Georgii Pachymerii In vniuersam Aristotelis disserendi artem epitome, Ioanne Baptista Rasario interprete

1쪽

AMPLIss. VIRO IAco Bo s PI FAMI Ostidiorum Academia Parisiensis remri er moderatori,ac supremae curiae aequisimo praesidi Michael vascosanus AHIPPOc RATES medicoru princeps,cu pestiareret trexiguia tos breue nobis uitae curriculu mituraciscunscripsissee, aeritu uero ac disciplinaru cognitione Iogit ma O tume ad bene beates uiuedusatis langu,atq; tam sum gloriae,si quis optimaru rem intestigetii assequeretur: uoluit uir prudent imus er sanctifimus mederi incomodis hominu in ea parte disciplinae,quam persecutus est. Tradiadit autem nobis artis medendi praeceptaJed ita breuiter crabsolute,ut ab eo nihil laude digitu desiderari posit. Eadede re postea scripsit Galenus ed tam Asiaticus ac redudissilit,ut Aetius,Oribasius, ac Paulus Aegineta,optimi huius artis praeceptores, in studiosiora utilitare, breuiter ex eo oamnia fluminatims trocripsierint.sic nobis accidit in Arisb-tele, incipe philosophorum cuius uniuersa opera Geor Puc merius, graecaefacudis author graui mus ac manser, ob nimii eius prolixitate ac disieredi subtilitate ab usu

remotῆin epitomen cύtraxit, ita tume singulas eius partes complectens,ut quae ad optimaru rerum cognitionem, atq; in ijs exercitationem,pertinerent,nihil eorum omiserit.quae, res diuinitus ad nos desama videtvriboc maxime tempore,

quo omnes de prolixitate studiora in philosophia,conqueis ratur. Quare aequi me Proes,cusis cripse philosophus, id est sapientiae studiosius, er academiae nostrae Parisisnsis

studiora rector Cr moderasor,tuae in primis authoritati aruque amplitudini eam huius authoris parte,quae est de universa ratione dissecrendi, er uera aefessa diiudicandi, reo cens latinitate donatam,dedicandum ae cca ecrandum p

taui,ut labenti ac prope cadenti thil ophorum schola is

2쪽

E TRO FRANCIsCO FERRERI pontifici Vercellensi reueredistio nes Baptista Rafarius.

Oannes Baptista specianus, uis ill δε ,et in omni scientiaru genere exercitatus,eu mihi de multis libris graecis et latinis,quorum nobile habet bibliotheca,perhumaniter accomodasset, praeter cateros codicis cuiusdagraeci manu scripti copia fecit in quo omnia Ariystotelis opera breui quadi uia corra- Ela, et in angustu redae fa cotinetur. Vo, qui prius omnes Ari'telis libros qui ad disseredi ratione prine perleger ea quoq; epitome legeia mihi dilia genter putaui. atq; ita perbreui teporis statio tot ista parte percurri,quae arte eloquedi pertractabat. cumq; cognoscere eu librum lio is utile fore,Η

cianuflatim rogaui, ut mihi liceret eu c ertere, et in uulgus edere,ne caeteri hac breui discedi uia coreret .ma et si Aristoteles in dialecificis est perse ipse breui simus, quippe qui ne btera quide puperuaca neapripsisse uideatur, potest tame cotrachor feriet angustior,ut ab hoc qui huiusmodi librubcripsit,

factu videmin qua quide in re laudundu huius auroris ingeniu putarim, qui opus quod no modo facultate cosequi difficile esset,sed etia cogitatione coplecti,ita perfecerit,ut there eos qui libru hunc lege amautitiare et e capturos.Couerti igitur ea

3쪽

pari qua in dissere Asubtilitate ues aer, qua tuae

amplitudini Μοσφωνῶ. nunqua enim ex animo meo

discedit memoria beneficioru quibus uetus illustris familia uestra nos Rasarios asserit. praeterea Antonius Thesaurius tui obseruatissimu uir et arie et facula insi is, quicu mihi m a nece, Πω- do intercedi mini sit scauit,id quod σο cu admirabili laude uirtutu tuaru incredibiliu saepenumero audiui, te omne tuu studium in docibrina ac sapisia collocare, magnoq; amore prosequi eos qui bonis literis et artibus incubui.addidit etia duos phibber

ti uiri illustris amati tuis os optima spei adolesce

res opera dralecticis innavare, es eos ambos unice diligere,et eoru causa cupere omnia, quo caeteris mnibus praestet:admonuit , ut omnino curarem,lit

hic liber sus tuo nomine appareret. Ea re fectu est, ut ego,qui id ante magnopere cupieba, facile paruerim uiro optimo,et amantisimo mei.quod quide noob eam causam feci,ut mane rumore aucuparer, gloriola cψecfarersed mehercule,ut me ore ossiciori; animu, flummaq; obseruatia erga se mea tibi declarare.et praeterqua quodsperaba huc mesila bore tibi no modo placitur edetia agnati tui fise magnu adiumenti; esse astatur cieba, si hoc vu- scutu ornatu clarissimo nomine tuo in apertu resem retur,apud omnes magnum pondus habiturum. :

4쪽

GEORGII PACHYMEMI IN UNI VERsAM ARIsTOTELIS DIssERENDI ARTEM EPITO ME,

Ioanne Baptim Rafario interprete. Ris apud Hesiodum Thaumatis itae'Thaumas porro es hominum indagantium de quibusque rebus quie in vatura sunt, dubitatis,atque admiratis,quo modo ea fant. Iris uero earum rerum e tinue bratio ac c itio, qua it ut ex frequenti dubitatione qua ἀροριαν uocat eupori id e Uacultas comparetur,reique coprehensio. Quippe nisi

haesiitet qui nulla unqua inquisiitio fat. quod si tasi ne inueniat quide inamobrem philoseph quasi munus quoddam diuinum, cui modi hominibus

adeo necdum obuenit, nec obueniet unquam, diuina quadam serte delapsa es, mentis nimirum quaedam beata adho,acstudium reliquis omnibus corporis occvationibus multo sublimius, ut quae rerum Ases,quae sunt,quaeque fiunt, inquirat inuestigemque, quoaderis feri potest.Etiamsi nonnullae res inexplic4bili lege naturae sunt,euidentemque proba

nonem refugiunt:quale est illud, qui ' ut Magnes A iij

5쪽

ferrum attrahat, paleas electris quomodo Adamai hircino sanguine oe ferro emolliatur quo paelio

Nagnes cum Vrsa maiore uicissim cq iret: aliaque se enta:quorum omnium causae visci quidebunt peripicuae,nobis occultae. Res uero nonnullae per beflunt cognobiles, ut mutis animantibus aliae, sic hominibus pronunciata quae medio carent,quaeq; cainsam aliam quanuis priorem anteuertunt. Nec enim decet initi, aliud initium in immensum requirere constitui scientia debet. FIOmines e tur quasque res gerendas admirati, de re quaerunt: ac cius causam ubi inuenerunt,in aberam admirationem reuoluuntur,priore, ut est in prouerbio,admirabiliorem mul

ro, praestantiorem m quis aliud quid e bc rit,prater quod philosophia inuenerit.

6쪽

PHILOSOPHIAE DEFINITIO.

Ythagoras philosophus maxima auellaritate,philosophiam essesapietia amorem de niuit. hic enim cum sapientia nomen perlate a ceptum , ut uidelicet idem quod ars hirajicaret,inuenisset,id quod etiam poeta usurpauit,apud quem ita dicitur, Fecerat haec sapiens faber, calauerat auror

contraxit σοι tas nomen, oesapientiam rerum

omniv c itionem appellauit: eos uero qui ei parerent,philosophos, o ipsorum c itionem phil phiam nominandam censuit, quod quide nomen sapientiise amorem significat. Ari'teles uir iudicio atque ingenis diuino, ea definitione philosophum explicauit, ut sedilam artium aram, cientia- , scientiam diceret,non quod ea ars su eZquod .es laudandarum istium omnium procreatrix, 'quasi parens. a uerὰ tantummodo scientia est, ut O mm omnium principiam ct caput. Est enim εδε si ostia scientia, eorum quae uno m eodem modos per se haben cognitio, uae nos ad finem e- rei cui operam damus, perducit, qhadmodu in Craulo prae larescripsit Mato.philosophia uerὀhientiaruscientia est,propterea quod cum caetera omnes singuloruA iiij

7쪽

rum, sunt enim haec Hruti se philosophia in O-

ibin quacunque sunt, uersatur.res enim Omnes,' out res sunt,non aute quia lineae, uel numerisnt, inquirit res uero,quae sunt artibus Abieectae, non habere ed c oficere ac demo brare curat. Qtrapropter ille non lingua solum, ue rum etia- animi ac uirtutis magister Plato,omnes ad eam capessendam impellere debet um ait: Quicunque philo ophiam contemnunt, coerasque res conse fiuntur nihili iPenelopes procis disserunt, qui cum non possent Penelopen adfluam sententia perducere, sese cum amollis commiscebant.Flabet etiam haecsapientia ubiectum quippiamo finem sibi conjbtutumquemadmodum reliquae omnes artes,atque scientiae. nam

medicina humana corporasubieci sunt: eius finis, hi ea ad salute reducat. Q reliquae etiam silici CSa quaedam oesines habent, in quibus uersentur, ad quos referantur,quὰ tenda ne frus,a in e is opera comatur. quod in causa est,ut quatuor aliae philosophia definitiones sui, quarum duae exsubieelis, Foe duae ex 'esumantur. Cuisse; nunc rei duplex esitsubiecta materia, duplexque finis: siquis uerbi Igrati in naui aedificanda ligna sempliciter, quae ei rei subiecta sim uia flatim inueniet:at si abiegnas tr bes

8쪽

trabes requirat,dissiculter reperire,eὰ quia ma σstidium ad has indagandas sit adhibendum. Diliquoque modo in naui simpliciter omnino con- fruendu eueniet.ad finem enim optatum nullo - .lmento deuenietur. at si 'bum aut triremem licere animum induxeris, im habebis Ioniore,er magis ab usu commis i iussam nautioli remotum .nam quo acilisus esit, propius quoque e t.

Hoc quidem in philost hia no ecus reperietur, cuius definitio ex propiorisebiecto hunc: m

dum philosophiae trerum, quia res sint, cognitio. neque enim e ic tio rerubueluti squis dicat numerorum,aut linearum, Ad quia res Mint, siue diu nae iue humanae. Ruidem diuinae in diuina natura constant ese cohaeret, humanae uero ortui et interiami fiunt obnoxiae. Ex linginqua ei subisectu materia uitio ita traditur philosophia et diuinarum humanarumque raram scientia, atque ex ist, earum uae ad occasumo ortum propius accedunt. De Φnibus eadem habenda ratio e L ex sine enim propinquo philosophia commentatio mortis e t. Pleriq; enim qui adhuc uita communi spiritustuuntur, . mortui sunt,id e th i corporis ob equis diuellunt,e 7 uoluptates,quae bladisiimae dominae saepe maiores animi partes Euirtute detorquent, bestist relinquunt, in meditationibus uiuunt: dicunturque ν

9쪽

care,quae animu corruptelainum illecebris irretiunt. Ea tamen mortis commentatio non ita intelligenda

est,ut ab illo iuuene Ambraciota fuit, qui e muro se in mare abiecit Iedla platonis libro qui est demorquod Callimachi ep amma quod in eum est: aue,titur. Alteram philosophia desinitionem,qua ex fine remoto elicitur ic Plato literarum mos me iis costi auiti philosephia ent homini cu Deo similitudo, quoadeius ab homine feri potest. Omnes Grim quicunque secundum philosophiam uiuunt, contemplationem acquirunt, oe re tam rerum adho- nemo uirtutis Uum c pequάtur. Est autem actio contemplationis fons o principium: nec mens vostra susceptum opus ad finem perducet, Ut pura et munda in aritione perseueret ed hoc utri/q; ad philosophiam pertine cuim omne opus es in cognoscendo atq; agendo. Ita enim homines Vera agre- sique uita ad humanum ciuilemq; cultum deducit,

ut feri posticut homo uerae philosophiae praeceptis

imbutus, modo eis utatur, o uere uiuat, proxime ad Deum,quatum eius rei capax homo est, accedat, beatarum mentium perfruatur obtutu. Philo

sophia igitur persectuscientia cum si, perfectum

quoque definitionum Usortita numerum. Senariuta enim numerus perfectus est, atque absolutim, quonia

10쪽

pΠILoso PsiIAE DIVIs Iocium tDia,illim dimidia sisti duo uero, tertia euis pararunum, exta. qui numeri in unum condud se narium, qui perfectus est, et medius inter superuacaneum s diminutum constitutus,conjiciunt. rhilosophiae diuisito. . . pili Loso PHIAE fiunt duo genera. alie iram in corallione contemplationeque uersatur, alterius est munus in arendo: quorum alterius ueritas sinis est, alterius Donum . illud uero quod in contemplatione est,partim naturalium, partim diarinarum rerum est, partimque mathematicarum. Eii π uero quod in ad ne confisit, aliud ad mores conformandos, aliud ad dom6hcos instituemias, aliud demum ad remp. administrandam pedirinet et quas omnes partes Ariwteles Peripateticorum princeps mirabiliter est persecutua: in eam praecipue tracfationem perfeci quae e t de natura. Nam disserendi subtilitatem, uel distulandi prudentiam, no philosophia partem illum quidem,

sed is brumentum esse plerique dixerunt. Quemadmodum enim in artibus, in b umentum artis ipsius para non est,ut Ucia,qua braa poliuntur, artis ad scandi pars no 6l caementum enim, lapides iuri σc

len illiuου partes sunt sta disserendi ratio philoso-