장음표시 사용
281쪽
Haec a palogno nomicis sy naptomatis, pro noscendo robore, vel im 'becillitate morbi adducere voluimus . Veniamus modo ad ea, quς in morbis postea apparet,& a quibus morem morboru accipimus, videamusq; quomodo robur, vel impotetia illoru pr dicat. De his Gal. i . de crisiib.c. 3.ita dicebat: Ex superuenientibus symptomatibus, si multa, si diuturna,& valida, atm maligna etiae aliterint, morbu magnu natura potentiore demonstrabunt, aut con
tra, si pauca,ac breuis temporis,& parua,& simplicia fuerint. Si enim ex i)s, quae diximus adsint peiora, morbus augetur manifeste: si vero meliora, declinat. Ex quibus benh capimus bona signa comitari cum paruis, & salutaribus morbis, praua vero cum malis, & perniciosis. Vt autem Lector breuem habeat indagandi tum morbi, tu naturae vires methodum, ut ex his & statu naturae,& statum morbi perquirat, volui quadam sacilem,& breuissimum depingere, in febribus accommodatam,quae pro iustituto nostro magis videntur proficuae. Febres quatuor fontibus dignoscuntur. Primus capitur ab essentialiter inhaerentibus: Secundus ab excretis: Tertius a qualitate mutata: Quartus ab actionibus laesis. Ab essentialiter inhaerentibus venamur quantitatem, qualitatem,& motum caloris. Siquidem a quantitate capimus, num multus,vel paucus,intensus, vel remissus sit calor. A qualitate, si mordax, vel acutus, si mitis, vel halituosus sit. A motu,si velociter, Vel tarde mouetur: quippe in tenui materia morbus velociter moueturia diuuat tamen celeritate, morbi magnitudo,anni tempus,& aetas: in crassa vero tarde mouetur.Ab excretis cosideramus bona,vel mala signa:abvring,deiectione, sudore,& reliquis. In urina quatuor consi derantur,Substantia, Quantitas, alitas,& Contentii. Substantia vel erit tenuis, vel crassa,perspicua,vel non pura, vel turbida. Quantitas multa,vel pauca. balitas cosideratur in colore,& odore. Contenta,
Vt nubecula,sumensum,hypostasis, & apparetia in ipso. In deiectione tria sunt videnda, Substantia, Quantitas, & Qualitas. Ex substantia,
si foeces sint durae, vel molles. A quatitate,si multae,vel paucae.A qua litate ex parte visus,cuius sint coloris, ex parte auditus ii strepet, ibi deat, vel sileat in exitu. Ex odoratus,sisseat,vel no. Asudore quatuor consideratur, alitas, alitas, Locus, & Tepus. Ex qualitate si erit multus,vel paucus. A qualitate,sqtes,vel no. Aloco,si in uniuerso,Vel in una parte corporis fluxerit. A tepore,si in die critica fuerit, vel no. Considerantur & Vomitus , Fhixus, ct Lacrymae, Sputum, Exanthe
mata, Pustulae, Abstessus, Tumores, sternutamenta, & Tusses, quae
282쪽
16, Barlcelli de hydronosa natura.
Omnia cum bonis signis morbum mitem de nunciant, cuna malis, perniciosis morbum robustum, & potentem. A qualitate mutata eligimus signa bona,vel mala, a iacie, oculis, auribus, naribus, lingua,deatibus, ab inflatione venarum, a pruritu partium, a decubitu M rei piratione. Ab actionibus laesis consideramus vires morbi num Iortes, vel debiles fuerint, & primo a facultate animali, ubi Imaginatio, Memoria, & Ratio considerantur, tanquam partes principes, vel non principes,ut Motus,&Sensus. Sensus duplex est, exterior,& interior. In
terior est sensus communis, ad quem pertinet somnus, ct 'igilia. Exterior includit quinque sensiis. A motrice est videndum ii incipit cum aliqua specie typi, vel non, ut cum rigore, horrore, & partium marum frigiditate: si paroxisinus sit longus, vel breuis: si unus, Oe laeuior, &grauior altero: si in diebus paribus, vel imparibus. V trum sit dolor in aegro,vel non. A vitali pulsus,& respiratio num aequales,vel inaequales,& inordinatas sacient motiones. A naturali considerantur attractrix, concoctrix, retentrix, & expuictrix, & num cum morbis adsit in appetentia, & morsus stomaci. Tu Lector si horum omniumsgnificata apud scriptores nostros requires, & hanc breuem methodum habebis, utique morbi, & naturae vires, & robustas, &naccidas habebis, & utriusvue statum cognoueris pro praedicendia sudoribus . Veniamus ergo ad institutus . In statu naturae, in quo exquisitam coctione admittimus: Sudores,& cristes succedentes optimae iudicantur. Hae priusquam succedant a die aliquo indicatorio,indicantur,ut exemplum habemus ex Hippoc. . Aphor. 7s. Quibus septima iudicatur,liis nubeculam habet, quarta die urina,rubeam, de alia ex ratione. Hinc crisis haec non solum induecari solet, sed postea succedere etia in die critica, ut apertius in lib.3. disputabimus in cap. de sudore critico, de quo loquens Hipp.lib.eod. Aphor.36.dicebat: sudores si febricitanti incoeperint, boni, & 3.die
.7.9. II. i I7.2O. 27. 3q. ij enim sudores morbos iudicant, qui secus euenerint,laborem significant, morbi longitudinem,& recidivari . . sudores etiam in statu naturae admodum conueniunt cum humoris peccantis qualitate,er cum idea morbi. Exemplum habemus in ardentibus febribus,viscerumq; inflammationibu s,in quibus laudamus tum sanguinis eruptionis, tum sudores copiosos, vomitus, aluiq; deiectiones ex multa bile: ratio est nam tales excretiones euidea,& qualitate
morbi, qui calidus in sis, &siccus est, & a calidis, &siacis humoribus ibuetur,conueniunt: proinde ius visis aegroti leuiores esse solent, nam
283쪽
ea euacuantur,quae noxia erant. Insuper locus per quem sit excretio in statu naturae conuenientissimus iudicatur,eo quod euacuatio . na- turae studio regulatur, iuxta illud Hipp. I.Aphor. Quae ducere opor- . tet,quo maxime naturaver t,per loca conserentiam eb ducere,quae . sententia a Medicis in praxi si multu commendaturinam naturae motum in euacuationibus nos docet debere imitari; laudabilior redditur cum ab ipsa natura evacuationes exercentur: propterea sudores, dictassies, caeteraeq; euacuationes ab ipsa absolutae, per loca tum conuenientia,tu apta praestantissimae iudicatur: natura enim si humor aptus est, ut per cutim possit expurgari, sudores facit, sin per stomachumo, vomitus mouet aluum concitat si humor inferiora tendit,quod si sam guis est,qui peccat, modo per nares,modo per venas ligmorroidales,
vel per venas uteri euacuationem procurat.
Insuper sudores,de cristes in statu naturi alii signis salutares,& optimos esse comprobamus,quippe aegroti ex ipsis aut sanatur, aut in me lius mutantur, eorumq; corpora quietiora evadunt, iuxta Hipp. sententiam 2. Aelior. Quibus crisis fit,his nox grauis ante accessione, quq vero subsequitur, magna ex parte leuior existit,nec sine ratione, dum etenim humor superexcedens euacuatur,tunc ipsum seipso aegrotum fieri leuiorem, & melius tolerare est necessariu ; hinc testimonio Gal.
i. de cras. c. r. ratione euacuationis aeger fit melius coloratus,atque adsurgendu robustior, febris extinguitur, aut maxima ex parte diminuitur. Confirmabunt etiam sudores hos in statu naturae bonos esse,atq; salutares, pulsus meliores,siquidem aequaliores, & ordinatiores erunproinde fideles,atq; certam lalutem aegris promittentes. Haec omnia verificantur in multis historijs in Epidemijs a sapientissimo Hipp. adductis, praecipue in obseruatione illius, qui in Dealcis horto decubebat, Nicodemi, Anaxionis,& Periclis. Dicebat enim de Pericle haec: Tertio febris emollita est. Urinarum copia,quae concoctae multam si ibsidentiam habebant. Nox quieta. Quarta circa meridiem, multum calidum sudorem per totum exclusit. Asebre liber,iudicatus est,non redi jt morbus acutus. Et de Anaxione pleuritico. Vigesima septima febris redi j t.Tusii excreuit multa concocta: in urina multa subsidebat alba,desjt sitire, dormivit. Trigesimo quarto toto sudauit corpore, cessauit labris,in tantum iudicatus. Ex quibus historijs apertissime videntur quantum sint fidelia,& certa naturae iudicia quide hs: nullo pacto succedere queunt, quam domatis peccantibus humoribus, peracta coctione,e qua deinde status hic resultat, qua naturae appella
284쪽
L64 Baricelli de hydronosa natura
mus. Differt hic longe a morbi statu, siquidem ipse a coctionis signis
absoluitur,ille vero cruditatis. Propterea Hipp. volens de statu naturae verba facere,in obseruatione illius,qui in Dealcis horto decumbebat,asseruit. Quadragesima die aluum pituitosa alba, subcrebra deiecisse, multu toto corpore sudasse,atq; absolute suisse iudicatum. Ecce modo,quod victoria naturae, atq; status illius cum signis coctionis lucescit, cum quibus certa salutis indicia promittuntur. In Nicodemo status hic hisce verbis fuit apertus. Multa urina alba,in qua multa sub-sdebant. In Pericle urinae multae,& concoine,cum multa subsidetia: ct in Anaxione multa,quq tussset, excreuit concocta,&cu utina optue ma subsidentiam habente. Quapropter sudores,atq; crasses in talibus, in statu naturae apparuisse cognoscimus: si quidem prius peracta erat coctio,&ij ab indicatorijs manifestissime fuerant indicati.Huius inc-τis crisium omnium apparitio est, quae in tali statu ab imperio naturae procedunt. Hinc talia iudicia semper fida, & secura iudicantur, nam& ideis naturq,& moribus morboru correspondere,ut plane demonstrase possumus in adductis sudoribus videntur. In eo enim,qui Dea, cis horto decumbebat, febris erat ex mistione biliosorum, pituitosb-rum,crassorumq; humorum idcirco per aluum multa pituitosa,& per sudores tenues,& biliosos humores excreuit. Pericles sudore multo,
bilem ex qua in febrem delapsus erat, eiecit,quod in alijs etia appare , in quibus vel ablatio, vel diminutio tum febris,tum symptomatu fuit
subsequuta tanti profecto valet humoris coctio in morbis, atq; natum victoria,cum qua optima concomitantur sgna: ut in victrici exe citu, vexilla sulgida, & superbi milites spoliis onusti inimicorum relucent. Sudores vero,qui in statu morbi,atque ab illius potentia eueniunt, perniciosi existimantur,atq; contrarijs signis erumpunt: siquide nullo conspecto coctionis signo, sed tantum cruditatis apparet: & quod pe- .ius,saepissime cum signis contrarijs coctioni. At certius perniciem de notabunt,si in diebus decretorijs fiant,& morboru ideis minime co respondere videatur. Profecto in statu hoc,& sub hoc iudice perfido,
excretiones vel per loca inconsueta, ct incouenientia, vel improportionatae morborum id eis,vel peccantibus succis emergunt.Si etenim morbus fuerit de iis,qui sudoribus abiblui consueuerunt,huic non sudores sed deiectiones alui, vel vomitus maligni succedunt. Sin autem fanguis ξ naribus conduceret, vel istius excretio ab utero, utique hae non succedent, sed potius venefici sudores,vel fluxus ex aluo importuni,do succis peccatibus minime correspondentes,sic equide incedit mo ibi
285쪽
t morbi malitia,& haec perfida opera in suo statu exercetur.Propterea erises, & sudores tali tempore, & sub illius sindicatu apparentes, per se mali,& exitiales iudicantur. De his dicebat Hipp. i. Epidem. Sudores multi, his tantum aberat, ut recrearent,ut etiam contra laederent.& paulo post. Paululum in fronte, & clauiculis exudabant, sed nemo per totu corpus. Et de eisdem 3. Epidem .sudores intempestiui,fiigidi multi,perpetuo, copia urinarum non bonarum, colli quationes malae. Atq; haec sunt fgna victoriae morbi supra naturam; siquidem haec & a vehementia affectus,& a celeritate irritata cogitur aut statim sine pu. gna succumbere, aut pugnando cum morbo, crisim facere exitialem: . in quo casu si virtus debilis fuerit, Rculdubio ipsa statim extinguitur. Status hic, quia cu signis cruditatis perficitur, propterea in omnibus morbi partibus,quando cruditates apparuerint, status morbi dici poterit. Quia autem cruditatis signa & in principio,ascensii,& consistentia morborum apparere conrueuerunt, idcirco in hisce tempori- bus praua iudicia,& exitiales crises languescente natura contingere: possunt. Veriores tamen,& peiores in morborum cosistentia,de qua in pr sentiarum loquimur, siquidem in hoc statu, morbi symptomata
vigent,& ipse ultimas suas vires exercet,neq; maiori magnitudine, &vehementia augeri potest. Propterea sudores in tali statu mali esse ce. sentur,tum quia non respondent naturae morbi nam ex se praui sunt tum etiam,quia uni cum lethalibus signis,qualia sunt urinae nigrq,tur. bidae, cum nigris sedimentis, vomitus virulenti, colli quationes alui,
extremarum rem gerationes,non recalescentes conspiciuntur. De his
tremitates uigebant, ut vix calorem reciperent. Frigidum per os ex. pirare, vel per nares, & similia sunt signa, quae cum pessimis crisibus
Sed quod mirabilius est,ex malitia morbi,a talibus sudoribus,&cri. sbus saepὰ aegroti melius quiescere videntur, atq; rectilis se habere, &ita credunt ignari oppositum tame paulo post apparet: nam ab iis extincta potius,quam releuata natura est: siquidem ex languidis pulsibus eruditi Medici exitiu esse in soribus prςsagiunt. Equidem ex Gal. 3.de crisb. habemus in talibus morituris,pulsus debiliores,inordinatiores,
ac inaequales apparere, nam una cum alijs calor febrilis tunc expirat; proinde species quaedam melioris exorituri verum ciam adleuandum ventrem i urrexerint,in animi defectum aegri incuri ut, quorum aliqui pauco, ac tenaci sudore esiuso moriuntur, aliqui etia sine surrectione.
286쪽
Σ66' Bam celli de hydronosa natura
In statu naturae sudores, &crises bonas admisimus, eo quod iis visis aegri statum acquirunt meliorem: si quidem vere quietiores fiunt. Dum enim morbus, & sy mptomata vel auseruntur, vel saltem diminuuntur, utique releuantur infirmi, & in meliorem salutem conuertuntur. Secus in sudoribus, & crisibus in statu morbi videtur: infirmietenim inquietiores, & debiliores ex ijs evadunt, & symptomata sae ua augentur, nisi mors statim subsequitur. Apparent tamen quietiores,& liberi, magna ex parte ex morbo,&symptomatibus quibus grauantur: hoc aute ex natura extincta, quae ab illis amplius nequit exerceri procedit: propterea horum quieti,testimonio Hipp. 2. Aphor.26. minime fidendum est. His, qui non ex ratione leuius evadunt, non soportet fidere, neque multum formidare mala,quae praeter ration*m eueniunt; plurima enim talia stabilia non sunt, neque multum perdurare,& permanere consueuerunt. Ideo perpendenda illa falsa allevia tio, tum ex eo, quod status ille, nec bonus, nec stabilis est, tum etiam, quia aegri languidiores fiunt, & pulsus eoru debiliores, magis inaequa les,& peiores: unde exitium consequitur, vel a priori, in peius mutatio. Hoc in sudoribus,&crisibiis impersectis,& malis succedit,ut nos in cap. de sudor. in ascensu morb.disputauimus, ubi in exitialibus mor. bis longissime probauimus in robustis corporibus, atque validis natu ris saepissime sudores, & crises in statu imperfectas fieri. Sufferunt enim maiora incommoda corpora illa, quam debilia: hinc factum est ut antequam ad exitium trahantur, multa iudicia, eaque imperfecta videantur. Verum corpora, quae debilia sunt, vel primo sine crisi occubunt,vel in pugna statim superantur: proinde iudicia fiunt ad mortem . De his lege Hippocratis obseruationes in Epidem. de muliere Dromedat. Sexto die mane superriguit, cito percaluit,toto corpore sudauit,extrema membra frigida, delirauit, spiritus magnus,& rarus, paulo post conuulsiones a capite cceperunt, subito obi)t. Et de Pythione. Decimo mane sine voce, multum frigus, febris acuta, multus sudor: obi j t. At non est cum silentio transeundum,in perniciosis, &exitialibus
morbis in excrementis, &praesertim in urinis quaedam coitionis signa apparere consueuisse, quae salsa equidem sunt, nam neque augentur, neque durant, sed potius mutantur in peius. Hinc Medicos monere volumus in praxi, clim in morborum statu iudicia cernutur cum huiusmodi coctionis praeludijs loquor cum tironibus) licet signa lethalia tunc minime adsint: si febris perseuerauerit, atque cottionis
287쪽
signa haud incrementum acceperint, signa lethalia fore expectanda.
Natura enim propter magnas vires diu se sustentare, & seruare potuit : tamen quicquam morborum , ct causarum quia superare nequi- uit, necesse est proinde, 't longo tempore a morbo oppressa extinguatur, & marcescat. Idcirco ante eius ruinam signa perniciosa,
exitiosa praecedunt. Fiunt ergo si dores,&crises in statu morbi, quando affectus omnino crudus est, & praeludia illa coctionis non augentur, nec durant, neque infirmi a febre liberantur, vel in melius mutantur: propterea Hippocr. 2mpidem. Iudicium huius status vocabat, Iudicatorium non iudicans, quod,ut docet Galen. est dissicilis iudicij: nam sudores, seu cristes in tali statu,vel sunt immoderatae, nihil iuuant,vel paucae,& peccantium humorum quantitati haud comrespondentes. De his tetigit Hippocr. I. Epidem.quando de abscessibus dicebat: His succedebant abscessus aut maiores, quam Vt ferro possint, aut minores, quam ut prodessent quicquam, sed statim redierunt, , deteriores euaserunt. Et de sit doribus aiebat: Sudores aut multi, aut pauciores. De his etiam dixit: Sudores multi histantum aberat,Vt recrearent, ut etiam contra laederent, & si dabant quidem, sed non toto corpore.Vt autem capiti huic finem imponamus,recol ligendum est, sed ores in statu morbi, & eius consistentia absolute nec bonos, nec malos posse iudicari, secus cum adiectione. Si enim fient cum valida natura, ct cum signis coctionis boni, de salutares appellari merent: sin vero cum natura imbecilla, cuius causa morbi ferocitas vigeat, eo quia nullam inferat naigra utilitatem, sed ad superandos humores vitiosos impotens existat: propterea illos haud concoquat,
non solum mali,sed etiam pessimi iudicantur: squidem in statu agitur
de toto axe. Hinc Avicenia. I.q. tract. I. cap. 3. dicebat: Et status est
hora, in qua vehemens est pugna inter naturam, S morbum,& apparet unius ambarum super alium victoria. Quae verba licet ad particiniarem accessionum statum dirigantur, nihilominus in uniuersali eadem ratio habenda est. Reliqua autem, quae forsitan in hoc cap. desideranda venirent, in cap. de sit dore critico,&symptomatico,de quietbus in 3. agetur lib.adducentur.
288쪽
6 8 Baa lcelli de hydronosa natura.
Sudores in morborum declinatione . Cap. XY XV . Nie quam ad aliquam sudorum veniamus discusso nem,praestabit inquirere, An crises, & sudores in uniuersali morborum declinatione succedant ZEquidem Gal. 3. de crisib.cap. .illos succedere non posse determinauit: fieri enim non potest ut morbi, qui in vigore iudicati non fuerint, deinceps in declinationibus iudicentur: nam hi sine crisi perseuerat,& paulatim soluuntur. Confirmatur Galeni opinio, nobis tali funda meto: Criss absque pugna procedere nequit: at in declinatione pugna haud
succedit natura enim superauit morbu,& materiae dominatur,proinde resistentia nulla insurgit, ergo in declinatione crisis non contingit. Profecto natura victrix in declinatione humorum partem, post parte expellit, atque internam caliditatem, quaecunque fuerit morbosa ad partes externas, & ignobiles diffundit, quo tempore non via critica,
nec coacte, nec stimulo operatur natura in materiae morbificae expui.
sone, sed propria vi paulatim,& congruo ordine. Insiiper ubi acquisi- ita est victoria, non iter u paratur bellum,sed in declinatione uniuersali absoluta est victoria supra morbum, ergo non opus est denuo adir pugnam: morbus enim occubuit, & non mouetur, iacetq; extinctu , ct non amplius viget. Crisis ergo non suscitatur, nec sudores via cruetica in declinatione contingere queunt. Ex altera parte non desunt aliqui, qui crises,& sudores in morbi de. clinatione admittunt, inter quos Auic. 2. .tra t. I .cap.7 I. apertissime fieri demonstrauit, dum sudores aspiciendos tempore egredionis c6- monebat in principio, statu,& declinatione, quoad caliditate,& frigi ditatem,colorem,odorem,gustum,& quantitatem,nam his conditionibus cognitis,cognoscimus &crisim. Eodem textu etiam dicebat: In conualescentia multiplicari sudorem propter reliquias materierum,
quod si hoc verum est, utique crises, & sudores in morbi declinatione concedendi veniunt, siquidem conualescentia declinato morbo su c- cedit. Sed omissis auctoritatibus, alis fundamento in ultima part morbi crism sudorificam dari probare potamus. Eadem proportio, quae est in particularibus sebrium temporibus, in uniuersalibus morborum coincidit sed in particularibus febrium declinationibus,sud rei succedunt, atque sunt boni, nam in tertianis, & intermittentibus
289쪽
talis excretio inter bona signa connumeratur, ergo in generali decli-l natione sudores dantur. Insuper Auic.auctoritate, putridas febres reperimus,in declinatio- ne sudorem habere, quod probatur etiam Gal. testimonio in loco cit. eo quia in morborum declinationibus interna caliditas ad externas partes diffunditur,quo tractu culanei meatus aperiuntur,& datur via, sudoribus nec sine ratione,naturae enim intentio in morborum deest- nationibus est separare malos ab humoribus bonis, ut bona retineat, malamq; e corpore expellat materiam,vt illud saeculent ijs purgatum reddat. Quia autem purgatio haec multis potest exerceri modis a natura,excretione nimirum ex aluo, vessica, vomitu, & sudoribus, qua, propter verisimile est dari sudores. Profecto inclinato morbo calor nativus,& virtus incipiunt vigorari, atque sortitudinem acquirere :quare facillime materias per sudores, vel per alias excretiones excernere queunt. Ambo haec sundamenta concludere videntur: itaque nobis opus est vel meliorem eligere, vel alterutram euertere, ad hoc, ut in tanta controuersia veritatem inuenire valeamus.
Vt veniamus ad scopii, pro sudoribus in declinationibus excretis, quos in affectibus cum febre copulatis fieri par est, duo supponenda proponimus. Unum declinationem, in qua fiunt, vel esse veram, vel Llsam. Vera declinatio inter alia, duo signa potissima habet,quae sal - Iere nunquam possunt. Alterum est perfecta,& omnibus numeris absoluta concoctio, sine qua nulla vera potest esse declinatio. Alterum est pulsus,qui in victoria naturae fit magis robustus,ordinatus,& ς qua lis . Falsa vero,& quae spuria dicitur ab Hipp.6. Epidem .sect a. tex. Io.
brς is rmone dei cribitur. sitis intus relicta, siccitas oris, insuauitas,
ct inappetentia. In com . Gal. ait: Finita febre cum huiusmodi sympto. mata remanent, aliquid reliquiarum morbi intus esse relictum necessarium ess . Alterum,quod volumus supponi, est: sudores in morborum deest- nationibus,vel critice, vel non critice contingere.His stantibus,in generalibus declinationibus sudores nullatenus critice apparere dete minamus. Crisis enim sit cum pugna, sed in talibus non adest pugna, nec repugnantia, ergo sudores criticε non mouentur. In salsa vero declinatione sic; existentes enim in corpore noxiorum humorum reliquiae, quae coitione indigent, facillime hae cum natura pugnam adire poterunt, unde crisis suscitabitur: siquidem falsa declinatio morbum
adesse arguit: proinde crisim, & iudicium fieri posse. sic prosecto
290쪽
Σ o Baricelli de hydronos a natura.
intelliguntur verba Galeni, qui volebat ut morbi,qui in vigore iudicati non fuerint, deinceps in declinationibus iudicata nequirent,quippe loquitur de sudore,& excretione critica, quae rei veritate, transacto vigore, succedere in generali declinatione non potest. Ad aliam vero positione, sudores dicimus in declinationibus succedere: at sine crisi, id est sine pugna,& naturae molestia,ipsa etenim dum victoriam acqui-suit, & morbum superauit, in materiae evictae expulsibiae intenta est, quam modo per aluum,modo per urinas, vomitum,&sudores excernit: modo vero consumit,vel insensibiliter re luit. Nec per hoc volut mus in veris declinationibus sudores opus esse, vel aliam excretione , licet sine cris perpetuo fieri debere: quandoquidem natura haud excretionibus intenta,debellatos humores consumit, resoluit,& per insensibilem transpirationem euacuat. Sudores isti,atque excretio qu libet in uniuersali declinatione b ara,&utilis,eo quod humorum reliquiae morbosae a calore, & fortit dine virtutis resoluuntur,esse iudicatur. Id totum a natura regulatur, quae superato morbo,& euictis symptomatibus,persestas,& tautares facit operationes. At illa iudicia dicuntur,& tamen crises non sunt,cusne pugna,&sine resistentia fiant: materiae enim prius peccantes,iam concoctae,&euictae,naturae subijciuntur imperio,atq; ut imbelles excernuntur, vel in halitum digeruntur. Ex hoc humorum castigatione, o absoluta concoctione animaduertant tirones Medici, in declinatione generali morborum, tuto purgantia medicamenta ad purgadas
reliquias, &sceculentas materias in corpore derelictas praeberi absq; periculo posse: rationabiliter enim ut pluries di xit Gal.& ut comunis est Medicorum opinio ὶ concocta materia, pharmaca infirmis propinamus . Aliqui autem inclinato morbo, timentes sorsitan crisi vel Peruertere motum naturae solutiva medicamenta praebere recus int:
o at s sal. credimus 3. de cris loco cit. & rationibus adductis nullatenus in declinatione crissim expectare debemus: quare istorum, nugae sunt,nulla enim ratio pharmacorum exhibitioni repugnat ad loca autem per quae sicilius euacuatio sortiri potest, respectus est habendus,
ver aluum nimirum,an per vesicam,vomitum, aut sudores quo enim natura vergit,per loca conserentia humores ducere oportet.
Videamus modo an in morborum declinatione insirmus mori possiyitaproseclohuiusmodi determinatio lucidior apparebit: si enim mori potest,ut praecedat aliqua pugna, vel crisis oportet, vel adeo re.
dundent peccantes humores in dea natione ,'t uer sine pugna etia