장음표시 사용
41쪽
omne genus animalium consumeretur . Gingsesta Adgeron alia dicebantur. Anginam vinariam tabere dicuntur, qui uiuo suffo
Angiportus iter compendiarium in oppido:eo quod sit an- gustus portus,id est altus in portum. Αngor est animi, vel corporis cruciatus, proprie a Graeco, et id est strangulatione dictus. unde & faucium dolor angina vocatur. Plautus: vellem me in anginam verti; quo huic aniculae sauces praeoccuparem. δυAngulus a Graeco αsti ν: siue ab eo quod est ἐθς , id est . prope; quod aduncatur. ' quod ex diuerso eoacta faciunt anguli somam. Annaria lex dicebatur ab antiquis ea, qua finiuntur anni magistratus capiendi. Annus ex Graeco venit quem illi ἔ,es, dicunt;&quod nos triennium an illi dicunt γωνια
Anquirere est, circum quaerere. Antarium bellum, quod ante vibem geritur. te Terentius pro antea ponit. Antefixa,quae ex opere figulino tectis adfiguntur sub stillicidio. Antes sunt extremi ordines vinearum. unde etiam nomen trahunt antae, quac sunt latera ostiorum. teurbana pracdia,urbi propinqua. Antiae muliebres capilli demisit in frontem apstellati ex Graeco videmur.quod enim nos contra,illi iami idicinia Anticum veteres etiam pro ianua possiere. Antigerio an qui pro valde dixerunt. Antios,id est excruciatos. l. γ' Antipagmenta valvarum ornamenta. quae antis adpangun- 'tur, idest adfiguntur. lAntiquam est in morom pristinum reducere. Antras, convalles , vel arborum interualla Αntroare, gratias referre .utrant, mouent. truam qnoque vocant,quo permovent coquentes exta. i n 'Anus dicta est ab annorum multitudine: quoniam antiqui non geminabat consonanteia vel quod iam sit sine sensa, qui Graece dicitur . . Anxur ' vocabatur, ouae nunc Tarracina dicitur Volscae Seu -
42쪽
AD E apud antiquos dicebatur, prohibe , compesce. iripellinem antiqui dicebant pro Apollinem. t Aperta idem Apollo vocabatur; quia patente cortina res sponsa ab eo dentur. Apeae, qui est saccidotum insigne, dictus est ab eo, quod
comprehendere aruiqui vinculo, apere dicebant.vnde aptus is, qui conuenienter alicui iunctus est.
Apica dicitur ovis, quae ventrem glabrum habet. Io Apiculum filum,quo flamines velatum apicem gerunt. Apluda est genus minutissimae paleae flumenti, siue paniaci. de qua Nacutus: Non hercle apluda est hodie,quam tu nequior. sunt qui apludam sorbitionis liquidissimum putent genus quod flatu deiiciatur,& quasi adplodatur. Is Ap lustria nauium ornamenta; quae quia erant amplius, ' Aprum quam essent necessaria usu , etiam amplustria dice- l
Apollinares ludos, hoe est in laudem Apollinis, populus laureatus spectabat stipe data pro cuiusque copia. αo Apor ' apud. Appellitauisse, appellasse. Appia Ua, de aqua ab Appio Claudio est appellata.
Apricum locum a sole apertum. a Graeco vocabulo H eappellatur, quasi δεν di, id est sine horrore, videlicet Σs frigoris. Vnde et am putatur Africa appellari. Αptus cum propria significatione intelligatur, poni tamen solet pro adepto: sicut apisci pro adipisci. inpua, genus minimi pisciculi. 3 . Apud mutuam loci, S perso ae coniunctionem significatris o ut cum dicimus ςaeno apud amicum. Apud , & Penes in hoe differunt: quod alterum personam cum locognificat:alterii in personam,& dominium, ac potestatem. quod trahitur a penitus. R Qv Α dicitur, a qua tiruamur. ' Aqua & ignis interdici .iolat damnatis quam ' accipiunt nuptae: videlicet, quia qhae duao res humanam vitam maxime continent. Itaq;
funus prosecuti redeuntes ignem supergrediebantur aqua adspersi:quod purgationis genus vocabat sessitione. Zquaelicium dicitur, cu aqua pluuialis remedi)ς quibusdaclicituravi quod si creditur,manali lapide in urbe ducto.
43쪽
Aquagium quasi aquae agium , id est aquae ductus, v
Aquarioli dicebantur mulierum impudicarum sordidi adsectae. Aquilus color est fuscus, dc subniger. a quo aquila dictas
esse videtur. quamuis eam ab acute volando dictam volunt. Aquilius antem color ab aqua est nominatus . nam cum antiqui duos omnino naturales nossent, id est album & nigrum: Interuenerat autem is quoque qui ita neutri similis cst, ut tamen ab utroque proprietatem io ltrahat: potissimum ab aqua eum denominarunt, cuius incertus est color.
Aquilius ' praenomen ' ab aquilo colore, idest nigro,est
dictum. Aquilo ventus a vehementissimo volatu ad instar aquilae Isappellatur.
ARABica olet,idest ex odoribus Arabicis. Arbilla aruina,idest pinguedo corporis. Arbiter dicitur iudex, quod totius rei habeat arbitrium, xo& facultatem. Arbitrarium cum adhuc res apud arbitrum geritur. Arbitrium dicitur sententia,quae ab arbitro statuitur. Arbosem pro arbore antiqui dicebant, & robosem pro robore. MArbutus genus arboris frondibus raris. vergilius: & quae vos rara viridis tegit arbutus umbra. Arca deminutivum facit arculam, &arcellam:vt a porco porculum , & porcellum: a mamma mammulam mammillam. 3 Arcani sermonis significatio trahitur siue ab arce , quae tutissima pars est urbis, siue a genere sacrifici j, quod in arce fit ab auguribus deo remotum a notitia vulgari,ut ne litteris quidem mandetur: sed per memoriam lucceiasorum celebretur.siue ab arca, in qua,quae clausa sunt, astuta manent.cuius ipsius origo ab arcendo pendet. Arcere est continere. unde & arcus in aedificiis dictv x est: quia seipsum continet. Alij dicunt arcum dictum esse ab opere arrigendo in altitudinem . Arcere prohibete
est . similiter abarcer prohibet. porcet quoque dictum ab
44쪽
ab anisquIs,quasi porro arcci, & pro eo. quod est coni
net,ponitur.vnde & coercere continere dicimus. trahitur autem hoc verbum a Graecorum magistratu, quem, sis ' ηψςδ0x in cinus potestate est cogere, vel pro Arcubiae, qui excubabant in arce. Arcula dicebatur auis, quae in auspiciis vetabat aliquid
Arculata dicebantur circuli, qui ex farina in sacrificiis fiero bant. Rrculum appellabant circulum quem capiti imponebant ad susti nenda commodius vasa, quae ad sacra publica capite portabantur. Arcul us putabatur cliam deus, qui tutelam gereret aream.
1s Arcuma' genus plaustri est modici, quo homo gestari
Area proprie dicitur locus vacuus , quasi exaruerit, & non possit quidquam generar . Arseria aqua,quae inferis libabatur. diret a serendo . siue si vas vini, quod sacris adhibebatur. Argea loca Romae appellantur: quod in his sepulti essent 'δ s quidam Argivorum illustres viri. Hrgen non argentum percandidum. Argeos vocabant scirpeas eriles, quae per virgines Vest 11 les annis tingulis iaciebantur in D berim. Argus,oculeus. Argus nomen est hominis, qui suisse fili iatur oculis plenus. QArgutum iri,an discrimen vocari. Midum proprie est,quod naturalem humorem amisit. dici- , mr autem per contratiam significationem, quod irrigario desierit.nam Graece irrigare est O. Hri Iator, qui etiam cocio appellatur,dictu videtur a voce 'ςοε p. Graeca,quae est αρε , id est tolle.quia sequitur merces, ex quibus quid cades lucelli posta tollere. lueellam deminutivum est a lucro. 3s Ariminum a nomine fluminis propinqui est dictuin. Aristophorum vas,in quo prandium fertur, ut discit . Rrma proprie dicuntur ab armis, id est humeris, dependentria: ut scutum, gladius, pugio, sica; & ea, quibus prope praelia usicut tela, quibus procul.
45쪽
Armata dicebatur virgcrsaci ficans,cui laetuta togae Pthii merum erat reiecta. Legibus etiam Laurentium sancitum est,ne pomum ex alieno legatur marmum, id cst, quod humeri onus iit. 'Armentum id genus pecoris appellatur, quod est id oracum
ad opus armorum . ita tremes tamen seminine armentas
apud Ennium polliunti Armillas ex auro, quas viri in litares ab imperatoribus donati geriunt dictas cisse cxistimant, quod antiqui humeros cum brachiis armos vocabant. unde arma ab his de- peudentia sunt vocata. Arma tum vas vinarium in sacris; dictum, quod armo, id est humero deportetur. Arni lustrium festum erat apud Romanos, quo res diuinas armati faciebant:ac dum sacrificarent, tubis canebant. VArnae caput,agni capur. Rrqirites arcu praeliante', qui nunc dicuntur sagittarii. Arse verse, auerte ignem significat. Tuscorum enim lingua arte, auerte et verse gnem constat appellari. unde Ast nius ait: Inscribat aliquis in ostio ARsE vERs v. x.
Ariineum, nidamentia in capitis muliebris.' Artifices dicti,quod scientiam suam per artus exercentui ire quod apte opera inter se artent. qua cae causa etiam artes appellatae sunt. iArtitus, bonis instructiis artibus . . Artus ex Graeco appellantur,quos illi dicunt. siue a tus dicti , spod membra membris artentur. Aruum dicimus agrum necdum satum.' -MQ Rrytenam , siue artenam, vas ab hauriendo ' sic appellabant. 3. Ash ARAGus herba dicta, quod in aspero virguIto na
Assa dicebatur cantus tibiarum.
Asseres dicti, quod assideant parieti, trabibusque. is iraium Assiratum ' apud antiquos dicebatur genus quoddam po- 3stiorvs ex vino, di sanguine temperatum, quod Latini prisei Gguinem assar vocarent. Ast significat at sed, vel autem Astu apud poetas astutiam significat . cuius origo ex Grae
46쪽
due suat,cauti atque acuti esse videantur.
AT differentiam rerum significat . ut cum dicimus, Scipiocst bellator,at M. Cato orator. lue Atanuuium 'est poculi fictilis genus,quo in sacrificiis Ro- rata. i.
mam utebantur sacerdotes t otiiij potioni. Rtauus; quia lata ' est aut id est paterivi pueri usurpare Α i.
Atra bilis ab atro, id est, animi vitio ilicta. est enim atrum, nigrum,id est, a candore remotum. Atratas' atri coloris.
Αtriplex uin herba,quae nunc atriplex dicitur. Atrium proprie est genus aedificis ante eadem continens in d; am arcam , in quam collecta ex omni tecto pluuia I descendit. dictum autem atrium , vel quia id genus aedificij Atriae primum in Etruria sit institutum. vel quia a terra oriatur quasi aterreum. Atroces appellantur ex Graeco, quia illi atrocia appollant, quae cruda sunt. 1iue atrox dicitur ab eo, quod nihil timeat. έm enim Graeci dicunt timere. Attae appellantur, qui propter vitium crurum, aut pedum plantis insistunt ;)de attingunt magis terram, quam ambulant . quod cognomen Quintio poetae adhaesit. 1s Attam pro reuerentia seni cuilibet dicimus; quasi eum aut nomine appellemus. Atticissat, Attice loquitur.Plautus: non Atticissat, sed 'Sicilissat. id est Sicule loquitur. Attinge pro attingam posuere. 3 Α v d E T A saepe aucta. Ructarium dicebant antiqui , quod supra mensuram, vel pondus i ustum adiiciebatur, ut cumulus vocatur ilimodio. Auctor communis generis apud antiquos. 3I Auctum vocabatur spatium circi, quod supra definitum modum victoriae adiungitur. Audacia ab auide,id est cupide agendo,dicta est. Audacias pluraliter Cato dixit. Audax deminutivum facit audaculus. Audiuitaui, saepe audiui. . '
47쪽
Auentinus mons intra urbem dictus est ; quod ibi rex
Albanorum Aventinus bello fuerit extinctus,atque sepultus. Auere nihil aliud est, quam cupere.argumeto est auidum, auui & auiditatem. ex quibus praecipua cupiditas intelligitur, scum significet & gaudere. Aues ab aduentu earum dicuntur, quod inde veniant, unde quis non suspicetur. Augur ab avrbus,'erendoque dictus; quia per eum auium . .elius gestus edicitur ' : siue ab auium garritu: unde & au-1ogurium. Auguraculum appellabant antiqui, quam nos arcem diciamus: quod ibi augures publice auspicarentur.
Augustus locus saninus,ab auium gestu; id est quia ab aui-buq significat est, sic dictus. siue ab auium gustatu; quia iὰ aues paliae id ratum fecere.
Auidus a non videndo propter nimiam cupiditatem appetilatur. sicut amens,qui mentem suam non habet. Auillas agnas recentis partus. Aulas antiqui dicebant, quas nos dicimus ollas: quia nul-1ον .ulierim iam litteram geminari t. Itaque aulico qua ' exta,quae; cilii in aulis it eoquebantur,dicebant ; id est elixa.
Auolant,euolant. resigantur Aureas dicebant frenos, quibus equoru aures redigutur. Aureax auriga.aureas enim dicebatur frenum,quod ad au- is res equorum religabatur.orias quo ora coercebantur.
Aur'liam familiam ex Sabinis oriundam a Sole dictam pu ant: quod ei publice a populo Romano datus sit I cus , in quo sacra facerent Soli. qui ex hoe Auselii dicebantur, ut Valesii, Papi': pro eo , quod est VHerij, Papirii. gAuricalelium vel oricalchum quidam putant compositum
ex aere,& auro:siue quod colorem habeat aureum . ori- ealchum sane dicitur , quod in montuosis locis inueniatur.mons etenim Graece 3st appellatur. e Auritu a magnis attribus dicitur.ut sunt asinorum , dc leporum.alias ab audiendi facultate. Aurum di ctum , quia praecipue custoditur. Graece enim ι se, eustodire dicit r. unde & thesaurum. Hippocrates medicus de nomine inuentoris id dictum pu-
48쪽
M.quem vocitatum ait Aurum i qui gam a similitudine Auribo aurorae coloris nomen traxisse existimat. nonnulli quia mentes hom num auertat. alij a Sabinis transatum putant: quod illi ausum dicebant. s Ausculari dicebant antiqui pro osculari, quod est os cum
Αus,niam appellauit Auson Vlysiis, & Calypsus filius ea
primam partem Italiae, in qua sunt urbes Beneuen-1. tum,& Cales. deinde paulatim tota quoque Italia, quae Apennino finitur. 'dicta est Ausonia ab eodem du- finditu ace , a quo etiam conditam fuisse Aruncam v urbem muruneam
Auspicium ab alie Bicienda. nam quod nos cum praeposi- I tione dicimus aspicio ; apud veteres sine A praepositione spieio dicebatur. Autumnum quidam dictum existimant, quod tunc maxi-
me augeantur hominum opes coactis agroru fructibus. Avunculus matris meae frater. traxit appellarionem ab P eo, quod aeque tertius a me, ut avus est: sed non e iucdem iuris. ideoque vocabuli facta deminutio est. siue auunculus appellatur,quod aut locum obtineat, & proximitate tueatur seroris filium. Auus patris , matrisque pater. dictus a Graeco vocabulo, is quod est apud eos --me, mutatis quibusdam Iitteris. Alij volunt, quod ex ea voce appolletur, quod apud eosdem Graecos -- t appellatur. significatque ma- i ανιgnum. cum veluti magnus pater sit auus. Alij putantauum dictum esse, quia ad duos attineat, quasi adduum: 3o vel quia ad patrem sit additus. Auxiliare; dicuntur in bello soci j Romanorum exterarum nationum ;dicti ex Graeco vocabulo α ρε- , quod nos dicimus rerum crescentium auctionem. Auxilla, ol la paruula. Ax AMENTA dicebantur carmina saliaria, quae a Saliis secerdotibus eomponebantur in uniuersos homines composita Nam iii deos singulos versus iacti, a nominibus corum appellabantur. vi Ianualij, ' Iunonijs .i, si , Minervij. Axare, nominare.
49쪽
a IIRxe adglomerati, uniuersi stantes,id est cohortibus lauti gioni Dus. - Axis,quem Graeci α ξων. qicunt, plures liabet significationes. Nam & pars caeli septcntrionalis, & stipes teres, circa quem rota vertitur ;& tabula sectilis axis appel- .
Axitiosi factiosi dicebantur: cum plures una quid agerent, . facerentque. Axit autem antiquos dixi sie , pro egerit, manifestum est. Unde Aries mulieres, siue di diceban-
50쪽
X Xor AC se vas vinarium simile bacrioni. μBacchanalia dicebantur Bacchi festa. hi. '' Bacrionem' dicebam genus vasis longioris Inanubrij.hocs alij trullam appellant. nem Batulos dicebant ant: qui, quos nunc dicimus operari OS. unde adhuc baiulari dicitur.
Balaenae nc men a Graeco descendit. hanc illi mνod cunt antiqua consuetudine, qua si ιν butium, πυριν bt
I xum dice sant. Balaenam belluam marinam, ipsi in dicunt cile pistriccm ipsam esse cetum. Balatronos,& blateas bullas ' luti ex itincribus: aut quod de calciamentorum soleis eraditur,appellabant. Barathru Graeci appellat locum praecipitem, unde emer-rs gi non possit. d elum ab eo. quod e st βὰ, . Barbari aicebantur antiquitus omnes gentes exceptis Graecis. unde Plautus Naeuium poetam Latinum. barbarum dixit. & de se cum transferret fabulam ex Gi acco dixit. M. Attius vortit barbare Fortasse &hine 'MR ' .io noster apostolus Graccis, ac barbaris se dcbitorem ess se fatetur. Barbaricum appellatur clamor exercitus: videlicet quod eo genere barbari utantur. Bardus stultus a tarditato ingenij appcllatur. Caecilius: Ni-as mis audacem,nimisque bardum, barbarum. Ira iratur autem a Graeco , quod illi dicunt. Bardus Callico
cantor appellatur, qui virorum sortium laudes canit, aente Bardorum, de quibus Lucanus. Hui ima securi fui stis carmina Bardi. 3, Barrum urbem Italiae appellauerunt conditores eius expulsi ex insula Baia,quae non longe est a Brundisio. Barrire elephanti dicuntur, sicut oves dicimus balare, ut: que a sono ipso vocis. Basilica ο Ἀβὰ-έοι, hoc est rege, dicta.
h Basilicum,regale . . Basiliscus appellatur genus serpentis. vel quod in cap te habcat alb una instat diadematis : vel quod reliqua scrpentum genera vim eius fugiant. Patus genus herbae.