Hortorum secreta, cultus, et auxilia, amoenae voluptatis, & inenarrabilis vtilitatis abunde plena rerúmque variarum accessione nunc primùm aucta & illustrata. Autore Antonio Mizaldo Monluciensi, medico

발행: 1575년

분량: 295페이지

출처: archive.org

분류: 약학

41쪽

ANTONII MIT ALDI

bus locis pluribus suspendantur. Nasci quoque

Niliac M- prohibentur, imo vero praesentes collectim pe eorum duntur,ex Graecorum obseruatione,si aliquot de rotarμφθ vicino horto sublatas, in aqua cum anetho cO-ιὸ mihisis. Xeris, eaque permgerata herbas aut arbores re δε .risis. sperseris,quae nidulantes erucas,& ad foetum incubantes,sustinent. Sed valde cauendum crit, ne aqua illa faciem, vel manus contingat. Porro,remedium certum ac paratu facile erit, si circa amborum crura, S brachia, necnon herbarum ramos & caules, bitumen & sulphur incendas . Vel fungos sub nucis at bore nascenteis,fumum dare

ibiciem cogas: galbanumVe, aut caprarum ungulas,vel ceruinum cornu,a vcnti flatu auersus, co-,θὲ mirum murra sunt qui cinerem vitigineum per triduum sorata . in aquam mittant, qua postea olei a& arbores copiosa aspergine lustrant. Multi in ficulneo lia xiuio proiicienda semina praemacerant. De mi raculo menstruatae mulieris, S prodigiosi eam in rem historia a Graecis & Latinis reruagri professoribus tantopere celebrata, abunde tractauimus in fine secundi libri nostrorum Naturae Arcanorum . Cuius desiderio ne tu interim hic t

besceres, ex Columellae doctissimis & elegatissimis versibus quicquid id est , paucis expedire visum fuit. De perdendis itaque & abigendis erucis ad hunc modum in suo scribit Hortulo, ex Democriti sententia: Hanc si ntista alet medicina repellire pestem,

Dardania veniant aries,nudataque plantas Formina,quae iustis tum demum operata iuuentae LegibuHobscoeno manat pudibunda cruore: Et res

mulieris miraculim corra erucas.

42쪽

DE SECRET. HORT. LIB. I.

Et refluta sinus,resoluto marsu capillo, Ter circum areolas, πρpem ducitur horti. Qitie cum lustrauit tradiens mirabilia Vis Non aliter quam decussi pluit arbore nimbus,

Voluiturad ternum distorto corpore campe.

Hactenus Columella de expiandis & abigendiscrucis Q d equidem praestigiu referre puduis set, nisi a multis expertum suisset: scripsissetque doctiss.medicus Ioan . Langius illud in Noricorum terris obseruatum & approbatu fuis A. Pli--n.-nius tradit non tum hac arte erucas decidere, sed & vermiculos, scarabeosque, & noxia alia Mnimalia. Quod a Metrodoro Sceptio in Cappadocia ob cantharidii multitudinem inuentu esse prodit. Sed cauendit,inquit,ne id oriete Sole sa-ciant millieres,nam ita aresceret sementis,& florida horti amoenitas pessum iret, elanguente eius nitore & sensim tabescente: usqueadeo virosa & ipestilens uligo illa, visu, nedum attactu, perniciosa esse solet: praesertim si inquinatae fuerint. Nostrates hortensium coloni,arte admodum fa Rustisorum cili easdem sic hodie passura expugnant.Vbi apricis locis illae post pluuias incellerunt, matutinis horis Dulices oleru, aut ramos arborum succutere solent: sic enim dum adhuc nocturno tor- citi. pent stigore, facile decidunt, nec amplius ad si1- periora perreptant: praebentque occidenti viam admodum pronam ac praesentem. Caeterum, si cuiuscunque generis animalcula oleribus & a boribus nocentia perdere voles quae Democritus in sitis Georgicis pra curides, Palladius L lino Utoque vocabulo herbicidas , Ruellius t

43쪽

vi hortus

Quomodo

iniuria.

ANTONII MIT ALDI

verδ porricidas nuncupauit Diophanem GrFuausculta.Ventriculum vervecis inquit) recenter mactati,& suis adhuc sordibus excremetitiis pleni, diligenter tibi comparato : eumque spatio illo, quo bestiolis scatet hortus, terra leuiter adobruito . Peracto biduo, ibi blattas & animalcula alia gregatim congesta reperies: quae vel alib d portabis,vel eo loco altissime de dies, ne resu gant: id cum bis Vel tertio feceris, genus omne

quod nocebat extingues,ac vere perdes. Rustici apud nos. paleis intortis arboru truncos armant, & crura coronat. Qui vero ditiores sunt, carpto bombace,lana, vel canabinis stupis idem moli tur:quibus,siimma arborum petentes erucae implicantur,ac veluti obiectis laqueis & compedi-Dus,vel prosigantur, vel sic a coepta via actutum reuocantur. od ad limaces particulatim attinet, si vel amurcam recentem, vel ex caminis su-liginem illis resperseris, oleribus non miniis commodabis, quam si inter illa cicer conseveris, adhortensum multa portenta, ut superitis scripsimus, utile. Alia cx praecedentibus auxilia requires .Et si viridem ac floridum hortum habere voles, illius sulcos, areas, & puluinos sceno graeco ex aqua trito diligenter rigabis: aut asini calu

riam,non Virginis,ut antea monuimus,in medio

illius eriges . Iulius Fronto tradit, olera omnia summe iuuari,si iuxta illa, eruca herba,sata plantatave fuerit.Sed intoleranda fiet horrens colo no iniuria,s anserum stercus muria solutum,ol ribus respergatur,quod illis summe noceat: quc- admodum Democritus, Fronto & Damagcron in

44쪽

DE SECRET. HORT. LIB. I. I

in selectis Graecae agriculturae praeceptionibus

posteritatem admonuerunt. Auxilia' secreta aduersus hortenses talpas formiacas culices, musicas'ranas,lam Olera quam arbores σ fructus ei extentes , dentes ac depopulan- res. c. p. X.

vi A talpae in plerisque hortorum locis tu-

mulando & fodiendo, proindeque te ram seminibus onustam, vel plantis vestitam e- molistae. ruendo ac euertedo,olitoribus,tusta causa, molestae solent esse, ac illis negocium quandoque inexpugnabile facere, idcirco auxiliares machinas aduersus excoecatam illarum aciem, ex rusticis Graecorum & Latinorum armariis, huc pro ferre dc adferre non grauabor. Paxamus,ut hinc auspicer,nucem, aut vasculum quodpiam angu- ,stum & solidum perforari iubet:ib que paleas de cedriam, vel ut legit Palladius) ceram, quantum a uri opus fuerit, cum sulphure includi: omnesque talparum aditus & spirameta illis diligenter obstrui, ne per ea fumus penetret. Ita tamen, Vt unum tantum os, de foramen relinquatur,quod amplum sit: in cuius ostiolo, dicta nux aut v sculum intus accensum, sic collocabitur,ut ab φna parte flatum possit accipere,qui cedriae & sulphuris nidorem in talpae tumulum diffundat.Eo artificio impletis fumo cuniculis, talpas omnes

pel protinus fugere , vel enecari deprehendes. Decau- Sunt qui veratrum albu aut cynocrambes corticem lusum,cribratumque, & cupolenta & ouis

45쪽

mistum, ac vino & lacte subactu ,in offas & p

stillos cogunt,ac eos talparum cauernis immit- tui. Alberius,allio,cepa, vel porro talpina ostiola claudit: pultique tetri odoris iaculatione talpas intus expirare,vel solum vertere. Plerique adnas abigendas feles in hortis educant,ac muste las cicurant,Vt suo venatu pestem hanc arceant, cuniculorum faucibus ac spiraculis admotς. Albforamina earundem rubrica & succo cucumeris sylvestris implent ac saturant: vel captam unam cum accenso sulphure in ollam proiiciunt, putantes eb conuenire alias omneis. Non desunt

qui illarum ostiolis laqueos fetaceos adhibent. Alia aduersus talpas propugnacula reperies in medica nostra Quadrupedu Historia: quo loco de talpis medice scribimus. Sunt qui Ricinum plantam,quae vulgo Palma Christi nuncupatur, in hortis passim implantent,ad arcendam talpa rum iniuriam, quod facili paruoque labore explorabis.Rusticis satis est virgam,aut foliaceum sambuci ramu defixisse. Plinius sola amurca ne cat. Qui de formicis posteritatis memoriae haec etiam mandauit. Sunt arborum pestes inquit -- formicae: quas plerique abigunt rubrica & pice auesilia vis liquida perunctis caudicibus:necno & pisce iux-ria inprρ' in suspenso, quem Palladius post Graecos geo- θη- ponicos coracinum, Ruellius graculum nomi nat: quod Plinius omisit. Nam ita in locu unum congregantur,& facile disperduntur. Alij lupi

no cum oleo trito,arborum ac plantarum radiaces,vel ut legut nonnulli caudices illinunt. Plurimi sela amurca necat.Palladius contra illarum agmina

46쪽

agmina hoc monstrat propugnaculum . Si ser- p.r isti iamicie inquit,habent in sorio seramina,cor no- mictiso, mictum admoueto: si foris venitit,omne horti spar earum εα-tium cinere,aut cretς candore vel oleo obsignae hq με

to. Et paulo post: Formicas abiges si origaxiuna& sulphur trita, ad illarum foramina resiper risa

aut vacuas cochlearum testas cremaueris , cinere myrmecias, formicaria ve antra aliat a1aturaueris. In quo styracem omisita e Paxam ..i Graecoax quo haec transcripsit, additam. Paxar

mi yerba sic habent: Si captas formicas in mςdio horti v 'is,reliquas fugabis. Adhqc,si circa inre p. seMzmicarias cauernulas cedria obleueris,non egret .dientur,cxpellenturque de suis sedibus, si co chlearum testacea operimenta cum styrace imcenderis,uel contusa per formicarum agmen x

sperseris. QDd penitus perdetur, ii succum cybrenaicumfleo dissolutum affuderis.Addit prae terea formicam pec plantas cotingere,nec in ax-bores reptare, si lupinis amaris cum amurcabis iis aut coistis, illarum cauliculos vel truncos

dulo obleueris. Idem praestabis, si albam tantunaut stupra,vel bombacem,ut de erucis paulo an te scripsimus,lisdem truncis cauliculi siue circun- . dederis: aut creta,vel rubrica,OriganoM,assuetas illarumvias circuns cris seris mam sic plantas sol micae non attingyini,sed ne arborem quidem ita . vestitam ascendunt. Quin & vas mellarium ita τὸ inhacircuscriptum nequaquam ab illis contingi tra' dunt,etiam si operculo carueriti licet inestis,dub I pq ciumque escarum admodum sint cupidae forni ' μcae.Palladius rubrica,butyro de pice liquida mi-

47쪽

Autom mira diligesia in conquire δε auxilia aduer

ANTONII MI 2ALDIsta,arbore, ac plantas inungit. Addo cuὁd si radici arboris vel plantae vaccinum fel illinatur,ibi

non accedent formicae,ut scripsit Rases medicus Arabs. Non desunt ex Graecis qui arborum &vitium truncis densam haederam alligent:eoque machinamento stabulantes stib eius umbra for-micas,veluti obsides retinent & mactant. Plerique taurino felle cum amurca & pice idem moliuntur.Sed Plinium repeto, qui ex Sabino Tyro in libro Cepuricon seu hortensium, quem Moecenati dicauit,praestatissimum aduersus se micas remedium en est,timum marinum,aut cinerem obturandis illarum foraminibus. At omnium essicacissime heliotropio horba necantur. Quidam aqua diluto latere crudo, eis inimicam putant. Ali, alas vespertilionis, ceu praesentissimum amuletum eis opponunt. Verum de sormicis haec in praesentiarum abunde satis. Culices fugantur aceti & origani decocto , si respergas, queadmodum in suis Georgicis adnotauit De mocritus. Adhaec rutae madesectar aspersione: &sulphuris, aut cumini, aut bubuli stercoris, aut bdellii suffitu,& conietae decocto. Plinius galbano accenso abigi tradite & Palladius amurca r cente , vel respersa ex caminis fuligine. Muscas Berytius Graecus hoc flagello procul arcere docuit . Si veratrum inquit) addito auripigmento cum lacte maceraueris,& illius rore ac imbre locum a muscis ob lum resperseris,omnesvel fugabis,vel perimes. QDd etia praestabit alumen cum origano & lacte tritum: nam his misceli Deis quaecunque illita suerint,a muscis non contingentur.

48쪽

tingentur. Prodest etiam laurus cum nigro veratro tusa,& in lacte, aut aqua mulsa macerata: A ,uingelus enim aspergine,ceu quodam toxico necan- ab tu aut nunquam rediturae, alio confestim euolant. Aduersus ranas quae aestiuis noctibus colonis diurno labore stactis,imis vero magnatibus, delicatis & aulicis garrula coaxatione molestae solent esse,hoc Africani Graeci habeto auxilium& secretum. Ranae tacebunt inquid ac Vocifer A.,ntariri desinent, si lucernam accensam ante illas po- adversm raseris,aut de arbore ita suspederis, ut ab eius lu-- ac si Sol esset,illustrari possint.Res mihi &aliis multis plus millies experta. Hieronymus Cordanus tradit sel caprae sepultum ran eo gregare. d hic postremum erit. .

Auxilia edi secreta aduersas serpentes hortorum,st. 4lia quaeuis reptilia, tam homines, quam olera,WM-

resis fructus eneetantia. CV. F I. ct FLORENT INVS rexui agri interpres apud M. Graecos summus & diligens,scribit elentes in hortis, aut alibi,nequaquam stabulaturos, si sto - -- absynthium, aut artemisiam , abrotanumve per ambitum plantaueris, vel in angulis commodὰdishosueris. Qui si alicubi versari fuerint assiaeti,siamtu radicis lilij,aut cornu cerui,vel ungulae caprinae actutum abigi tradit. Palladius omni austeritate eosdem fugari, nocetesque spiritus,Π ueolentis fumi innoccntia exagitari scribit. D mocritus mori penitus assirmat,si querna folia

super iniicianturiaut li quis ieiunus in illorum os

49쪽

expuerit.Apuleius arundine semel duntaxat peseustas obstupescere contendit: sepius vero, roborari . Faretinus Graecae agricolationis peritus, eum a serpente affici posse negat, qui succo ra . phani oblitus fuerit,aut raphanum ipsum gust uerit, et secti detulerit. QMd Athenaeus & λι- Fliror phη lenus cum plerisque aliis,malo medico seu citrioni nat-r pulcherrima historia confirmant: quam libro tertio per occasionem tibi. proseremus ac prcmonemus. Sed serpenticidam Florentinum rursus audire molestum non erit.Serpe' tes,inquit,nunquam accedent ubi cerui adeps vfuriis .i cuerit aut centaureae radix, aut gagates lapis,a lxώMD a j ἐν- aquilae,Vel Nyuq ste Fus: fugabiturque omnel pente ι-- ptile si nigellam, pyrethrum, galbanu, cerui or nu, hysopum, sulphur, peucedanu & caprarum ungulas miscueris, deinde triueris S acetum M cerrimum fuderis:compos sesque horum miscel- f. laneorum sphaerulis,lamum ac vaporemExcita', veris. Nam diffiiso per aerem rerum istarum ni

sore,reptile quodii ac si flagello ageretur, pro-xul fugere vel expirare animaduertes. Quidamatam; orii Prodiderunt punica ramum, ut suo dicemus lo- ω iis ma- LO', Venenata omnia, nedum serpentes, fugare .g' - Qi propter stragulis consulto imponi solet iis aedibus in quibus versari solent serpentes, de venenosa quaevis animalcula. rum. agmina in

Q .mbis Vnum locum, ceu pisces in sagenam aut verricu- cogantur in .lum,idem Florentinus cogebat,dolio a salsamemn βυς tis inueterato,& circa hortum, agru, aut locum

alium serpentibus ac venenatis bestiolis obnoxium,defossb.Nam in id reptile omne confestim

50쪽

Pris memor c

corpore.

, paratu facili, multili u ro iturii, Solet etiam eam in rem lac decoqili, & eius fumus ac nidorore aperto traiici .riam ubi serpens illum sens rit, a tum per os egreditur, v φe fritatur, citius est appetentissimus. Hic non omitta,qubdserpentes ignem valde oderunt: non sollim quia oculos illorum hebetat , sed quod natura linis

veneno aduersatur . Oderunt etiam validu odo- amici

rem iaculantia, qui lia sunt allia & cepae . Amant sabinana, hederam ac sceniculum: sicuti bufones

SEARCH

MENU NAVIGATION