장음표시 사용
301쪽
ORATIO sui CIVITATI Bus Is uvAE M. TvLLI vri tantnmnes immo etiam, IvEM OPTIME DE RE PUBLICA MERITUM RECEPIMENT. Et tu unus pestifer civis, euin restitutum negas esse civem, quem eiectum universus senatus
non modo civem, sed etiam egregium civem sempersi putavit At vero, ut annales populi romani et mo in numenta vetustatis loquuntur, Kaeso illo Quintius, et M. Furius Camillus, et C. Servilius Ahala, quum essent optime de re publica meriti, tamen populi incitati vim iracundiamque subierunt damna lique comitiis centuriatis quum in exsilium profugissent, rursus ab eodem populo placato sunt in suam pristinam dignitatem restituti. Quod si his damnatis non modo non imminuit calamitas clarissimi noininis gloriam, sed etiam honestavit nam etsi optabilius est, cursum vitae conficere sine dolore e sine iniuria tamen ad immortalitatem gloriae plus affert, desideratum esse a suis civibus, quam omnino nunquam esse
pute . Ciceronem h. l. modestiua de Nimis hoe leve esse ipse videtve se seribere voluisse quam ab Senatu arhlandus agnoscere Gras. Immo saetum esset ea modestia et trime notatur ab illo levitas eorum, quibus ales haheret et aliena esset ab Ora satis est, aliqnam rem possibilemtore gloriae studiosissimo, ineptaquae esse ut pro vera habeatur, quamvisiti primis eoico, ubi ei reserat cum veri sit mi uim similis. Ita sari scri- invisissimo adversario. Quod in id ait, tum esse .a bonum eiMemu ne hoc intelligas , si illa verba Pisonianae ad quidem scribere non oluit Cicero.
tenorem nostrorum immutare expe- OLF.
Tiaris. Nam alia ratio est loeiciari a C. Semilitis balao vulgo perpe- radox. IV : Ergo ego semper civis ram M. Ser Militia Ahala Sed Caitim Senatos exta ris nationibus ut Da comitiis centuriati mox cre-omimi, eo endabat . Hic bene to dendum eatili Mori. Coa . Dionys. cum habuit illa modestia, nee ipsa uti x. 5 Liv. IlI, 3 V. a. verba literarum asserri necesse sui Valeri an V. 3, 2. Consueuido haec Quocirem iste optime de re is meri erat, ut, a quia ante comitia cent in cista vel ex fingentia ingenio vel riata solum vertisset exsilii causa. ex puerili errore prosectus videtur deinde plebs tributi seiseetet id ei quamquam ex his quoque effugium iustum exsilium eMet vide e g. Liv. patet cuiusdam Possibilitatis Maaxti. XXVI, 3. D.
302쪽
PRO DOMO sv , CAP. 33 99 violatum mihi, sine ullo iudicio populi prosecto.
tum amplissimis omnium iudiciis restituto, maledicti locum aut criminis obtinebit Fortis et constans in ioptima ratione civis P. Popillius semper fuit tamen eius in omni vita nihil est ad laudem illustrius, quam Calamitas ipsa. nis enim iam meminisset, eum bene
de republica meritum , nisi et ab improbis expulsus
esset tae Per bonos restitutus Q. Metelli praeelarum imperium in re militari fuit, egregia censura, omnis vita plena gravitatis tamen huiu viri laudem ad sempiternam memoriam temporis calamitas propagavit.
XXXIII. Quod si et illis, qui expulsi sunt inique,
sed tamen legibus reducti, inimicis intersectis, Oga
tionibus tribuniciis . non aut inrital senatus , non Ο-mitiis centuriatis , non decretis Italiae, non desiderio civitatis, inimicorum iniuria probro non fuit in me, qui prosectus sum integer, ala simul cum republica. Pedii maxima cum dignitalo, in vivo, fratre tuo altero consule reducente, altero praetore potente, tuum Scelus, meum probrum putas esse oportere Ac si meras Populus romanus incitatus iracundia aut invidia e civitate eiecisset, idemque Postea mo in rempublicam beneficia recordatus se collegisset, temeritatem atque iniuriam suam restitutione mea reprehendisset tamen Prosecto nemo tam esset amens, qui mihi populi tale
iudicium non dignitati potius, quam dedecori putaret
Ievio Debebat esse in me, nec Latio axua videtur asus huius dativi. MAR L. Voltu: simile sacere conseqiten a tecedenti, ut bene motriti Ernestius. Dos hae rurmis eandem rem sacere te in
fratre gerinam . is autem quum non petietit ut Cicero restitueretile sed latitam eius restitutioui non adversa tus sit aut rhetor noster erravit aut auctore Paullo Manutio legendum γ' tienis, quod Echementer proba Ga-ratonius.
303쪽
ORATIO esse oportere. Nunc vero, quum me in iudicium populi nemo omnium vocarit; condemnari non potuerim, qui accusatus non sim ; denique ne expulsus quidem ita sim, ut, si contenderem, superare non OSsem contraque a populo romano semper sim defensus , amplificatus, ornatus quid est quare quisquam mihis se ipsa populari ratione anteponat An tu populum romanum esse illum putas, qui constat ex iis, qui mercede conducuntur qui impelluntur, ut vim asserant magistratibus 7 ut obsideant senatum optent quotidie caedem , incendia, rapinas Quem tu tamen populum nisi tabernis clausis, requentare non poteras cui populo duces Lentidios, Lollios , Plaguleios, Sergio praefeceras. O speciem dignitatemque populi romani, quam reges quam nationes X terae, quam gentes ultimae pertimescant, multitudinem hominum ex servis, ex conductis, ex facinorosis, ex
' egentibus congregata muralia fuit pulcritudo populi
romani illa forma, quam in campo vidisti tum, quum etiam libi contra senatus totiusque Italiae auctoritatem et studium, dicendi potestas fuit. Ille ille populus est dominus regum, victor atque imperator omnium gentium , quem illo clarissimo die, scelerate, vidisti tum, quum omnes principes civitatis, omnes
lasa utilari ratione antemnat ' ridieule. Itaque locum integrum esse Pantag th ap. Vrsin. legit quare quia negat Gnratonius. Contra nemiui di- qtιam mihi in ψsa mytilari rationa plieuit iste usus verbi frequentare, anternatur. Ernestius quoque in ipsa pro cogere seu congregareri Graevius . . legendum Putabat. l. e. ex ea ipsa, quam tu sequeris, ratione, eui rei S. feontraria Muitur ratio Dysima, i. e. optimatium. Mutatione opus esse non puto. . Opteno Qui optant mavult Garaton. tem frequentare non Poteras Ergo, ut Plem, impelluntur. Satis ile genus loquendi in or Catil. IV, S. 5.
Frequentare Inepte et inusitate hoe dictum monuit Wolfius pro cogere congregare. Similis quidem verbi uans videtur orat Catil. IV. c. 7, sed ibi lectio dubia.
304쪽
ordinum atque aetatum omnium, suffragium se, non de civis, sed de civitatis salute sei re censebaut quum denique homines in campum, non tabernis, sed municipiis clausis venerunt.
XXXIV. Hoc ego populo, si tum consules aut suis ssent in republica, aut omnino non suissent, nullo labore, luo praecipiti furori atque impio sceleri restitissem. Sed publicam causam contra vim armatam
sine populi praesidio suscipere nolui: non quod mihi P. Scipionis, sortissimi viri, vis intima, privati hominis, displiceret; sed Scipionis tactum statim P. Mucius consul, qui iti gerenda republica putabatur suisse
segnior gesta, multis senatusconsultis non modo de-
Aetatum omnium' Ernestius excidisse putabat homines. Non tabernis sei munis is lausis Λrgute dierum. Aseouiu Ἀrgum. r. pro Milone sub sin α T. Munatius pro concione populum adhortatiis est ut Postero die frequens adesset et elabit litonem non pateretue, iudiciumque et dolorem suun ostenderet. Elin ti-hus ad tabellam serendam postero dia iudicibus - elausae herunt tota tirbelabernae etc. . . s. supra Didi . et
ipsum Cic. Acad. IV. 7. . Sine vult praesidios Seil quod
milii Clodius et se iurati Consules eripiterant. t. si praesidio populi caruit qui poluit dieere, Hoc egompiato restitissem p Addo , quod pro Sext. q. 3. et saepe alias contrarium astirmatur ae Scio, tum non
mihi studium estrum populi sed
meum prope vestro de suisse. . . Dii
Plex igitur τε pugnantia h. l. tollenda erat, nisi Iutpp. plerique tacere ae sibi quam ieeroni suo dissidere maluis
sent. Vnus tandemariae lius rem ex
plicatione egere putavit: sed es, quam
altulit, talis est, ut sola desperatio
apti sensus inveniendi eam a virod et extorquere possit iriim Populus praesidio ipse careret et obnoxius esset armatis Clodianis . Aliam viatis iniit Gnratonius, corrigens sino publie praesidio vel onsilio . h. e. sine Senalias consulto quod Cicerotii publicum armorum auxilium dedisset.
Via intimi Insolens epitheton. Mati ut probante Grutero eoni ultima. Est P. Seipionis Nasicae iacinus quo Ti. Gracchum interseeiti Segnior gesta Lambin regnior quam gesta. Ernestius sine libris edidit gestam. Garatonium et veteres
Editores sequutus, posui distincti nem post gratia Mil. re blica quod, voci gerenda oppositum dicitur pro Tib. Graccho intersecto Tum enim re per Scipiovem Nasicam fortiti egesta, ipsum et reliquos optimatesuperte P. Mucius defendit, qui vivo Graeelio favisse putabatur. Cf. Cic. pro tunc. f. 88. et Acad. lv. b. queni locisin contulit iam Balduinus. Sed dum in his rebus laborant Inipp. vel graviter erraui utini ne ii ucs
305쪽
sendit, sed etiam ornavit mihi aut te interfecto, cum consulibus , aut te vivo, et tecum et cum illis amnissa decertandum suit. Erant eo tempore multa etiam alia metuenda ad servos, medius fidius, res pervenisset. Tantum homines impios ex vetere illa coniuratione inustum nefariis mentibus bonorum odium retinebat. XXXV. Hic tu me etiam gloriari veta negas esse serenda, qua soleam de ma praedicare; et homo
facetus inducis etiam sermones urbanum a venustum me dicero soleres, esse me Iovem; eundemque dictitare, Minervam esse sororem meam. Non tam insolens sum, quod Iovem eas me dico, quam ineruditus, quod Minervam sororem Iovis esse existimo. Sed tamen ego mihi sororem virginem asciscoci tu sororem tuam virginem esse non sivisti. Sed vide, ne tu te debeas Iovem diceres, quod tu iure eandem 93 Sororem et uxorem appellare possis. Et quoniam hoc
reprehendis, quod solere me dicas de me ipso gloriosius praedicare quis unquam audivit, quia in ego
de me, nisi coactus ac necessario dicerema am si,
quum mihi furta , largitiones , libidines obiiciuntur, ego rospondere soleo, meis consiliis, periculis, labo-
fellit omnes λεατα inus structurae Non iam insolens aiam, nomai inali Toto hi loco nihil est pillidius. quod Sui onis aut ιm improbarem ut pigeat vari. intem scripturae euo-aed Seinionem Muciis das uice or tare quam diligenter collegit ad h. l. misit mihi avi stim m. - -um BeeLing. L etiovem vero quam Ern. et cum illis usuariatim Iust. Quid pech. Wolf receperunt ego quoque est, si hocuo absurdum est y WoLr verissimam arbitror obieeerat Clodius Cicerout Euin dicere solere fi esseminina i- os .aliam retinelai Iovem . eundemque dictitare Miner-
Serihendum erat Latinitatis eausatae vam esse sororem Suum. Huic male
ne ι. Viducia r. ad uir. f. i. dicto ductainato fingit Ciceronem sic ΜΑaxv Ad duriorem et poetieam reapondere, ut dicat, etsi summa sit ratiouem confugitaenestius in Iudi iiisolentia se Iovem dicere. lamen nonee Garatouius exempla assuri, ubi tam insoleus hoc esse , qnam ineru-reιinare ait pro simplici timere sed diluin sit Minervam Iovis sororem ea excinsecra alieno auulacnere. V. dicere.
306쪽
ribus, patriam esse conservatam, non tam sum existi.
mandus de gestis rebus gloriari, quam de obiectis non confiteri. Sed si mihi ante haec durissima reipublicae tempora nihil unquam aliud obiectum est, nisi crudelitas illius temporis, quum a patria perniciem depuli quid me huic maledicto utrum non respondere. an demisse respondere decuit Ego vero etiam rei-s Publicae semper interesse putavi , me illius pulcherrimi facti, quod ex auctoritate senatus , consensu bonorum omnium pro salute patriae gessissem splendorem verbis djgnitatemque retinere praesertim quum mihi uni in hac republica, audiente populo romano opera mea hanc urbem et hanc rem Publicam esse salvam , iurato dicere fas fuisset. XXXVI. Exstinctum est tum illud maledictum crvdelitatis, quod me non ut crudelem tyrannum, sed ut mitissimum parentem, omnium civium studiis desideratum, repetitum, arcessitum vident. Aliud exor 61 tum est obiicitur mihi meus ille discessus cui ego crimini respondere sine mea maxima laude non pos
sum. Quid enim , Pontifices, debeo diceres Peccatim conscientia prostigisse At id , quod mihi crimini
dabatur non modo peccatum non erat, sed erat res,
Post natos homines, pulcherrima. Iudicium populi Pertimuisse At id nec propositum ullum fuit, et, si suisset, duplicata gloria discessissem Bonorum
editis qtiam ae obiectis non confiteri. Sed recte abest negati ante eoti iteri cod. Car. Stern Pal. o. S. Victor unu Paris. Nempe lioe dicit rhetor nos ei aiqitum mihi surta largitiones libidines obiiciantur egra ad hae erimitia tithil respoudere velim , aeti hoc tantum regem in mota cimsiliis pertin
eolis laboribus Datriam esse consero vulam, Possint ornine existimare.
me non tam de his gestis rebus si riari. nam de illIs eri minthus mihi Ohieetis consteri. Sane vim possit aliquis furtis, largitionihisa lihidii, i-bua obuoxius esse qui tamen aliquando Atriam servaverit. Gestissem Iam MarLlandus monuit Iactum gerere linquam a Romano scriptore dictum esse.
saeti, altera uiliciis populi liamum comprobantis. MAI. - Dιscessissem ex iudieioc solatus essem. ID.
307쪽
mihi praesidium defuisse Fulsum est. Me mortem timuisse Turpe est. Dicenduiti igitur est id, quod non dicerem , nisi coactus nihil enim unquam de inedixi sublatius, asciscendae laudis causa potius , quam criminis depellendi dico igitur, et quam Possum
s maxima voce dices: Quum omnium perditorum et coniuratorum incitata vis , duce tribuno plebis, consulibus auctoribus, afflicto senatu , perterritis equitibus romanis, suspensu ue sollicita tota civitates, non tam in me impetum saceret, quam per me in omnes honos: me vidisse, si vicissem, tenues rei publicae reliquias: si victus essem, nullas suturas. Quod quum iudicassem, deflevi coniugis miserae discidium, liberorum carissimorum solitudinem, fratris absentis amantissimi atque optimi casum , subitas fundatissimae a miliae ruinas sed his omnibus rebus vitam linteposui meorum civium remque publicum concidere unius discessu , quum omnium interitu occidere malui. Spe ravi, id quod accidit me iacentem posse a vivis viris sortibus excitu vi si una cum bonis interiissem, nullo
Sublatius Gulielm eoni ausatius. Dise dium Dissidium animi est :ἀiseimiam vero corporis Gisauius iu
Fundatissimae amittae Fundari familia dieitur libetis susceptis. Sed hoe loeo non tam ad liheroa respici intur, quos iam aut nominavit . quam ad rem familiarem, quae et ipsa sun- dari, constitui dicitur. Sic orat pro
Rabirio 1 os . east trabiandatae fortunae. R. . iam re non sigilificat condere nut statuere, μι firmares aestabilire Colonis urbem Iundare eat urbem stabilire, urbis statum cynlirmare, colonia eo dedi et Sciopp. Concidere ,αι re malitio Nodubila, qui ita scriwri Auctor;
neque necesse est aliquid eorrigere. Bene viris doctis unianad verbus est lusus tu verbis concidere et μι-dere, hoe Seriptore dignissimus . E-que Per se Latinae clausuetudiui repugnans. Concidere enim est cadere eum dolore. sic ut excitari et recreari possis occidere cadere eum exitio cum interitu CL ad Or tu Seu S. xου. I seqq. uitii tam certum rat, quam quod sensit homo aper it Lai λιε-riisset, nullo se modo Posse recreari. . - operari 'neptissime positi in verbum veratri Praescrtia ad alte. ruui numbrum relatum Debeba esse intellexi, cogitaMi. - tillo modo
se recreari' Magna scit opus fuit sollertia ad hae tutuli, leudum.
308쪽
modo Posse recreari. Accepi, Pontifices, magnum Τatque incredibilem dolorem non nego neque istam mihi ascisco sapientiam, quam nonnulli in me requirebant, qui me animo nimis fracto esse atque umio
loquebantur. An ego poterum, quum a tot rerum tanta varietate divellerer, quas idcirco praetereo. quod ne nunc quidem sine fletu commemorare OS- sum , insitiari me esse hominem , et Communem naturae sensum repudiare Tum vero neque illud meum factum laudabile, nec heneficium ullum a me in rempublicam prosectum dicerem, si quidem ea reipu-hlicae causa reliquissem , quibus aequo animo ea re- rem eamque animi duritiam , sicut corporis , quod quum uritur, non sentit, tu Porem Potius, quam
XXXVII. Suscipere tantos animi dolores, at lite ea 98 quae capta urbe, accidunt victis, stante urbes, unum Perpeti, et iam se videre distrahi a complexu suo . rum disturbari tecta, diripi fortunas, patriae denique causa patriam ipsam amittere, stioliari populi Pomani beneficiis amplissimis, praecipitari ex altissimo dignitatis gradu, videre Praetextatos inimicos nondum morte complorati, arbitria potentes laneris:
A tot rerum ta/ιta Marietate Erne instius corrigebat earitate, nescio quo modo putatis de mialtitudine rerum Praedicari uota posse arietatem Latameia coniectit r. admodum placet
Garatonio qui vulgato vim et πὰθος deesse dicit, quod sequentia requi-
raul. Nos inodelatorea commutataeusu contenti su in A. M. Eanuive animi dur/tiana stua-
remo Seu lentia Crantoris ex Dispp. Tusc. ut 6 : Minime assentior iis, qui istam escio quam ivdolentiam magnopere aiidaut . quae nec potest
ulla esse, nee debet. Istud nillil dolere io sine nugna mercede contingit, immauitatis in animo, stuporis in corpore. . D. Arbitria eientes funeris' De arbitrii Iuvertim minus certam notio in nem habemus sed talem lann ti, ut iudicare possiuina quam ingeniosis aevisiue lioe a Cicerone dieium sit in
Pis. s. i. Nam quum arbitrium sit, quidquid ab arbitris constituito ex aequo et bono illa Romae videtur Propria loquutio suisse de insiuitia mercedibus et imper sis quae in pu
309쪽
D RATIO haec omnia subire conservandorum civium Causa
atque ita, ut dolenter absis, non tam sapiens, quam ii, qui nihil curant, sed tam amans tuorum ac tui, quam communis humanitas postulat ea laus praeclara atque divina. Nam qui ea , quae nunquam Cara ac iucunda duxit, animo aequo reipublicae causa deserit, nullam benivolentiam insignem in rempu
blicam declarat qui autem ea relinquit reipublicae
Causa, a quibus cum summo dolore divellitur, ei Patria cara est, cuius salutem caritati anteponit suos rum. Quare disrumpatur licet ista suria atque audiat haec ex me , quoniam lacessivit rempublicam his servavi, ut consul togatus armatos vicerim, privatus consulibus armatis cesserim. Vtriusque temporis Ductum tuli maximum superioris, quod ex senatus
auctoritate, et senatum, et omnes honos, meae salu
tis causa, mutata veste vidi posterioris, quod et
Seuatus , et popuIus romanus , et omnes mortales et
iidemque a hi tri, amplissim . in . quam ipsi secerant eius funeris aestimationem a Clodio morte illa vix obita. Postularunt pretia dico prodiit Clearouis. Ad hunc sere modum rem sol-Iertius ceteris. etiam Geanem in Thes. L. L. illustravit Garatonius. .
ex emendatione Lambini. vlmai est remmiscam Garatorius malebat: rere dirumpatur lices audia haee ex me ista Iuris, quoniam iaceariMit. dem blicum bis sereari. Constitibus armatis e serim iam .hinus primum ita correxerat I aemel
nomia quum togatus armatos Misi, iterum miseret istium oristiti Lar malia oessi. Postea alea bis aer Mi et quisn coastilla a M. et quum P. c. a.
bliea funera seri soleaiant. Nempe
locari ea eonsuevisse constat et mer
et de quadam pactum eum libitinariis, Praeberent. Ea merces fuit aestimatio multarum rerum et operarum quae certis legibus vix eoinprehendi postve designatores, quo funerum a buros appellat Tertullianus de Speet. O, quoniam eos in operis libitivariorum non numerant Tabulae Hera-
Iudi sinebres eum epulo publico. certe in amplissimis initae hie respici DPortet funeribus. Quidni illa quoque loeata fuerintl e fortasse haeeno arbitrium acriptum eat, sed arin
310쪽
PRO DOMO SVA, CAP. 38 privatim et publico iussicarunt, sine meo reditu rem
publicam salvam esse non POSSE.
XVIII. Sed hic meus reditus, Pontifices, vestro 300 iudicio continetur. Nam si vos me in meis aedibus collocatis, id quod in omni mea causa semper studiis, consiliis , auctoritatibus sententiisque secistis video me sane ac sentio restitutum. Sin mea domus non modo mihi non redditur, sed etiam monumentum
praebet inimico doloris mei, sceleris sui, publicae
calamitatis; quis erit qui hunc reditum potius, quam Poenam sempiternam putet In conspectu praeterea totius urbis domus est mea, Pontifices in qua si manet illud, non monumentum urbis, sed sepulcrum inimico nomine inscriptum demigrandum potius aliquo est, quam habitandum in ea urbe, in qua tropaea et de me et de republica videam constituta. An diego tantam aut animi duritiem habere, aut oculorum impudentiam possim, ut, cuius urbis servatorem mis se senatus ornutum assensu toties iudicarit, in ea Possi in intueri domum meam eversam, non ab inimico meo, sed ab hoste communi, et ab eodem exstructam et positam in oculis civitatis, ne unquam conquiescere
possit fletus bonorum Sp. Maelii, regnum appeten- is domus est complanata. Ecquid aliud aequuin
odi omni meo e u fecistis ad Velleium p. 43. Quare ille meos Visid ut eum in Palatina domo eo . apposuit, non videns, istum geuitiis Iocarenti An illud pertinet potius ad Eum de industria ad semicrum reserri.