장음표시 사용
191쪽
16 DE SCIAT ERICIS applica dioptram altitudini Solis,quam habe hora , vel Dr, utpotes 'gra. a min. atque Hrolabio ab armilla si 'ense uim intueον per utramque pinnulam ct nodum horam I , in ea signumfacio, signi horam Ix: se ulterim alia horas Tro, atque hacsigna contracta dabunt Tropicum cancri.
Similiter alios parallelos Zodiaci, ut longitudinum dierum accurate describemus, habita parallaxeos leti actionis Solis ra. tione, de quibus antea docuimuS. O in Quia occasio nonnunquam ita fert, ut haec in muro ita haberi non possint,poteris planae tabulae lineas horarias inscri- here, fecundum perpendiculum erigere eam tabulam, si superficies fuerit verticalisci si autem inclinet superficies, conformiter inclinationi de Ahet tabula statui, uoco nodi affigo co-xalium filo pendenti supra substilarem, auxia schema, in quo A est substitaris, supra quam impendet filum in quo O est coralium, CD est longitudo, locusque perpendicularis stili, per quod perfecto potest haberi dimensio per Astrolabium, re quaesiti paralleli circuli describi, an tabula notari possunt, quae facili negotio postea in superficiem transferri queunt
Signa odiaci inscribere beneficio tabularum Tangentium. Secantium
Pro signorum Zodiaci inscriptione, opulerit instrumento, quod RIGONvM appellant. Cujus haec est fa-hrica, primum ex tabula declinationis Solis, initia 1 et signorum, secundum declinationes suas desumito Deinde in plano aliquo duas lineas adinvicem perpendiculares,utpote ΑΒ&CD, constitues referet C D aequinoctialem, A Brixin mundi ex centro C egredientur lineae facientes cum eodem C D equinoctiali a gulos declinationum signorum Zodiaci.
q e eae in contrarias a CD Iineae partes delineantur, linea arcta,
constituisu a parte Cancri, 'citque cum C D linea ang. 2o grad. I minui linea sima eadem Cancri parte 'cit angulum
XI grad. 3O minui, Eodem modi ad ossem angulos linea m
192쪽
neanda, ut apparo ex Schemate.
Licebit quoq; decimos fg- Doru gradus rigono inscribere; mi usui inservit haec tabella.
Sup sciebiti quinoctiabbm Zodiaci signa inscribere.
Circa medietatem vel ter Horolog Supinus. eiam stili obliqui partem no-dtilum faciemus,cujus umbra in Sciaterico horas Planetarum , signara Odiaci circulos Ακimuth,in reliqua demonstrat atque ea stili pars quae ad nodulum se extendit, determinatam stili longitudinem in posterum appellabimus haec coaptanda erit in
Axi Trigonia puncto usq; in E dc ducenda linea Emparallela aequatoris C D. Intersectio hujus culineis signorum Trigoni punctis G, I, H, signetur, per circinum, acceptis linearum E G , EI, Em tutervallis, in protypo Horologii descripti, ex centro loco stili peripheriae per circinum de inibantur,
193쪽
quae arcus signorum referent ut patet ex Schematibus, ii quibus Horologium superius admittit signa Septentrionalia Inferius, Australia. D mriazontali linea. Pro Horizontali linea inscribenda in signorum rigono, ex CCentro,construendus angulus elevationis Poli ducta linea x,quae secat Ea ad punctum L, Longitudo lineae Ca in protypo Horologii a centro stili in linea horae duodecimae coaptetur. su sum quidem in superiore deorsum in inferiore horologiorum si perficii, perq; mensurae terminum linea horae sextae paralleladucatur: ac omnes linearum partes, quae extra hanc lineam prominent, tanquam inutiles abscindantur: ut patet ex pro typis.
Superficisim 'laribi signa Zodiae inseribere.
In linea Trigoni Cm, quae ut diximus quinoctialem refert. horaria puncta sunt constituenda, idque per numeros Tabulae Se- Cantium moram autem duodecimam constitues ad stili perpendicularis Horologii destripti longitudinem Illa enim coaptetur in C D, C usq; ad I 2. Deinde accipe numerum Secantem II gr. Mtpote o s. has partes Per circinu ex linea lon . Agitudinis stili in rooo partes divisi desume, ut an descriptiono Horologior declaravimus easque coapta in linea Tri
pomerid. Qi imeridianaia Pro hora αα Io notanda, accipe Secantem ogr. utpotexiss ejusque partes in D, a C in punctum ttransfert pro tertia stiora assume partes X I N. Secantem nimirum
A grad. Pro quartan a hora transferes in Cilinea, stili longitudinem Bis,utpote partes Ooo,quae referunt N.serico gr. Pro hora qui
194쪽
Per hae horarum puncta ita norata ducenda erimi lineae ipsi Axi mundi ΑΒ parallelae, terminantes sese ad Tropici Gin v lineas , ut apparet ex Schemate: Intersectiones quoque harum linearum cum lineis signorum Trigoni diligenter notandae : namque earum singularum intercapedine a linea CO , transferuntiar in lineis homogeniarum horarum protypimorologii, utrimque alinea aequatoris horologii puncta constituendo. Quae curvis lineis coniuncta, dabunt arcus signorum Zodiaci.
intercapedinem, qua est inter punctum aquatom hora Ia, lineam A sive γ q a in linea hora ciet proupi Horol si tam pur*m quam deorsum,ab aquatoris linea, qua inproupo restra linea C M transefro,Miram1 pucta costituendo Simili modo ex eode Trigono desime
intercapedinem qua est inter punstum hora rima, ct lineam Canerisve capricorni eamque in linias horarum tam prιma, suam unde cima pro pi, ab aquinoctialis linea Ci, ut antea, sursumis deor-μm ranionito eodem modo a translatio intercapedinum relia quorum horariorum pun torum a limG Tropicorum D vel νγ,donec omnas Inguia horaria linea pro sua puncta acceperint. Tanindem correstondentia puncta curvujungantur lineis,fπιrne habebuTropicum v inferne Tropicum eo. Ad eundem prorsus modum reliqua signorum initIaconstitues rquibus signoru charaeteres asscribantur.ut in Schemate videre est. Licebit quoq, decimum quemq; signorum gradum inscribere. De Horieontis liuea. Horizontis linea ita ducenda. Ex Trigoni centro C egrediatur
195쪽
163 DE SCTA TERT CIS Tecta CN, constituens cum C D aequatoris linea angulum elevationis Poli. Deinde in Axe mundi a C in F, stili longitudo coaptetur, descendatque exi perpendicularis PN , Secans Min N. Postmodum mensuretur longitudo Nin protypo ab aequatore sursum, quando est superiti Polare deorsum , quando inferius Horologium Ducaturque ipsi, C D, Equinoctialis lineae parallela, quae erit Horizontalis et reliqua ex Schemate. Superficiebiti Orientalibus ta Occidentalibus gnaZodiaci inscribere. In his eadem prorsus via procedendum ut ii Polaribus , mutato tantum horarum numerorum ordines: nam quae in polaribus est hora iri, in hisce est hora 6 ut haec tabella indicat.
Tabella distanti, --ν rarum dimidia hora in Trig
pro orietatibus deincident supers
aequiuistans, ducenda ut in Schemate apparet.
Horologiis Hor et ab , verticalibus, Reclinantibus Acclinantibus directis in Zodiaci inscribere.
Horum omnium delineationem unica regula ab Ivemus. Ini primis in protypo Horologii linea quae axi sive stilum refert, de-Pingenda, idque secundum angulum elevationis stili Inmorizontalibus,tinea stili faciet angulum cum horacia aequalem elevationi Poli in verticalibus aequalem complemento qui in acclinantibus Meridionalibus, faciet angulum elevati Poli complemento, secundum gradus acclinauonis, maiorem in reclinan tibuε
196쪽
tibus secundum reclinationis gr. minorem Contra fit in Septentrionalibus directis. Nos loco exempli verticale superficiem proposuimus hoc Schemate, in quo CB est praefinita stili longitudo, atque ex nodulo stili B descendit ipsi stilo perpendicularis BA , tu secat lineam horaria in puncto A, eritque Aa radius , sive semidiameter aequinoetiali S. Per quod ducenda linea AEquinoctialis Da , faciens cum hora Langulum rectium , estque horae sextae parallela Reliqua signa zodiaci ex Trigono describes, in hunc modum.
gutores vulgo longitudinem radii a transponunt in substitarem, qua hic est hora Mab Aino centrum aquinoctialis atque intercapedines quaesunt ab hoc centro , usque adsuula horariarum linearum cum aequinoctiasi intersectiones, transferunt in lineam aquatoris Trigoni CD, a C versus D. Sed in majoribus Sciatericis cosmendis qualia augustis aedibus affiguntur, multo commodius uia intercapedines intersectorum punctorum a centro C transruntur iurigono, beneficio Tabularum Secantium ut sequitur.
Primum radium AEquinoctialis ΑΒ, divide in iocio parte aequales, ter illas partes mensiurato puncta horaria in linea aequatoris Trigoni CD, a C versus D Leodem modo, ut in Polaribus horologiis declaratum est. Consequenter in Axe rigonia centro ausique in punctum', praefinita stiliam Iongitudo coaptetur,idque versus partes o,pro Horizontalibus,sed ad parte v. pro verticalibus, sive acclinati sin reclinatis superficiebus Pun
197쪽
D linea notata, lineae egrediantur horariae harum linearum portiones inter in v lineas comprehensas in Horolqgii pro- typo ad horarias lineas homogenea transferes,semper ε aequa toris linea inchoando cinna Septentrionalia in horizonta superis ficie sursum, versus centrum erunt statuenda: Australia vero signa deorsum secus fiet in omnibus erectis superficiebus Lin eis enim Australia signa superiorem habebunt locum, Septentrionalia vero inferiorem occupabunt situm. andem puncta respondentia Curvis jungantur lineis,quae signorum initia referent. Ad eundem quoque modum licebit etiam decimum quemque signorum gra ..uum inscribere.
De Horizontis linea. Cum Horigontalis superficies plano Horizontis aequabilis est, in ea horiZontis linea non depingitur in erectis directis silperficiebus per stili nodulum B eadem erit ipsi aequatori Di parallela
ducenda, faciens cum linea horae I 2 angulum rectum.
Verticalibus declinantibus uum erectis, inclinantibus ct reclinansibus horoloquis gna Zodiaci inscribere.
In his fere eadem est ratio quae in verticalibus directis omnis enim pyma superficies a nostro Meridiano declinas, alicui semper regioni est verticali, praecise meridiem spectans, atque ibi substilaris est linea horae I 2, ad horigontem perpendicularis , atque istius regionis latitudinem stili elevatio manifestat.
Vnde inscriptio signorum parum differt ab ea, quae de destri op hunc crucesium a nobis taeadita est. Inix
198쪽
ossi, una cum stilo atque in itili linea praefinita ejus longitudo usque in nodulum,B, determinanda, descendetque ex nodulo B perpendicularis B Α, secans substilarem in A, eritque B ΑΩ-midiameter,sive radius AEquinoci talis .Per idem punctum transeat ipsi substitari ad angulos rectos recta linea AEquatorem referens Da. Porro longitudo radita Acoaptetur in substitari ab Atti E centrum Equinoctialis . ex hoc E centro ducatur recta EM, usque nimirum ad intersectionem AEquinoctialis, lineae horis 12. Angulus quoque , quem haec linea cum substitari facit,utpote ang. A E G diligenter inquirendus, quem pag. F8 docuimus invenire. Hoc angulo reperto, facile puncta foraria in AEquinoct.
ipsius rig. Ci linea dimetieris. Verbi gratia. Melu superficies declinans a Meridie ad ortum 3 o n. idque ad εἰ vationem Poli 13 gr. Erit in hoe Horologio declinatio silicio gra. δε min. Elevatio ejusdem 3 gr. ro . angulus EG, 1 gr. 1 mi. ce datis describatur Horologium Sciatericum, inque eo subsilaia
mum duplicato utuntur Trigono, inque uno depingunt hora re speetu substilaris Orientales, in altero occidentales Vt Orientale Trigono inscribantur, Quantitatem rectis FG coapta Raequa
tori. inea Trigoni a C usque ad Di Deinde ad angulum is
199쪽
3 gr. s m. adde Is gr.fiunt soar. s m. hujus numeri Secans rigo labit distantiam horae I pom. quando ad occasum declinat superficies i si ad ortum declinaverit, erit mensura horaeci antemerid. Illa isitur ex partibus radii aequatoris Amin Iooo partes divisi de-, sumenda in coaptanda in Trigono a C usque inci . Similiter ipsis 33 gr. 3 m adde 3o, vel quod de ipsi facto so gr. m adde is gr. Producuntur utroque modo 6s gr. 4 min. Secans 243 praebet distantiam horae Lin Trigono a C versus D coaptandam : pro hora 3 assume s,&adde ipsius gr. 4 m .vel producto 6s gr. m. adde Is exurgunt 8o gra. 4 m.quorum Secans dabit distantiam horae 3. Vt horas antemeridianas in Occidentalib.& pomerid.in Orientalibus assequaris. Tunc ex gr. ang. Α EG,utpote 3s gr. sis. subduCI gr.residui et o gr. 3 m Secans Io69,erit distantia horae 1 I a C in eodem rigono versus D signanda : Similiter exss gr. 1 m. sub duc ogr.vel ex residuo ZOgr. m. aufer Is gr. residui 1 gr.ΑΙ m. Secans toos subministrat distantiam horae ro . Et hae sunt horae,quae respectu sub stilaris lineae in protypo horologii Orietates existunt: reliquiantemeridianae hors sunt Occidentales,ergo in altero rigono signandae. Quare ut horas isti Trigono in ribatur, assiim egi AI qui non possunt subduci ex L gr. 1 min. ergo subtrahe hos
ex Igr. dc residuis gr. 1 Fin.Secans IoI dabit distantiam horae nonae in altero Trigono a Cisque, signandam Ulterius isti residuos gr. Is m. adde Is gr vel quod idem 1 gr. 1 m. aufer ex eo, Colli es utrimque 2 gr. 1 min. quorum Secans dabit distantiam
horala ipsis 4 gr. J m. adde rursus II gr. producto 39 gr. II m. Secans est distantia horae 7 LRursus ad productum 3 9 gr. 1 min. adde is gr.fiunt S gr. Is m. hujus facti Secans praebet distantiam horae 6, atque ita reliquarum horarum distantias per continuam is gr. additionem colligere potes quas deinde dimetire in Trigoni O linea, a C versus D. Quando ita in utroq; Trigono puncta fuerint assignata, transferes praefinitam stili Oi longitudinem in utriusque Trigonia Cusque in E polum mundi: ex quo egrediantur per puncta horaria in utroque rigono assignata Lineae horaris, quarum portiones, quas uterq; Trigonus comprehendit,transferri debent in protypo horologii ali lineas homogeneas sursum,hoc est,ab aequatore versus centrum Australia signa, deorsum septentrionalia constituenda erunt,ut in verticalibus directis, vin schemate videre est. me Horizontis linea. Horizon ducitur per centrum stili perpendicularis,dc per communem horae ε&aequinoctialis intersectionem, facietque cum
linea horae 12angulum rectum. Centrum stili perpendiculari Ostendit
200쪽
stendit recta quae ex nodo stilii orthogonaliter ducitur ad substilarem, in punctium & centrum desiideratum C.
we Superficiebus, qua prope ad ortum aut occasum declinant.
In hisce Sciatericis propter angustam stili elevationem necessario perpendicularis stilus requiritur, quemadmodum in Orientalibus Occidentalibus,tuncq Polus mundi in axe Trigoni quam longissime a punctis horariis removetur unde aliam licet inire methodum, ut sequitur. Primo secundum Io praecept.cap. 4 describatur Sciatericum,declinans, Exempli gratia, a Meridie versus Ortum 8,gr. 3ci min.in
quo recta C Busefert substilarem, di rectam S , quae per utriusque perpendicularis stili nodulos transit repraesentat axma, sivesti- Itim obliquum. Ex quo ab utroque nodulo duae egrediantur per pendicularcs usque ad A l puncta substilaris per punctum Atranseat AEquinoctialis linea AM,ipsam substilarem C Q ad angu-Ios rectos intersecans est radius Equinoctialis Am lineae. Recta quae ex centro AEquatoris ad communem Meridiani Ἀξ- quinoctialis intersectionem ducitur, Iacit cum substitari angulum S 2 gr. O .juxta praecept.pag. 18 explicatum. Per ut anguluiri facile distantias horarias in Trigono cognosce secundum partes, qualium