum sanitas provenire non potuit probamiationum scilicet disi cultatibus impedita: QIONIAM
isdem placet nobile Valentiniani IlI. l) tricennalem prae-oscriptionem confirmantis, judicium: AQuis ferat instiritui iurgia, quae avi ac proavi nescieruiit 3 quae alia
53쪽
DIMPROBUM LITIGATOREM tam valida defensio
risubmovebit, si posse rem nec secula in infinitum 'ritransacta defendunt 8 --- ΑΕ VUM EST, tot annos
Osine interpellatione decursos nullo nomine, nulla pror-issus occasione subverti. Neque minus notabilia sunt varia, quibus idem Caesar lites haud obstante longaeva possessione motas prosequitur, elogia, quando vagas, aternasque calumnuys , tantae aetatis injuriam , perniciosas propositiones , Vocat. XXXI. Quamobrem facile etiam responde i poterit, illis apud Puteanum sequentibus: ,, En state de ceod' autresoni adjoute,' que la Prescription emit une U- 'c risurpation sondee fur te dommage d aureuy, odie e de By, holeree stulement par les lota positives, est contre la loy de nature, est une espece de peine, que,,la loy inflige aux negligeus: ce qui ne peut conveniroaux Roys & aux Princes Souverains, qui n' oni potnt sede Ioix entre euX, . qui tes lieni dc obligent, qu'on ne peut dire estre negligens a recouurer les iis usur- pes fur euX, puisqu' iis n' Ont pas toriours Ies mo--yens Ouveris de la guerre, car iis n'ont, que celuy la, Dayans beaucoup de considerations a seire, avant que de r entreprendre, soli te salut de leura peuples, te de fauid' hommes ouae argent, & de tout ce qu'il fautispour entreprendre u ne guerre. Pro usurpatione, quae
alterius damno superstructa sit, prescriptio haberi nequit, quam leges ex solida causa ius. dominii transferendi habentes stabiliunt & probant; neque, quod facto suo aut justa legis auctoritate quis damnum sentit, moraliter sentire intelligitur ca . Male , eadem odiosa esse dicitur, cum communis utilitatis causa introdu-
54쪽
ctam eonstet; jam quae utilitatem communem spectant, neutiquam odiosa uint, sed favorabilia. Atque merito etiam inter iurium interpretes recepti*r sententia est Q, non pugnare cum naturali aesitate us capionum jura, sed eidem congruere. Este praescriptionem poenae speciem, quam lax negligentibus inserat, indistincte verum non est d), quia leges, saltem pleraeque, non tam poenas solvi desidiae, quam dominia
in tuto collocari volunt. Sicut autem lex civilis ex ea caussa usucapiones introducere recte potest, qIIae caussa etiam inter gentes, ut ostendimus, liberas vel maxime locum habet, ita nihil prohibet, quo minus etiam inter illas consensu mutuo, si non expreta, tacito tamen, praescriptio aliqua constitui, firmarique potuerit, siquidem pacta inter populos liberos legum loco sunt,& omnino validam inter illos obligationem inducunt. Poenam ergo aliquam negligentiae hic intervenire opus non est, quando ob communem gςntium quietem dominium vel jus antea competens, vi mutui inter illas pacti, id est juris gentium, abdicatum atque remissum intelligitur, quamvis illud quoque minus accurate dicatur, summos Principes hegligentiae alicujus in recuperandis iuribus suis per alios usurpatis incusari non posse, quoniam aperto Marte, quod unicum in talibus remedium fit, semper ipsis uti propter subditorum s
lutem dc ex defectu virium non liceat. Nam terrae quidem dc jurium, si quae habuerunt, exercitium ViXest fere, ut aliter, quam per arma, a potentioribus recuperari possit, ipsum Vero jus non recuperandum, sed conservandum est, quod etiam sine bello fieri potest, modo
55쪽
modo civiliter possessio retineatur, ut deinde pluribus
explicabimus. XXXII. Regerit POEANus: ,, De dire, que lapOsrisession de long temps fait presumer, que les Rois ontisabandonne leum droiis a cetax, qui les possedent, celarine se peut dire des Princes genereux, qui metient au plus haut pol ni de leur gloire de conserver sur tout tes droiis de leur couronne, en telle sorte que les plus rigranes Politiques Ont tenu, qudi est toriours permis,,au Prince SOuverain de reconquerir son pals par les semelnes moyens, doni l' On s' est servis potar I usurper risur Iuy, non obstant quelque sorte de prescription que ce ibit. Agnosco generosos Principes haud temere de regnorum suorum iuribus aliquid remittere. Sed nec omnibus Principibus idem animus; neque in infinitum isthaec abeunt. Praestat equidem firmae aliquando pacis fundamenta ponere, quam perpetuum fovere litium bellorumque fomitem. Summorum, qui jactantur, Politicorum auctoritas, nisi fortioribus rationibus pugnent, nihil est, ut quenauam turbet. Solent illi persaepe magnis Principibus blandiri, & ulteriora in speciem, quam aequiora & meliora ingerere; & quam vulso generositatem V ant, non tamge rostras , quam amitio est. a tantone novorum Proventu steterum quaerimi, uter imperet Vrbi Capienda certet est G maxime ea voluntatis humanae conjectura, quae & bonis, & prudentibus convenit. Bonorum autem & prudentium videtur, dimittere, quae
56쪽
mentum, teneri aut recuperari amplius non possunt, O non vis c , ubi aliquid expediendae rei caussa patiendum est, sed ratio, quod si animus juris conservandi manet, minimum idoneis signis eum prodere ut contraria praesumtio elidatur, prudentis est. XXXIII. Pro nobis itaque, non pro PuTEANo fac, unt, quae sequuntur: ALBERIcvs GENTILIs, qui tient ι' a se firmatise, dii, que prudemmenι paris traite de Vervinsiluefut potui parte entre les deux Rois de France ct mpagne des amesennes preleuetions, rien que de ce qui eloit lorsen qu
stibis. suod sit thoi volumus Oxisimare eos Leges voluis pro pssrte amicos eri, controdersias cutiquiores pro antiquatis habuisse intelligentur. Si est
Do Ieur eui va te trahe de Vervius, ou t Hinorisn, doni iιs' es Iervi, si sie fui bien garde ae s' en servis pore Dutenis fora opinion. Car te trahe porte xv arlicis tout contraire ason intention, qui dit, riuue les diis Sieurs Roisi Infam,,te se resement tous ira droiis, actions θ' pretentions a cau- e de Dura Rodiaumes, passis oe selveuries, pῆur en baire,loursvite par voFe amiabis ou de justice non par les am mer. . Ce qπi conisme, que ces derex gravis Bois O Lur Conseil n' avolent pas cril, que Is trescription Dur Ict nul re. Enimvero nisi uterque Regum, Gallus pariter dc Hispanus, existimassent, etiam tacitae Jurium derelictioni inter summos Principes locum esse, minime opus fuisset duobus separatis para graphis sa) tam solicite sibi prospicere, ne pro abdicatis alia haberemur, quam
quibus expresse renunciatum csset.
XXXIV. Paulo speciosius est, quod se ungitur:
57쪽
nfaut confiderer; qu'il n' eu es pas aes Rois, comme desprerrrcultera. Les particulires disposent de Durs biens , les obIigent, comme bon leur lambis, les fovi passer is leurs b ritiers avx char es, qu'si leur plait. Les Rois au contraire n'Ont pas la libra disposition d' a tune partie is domine e M Coueonne; iis sont Uufruitiens , soni administrateura, Comme les tuteurs de Durs Roaumes, re oment leurs Bais non par Ia dispositions de Dura predecessura, is par laseu-D DFinia contume si Roγaume; ce, qu sis font, n' a minide Dite, Durs fautes mererent avec eux, ne se transmet rent potvi d leurs flaccesssura, qui soni toψοura mineurspour trire relabiis ceque tous leurs predetura ovi gδεα At-Qui falsum est primo, omnia regna jure nonnisi usustu- uario teneri. Dari possunt, ab & dantur etiam, quae in patrimonio Principum sunt, & jure pleno proprietatis habentur, ita ut de illis libere disponi possit. Secundo verissimum quidem est, ditiones, quae, si proprieta tem spectes, non tam Regis, quam Regni sunt, pro Iubitu alienandi facultatem Principi non esse, &, si quid eam in partem sequius ab antece re gestum sit, successores&rempubl. non adstringi b). Sed in infinitum profecto ea, quae ab antecessoribus gesta, sunt, revocandi facultas successoribus&reipublicae adscribi nequit, annon enim ipsius quoque populi consensus firmandis etiam, quae initio valda non erant, saltem ex post facto supervenire potest, & c cum aliis ex circumstantiis, tum eX diuturni temporis lapsu colIiny quidῖ quod Principes
tutoribus P vTΕΛ-s non male comparat, quos ipsos ob
las c aias, utriun Reges subditos a Regia Corona alienare possinias j add. Grol. l. a. e. 6. f. 8. dc ibi siccelerum, aliosque. Dissiligoo by Corale
58쪽
dubium everitum litis, variaque rorensium controver- istarum mala, nonnunquam aliam aliquid actori dando, i pupillum liberare posse, proba S communis doctorum 1ententia est, ad Eccleiue quoque administratorcs cx-' tendi solita d). Quidni ergo & Princeps succe r solida ratione ductus propter dubium bellorum eventum ct infinita mala ut dare aliquid, ita multo magis derelinquere possit ea, quae ab antecessoribus quidem minus reiste alienata aut neglecta, recuperari tamen amplius sine publico detrimento non possunt. Imo in civilibus ce) imperiis eo facilius derelictio vi ipsius naturalis aequitatis praesumenda est, quo magis ibi Omnia. non tam regnantium, quam communem Omnium, PO-puliue, utilitatem spiranr. XXXV. Probare porro affertionem ducto argumento a simili puTEANus satagit: Pour moustrer, que cen' est pas an Ieul cas de Souverain a numeratu, quela pro scription n' a pomi de Eeu, mus avous nos coutumes,. aur
. Ieigneor, quelque temps, quIl en ais jouγ; en re qαecetur par cent ans, se plus :elles disent evcore, queledroιt decens ne ste preeris parte detenteur de t herisue contreis seigneurcensier, eucore qwitF ait cent ant. Vbi statim apparet, minus re ste civilia apud Gallos jura, eaque communi hus laudatis juris do storum a) placitis valde dissona, ad illustrem auris gentium disquisitionem trahi; atque
solidas certe, quae ex ipsa rerum natura profluant, rati ones statutis vel conuietudinibus istis Gallicis deesse, praeclarissimus in consuetudines Parisinas commenta
59쪽
eor, CAROLVs MoLINAEus b) pluribus Jatri ostendit, simuliIItici addens o, non procedere Parisimum statutum in .PYxsCriptione centum annorum sive temporis immemorialir, siquidem hujusmodi praescriptio habeat vim cori Rituti; optime sane, nisi quod praescriptiones centenariam dc immemorialem confundat, Guarum illam M. vel amplius centum annis spatium, si uisertis statuti exbis inhaeretur, excludi fatendum est. Plane Aure-Ιia11ensis consuetudo d) centum annis validae' praescri- Ptionis robur tribuit. Et possunt talia variam ex civilibus legibus determinationem accipere, imo omnia u
sucapionum jura ce) iisdem tolli, nisi f quatenus ex
ipsa rerum natura veniunt. Quod si praescriptionem etiam immemorialern lex aliqua civilis certo casu ex
cludit, quod in dubio g) nunquam acere intelligitur,
di etiam, ubi factum esse liquet, pro re nata tamen ex aequitatis quandoque. regulis videtur restringi posse, subdito quidem, quamdiu pro subdito se gerit, eam rem, quam legislator praescribi in perpetuum & absolute vetat, saltem jure non revocabili acquirere non licet, verum id non ideo, qhod praescriptio temporis memoriam excedentis naturali jure non valear, aut inquantum illo nititur, humanae voluntatis arbitrio tolli
possit. sed quia h) idonea praescriptionis materia tuna deficit, & derelinqui civiliter non intelligitur, quod ex justa causia lex pro non derelicto habet. XXXVI.
60쪽
XXXVL Quare nihil dictis officiunt, quae de Gallico bona coronae non alienandi jure PuΤΕANus adducit:
excedat cent ans. Vt maiorem constitutioni auctoritatem conciliet, as antiquitate primo eandem petit Larnotatois de cette ordonnance n' es pas novistis en France, elle se trouve dans queiques anciens arreis, entre autres un
earilas quoia )urisdictionem temporalem appellaripolismus V debemus,duraque nosra regia nobis adnosrasuperioritatis causam competentia praescribi sev winui, vel aliter acquiri,etissmper quodcunque temporis curriculum aboleri vel a nobis abdicari non 'mox doctorum consensum urget: Lyeurs tiennent ces maximes, memes tes Cpagnois; ear itioni dit, que les holis de Regale θ' de Souverainite Iovi in- alienabiles, Iovi imprescriptibiles par quelque long temps, que ce Ioit, voire de mille avs: subdit porro praejudicium: Le Conseil δε Rost Louis XL avolt cette maxime contre leDuc de Bret uve. Lun, qti A n' eut plus a ι' intituler Duc