Philosophia mentis methodice tractata atque ad usus academicos accomodata secundis curis p.f. Fortunati a Brixia ... Tomus primus secundus

발행: 1749년

분량: 455페이지

출처: archive.org

분류: 철학

11쪽

6 Metaphysices

deatur. Tota enim rei essentia est aliquod, in quo nulla involvitur contradictio. COROLLARIuM III. IO. Itaque plura eonvenire in ratione entis, nihiI est aliud, quam in negatione intrinseca contradictionis ea fimal omnia convenire.

Potest eadem negatio esse eommunis plurisus, licet rubia reale positivum fit illis ex aquo commune. γII. Probatur. Duobus entisas A, B licet ponantur primo diversa, ex aequo convenix non esse κι ac proinde datur negatio illis e Raequo communis. Nihil autem positivum illis per hypothesim commune est I. s. . Ergo plura convenire simul possitnt1n negatione, quin in positivo aliquo attributo ea simul conveniant.

choris Subtilis aperta sententia est. Haec enim habet: quantumcunque diversis, I nibia etiam commune haseant, potest esse negatio communi1 sficut non Sortes est commune univocum ad omnis acta a Soν te entia, ct non entia. Et licet ilia, gallus negatio est communis, habeant abquod potiraum commane, non tamen opoνtet, quod per ilud commune infit eis negatio commanis. Non rationalitas enim eonvenit ahima disserenitaeqηi, ct a Di , ct non per an Od eommune i Vir, qaibus conisnit 3ssa negatio .... Negatio est unius rationis, quia opponitur Urmationi uniurvationis, non quia consequitar assismationem unius rationis ca).

PROPOSITIO II.

Convenire plura simul poseant in rat One entis , Keet nihil reale positivum fit tuis ex aquo commune. I 3. Probatur. Plura convenire in ratione entis , est ea conVenire in negatione intrinseca contνadictionis g. Io. . Possunt autem plura convenire in negasione inmissaea eontradictionii , quin in pOsi V aliquo attributo ea inter se conveniant cf. I a. . Ergo convenire si

aliud argumentum

12쪽

Pars Prima. 7

mul possunt plura in ratione entis, quamvis in nullo positivo attributo ea simul conveniant. COROLLARIUM I. I A. Possunt plura eonvenire in ratione entis, Ilere essentialiter fini. mimo diversa. Sunt enim prῖmo diversa, quibus nihil reale positivuin est ex aequo commune g. y. . COROLLARIUM II. IS. Atινilutum entis non disit realitatem positivam sis omninseommunem uni voce, qua in ratione entis eonvenire dicuntur. Non enim tunc iis, quae sunt primo diversa, attributum entis posset esse ex aequo Commune. Igitur COROLLARIUM III.

. . m

I6. Attritatum entis non dieis realitatem quamdam potentialem, Me rei a determinabilem per modos, vel per differentias.s c H Ο L I O N. I . Perspicuum id magis fiet, si d Ferentians huiuscemodi vati nes in seipus spectentur . Aliquid enim & ipsae sunt, in quo nulla

involvitur contradictio, & ideo sunt ens, perinde prorsus atque re Iitas illa potentiatis, quam determinant, nisi sorte placeat nonne mini , inter continere contradictionam; & non eontinere dari medium, quod utrumque extremum excludat. COROLLARIO M IR- Ι 8. Attrἱbutum entis maxime unί-Uale est. Rebus enim etiam priamo diversis ex aequo convenit g. I . . COROLLARIUM R

I9. Sat 3 est cognostere, rem positam esse in verum natura, ut certi μην , eam esse em. Nullam enim eontradictionem eontinet res hoc

ipso, quod existat. Hinc

13쪽

8 Metaphysices

' IO. Apparet, tur ves omnes, qua sensibus nostris occurrunt , eosque movent , entia realia dicantur , quamvis non sedum earum essentia nos plane lateat , vertim etiam licet ad earum proprietates ne leviter quidem tendamus , ae propterea etsi obseura maximeque eonfusa sit , quam habemus , verum ipsarum eognitio . Quaevis enim vel levissima sensuum motio satis est, ut certo sciamus, rem ipsam existere .

P.ROPOSITIO III.

Aitrilytum entis est commune univorum Deo, ct creaIuvis. 2I. Prolatur. Sicuti namque Deo, & creaturis est ex aequo commune , esse id , quod sunt, ita eX aequo illis convenit, esse aliquod, in quo nulla involvitur eontradictio. In hoc autem tota entis notio posita est g. I. . Ergo &e. Dices: Deus ost aliquod omnino independens, fle simplis ter intani tum , creatura vero est aliquod undique circumscriptum, caducum penitus, atque a Deo dependens. Ergo Deus, & creatura nequeunt

in notionς entis uni voce convenire . .

R. nego conseq. Ex eo enim, quod Deus sit ens simpIiciter indepe dens, & creatura sit ent simpliciter dependens, non sequitur, nisi Deum, & creaturam esse duas res primo diversas. Hoc autem non impedit, quominus in ratione entir convenire eX aequo possinit 3. Iεὰ, cum id non prohibeat, quominus queant in negatione intrinseca eo traduinionis, in qua tota ratio entis posita est T. I. , uni ce convenire gr. II. . Ergo &c. Dices iterum, nullam potentiaueigiem in Deo haberi. Fore autem, sit aliqua in Deo sit potentialitas, si ratio entis esset Deo, & creatu ris ex aequo communis. Ergo &c. R. nego min. Ut enim satis constat ex dictis, ens nullam dicit in recto reatitatem potentialem, sed ineram tantummodo negationem c. f. 8. , quae non exigit , ut in iis, quibus est communis, cietur ali quod reale positivum, in quo univoce illa conveniant sar. II . . Et ia ne, sicuti ex eo, quod Deo, Ac creaturis ex aequo competat non esse lapidem, haud sequitur, dari in Deci, & creaturis. rationem aliquam positivam, propter quam haec illis negatio competat; ita ex eo, quod Deus, & creatura in negatisne intrinseca contradictionis conveniant, inferri nequaquam licet, Deum & creaturas in positiva determinabis Is realitate hanc ob causam cou venire is

14쪽

- Pars Prima.

l o Iaa. Attributum entis esse commune anivole Deo, & creaturis, comstans Scinistarum sententia est. Contra vero analogiae tantum de Deo,& creaturis .attributum illud posse enuntiari, plurimi ex Thomistis, quos q. a. Metapia recenset Camerarius, arbitrantur. Videantur M strius Disputat. II. in Metaph. q. a. , Sc SuareE Disput. II. itidem in Metaph fleam Sect. a. Hi enim subtiliter adeo rem hane vertractant, ut ceteris profecto palmam praeripuerint.

SECTIO SECUNDA .

De eritis veritate, bonitate, O unitate.

23. Roprietates eis s dicuntur illae attributa, qua rebus eompetunt, ' A quatenus prae se sunt ens, in liquod scilicet, in quo naua inυo vitur contradictis. Hinc, sicuti ens, ita etiam illius proprietates genera quaeque transcendunt 3 unde proprietates rerum reanscendentalest vulgo a Philosophis nuncupantur. Tres porro sunt proprietates entis praecipuae, nimirum veritas, bonitas, atque unistas.

Veritas entis.14. Veritas entis, quae entisitatisa , 8e metaphylia etiam dicitur, ut a veritate Agica, cognitionis scilicet, atque signi, discernatur, est attributum , quod enuntiatur de re, quatenus ipsa talis in se est, qua lis esse debet, ut sit suo exempIari conformis. Sic illud metallum dicitur verum aurum , quod illi idear consentit, qua aurum exprimiturisCOROLLARIUM La . Omne ens est veram. Sicuti enim unumquodque est id , quod est, ita unumquodque est tale , quale esse debet, ut suo exemplari conseruiat. COROLLARIυM II.

a 6. Unumquodqκe per id est levum, per qMae est ens. Unumquodquo enim per id suo exemplari respondet, sive est υ rum, per quod est id, quod est. Unumquodque autem per id est ens, per quod est id, quod est Disitirco by Go le

15쪽

ro Metaphysices

est tar. 6. . Ergo unumquodque per id est verum, per quod est ens. δgitur

COROLLARIUM III. a . Veritas metaph ea nihil est reale enti superadditum. Profecto, si veritas metaphsea esset aliquod reale superadditum enti, de ipsa es.set veras eum illud reale, inpote intelligibile , sit suo exemplari

consorme.

28. Heritati transcendentali nulla opponitur fastas, qua eum ente eo onipo fit. Repusnat enim, ut res aliqua sit id, quod est, sinui l-que sit a suo exemplari diversa. Itaque sicuti ens veram idem est, acens, ita ens fassum idem est, ac non ens, videlicet illud metallum nota est falsum aurum, sed non aurum, quod auri idear nequaquam respon

det. A . . Bonitas entis- :

as. Bonum bonitate transcendentali dicitur illud, quod in suo genere est essentialiter persectum. Est autem persectum essentialiter, quod est hujusinodi, ut nihil ipsi desit eorum, quae in illo requiruntur, ut sit id, quod est, atque adeo ut eum usum praestet, ad quem a summo rerum opifice est destinatum. CCROLLARIUM L3o. Omne ens es bonum sonitate transcendentali , sive metaph ca οῦ Fieri quippe nequit, ut aliquid sit id, quod est, quin ea Omnia contineat , quibus, incolumi illius essendia existente, privari haud potest. COROLLARIuM IL3I. Quemadmodum veritas, ita sonitas nihiI omnino est ab iste .distinctum , sed ens quodcunque, sicuti μν-Iiser est id, quod est , & ideo verum, ita seipso formatiter est in suo genere essentialiter persectum I atque adeo sonum. COROLLARIUM III. 32. Nullum est res malum maliῆia, qua transcendentali bonitati ad

16쪽

Pars Prima. II. U. ιν. Nihil enim divelli potest ab essentia rei, quin res ipsa pe

reat. Ens itaque methaphysice non bonum idem est, ac non res.sic ii de ente metaphysice falso paulo antea duximus. Unitas entis. 33. Unitas trascendentalis in negatione divisionis rei in se tota con sistiti videIicet ens est metaphysice unum, quatenus est in se indivisum. Putant nonnulli, en3 sub uniui ratione percipi haud posse, nisitum indivisum in se , tum divisum a quovis alio illud a nobis concipiatur. At frustra. Hoc enim ipso, quod eur, ut in se indivisum, menti cogitanti occurrit, sub unius ratione percipitur.

COROLLARIUM

34. Unumquodque sua essentia est νnum , sicuti sua essentia est eui. . Non enim potest aliquod esse id, uod est, nisi indivisa in illo sint omnia, ex quibus essentiatiter consurgit. s C H ο L Ι Ο α

3s. Un tas duplex est, simplicitat/1, & compositionis . Unum an rate simplieitatir dicitur illud , quod ita indivisum est in se, ut sit etiam indivisibile. Quoniam autem duplicitur potest aliquod esse indivisibile , nempe absolute, & secundum quid, ideo duplex est uniιas finptieitatis, altera scilicet simplicitatis assolute , altera simplicitatis secundum qui . t. I La . Indibi siti absolute vocatur illlud, in quo nihil est, quod re, vel cogitatione divelli ab eo possit. Hoc modo Deus est indivisibilis. Nihil enim habetur in Deo, quo ipse possit aliqua ratione privari. Das igitur Dei est unitas absoluta simplicitatis. 38. Inis Dissiligod by Corale

17쪽

ΙΣ Metaphysices

. . . .

38. Indivisibile vero secundum quid est illud , quod sua quidem in

essentia dividi nequit, verum aliqua in ipso sunt, quibus carere potest , quin pereat. Hoc modo indivisibilis est mens humana'. Etsi enim ex pluribus a se mutuo separabilibus essentia mentis non constet, habitibus tamen, atque virtutibus, quibus ornata est , potest, quin destruatur, reipsa destitui. Non est ergo una unitate simplicita ii, nisi secundum quid. t .

- . . .

3 9. Unum unitate eomposivionis illud dicitur , quod reipsa indivisum quidem est in se , at non indivisibile . Sic homo est 'unum ens unitate compositionis. Constat enim ex pluribus , simul quidem unitis, sed a se mutuo separabilibus. Duplex porto est liuic anίtas, at

. . . .

o. Per se unum unitate compositionis dicitur illud, cujus essentiales partes ex lege naturae , sapientissimoque Dei eonsilio , sunt ad illiid constituendum ordinatae si ac proinde quod est hujusmodi , ut primo Sc per se, sive directe , sit ab operante natura intentum . Contra vero unum per accidens nuncupatur , cujus principia eo ex intentione naturae ordinata non sunt , ut illud constituant . Sic omniacona posita , quae nataralia dicuntur, ut homo , bellila , plantae &c., sunt unum per se s δέ ex adverso omnia , quae alte fiunt, sunt unum

per accedem.

6 r. CaVendum, ne unum cum unico confundatur . . Unicum enim est in aliquo genere, cui alterum simile in eodem genere nequaquam datur. Sic knιcus est filius, qui solus est . Itaque omne unicum est unum, sed non vicissim . Interdum tamen unum pro unico accipitur aut cum Deus dicitur unu1.

18쪽

De distinctione , ω identitate. . . . h j j.13 ἡA., ibi iamque subtilia tradunt rigidi*yςβ Ah

I laitiei, ut, si fateri mihi liceat, quod sentio, multitudine

mentem obruant , suaque nimia subtilitate penitus evanescant. Hisce itaque missis, non nisi, quae scitu necessaria sunt, hoc loco trad

. De Distinctione.

3. Distinctis generatim sumta idem est, quod alietas. Ea nimirum distincta dicuntur, quoru in unum non est aliud. Sic Petrus meo praeci se, quod non sit Paulus, distinctas a Paulo nuncupatur. COROLLARIUM I.

Α . igitur distinrita sunt inter se, se Ur sunt distincta. Per id

enim unum non est aliud, per quod est id, quod est. COROLLARIuM II. I. Unio non opponitur distinctioni. Quae namque unita simul sunt, adhuc ita se habent, ut unum non sit aliud. Sic anima non est corispus, licet corpori sit copulata . Imo tantum abest, ut unio adversm tur distinctioni, quin potius distinctionem requirat. Non datur entinanis, nisi distineia a te mutuo sint, quae unita dicuntur. COROLLARIUM III. 46. Di tinctio latius patet , qaam ditiositar. Omnia enim , quae si nidiversa, sunt etiam distincta, ted non vicissim. Essentia squidem P tri non est diversa ab essentia Pauli,& tamen una, ut patet, ab altera distinguitur.

19쪽

14 Metaphysices

tellectum. Distinguuntur a parte rei, quae ita se habent, ut, omni consideratione mentis seclusa, unum non sit aliud. Talis est distinetici animae rationalis a corpore. Anima enim non est corpus , licet neque animam , neque corpus mens nostra consideret.

8. Distinguuntur vero per intellectam, quae in uda eademque re veluti plura, eis plura non sint, concipiuntur. Hujuscemodi est diis stinctio virtutis calefactiva in igne a vi ejusdem infleeatiυa . Eade in enim est virtus , qua ignis calefacit corpora, eaque simul exsiccat, licet ob effectuum discrimen, perinde ac duplex concipiatur. I V. s. Distinctio a parte vel duplex est, si nonnullos audiamus, re Iis, & formalis. Dicuntur reabter distincta, qtiae sunt hujusmodi, ut vel anum possi ι νeipsa esse sine alio s vel unum sit realiter producent, ct alterum realiter prodaeium s vel demum ut in subsee is separatis, via sepaνal Iuus ipsa existant. Sic anima rationalis realiter distinguitur a corpore, pater a filio, & lux Solis a lumine candelae. Anima enim potest esse sine corpore, filius a patre pioducitur 3 luxque Solis, &lux candelae in separatis subjectis, ut patet, existunt.

o. Cum ent, ut innuimus in Logica , dividatur in rem , & modum, distribui solet distinctis realis in realem realissimam, & in ν - ί- modalem. Prima est distinctio rei a re, ut distinctio Petri a Paulo , de animae a corpore . Secunda est distinctio rei a modo, ut di- sinctio eorporis a figura.

I. Distinctis formalis ponitur inter illa ejusdem rei attributa , quae sunt quidem in ipsa re, sedluis moeni opere intellectus, verum

ejus sunt naturae , ut neque ab ipsa re sejungi queant, neque a se mutuo separari, neque distincta actione producis sed tantum dive se conceptu attingi, eorumque unum clare concipi,altem non percepto. Hoc modo distingui dicuntur in homine animatitas, Sc ratiora Ilias . Sunt enim attributa realia , re ipsa distincta inter se ν at MM

20쪽

Pars Prima.

sa. Doctor Subtilis omnium primus hoc distinctionis genus meo litavit, atque in Scholas invexit. Verum an haec distinctio loeunt abeat in rebus creatis, viderint, quibus plus otii est . Mihi enim lassicit, hoc genus distinctionis summis, ut ita dicam, labiis attigisse.

13. Quemadmodum distinctio a parte rei in realem, εc formatim ita distinctio rationis, sive per inte Iectam, in distinctionem rationis Vatioeinata, de in distinctionem rationis vatioeinantis dividitur . Distinctio rationis ratiocinata, sive,ut ajunt Scholae , eum fundamento in re, tunc habetur, Cum mens in una eademque re plura concipit tamquam distincta, propterea quod res ipsa ejus sit naturae, ut plo ribus aequivaleat, sive ut velut plura in se continere ipsa videatur. Talis est distinctio , quae inter i taminativam, & ea Uactivam Solis vim a nobis concipitur. Cum enim Sol corpora illuminet, iisque simul ea lorem tribuat, occasionem hinc sumit mens diversas in Sola virtutes concipiendi , licet una tantum reipsa si virtus, qua hi omnes effectus producuntur. I

s . Distinctio demum rationir ratiocinantis ea est , quae tota ab ipsa mente in rebus fingitur, quin ullum penitus fundamentum in illis habeatur 3 ut cum rationes subjecti, dc pradicati, veluti diversa attributa, in una eademque re distinguimus , videlicet cum Petrusia hae propositione: Petrus est Petrus, ita a nobis consideratur, quasi per aliud rationem haberet subdem 3 per aliud vero munus obiret pradicati.

De Mentitate.

ss. Distinctioni opponitur ἰdentitas. Itaque sicuti dicuntur disti.-cta, quorum unum non est aliud cf. 3. I ita ex adverso ea, qu rum unum aliud est, simul ident cata vocantur.

SEARCH

MENU NAVIGATION