장음표시 사용
41쪽
rei convenit ι atque adeo existit necessario, quod per suam essentiam existit.
I 3. Quoniam, quod existit per suam essentiam, a se existit s. 1 3. , existis necessaris, quos a se existit.
Existit contingenter, quod per suam essentiam non existit. IV. Prolatur. Enimvero, quod non existit per suam essentiam, potest non existere, quin desinat esse id, quod est ι ac proinde quia ulla hinc sequatur contradictio. Igitur ita existit, ut oppositum nota repugnet , atque adeo non nisi contingenter existit. COROLLARIUM I. I s. Cum ab alio habeat, ut existat, quod per suam essentiam non existit cf. Ia 3. , omne , quod est ab alio, contingenter exi lit. COROLLARIUM II. 166. Omne em vel necessaνio, via contingenter existit Omne siquudem ens vel existit, quia est id, quod est,& ideo necessario I. 343. , vel ira existit, ut. ratio existendi non sit ipsa sua essentia, ac proii de nonnisi contιngenter existit g. I I. . Hinc COROLLARIuM III. 247. Omne ens vel es necessarium, ves contingens . Etenim omne ens vel necessario, vel eontingenter existit.
iEod exissis contingento, ab alis halet, ut existat. . I 8. Hobata . Etenim, quod contingenter existit, rationem in se- ipse nequaquam continet, cur existat 3 quippe, si secus, necessario existeret 3. I 3. . Ergo ratio, cur hujuscemodi ens existat, continetur in alio ab eo prorsus distincto. Neque enim sine ratione sunficienti potest aliquid potius ea istere, quam non existere I. I 3 o. . Dissiligod by Corale
42쪽
Ab alis alitem existit, cujus existendi ratio in alio est ra . Ergo quod existit contingenter, ab alio habet, ut existat.
COROLLARIUM.IA'. Omne igitur ens contingens est ens ab alio.
Enr eontingens non existit per entitatem , Inve formam realem Veipsa distinctam ab iuius essentia , in eaque tamquam in jubjecto receptam. 1so. Solemne Thomistis est , existentiam entis contingentis essevealem quandam entitatem ab illius essentia realiter distinctam , &in ea receptam, perinde atque forma in subjecto s adeo nimirum ut quemadmodum per figuram, quae est aliud a ligno, lignum est figuratum, ita per existentiam , quae sit aliud ab essentia entis contingentis, ens ipsum formaliter existat. Contra hoc ergo contendo, nihil reale superaddendum esse essentia creaturae ut ipsa creatura ponatur extra nihil sui, sive ut in rerum natura existat. Probatur itaque . Etenim illa entitas, sive forma , quam Petri ex st/ntiam vocant Thomistae, non minus nihil est reipsa , quando Petrus non existit, ac tunc sit purum nisil ipsa Petri essentia. Vel ergo illa entitas existentialis, ut ita dicam, indiget alia forma a se distincta, ut, cum Petrus Producitur, extra nihil & ipsa ponatur ri vel
non indiget. Si indigoti quaero de illa alia forma, per quid forma - Γιὸν desinat esse metaph fice possibilis, & fiat actit, atque ita deinceps in infinitum. Si non indiget, sed seipsa formaliter transit a statu me. taph flea possibilitatis ad statum actualitatis: ergo etiam ipsa Petri essentia independenter a forma distincta optime potest extra sui nihil constituis etenim, quibus ex aequo convenit metapbsica po militas,
eodem modo existentiam obtinent, in rerumque natura collocantur.
Existentia itaque creaturarum non est entitas, sive forma realis distincta reipsa ab earum essentia , eique, tamquam subjecto, superaddita,
MIuuntur objecta. Opponitur I. Quod solius Dei proprium est , nulli creaturae potest competere. Proprium est autem solius Dei existere per sitam essentiam 3 cum ipse solus sit suum esse , cumque existere . Er- Phic Ment. T. H. C s go Diqitigod by oste
43쪽
go in creaturis exi entia est aliud reipsa ab earum essentia. P. Disting. min. solius Dei proprium est existere per suam essenistiam, hoc est, independenter a causa producente, cone do min. , hoc est, independenter a forma distincta, nego min. , & consep Deus itaque solus dicitur existere per suam essentiam, non quia ipsi soli competat existere independenter a forma distincta, sed quia solus Deus ita existit, ut ratio, cur existat, sit ipsa sua essentia, nimirum quia
Opponitur a. Nulla res potest intelligi sub opposito eius , cui illa est idem. Sed essentia creaturae potest intelligi sub non ex stentia. Etago essentia creaturae non est idem cum illius existentia , ac proinde
disting. ma. nulla res potest intelligi sub opposito ejus, cui illa est idem, hoe est, sub opposito ejus, quod in estentiali illius notio.
ne continetur, concedo ma. Sub opposito ejus, quod in essentiali illius notione non continetur, nego ma. , eoneusa minori, distinguo eosire stentia creaturae non est idem cum ea istentia , hoc est , existentia non continetur in essentiali notione Creaturae , concedo conseq., hoc est, existentia creaturae est forma realiter distincta ab illius essentia, nego eo eq. Verum est, creaturam non esse ens hujusmodi, ut concipi
essentialiter haud possit, quin concipiatur existens. At non propterea sequitur, creaturam poni extra nihil sui per serinam distinctam. Prosecto di ipsa forma existentialis intelligi essentialiter potest, optirneque concipi, ut metaph fice possibilis , neque tamen dabunt Tho-m istae, eam per superadditam sibi realem en itatem extra sui nihil' constitui. Potest igitur essentialiter concipi creatura, quin concipiatur existens, non quia fiat existens per sermam distinctam, sed quia in illius essentia seruiens non continetur ratio, cur potius sit, quam non sit reipsa ι quo fit propterea, ut extrinseca indigeat causa , a qua
Opponitur 3. creatura est indifferens ad existendum , & non existendum. Ergo requiritur forma, per quam ad existendum determinetur, atque adeo ut reipsa existat. D. disting. ans: creatura est indifferens ad existendum, & non eXistendum, indifferentia causae, eoncedo asis, indifferentia subiecti, nego ant , de eo eq. Indifferentia creaturae ad existendum,& non exissendum non est indifferentia subjecti , nempe talis, qualis est indifferentia ligni ad quamlibet figuram, ac proinde hujusmodi, ut per formam tollatur s sed est indifferentia pure objectiva , scilicet
caulae producentis. Indifferens nimirum dicitur creatura ad existendum
44쪽
dum,& non existendum, quatenus praecise determinare nequit extrinsecum agens, ut ab illo producatur. Opponitar A. Nihil transire potest de contradictorio in contradi. etorum sine forma reali. Sed existere,& non existere contradictorie opponuntur. Ergo creatura de non existente fieri nequit existens sine forma reali . Fit autem existens per existentiam . Ergo existentia est
disting. ma. nihil transire potest sufective de contradictorio in contradictorium sine forma reali , eoncedo ma. Nihil transire potest objective sine serma reali, nego ma. , & permissa minori, nego conses. Verum est, nihil subjective transire posse de contradictorio in contradictorium sine forma reali , cum huiuscemodi transitus sit mutatio realis, omnisque realis mutatio in eo sit posita, ut subjectum , quod dicitur mutari, transeat a privatione ad formam, vel a forma ad privationem. At res secus se habet , loquendo de transitu rei de non esse ad esse in rerum natura . Cum enim hujusmodi transitus non sit vere & proprie mutatio inihil quippe tunc habetur, de quo Iure dici queat, ipsum aliter se habere nunc, quam prius nulla reali forma est opus, per quam ipse transitus perficiatur. Et sane , id ipsum, v lint nolint, fateri debent etiam Thomistae. Etenim & ipsa eorum existent alFs forma transit a non esse ad esse, duin id producitur, quod per illam existere dicitur, neque tamen hujuscemodi transitus fit per aliam formam distinctam. Stat quoque , formam ipsam existentialem indifferentem esse, ut sit, vel non sit reipsa in rerum natura . quia sit necesse, ut per aliam distinctam formam haec indisserentia tollatur. Vides ergo, nihil obiici nobis posse, quod ipsos itidem adver
Ex stentia entis eontingentis non est aliquid formaliter ex naturaves distinctam ab illius essentia. I s I. Haec propositio est contra quam plures Scotistas , contendentes , inter essentiam entis contingentis, ejusque existentiam haberi distinctionem illam, quam formalem ex natura rei appellant, quamque superiori loco paucis indicavimus. Praetermisso itaque, opinionem hanc parum consonam esse menti
ipsi uis et Doetoris Subtilis ; quippe qui in III. Sententiarum Disti .
VI. qu. I. expresse docet, eertum esse, rei essentiam tantum in mρήν
45쪽
ratione, qua , exi flentiam realiter non distingui at essent a , eontra Thom istas modo de imonstravimus. Res enim est perspicua, formati.
ratem existentiae Petri nihil esse reipsa, cum Petrus non existit , eam vero actu esse in rerum natura, cum Petrus existit. Vel igitur actualita, illius formalitatis existentialis est aliquid formaliter ex natura re. distinctum ab ipsa formalis ate, Vel non. Si primum: quaero eodemniodo de hac firmalitate actualitatis , per quid formaliter ponatur extra nihil sui, atque ita deinceps in inlinitum . Sin alterum e ergo, quemadmodum formalitas illa existentialis, ita ipsa rei essentia se ipsa formati ter in rerum natura existit. Nullum quippe hac super re mihi apparet discrimen Objecta diluuntur Aetuunt I. Potest concipi rei essentia , quin concipiatur existenso
Ergo existentia est forin.ri Iar distincta ex natura rei ab essentia . Ea enim formaueter ex natura rei distinguuntur inter se , quorum unum concipi potest, altero non concepto. R. I. argumentum nimis probare. Etenim Se ipsa formauetas ex stemtiatis intelligi optime potest, quin intelligatur actu posita extra nihil sui. Ergo & ipsa ponitur extra nihil sui per foνmatitatem distinctam.
R. a. dissi .ani: potest concipi rei essentia, quin concipiatur exi sens,& tunc concitatur, ut aliquid re ipsa, nego ariis Sc tunc concipitur, ut nihil reipsa, concedo aut, Se nego conseq. Ut enim duo sint formaliter ex natura rei distincta , debent esse hujusmodi, ut ambo sint in rerum natura, quin unum sit aliud 3 atque adeo ut unum pos-st concipi , altero non concepto , quin desinant esse reipsa ex eo formaliter, quod sic concipiamur. Repugnat autem , ut concipiatu essentia, non concepta existentia, dc in tali conceptu nobis reluceat essentia, ut actu posita extra nihil sui. Ergo &c. Patet porro ex dictis superiori loco, cur possit essentialiter concipi creatura, quin concipiatur existens. Arguunt 2. De essentia, δέ existentia contingit, vera esse praedicata contradictoria. Epentia enim est quidditas rei, minime vero existentia. Ergo &c. I. , argumentum posse in suos auctores retorqueri. Nam 8e ipsa formalitas existentiaues habet suam quidditatem s concipitur enim, Sede finitur a suis patronis , cumque etiam ipsius quidditas modo sit, modo non sit reipsa, contingit, de τε quoque constitui posse praedicata contradictoria L
46쪽
I . a. neg- asis, ad citius probationem dico, ex stentiam esse ipsam rei quidssitatem positam reipsa in rerum natura. Contendo proinde, haud recte dici, existentiam esse id, quo essentia existit. Non enim existent ia dici potest id, quo , nisi prius ostendatur, existentiam esse aliud re ipsa ab essentia. Quod si aliquis a me quaerat, quid sit existentia ρ respondeo paucis r existentiam esse rem positam extra nihil sui.
De substantia , accidente , deque ente abistuto,ic relativo, simplici, & compolito.
GEneralem entis divisionem tradidimus in Logica, ejusque si
gula membra breviter explicavimus . Nunc fuse de iisdem agendum est . Primo itaque pleniorem tum substantia, tum acerdentis notionem trademus. Secundo naturam entis tam absoluti , quam relativi investigabimus. Postremo de ente smpliei, & compostodisseremus.
DEFINITIO I. Is r. Τ omine subjecti intelligitur id, quod ita reeipit aliud a se 1 l distinctum, ut ab eo determinetur , θ perseiatur. Sic Orga nicum corpus dicitur subjectum animae, lignumque figurae. Recipitur quippe anima in corpore,& figura in ligno, ipsumque corpus ab anuma,& lignum a figura determinatur, certoque m udo perficitur. COROLLARIUM.1 s3. Dieitur ergo esse in subjecto, quidquid ea ratione in alio est, ut ipsum determinet, atque unum ahquid cum tuo constituat.
S C H ο L I O N. I sq. Duplici modo potest aliquod esse in subjecto. Primo, ut i si sua natura exigat in subjecto fieri, in eoque recipi, adeo nom P.
47쪽
ut vel prorsus repugnet, illud sine subiecto fieri, reque Ipsa existere
quin sit in subjecto, vel saltem naturae vires plane excedat, quod aut fiat sine subjecto, aut sine subjecto in rerum natura reperiatur. Secundo modo, ut a subjecto, quod perficit, essentialiter non dependeat. Hoc modo anima rationalis est in corpore, ut in subjecto. Non enim a eorpore adeo dependet, ut ipsa sua natura sine corpore esse non possit. Priori autem modo est in ligno color, sicuti etiam figura, aliaeque ejusdem affectiones. Adeo quippe exisunt esse in ligno, ut naturae vires Omnino superet, eas sine ligno reipsa existere. DET INITIO II.
Is s. Enr per se existem dicitur illud, quod ipsa sua natura via est
reissa fine subjecto, veI fine Iubjecto potest existere. Hujuscemodi est
angelus, homo, lignum, ipsaque etiam humana mens, etsi in corpore existat. Illa enim non sunt in subjectos haec vero non ita in corinpore est, ut ipsa sua natura sine corpore esse non possit. COROLLARIUM I.
I 6. Cum ens queat esse in subiecto, quin ab illo essentialiter deis pendeat I. I q. , potes ens aliquod existere per se, simulque in subjecto repeviri. Sola ergo naturalis dependentia entis a subjecto, quod . perficit, illud est, quod impedit, quominus ens per se existere a nobis
Is 7. Caveamus oportet, ne ens existem per se, & em existens a se promiscue accipiantur. Existit enim per se, quod non dependet a sub ecto, existit vero a se, quod nulla prorsus indiget causa, ut existat. s. Iaq. COROLLARIUM II. 138. Perseitas entis, ut Seholastice loquar, non est nisi mera negario essentialis dependentia a saleeto in ex flendo, sive est modus existem di in eo positus, ut em a subjerito sua in existentia non dependat, quem admodum asseitas est modus, quo ens ita existit, ut a nulla prorsus δε- pendeat causa producente. C O Diuitiam by Cooste
48쪽
t sq. Dixi, perseitatem esse negationem essentialem dependentia asiajὸeio, quia hujuscemodi negatio ita convenit enti, quod peν se existit, ut illi insit ratione propriet essentiae s penitusque idcirco repugnet, ut ipsum ens ea privetur. DEFINITIO III., I 6o. Dicitur inhavere subjecto, quod ta natura sua in subjecto est, ipsumque ascit, ut neque esse, neque seri, Iahem natηra viribus , possis q.in in subjecto fit, in eoque producatur. Sic figura inhaerere dicitur ligno s quia ea ratione in ligno est, ut neque fieri sine illo queat, neque
Is r. Est igitur inhaerentia modus existendi eum essentiaue dependen-ria a subjecto. COROLLAR Iuu II. 6 a. Perseitas, ct inbarentia sunt modi existendi eontradictorie ορ- poli. Dependere quippe, & non dependere essentialiter a subjecto contradictorie sibi mutuo adversantur. Hinc COROLLARIUM III. 163. Omne ens vel existit per se, vel inharet sal ecto . Non enim inter hujuscemodi existendi modos datur medium c Logica 3. Io8. .
I 6 . Non uno modo sumitur substantia a Philosophis . Sumitur enim plerumque pro ipsa rei essentia, sive natura, ut cum dicitur, hominis substantiam in eo esse positam, ut sit animal rationale. COROLLARIuM I. 16s. Hinc , si substantia pro essentia rei sumatur, substantiale alteri
49쪽
ti tecte dicetur, quidquid illi essentiale est, nimirum qaod ad ilitaro Jntiam intrinsecus spectat. Sic anima rationalis erit homini substantialis, cum scilicet hominis essentia ex anima rationali intrinsecus constituatur. Vicissim vero COROLLARIUM II. 166. dccidentale rei vocabitur, quod ad illius , cui advenit, essem iam minime intrinsecus attinet. Hujusnodi est anima, si cum corpore, quod perficit, comparetur. Neque enim anima ita spectat ad corpus, ut illud essentialiter constituat. Apparet proinde COROLLARIUM III.
I 67. Idem habere simul posse rationem attributi substantialis, ct aecidentalis, si ad diversa referatur . Rationalis quippe anima substantialis homini est ar. I 61. , simulque corpori accidentalis cf. I 66.9. II. 168. Secundo dicitur substantia, quidquid substat aeeuentibus, nimirum quidquid, ut explicat Cl. Volfius, perdurabile est , ct modi cabile sa) , seu quod est subjectum determinationam intrinsecarum eonis stantium, er variabilium c b) . Perdurabile siquidem vocat Vir Cl. ,
quod determ nationes intrinsecas constantes halet έι modiscabile vero, quod auearum suetes e determinationum intrinsecarum est capax α . Hoc igitur sensu homo, lapis, lignum, aliaque id genus entia , sunt substantia 3 quippe ea omnia sunt hujusmodi, ut plures successive dete minationes subire possinis atque adeo mutari, quin esse desinant.
COROLLARIUM.169. Cum res creatae dumtaxat intrinsecis mutationibus obnoxiae
sint, hae Ius stantia notio iliis tantummodo conυenit. Unde Ac ipse Uie Cl. , nonnisi per eminentiam Deum posse substantiam vocari, fatetur ingenue se .
50쪽
III. 7o. Sumitur postremo substantia pro ente per se existente , nimirum pro omni eo, quod lati ratione existit , ut in suo seri , esse , e . conservari a nullo subjeeto essentialiter dependeat . Sic homo dicitur substantia, quatenus est tale em, ut nullum essentialiter subjectum Iequirat, in quo producatur, atque existat. COROLLARIUM I.
' I7r. Sumta substantia hoc sensu, illius notio non importat in ν cto, nisi meram negationem essentialis dependentia a subjecto g. is 8. , quemadmodum notio entis meram tantummodo intrinseca contradiis eironιs negationem eodem quoque modo designat s f. 8.ὶ . Hinc COROLLARIuM II. 72. Plura convenire in ratione substant a hoc modo sumtae est ea convenire in negatione essent alis dependentia a subjecto in existendo; scuti plura convenire in ratione entis non est aliud, quam negationem intrinseca contradi i ionis esse illis omnibus ex aequo communem I. I 3. Remanet idcirco, COROLLARIUM III.
I73. Plura eonvenire simul posse in ratione substantiae , De entis per se existentis, etsi in nulla positiva realitate ea ipsa eon υeniant. Ostensum enim est , eandem negationem posse simul pluribus esse communem, licet nulla realitas positiva sit illis ex aequo communis, videlicet etsi ea omnia sint inter se primo diversa I. Iq. in . Plura autem convenire in ratione entis peν se existentis est ea convenire in negatione g. I7a.). Ergo &c. Hisce itaque positis, videndum breviter, an, hoc modo sumta substantia, illius notio Deo, & creati
Aitributum sabstantia, De entis per se existentis , est commune uniυocum Deo, ct ereaturis. 7se Probatur. Deo, & creaturis commune ex aequo est non de