Lodouici Cauitellii patritii Cremonen. Annales. Quibus res vbique gestas memorabiles à patriae suae origine vsque ad annum salutis 1583. breuiter ille complexus est

601쪽

ridem retulerunt, ad municipia ibi propinqua, & cum

.artariant Neapolim egressi eos insequuti fuerint, fere omnes die vigesima nona fuerunt captiuati, & spoliati ab illis, qui mox Capuam, & alias Vrbes, & oppida, quae ocicuparunt Galli, ex regno Neapolitano, receperunt, &Uellum prosequuti sunt reliquos Gallos,& Venetos,terra, ct mari in Apulsa expugnata Mannedonia, ac oppugnato Trano per Venetos. Et Andreas Doria, cum Francorum N ex ab eo posui lasset sibi per eum cosignari Dauatum, & Olumna eis consignare recusatis ob id,& quia per ipsum tuisIet stypendio defraudatus, in eum indignatus ab ipso defecitin Gen uam patriam suam inde Gallis expulsis unacu Theodoro Triuitio ibi pro eis rectore reddidit libera, ipsiusq: constituit ducem Albertum Doriam, & mox uni-'rsam eius ditionem, ac Sauonam in sui potestate redegit, &Genuenses, cum ex Gallis tria millia, ac Insubria regulo sancti Pauli ductore cenuam propcrassent eam recuperaturi, eos inde repulerunt,& ab ipsis, Genuam tutatilunt, & ibi arcem per Theodorum Triuitium omnium rerum penuria oppressum sibi deditam receperunt. Et Caresus Caesar ex Hispania classe transmissit bis mille Hispanos pene omnes inermes, & fere nudos, & omnium reruindigos illuc ad eorum subsidium, si indiguissent, sin inbnus dominij Mediolanensis, et qui dum Barbiano duce Genuam conducti, et per Genuenses non admissi, per montes Placentinos longis itineribus ad Padi ripam ad uernis Belgoiosum ducti ibi Pado traiecto Mediolanum profecti sunt, et Caesariani ibi Antonio Letua duce, dum eis nullus locus trans Ticinum pareret, et Veneti traiecta Abdua, et calli una coniuncti cum S rcianis Mediolanu obsedi sient, eoq; ipseru paucitate dissili potiri inde abijssent Veneti Melignanum, et calli Landrianum, ut inde

602쪽

irent oenua oppugnatu traiecto Pado, Mediolano noctu egressi, callosq; improvises aggressi eos fuderunt regulo sancti Pauli eorum supremo ductore, et Hieronymo Castilioneo, et Claudio Rongono captiuatis unacu multis alijs, ct quam plurimis occilis,et reliquis dum aufugissent uersus Papiam per milites Picenardi, qui ibi erant ad prς- sidium pro S rtia armis, et equis spoliatis. Et Torniellus ex ducibus Caesarianis Nouaria per eius arcem, quam tenebat ingressis copijs suis eam occupauit inde expulsisSfortianis,qui ipsam tuebantur,et mox inde egressus prς- datum, cum preses ibi arcis eam,ac ciuitatem exivisset. Et per Sfortiadas quinq; in arce captiuos, inter quos erat tres Nouarienses, auxilio nonnullorum operariorum,qui ibi crant arreptis armis ipsam occupassent Hispanis, qui illic crant ad presidium tum trucidatis,tum carceratiS,audita eius occupatione illuc properauit,&cum ipsam Oin

pugnasset a Sfortianis diffsis sua paucitate sibi pacta eoru

ac bonorum suorum incolumitate eam recepit. Carolus Caesar Carolu Ducem Geldriae sequentu partes Gallicas anno superiori per eum uico Olandae opulenta direpta, &Monte ciuitate munitissima ad flumen Halae obsessa,& expugnata per Caesaria nosse ei permittetem in sui potesta tem recepit, eiq; donec uixist et, dimisit Frisiam sibi con

cessam per Philippum patrem Caroli, & etiam habuit ab

Henrico Batauurssule Traiecti,& domino regionis a-Si uanae ex autoritate summi Pont.& consensu ibi accolaum dominium illic temporale, dum Dux Geldriae in eapsum infestaret, dimissa quoq; Duci ipsi Graualinga ibi

arbe per Ioannem cius principem, dum infestaretur pero eorgium Ducem Santoniae,&Fritiae dominum. Cr

nonae a principio mensis Februarij usque ad principium nensis Decembris seiiij t pestis, ex qua plurimi cuiuscuq:

generia

603쪽

geriseis PCrierunt, dum ibi forent excelletes Physici, inde

oriundi Iacobus Alterus, Iacobus Barbos, HieronymuscaxCD Zonus, Simplicianus Macaneus, Marcus Antonius

ih Ma . Homo bonus Orfidius, uulgo Offredus, Georgius Fu ri dia i ias, Hieronymus Lugarus, di Cathaldus,& Petrus G filius delia Manna, & Cathaldus fuit filius ait trius DC pri clarissimi Rhetoris,& Gramaticae ,& Doctoris' exaria humanitatis, & quia as Cremonae coi ipsius arre oraclia 'us publice legi docuit,& interprstatus fuit sumalfacta odia, & Laude usq; ad eius mortem, & decesserum tDaniel Gaietanus ,& Franciscus Concoregius prsceptor meus clarissimi Rhetores, di qui publice ibi docuerunt

ilitteras Grammatices,& Humanitatis,& etiam Gaietanus Exter os Grscas, quibus, ac Poesi eruditus fuit. Raynerat secunda filia Ludovici olim Francorum Regis nupta Her- culi Uuci Ferrariae ex Gallia illuc accedens die octaua Noluembris Cremonam accessit. Et ex ipsa peste ,& fame initota fere Italia vigentibus infinitis mortuis, &per pluri mos ex eis dimissis filijs tum aetatis infantilis,lum puerilis c genis uagantibus die, & noctu per itinera, templa, fora,

l& alia loca publica uictum sibi mendicantibus, Venetij si Hieronymus de Meanis ibi incola misertus eorum duramicalamitatem, multos ex eis illic colligi, & conduci fecit in idomos ad id paratas, & perpetuo uictu, et diurno ex suolproprio aere eis statuto ipsis dimissis sub regimine tum eoiclesiasticorum, tum 4 cularium probae uitae illinc abijt adlui cum Somaschr Ducatus Mediolani propinquam agro Bergo mensi, et in ipsas ciuitates ope nonnullorum ibi incolarum Christi fidelium Bergonii erectis tribus hospit

libus, uno scilicet puerorum alio puellarum et alio in ulimrum ex impudica uita conuersarum ad pudicam, et alio

Mediolani orphanoru Fracisci Sfortiae ibi Ducis quoqu e

auxilio,

604쪽

auxilio, et ibi, et in ea regione collectis, et conductis in ea orphanis, et mulieribus impudicis earum ciuitat li. et illic collocatis, eis quoq; perpetuo, et diurno uictu asi nato, eo*Meano mox mortuo in ipso uico Somasclis, Et tunc

multi alij idem opus pium, et laudabile imitantes in multis alijs ciuitatibus italiae, et prς sertim in Insubria idem

operati sunt, Et Cremonenses procuratibus Pagano Pon-Zono priore clericorum ecclesis cathedralis Cremonae, et Homo bono Ligario heremitta Cremonensibus multoria

aliorum ope assignarunt puellis siles hospitalis corii in de Tinctis in uico ibi sanctς Suphiae, illic constructo oratorio sub titulo divae Ursulae, et pueris empta domo in uico sancti Nazar ij a Gaspat e Gallarato, et mox illinc ad non ullos

annos uendita et alia empta in uico sancti Vitalis et in ea, ac domibus ibi ecclesiar in qua sit repositum corpus Beati Geroldi, collocatis, eisq: pueris, ac puellis, donec adole uerint, regulatis,& cx elemosinis educatis, & eruditis bo linis moribus, ac preceptis diuinis articulis fidei christiane. λc documentis, & prsceptis ecclasar Ro. & ad iracundum frequentibus ad omnipotentem & miscricordem Deum trinum, & unum orationibus,& laudibus,& inuocationi

bus auxilij B. Mariae Uirg. Genitricis Redemptoris D. N. esu Christi, eiusq; sanctorum & clectorum, & ubi aliqui ex eis cupierint erudiri litteris grammaticalibus, in eis eruditis, & etiam aliquibus eX eis instructis in aliquibusirtibus, ubi ipsis idonei fuerint, & ubi aliqui ex eis optaint promoueri ad sacros ordines, ad cos ipsis promotis, 2 perseuerantibus in ea religione cum nonnullis alijs Iai is,& alijs eiusdem ordinis, de ogredientibus ipsas domosii S substitutis , ex eis etiam pueris, & puellis aliquibus onccstis ad seruiendum nonnullis Cremonentibus,& σκpsis puellis aliquibus nuptis eis data cogrua dote ex ele

605쪽

m sim Collati4 per regentes bospitalium, & aliorum I ex ipsa ciuitate, & p alios religiosos, & aliosi Moeles, etiam pro eorum orphanorum alimentis, gula Curiatis per non ullos Cremonenses alicuius autOlritatis ad id quotannis electis.1 . Arimo 'bsequuto Caroliis Caesar percussi, federe cum

uiam m. Psent. quo ei promisit Mediceos rcstituere Florentiae, Sc Alexandrum sum m. Pont. nepotem ibi constituere K MCC m, per eum tamen ducta uxore Margarita filia natula ala Caesaris, eoq; insignito per sum m. Pont. de more co-lrona imperiali ,& die quinta Augusti cum Rege Galloru

interuentu Ludovicae eius matris, ac Margaritae amitae

Eorsu is rectricis Flandriae in unum conuentarum apud Camariacum in Burgu ndia inita concordia, qua cautumisit, ut Rex duceret uxorem Eteonoram serorem Cisaris, lex qua, ubi suscepisset masculum, ei concederetur Duca lius Burgundiae, & pro redemptione filiorum penderet lCaesari vigesies centena millia aureorum,& Regi Angliae ducentum millia cκ Hispania classe traiecit Sauonam diel inflaua dc inde die decima Genuam ubi cu honore a principibus Italiae receptus fuit & illinc die vigesima secunda Septembris Placentiam accessit, ubi etiam summo cum

honore,& gaudio susceptus fuit per Hyppolitum Medi-ccum,& Alexandrum Farnesium.& Franciscu de Angelis Cardinales illuc transmissos per sum. Pont. ad ei pri itandum iuramentum fidelitatis erga ipsum, ac ecclesiam RO.&Hastensem urbem sibi dimissam per Gallorum Regem dono concessit Beatrici eius cognatae uxori Caroli Filimberti Ducis Sabaudiae. Et Caesariani degentes adprς sidium Mediolani Letua duce, dum illuc iret ad Carolum Caesarena, Papiam ex pacto receperunt ab Annibale Pice- nardo duce Siortiano, ac oppugnarunt castru sancti Aim

606쪽

geli. Et Carolus Caesar ex Placentia luit Parma',&illinc Mutinam, & ex eius exorcitu quindecim millia pedestrib. bis mille uelitu, & mille tercentum equestrium Filiberto Salonino Belga, seu Sequano principe Aurengior ii duce ex regno Neapolitano defccnderunt in Vmbriam.&ibi receptis Meuiana, Perusio,& Assisio,& Hispello expugnato ibi ducibus ad prisidium Leone Ballono,& Io. Baptistas Borghesio Senense, di ibi de syderatis multis Hispanis culloanne Vrbina eorum cohortium supremo rectore.&inisui potestatem copulso,& spoliatis militibus,qui ibi erant ad eius pr sidium prster fidem eis datam ex ipla regiones dominij Malatests ducis supremi Florentinorum occupautis quibuscunq; alijs progressi in Hetruriam,& illic quo lioccupatis Aretio, Castroleone, di Cortona, ea quoq; op lpugnata, Florentinorum , Florentiae se appropinquaruntdeamq; obsederunt dic vigesima quarta Octobris. Et Flo irentini conscriptis duodecim millib. pedestribus,& qua liuor millibus equestribus,& ex suis armatis septem n ibilibus sub Mario Vrsino, Stephano Coluna, & multis alijsi ductoribus, ac ducibus Italis impigerrimis Ballo Pio Mala testa duce supremo illis restarunt. Et Carolus Cssar exl

Mutina profectus est Bononia, dum sum. Pont. ex Roma lcomitatus multis cardinalibus, prslatis, proceribus, acinobilibus illuc se transtulisset,&Franciscum Sserti amiculilluc accessisset, ad requisitionem summi Pont. sibi stippii lcem in sui gratiam recepit die vigesima tertia Decembris leidem dimissis insubrum dominio, desponsata per eum lChristierna filia Christierni Regis Datiae exisse bella soro-lre Caesaris, eiq; promissis per Sfortiam nouein centum lmillibus aurcis, cx quibus tunc deberent pendi quatuor centum millia, & reliqua intra decenniu quotannis equiti

pensionibus sibi resbruatis Nouicomio,& Mediolani arcel

607쪽

297 donec promissae pecuniae primo anno soluerentur,&in partcs su as recepit Venetos ei restitutis per illos Occupatis cκ A pulia, ac ecclesiae Rom.Ceruia, & Rauenna, & persum m. Pont. & Ducem Ferrariae sibi comissa omni controuersia, quam habebant pro Regio,& Mutina. Stella

crinita in Italia, Germania, & Gallia de mensibus Iulij. &Augusti conspecta. Et S fortia sibi dimisso dominio Medio Liri ense per Carolum Cesarem ut prefertur ut ibi in

colis subditis suis ius ministraretur, eorumq; cotrouersiae tith ,& recte deciderentur, & tollerentur ,& omnia illic recto ordine transirent pro eorum quiete,& salute ibi habuit excelsum Senatum ex quatuor Reuerendis Religiosis, totidem uiris Militaribus insignibus, & duodecim Iu-xis peritissimis, ex quibus essent quatuor aduenae, cu Prae fido, ac Consilium a secretis ex uiris tum militaribus, tum togatis cum supremo Can bellario, ac ossiciu Questorum reddituum Harij sui ordinarij,& extraordinarii annonae,ac aquarum fluminum regalium illac labentium cum eorum Presulibus, Advocatis, & Syndicis Fiscalibus, i scribis, ac supremo ibi criminum Vindice, & ex Senatoribus fuerunt Cremonenses lo. Franciscus S ndratus, & Io. Baptista Specianus insignes I. C. & Specianus etia ex ipsis consultoribus, & supremus quesitor criminum ,& ex scribis apud excelsum consilium Stephanus Guspertus,& penes excelletis. Senatum Franciscus Petreus Niger uates,

ac Graecis,& Latinis litteris eruditus, & Galeatius Roccaa& eκ suis militaribus tribunis inclitis Annibal, Sebastianus, & Orpheus Picenardi Io. Baptista, & Franciscus fratres de Peligolis nuncupati de Mattis, Baronus SometiuS, Marc. Antonius Fabagrossa,& Coriolanus de Grandibus,& Io. Antonius Manaria ex oppido Castrileonis,& ad sty- pendium Caroli Cus ris Ludovicus,Nicolaus, & Marchi-

608쪽

sinus de Burgo, & prius fuerunt ex Senatoribusccclosia sticis Georgius Gadius prspositus monachorum ordini Humiliatorum residentium in ecclesia, & domibus diui Abund ij seu D. sanctae Mariae in Horto,& ex Senatoribus breuis togae Augustinus Somentius. Et Fab agrossa ob eius fidelitatem aduersus Fraciscum S fortiam. δ0minum suum, & ex cuius aulicis fuit,& per Carolum Imperatorem Philippum Regem Hispaniae filium laum mortuo Sfortia tam in re belli, quam pacis obtinuit multa munia, que diligenter,& multa cu laude exequutus fuit seque douestigia maiorum suoru ex quibus multi fuer ut ecclesiastica insigniti dignitate, & aliqui conspicui arte militari,& aliqui doctrina iuris. Anno millesimo quingentesimo trigesimo ortus D nici Cremonae prstore adhuc Ludovico Porro Maximiliano Sfortia Lutetiae mortuo, & apud Carmelitas sepulto, Carolus CGardie Iouis uigesima quarta Februaris,& solemnitatis diui Mathiae apostoli, & eius natalis a Clemente sum. Pont.assumpsit insignia Imperij Marco Aluaro Oll

rio Marchione Ast orgiae aureo sceptro, Di laco Pacccco Duce Ascalonii ense gemmato in vagina condito, Hispanis, Alexandro Mediceo Duce Pinense,& genero Caroli Caesaris orbe aureo cum cruce pis fixa gemmis distincta,& Bonifacio Paleologo Marchione Montisferrati corona aurea prscedentibus ad ecclesia diui Petronij Bononien. protectoris,& du ex ea, quae sit cathedralis abiret corona insignitus inter cardinales Rodulphum,& Salutatum eodem Marchione in solemni clami de eam corona, & Fran cisto DuceVrbini,&prffecto urbis,& duce supremo exercitus Veneti in ueste purpurea Dalmatica cum tegumeto capitis condito in metae formam aurea cruce distincto, &tenijs utrinq; pendentibus,& Philippo Com. Pallatino in

talari

609쪽

talari ueste etiam purpurea frigijs munita, & plano pilo

candido,& pellibus fulto aureum orbem,& Carolo Duce Sati audiae pileolum unionibus smaragdis ,& carbonibus interlucentibus fulcitum ,&qui cum oporteret maioris officij gratia corona capiti Caestris dempta praetensis manibus es efferendi & facta fide cum iuramento per MarinuCaraciolum prothonotarium apostolicii Neapolitanum, α Co. de Nasseu cubicularem supremum, & Andrea Bum sum Cremonensem legatum Caroli Caesaris pqnes sum. Pori t. eius electionis factae Aquisgrani per Electores Im perij in CVsarem, east presentata sum. Pont. per cardina Iem Anconitanum ,& Bononiae celebratis hastilud ijs ob Istitiam natalis Ferdinandi filij Cssaris tunc de recentinati ex Isabella uxore in Hispania, limis sum. Pont. exercitu,quo arctius obsessa fuit Florentia, illuc superuentis ex Gallia cisalpina alijs sexdecim millibus pedestribus cuuiginti quinq; tormentis bellicis sub Daualo, & mox sex millibus Germanis sub Eclice Lodronio,& Hispanorum nonnullis cohortibus sub Petro Valeo, Italorum eam Obsidentium supremis tribunis Pςtro Aloyso Farnesi Alci, an dro Vitellio, lo. Baptista Sabello, Martio, & Camillo Columnis, Horatio, & bsortia Balionis, Pirro Stipiciano, Petro Maria Rubeo Co. S. Secundi, Scarlengo Hastense, Andrea, & Io. Baptista Castaldis, Francisco Maramaldo, Io. Sasatello,& Rodulpho Gon Zaga ex Borionia die uigesima secunda Martii luit Mantuam,& ibi Foderico Gon-γaga constituto Duce inde abijt in Germaniam, & pridie solemnitatis gloriosissimi Corporis Christi applicuit Augustam, ubi erant indicta comitia principum ,&ciuitatu Germaniae ad tollendas controuersias religionis christia- ob diuersas sententias componi non potuerunt, licet optimus. Caesar enixe laborarit uulgato aedicto, quo

610쪽

nandauit ueteres xitus ceremoniarum in ecclesia M. re

ineri debere, ibi assistenti bus erdinando fratrC, cardi tale Capegio legato apostolico, Alberto prysule Moguniae etiam cardinale, &Christophoro Stadio ibi prssule, loanne Duce San niae una cum Ioanne eius filio, ac Heruaesto ,& Francisco Ducibus Lungimburgi eius fratribus, Annibale Olfanco,&Ioachino Marchione Bradimburgi, lla multis alijs ecclesiasticis prslatis,religiosis,& theologia l& uiris doctis,& principibus, &perfectis comit ijs dic u lgesima Nouembris illinc abijt in Flandriam. Et Elcon ira Cs saris soror tertia Francisco Regi Gallorum despo lsiata ex Hispania traiecit in Galliam cum liberis ipsius Regis demense Iunij. Et Florentini cu orta discordia interlitalos, & Hispanos obsidentes Floretiam, & utrinq; conklmissa pugna, & occisis supra tercentum ,& prs ualentibus Italis Germani iussu Ferdinandi Gon Zaghae in Italos arma conuertissent, eisq; cedentibus Italis ipsorum castra dir lpuissent et die secunda Augusti facto conflictu in agro Pinitoriense ad uicum GalaaZina per quatuor moritIia pede-lstri ut lorentinorii, et nonnullas turmas equestres ducet

Francisco Ferrucio, dum ex Pisis ircnt Florentiam cu Cae-lsarianis sibi occurretibus Filiberto Salonino duce, ct prsi ualentibus Florentinis, occiso piliberto, et utrinq; de' deratis bis millibus, et Vitellio, et Fabritio Maramaldolilluc in auxilium Caesarianorum properantibus , fusis peri Maramaldum occiso Ferrucio captiuato, ac occisiCs oma Ciuitellae,Ioanne de Marijs,et multis alijs et Io.Paulo Vr-lsino Nicolao Massa Albanense, Paulo de Castro, et Carinito de Ciuitella tribunis, et ducibus Plorentinor et mul-ltis alijs ducibus, et militibus utrinq: captiuatis,et Floren litae inter Florentinos exorto tumultu ab eis exautorates