M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 5

발행: 1827년

분량: 684페이지

출처: archive.org

분류: 로마

311쪽

ORATIO

accidisse Maelio populus romanus iudicavit nomine ipso Aequimaelii, stultitiae poena comprobata est. Sp. Cassii domus ob eandem causam eversa, atque in eodem loco aedes posita Telluris In Vacci pratis domus fuit M. Vacci, quae publicata est et eversa, ut illius sa cinus memoria o nomine loci notaretur M. Manlius, quum ab adscensu Capitolii Gallorum impetum repulisset, non sui contentus beneficii sui gloria: regnum appetisse est indicatus ergo eius domum eversam duobus lucis convestitam videtis. Quam igitur maiores nostri sceleratis ac ne sariis civibus maximam poenam constitui posse arbitrati sunt, eandem ego subibo ac sustinebo , ut apud posteros nostros non exstinctor Coniurationis ot sceleris, sed auctor et dux fuisse via dear 2 Hanc vero, Pontifices, labem turpitudinis et inconstantiae poterit populi romani dignitas sustinere,

vivo senatu, vobis principibus publici consilii, ut domus M. Tullii Ciceronis cum domo Fulvii Flacci ad

memoriam poenae publice constitutae coniuncta esse videatur M. Flaccus, quia cum C. Graccho contra salutem reipublicae secerat, et senatus sententia est interfectus, et eius domus eversa et publicata est in

qua porticum post aliquanto Q. Catulus de manubiis cimbricis secit Ista autem saxac furia patriae, quum

StuDitiae Stti titiae e eoniectura notomani reposui pro vulg. tulιilia. Graevius scribi volabat nomine Uso Aequimelii Melia Poena comprobata est BeeLius auctore Mai audes iu- torpiinctione mutata sic edidit aequum accidisse Maelia omius manus iudi νι nomine ipso equimaelii; stultitia mena comProbala est. Ceterum iam Naiklaudus suwicatus ei, declatn .atori obversatum videri tu

cum Val. Max. VI, 3, imul absurdam oe Aequimaelia etymologiam

notavit.

Eιtis ει-- - in qua Porticum Eodem ordine Valerius Max L l. iae Flacciana area quum diu Penatibus vacua mansisset a Q. Catulo im-hricia spoliis adornata est . Sed in-

Milo errore auctor noater seripsit. domus Mersa est, in qua Porticum

Q. Catulus fuit, quum seribendum esset in editus area. Occiue quoque Cicerotidanum M. LL, Cous Primam

312쪽

PRO DOΜO VA, CAP. 30 urbem, Pisone et Gabinio ducibus, cepisset, occu- Passet, teneret, uno eodemque tempore et clarissimi viri mortui monumenta dolebat, et meam domum cum M. Flacci domo coniungebat ut, qua Poena Senatus assecerat eversorem civitatis, eadem iste, Op Presso Senatu, assiceret eum , quem patres conscripti custodem patriae iudicassent. XXXIX. Hanc vero in Palatio atque in pulcherrimo osurbis loco porticum esse patiemini suroris tribunicii, sceleris consularis , rndelitatis coniuratorum calamitatis reipublicae doloris mei defixum iudicium ad memoriam omnium gentium sempiternam quam porticum pro amore, quem habetis in rempublicam et semper habuistis, non modo sententiis, sed, si opus esset, manibus vestris disturbare cuperetis nisi quem sorte illius castissimi sacerdotis superstitiosa dedicatio deterret O rem, quam homines soluti ridere non desinant, tristiores autem sine maximo dolore audire

non possint i ubliusne Clodius, qui ex pontificis maximi domo religionem eripuit, is in meam intulit

hunccine vos, qui estis antistites caerimoniarum et sacrorum, auctorem habetis et magistrum publieae

religionis O di immortalest vos enim haec audire

cupio P. Clodius vestra sacra curat vestrum numen horret res omnes humanas religione vestra contineri

putat mi non illudit auctoritati horum omnium

annot ad . tot ubi plura exempla erant huius erroris. . moria tribunicii Mesxum indicium Monumentum vult dicere, quod appellat inclicium; neque defixum indisium est stili Ciceroniani. ID. Iviti quem forte illius eastissunt Transitio latet ad pollutas eerimonias hie quoque necessario inenleandum fuit. D. Res omnes humanas stitat Ἀhsurde dictum. Non lio pertinet ad Clodii facinus. Nimirum conivnguntur, quae faciunt descriptionem reliis giosi hominis. Nox quod seriptum est religionis Avetor adamavit hane formam Ioquendi, quae h. l. salia

313쪽

ORATIO qui adsunt, summorum virorum non vestra , Ponti .sces, gravitate abutitur Ex isto ore religionis ver-hum Excidere aut elabi potest quam tu eodem ore, accusando senatum, quod severe de religione decerneret, impurissime teterrimeque violasti. Os XL. Adspicite, adspicite, Pontifices, hominem religiosum, et, si vobis videtur quod est bonorum pontificum , monete eum, modum quendam esse religionis nimium esse superstitiosum non oportere. Quid tibi necesse suit anili superstitione, homo sanatice, sacriscium quod alienae domi fieret invisere quae autem te lania mentis imbecillitas tenuit ut non putares, deos satis posse placari, nisi etiam muliebribus religionibus te implicuisses Quem unquam audisti maiorum tuorum, qui et sacra privata coluerunt, et publicis sacerdotiis praesuerunt, quum sacrificium Bonae Deae fieret, interfuisse neminem, ne illum quidem, qui caccus est factus. Ex quo intelleserat,ilis est aliquanto minus insos ta8, et dem. R. f. ar, ubi vide. H. Quod seMera da relig- ἀ----rri Quum do in a Clodius eat accusatias, qui ipse eorrumpendi iudieii conteudit et obtinuit adiuvante in primi M. Papia Pisone Tet. p. 4 lih. I ad Att. ---M' Totum hoe napis insul sam ironiam cum fatua quadam seve

lli tale conglutinati

oportere' Reprehendit hane loquut nem Maalandos. Sed Wolsas invia diabitet inquit quin quasi gradoa

verba

in distis nimiu--Me. At vortara plane arguaint. non modo Iiseri vel eonoedi, ut Gesinnetus ait id hene sensit alius Britan. demque rem quod non iis dimetieerat, animadverterunt, pluor, ii. qui Meere studebant. Verstitionem Latine diei pro me ione quod ta- Nobis si videtur Rhetorem Mile hane eensuram effugere potuisse si scripsisset nimium religiosum ι quo etiam plane dueebat bis posita vox ironiam quioquia l

Clodii, illis inuidem Appium, qui

meta actus iat, saeria Bouae Deae est faenis Appius Cae-

314쪽

ligitur, multa in vita salso homines opinari quum ille, qui nihil viderat sciens, quod nefas esset, lumina amisit istius, qui non solum adspectu, sed etiam incesto flagitio et stupro polluit caerimonias, poena

omnis oculorum ad caecitatem mentis est conversa. Hoc auctore tam casto tam religioso, tam sancto,

tam pio, potestis, Pontifices, non commoveri, quum suis dicat se manibus donium civis optimi evertisse, et eam iisdem manibus consecrasse 2

XLI. Quae tua sui consecratio Tuleram, inquit, ut mihi liceret. Quid non exceperas, ut, si quod

ius non esset rogare, ne esset rogatum Ius igitur statuetis esse, uniuscuiusque vestrum Sedes, aras

socos, deos penates, subiectos esse libidini tribuniciae in quem quisque per homines concitatos irrum rit, quem impetu perculerit, huius domum non solum

lii ne resplei non care ilium Metellum, ut Graevius putabat, lamant omnia. Hi enim posterior viderat sane sciens quod videre nefas erat. quunt Palbidium ex tammis eriperet; illius eaeetias sui naturalis non ex ira deorum , ut signifieatue quidem ab Oratore et Plerisque i nam diversam famam sequi putandus est Li . IX as. Quod vero Graevium in errorem avum rapnit, esseeitque ut putaret, Appii Caeci nunc absurde menti nem fieri, uihil aliud est quam ipsius Auctoris in 'eritia scribendi qua At pium Caeeum nominavit in iis qui tulersutas in saeria, quibus interesae noti liceret. . Non exue eras, rogatum Id, quod motiosi ad populum serendae adaerihi solebat Si quin os o Met

Tvae. Vide Missoni de Form. II. 39, P. 123. interfuisse, ne quis sorte putet eum Quum uti tamina amisit Uistimh. l. poscebat eouiunetivum amiserit. MAE L. te se nimi Grammaticum,

GEsN. Hoe non capio. An sorte satis est, aliquid apud Ciceronei legi ut illie Latinum habeatur prae grammatica ratione anquirere nihil necesse erit Z Qua ratio hic ita posei eonianetivum ut quomodo illa seri plura defendi queat, nou videatn. Quin omnino scribendum erat siquidem amisit. Sed plura hae ratio-

. temporum, repugnante bono risu commutatorum I ut supra

g. 3a in Sen. f. 4 44 ad uir. 3. 4,

5. s. quihus lueta et lentia miram in modum fatua est et ipsa commemoratio Appii Caeci vi

315쪽

3ia ORATIO affligere, quod est praesentis insaniae, quasi tempe

statis repentinae, sed etiam in posteruin cin pus re-

'h ligion sempiterna obligaret quidem sic accepi, Pontisces, in religionibus suscipiendis caput

interpretari, quae voluntas deorum immortalium videatur nec stilla erga deos pietas, nisi honesta de numine eorum ac mente opinio, quum expeti nihil ab iis, quod sit iniustum atque inhonestum a rhitrere. Hominem invenire ista labes tum , quum omnia tenebat, neminem potuit, cui meas aedes ad

diceret, cui traderet, cui donaret ipse quum loci illius, quum aedium cupiditate flagraret, ob eamque

Cau Sam unam, una iusta illa rogatione sua vir bonus dominum se in meis bonis esse voluisset tamen illo ipso in furore suo non est ausus meam domum, Cuius cupiditate inflammatus erat possidere Deos inmortales existimatis cuius laboro et consilio sua ipsi templa tenuerunt, in eius domu in asiliciam et eversam per unius hominis scoleratissimi nefarium latro oscini uin immigrare voluisse Civis os nemo in tanto populo, extra Contaminatam illam et cruciatam P.

Clodii manum, qui rem ullam de meis bonis attigerit, qui non pro suis opibus in illa cinpostate defenderit. At qui aliqua se contagione praedae, societatis, em

Vna iusta illa rogatione sua Bellas Qui ati a se eontagione χonta- ironias suas Auctor non ita iacit, ut mi Merunt verba societatis e te in Deile intelligantur. mane quidem nia, quae male eoeunt en genitivo Lambinus assequi non potuit, nee Praecedente glossemata esse pratahat viri a - rnestius. Quam ratiouem ut resellat ter coniecit tiniDersa illa rogatione. Garutonius ad . o genitivos hos alter intusis. Garatonio dumtaxat omnes Pendere censet a contagione, ima vitio irrepsisse videbatur. At alia ut prin3um universe dicatur raeda,

vocabula iterare petiinet ad παθοe dein societas intelligatur inita allii-Mox ianitis superlativo ribus ad coemendum, hasta, item .dditnm sine controversia Latinum sortasse ad opus ex lege Clodiana τ t. et Perquam usitatum ieeroni redimendum, tum mycio ad ipsos Vota mancipes perlineat. - Sic levius sit,

316쪽

PRO DOMO SVA , CAP. 4 3 3Ptionis, contaminaverunt, nullius neque privati neque

publici iudicii poenam 1Iugero potuerunt. Ex his

igitur bonis quorum nemo rem ullam attigit, qui non omnium iudicio sceleratissimus haberetur, dii immortales domum meam concupiverunt Ista tua pulcra Libertas, deos penates et lamiliares meos lares expulit, ut a te ipsa, tanquam in captivis sedibus, collocaretur Quid est sanctius, quid omni religione immunitius, quam domus uniuscuiusque civium hic arae sunt, hic soci hic dii penates, hic sacra, religiones, caerimoniae continentur hoc perfugium est ita sanctum omnibus, ut inde abripi neminem sas sit. Quo magis est furor istius ab auribus vostris repellendus, qui, quae maiores nostri religionibus tuta nobis et sancta esse voluerunt, ea iste non solum contra religionem labefactavit, sed etiam ipsius religionis nomine evertit. XLII. At quae dea est Bonam esse oportet, quan modoquidem est abs te dedicata. Libertas, inquit, est. Eam tu igitur domi meae collocasti, quam ex urbe tota sustulisti Tu, quum collegas tuos, Summa PO- testate praeditos negares liberos esse quum in templum Castoris aditus esset pertus nemini; quum

ut ait poeta quidquid eorrigere est

Quandoquidem est abs te dedieatis Milicet ab eo, qui paulo ante di ha liae Mir bonus seu alia Latinitate livius Seriptoris, Mirdiem. Ipsa ironia liabet itanetumque vitrum ambigui nisi id forte in industria quaesitum est ut hi quoque de pollutis saeris Bonae

Deae cogitetur. . tim collegas tuos megares ιιM-

ros sis' latorie telum notant. atque eo spectare, quod Clodius eoi-

legis

tianili eripere tentaverit. Nos mattirie dictum niamus inepteque. Et eiusdem uotae videtur, quod paulo

post narratur Lentulus, seu quemquem intellexi telamuιmum Mirum a

pedisequia Clodii

Memoriae recurrunt ID.

In temptam Castoris In quo legem Clodios, revulsis gradibus, nequis introire posset, contra Cicero tulit. AN.

317쪽

ORATIO hunc clarissimum virum, summo genere ulum,

summis populi beneficiis usum, pontificem et consularem, et singulari bonitate et modestia praeditum quem satis mirari, quibus oculis adspicere audeas, non queo audiente populo romano a pedisequis

conculaari iuberes quum indemnatum Exturhares,

privilegiis tyrannicis irrogatis quum principem or

bis terrae virum, inclusum domi contineres quum forum armatis catervis perditorum hominum possideres Libertatis simulacrum in ea domo collocabas, quae domus erat ipsa indicio tui crudelissimi domi- natus, et miserrimae populi romani servitutis Eumne potissimum Libertas domo sua debuit pellere, qui nisi fuisset, in servorum potestatem civitas tota v nisset' XLIII. Ai unde inventa est ista Libertas quaesivi enim diligenter Tanagrae quaedam meretrix fuisse dicitur. Eius non longe a Tanagris simulacrum e marmore in sepulcro positum fuit. Hoc quidam homo nobilis, non alienus ab hoc religioso Libertatis sa cerdote, ad ornatum aedilitatis suae deportavit Etenim cogitarat omnes superiores muneris splendore

i M. MeuIlum. De sua eiectione loquitur personatus Cicero. Verus autem in verbo extumbandi non omittit ablati, uim nisi ubi ex alio membro orationi subaudiri potest. Videor pro Quint. c. b, 3I, pro Murena . 22, Pro Sulla e as. Pro Sexti cap. 3o ad Atl. Ill iris: Quaero qui sint isti optimates, qui me exturbem quum ipsi domi ma

neant. .

Prinoimmo Cn. Pompeium. Possideres YGraevius malebat Min

sideres.

Quidam homo nobilia Insulsa irinrisio Appii Claudii praetoris, quasi primo petierit aedilitatem vel certe eius petendae populo spem Deerit. signis, quod fieri solebat undique

contrahendia, mox vero, nesciis qua

dum satia apud animum constituisse, inimi inna adhue Appium a re Ciceroni, an remaeiliatum. l. ad I 87. Quam uo in ea re torqueri

Non alienus laeus quidam est loquitur enim de Dalre Frugalueris Appii rapinas notat. AN.

318쪽

superare. Itaque omnia signa, tabulas, ornamento mquod superfuit in sanis et communibus locis, lotae Graecia atque insulis omnibus honoris populi romani causa, sane frugaliter domum suam deportavit. Is posteaquam intellexit, posse se interversa aedili tale, a L. Pisone consule praetorem renuntiari, si modo eadem prima litera competitorem habuisset aliquem aedilitatem duobus in locis, partim in arca, partim in hortis suis collocavit signum de busto meretricis ablatum isti dedit quod esset signum magis istorum, quam publicae libertatis. Hanc deam quisquam violare audeat, imaginem meretricis, Ornameneoni intermissa Sec genuinum esse videtur interMersa, sive auctor signi-seare voluerit eum res ad omnium aedilitatis comparata in ano usus rotivertisse, ut Abram ius interpreta- ur, sive cum Ferratio intelligas, eum

Populum aedilitate quam pollieitus

Prima litera eompetitorem habuis-- Ferratius hoe intelligit de literis in tabellia austragiorum seriptis qui-lrii nomina candidatorum designabantur, ut si A. D. Appium Clavdi. 4 A. G. Aulum Postumium designaret iacile posset A. G. in A. P.

Corrumpi.

Signam magis istorum, quam Pu Misae libertatis IIIam ab Appio fratre suo, Tanagris aveetam statuam Ciceronis collocatam. vertit in signum deae Libertatis. adimus sed quaerimus, quo se u illa appellati possit signum potin isιorum quam publicae LMaetratis immo, si verbis bene delecti uti vellet Orator, ita seribere de isset Quod esse signum magis istorum iacΕ-x quam MMisa Lx-ER Ta i . Sin reeleri r 3ti Simula-ertim non libertatis sed licentiae eot- loeasti, ubi tamen legenduin sorsar licentiae tuae quod pronomen facileti aurire potuerunt sullabae praecedentes. Similite Liv. III. 37 G-eentiam suum malle quam viati tibertatem. XXVll. 3 et Libertatem

tim aliis Manam ostemtisset, loeam Mercerae in auam irentiam. Ipse

Clodii oeavit templum Licentiae. Manxti. Si coniectura tali errorem Ithrariorum emendaridum censet ἐtrauseat, potest fieri. Sed si ex illa comprehensione libereatis Olligit, ergo Cicero non seripsit hane orationemra leviculum eat et Deile resellendum, quum nihil sit frequentius. quam verbum uuum inaequali velut iure ad duo nomina, aut duo ad unum nomen verba, reseret Liberum et Iibertatem etiam ad pereandi impunitatem pertinere, non ea inusitatum. Gras. Iam olim fuit, nescio quis, sane prudens vir qui coniiceret vo-eem Meleris exeidisse Pos istoriam. VOLT. Istorum Quorum sorores meretricescunt. An

319쪽

34 6 ORATIO

tum sepulcri a sum sithlatam a sacrilego collocatam' Haec me domo mea pellot haec uti vix amictae civitatis, reipublicae spoliis ornabitur haec erit in eo

monumento , quod positum est, ut esset indicium oppressi senatus ad memoriam sempiternam turpitu-

ωdinis O Q. Catule patremne appellem, an filium 8

recentior memoria filii est, et cum rebus meis gestis coniunctior , tantumne te sesellit, quum mihi summa et quotidie maiora praemia in republica fore putabas8 negabas sus esse, duos consules esse in hac civitate inimicos rei publicae. Duo sunt inventi, qui senatum tribuno larenti constrictum traderent, qui pro me

Patres conscriptos deprecari, et populo supplices esse, edictis atque imperi vetarent quibus inspectantibus domus mea disturbaretur, diriperetur qui deniquo

ambustas fortunarum mearum reliquias suas in do- M mos comportari iuberent. Venio nunc ad patrem. Tu,

Q. Catule, M. Fulvii domum , quum is fratris tui

socer suisset, monumentum tuarum manubiarum esse

voluisti, ut eius , qui perniciosa reipublicae consilia

cepisset, omnis memoria landitus ex oculis hominum ac mentibus tolleretur. Hoc si quis tibi aedificanti illam porticum diceret, fore tempus, quum is tribunus plebis, qui auctoritatem senatus, iudicium bonorum

omnium neglexisset, tuum monumentum, consulibus non modo inspectantibus, verum adiuvantibus distur

sure sublatam PCieeronem oemaledicto in Appium Claudium usnm suis e reelema rhlando visum est incredibile. Immo totus de Appio Claudio loeus abhorret a Cieeronis ingenio. 6rix Een et Garnion legi malebant, etrix, Wolfina tamen vulgatam defendit ut intelligatur ultrix a Cieerone afflictae ciMitatio. Q. Catule patremne a pellem Montilius propter Ormnm irendi comparat te orat e M. et Philipp. III. xl. Neque tamen hae simili ludo lime vim hnbet, ut minus Digent totus locns Aque ad nem eapitis. De diei Catilli filii vide animadversionem ad Or in Sen. f. s. n. Inspectantibus In edd. vett aula Car. Steph. Uectantibus.

320쪽

PRO DOMO SUA, CAP. 44 34

baret, verteret, idque cum eius civis, qui rempublicam ex senatus auctoritate consul defendisset, domo coniungeret nonne responderes, id, nisi eversa civitate accidere non posse ΤXLlV. At videte hominis intolerabilem audaciam sis cum proiecta quadam et effrenata cupiditate Monumentum iste nunquam aut religionem ullam excogitavit habitare laxe et magnifice voluit, duasque et magnas e nobiles domos coniungere. Eodem puncto emporis, quo meus discessus isti causam caedis eri

puit, a Q. Seio contendit, ut sibi domum venderet: quum ille id negaret, primo se luminibus eius esse

obstructurum minabatur. Assirmabiit Postumus se vivo illam domum istius nunquam suturam. Acutus

adolescens ex ipsius sermone intellexit, quid fieri

oporteret hominem veneno apertissime sustulit emit

domum, licitatoribus defatigatis, prope dimidio ca-vius, quam aesthnabatur. Quorsum igitur haec oratio pertinet domus mea illa prope tota vacua est vix 6

mo meritim ista laxeogitasei Natii festo latuit Rhetorem, quid di λserrent excogitare et cogitare. Nam obiiciens Clodio quod demolitus sit porticum vel monumentum Q. Catuli. ut ira parte areae sibi domum aedificaret. dicere vult, cupidum hominem non cogitasse de moravimento aut religione ullae, neutrum horum ab eo amisceragram esse sed tu unum , ut laxius ipse habitaret. Discrimen verhorum cliscere Potuisset ex Cicerone suo. Fntrii l. V IO: Qitum rem, a me nouita sit,ienter eacogitatam , ne cogita-

eam quidem putes. . disit. IX. 6: Ad haee cogita, mi Attice, vel po

tius ea cogita. Quein via eventum Rrlitas, serum, quam hune dolorem. .

N. ris cogitare utimiam est animo osituros e cogitare autem eomiuiuiisset investigare, invenire. NARxta Alii Iutpp. indulgentius verbum Com. positum pro simplici videntur accepisse certe is, qui taeet Gesuerus, quem mirere hoe exemplum Praetermisisse supra ad Quir. f. II. . Aestimiabatur Siemaratonius le

gendum censuit. Vulgo aestimabat. Domus mea illa rom tota Mactia

est DContendit Orator, dedicationem illam a Clodio excogitatam visse, non religionis causa, sed quia habitare Iaae et magnisie Molvit, duasque

et magnas et nobiles domos coniunia

gere explicat autum singillatim, quo pacto id laetum sit. Clodianis aedibus Dioxima erat Domus Q. Seli a P. Clodio empta et non enim potuisset ille Seii luminibus obstruere Pi. e. seuestrarum illius domus lumi inpedire

SEARCH

MENU NAVIGATION