장음표시 사용
171쪽
865. ET ERI NON SEMINE PARTUM . Apud Nonium p. 13, 11 VETERINO semine parturiendi. 866. ET BUGERA SAECLA In VI, 124, BUCERA 868. PACEMQUE RECUTAE . Hoc suo more tuentur Waheseidus et orbiger . vere Lambinus SECUTA 871. NI HORUM. Quadratus in horum: NIL horum Ma-jullus.
873. QUARI PATEREMu Itali et Brixiensis editio
QUARE. 880. POTESTA HINC ILLINO PAR VIS UT NON SIT PARS
ESSE POTISSIT . Quadratus non sat pars haec Verba, quae posui, inter sese coniungenda esse manifestum est, quamvis interpretes vel Centauros, vel qui cum Marullo Esse queat scripserunt omne hoc monstrorum genus , nescio quomodo secerint potestatem, hoc est δυναμιν, eae membris alienigenis compacto nunc ea de quibus agimus ut obscura non sunt,
ita ex hac verborum abundantia quid tolli debeat vix certo dici potest itaque quoniam res ad divinationem redit et aliquid hoc poeta dignum temptandum est, suspicor eum haec scripsisse potestasita iliano PARTIS ut SI PAR esse Otia- sit ut membra hinc inde parta negaret pari potestate esse posse potissit autem, nisi salior, coniunctim rectius scribemus, quia in senatus consulto de Bacchanalibus laeto scriptum est ube acilumed gnoscier potiast, non potis fiat et huic simIlia sunt potisset in praeterito, quod numquam scribitur potesse , et potisse infinite positum a Lucilio, si Nonii codicibus constat fides p. 445, 31 . ab his diversa sunt potis sum, potis ea , potis est, potin est, potis sunt, diis sis in Poenulo lauti IV, 2, 53, poti sint apud Varronem rerum rusti- earum libro II, 2, 1, potis iam in Mercatore II, 2, 59 sed potis esse et potis esset aut numquam legi aut non memini.
dratus oblongo et olim impressis abest itaque Antonius Marii haud ita quanquam, Marullus haud quaquαm, quin .se ou Aou A ante Marullum impressi.
885. LAETANTIA QUAERET Marullus LACTANTIA, oditasse non primus . idem primus quaerit; quod non aeque certum duco, quia futuro tempore satis apte dicitur id quod sorte aliquando contingat, non Semper.
Itali FLORENTE, Marullus OccIPIT , AVantius PUERIM; quibus nihil aut verius excogitari potest aut pulchrius. 890. EMINE EQUORUM. apud Nonium p. 13, 13 quorum, et torte homine veterino. 892 RAPIDIS CANIBUM. Nicolaus Helnsius ad Sabini epistulam 1, 35 RABIDI , quod nulla causa erat cur orbiger hic magis probaret quam in IV, 712 idem Ηeinsius paulo post Inter se quorum dosortia membra videmus . sed hoc vocabulo pauci scriptores usi sunt, et ipsemelnsius ad Ovidii metam. VIII, 133 ex Columellae libro I, 36, 2 ea attulit quae ad membra discordi tuenda sussciant ibi haec sunt de mularum genere educando inquam convenis membris forisbus patientiasMam laboris eligere, ut discordantem utero suo generis alieni stirpem insitam facile recipiat ac perferat.
896. NEQUE PROFICIUNT AETATE SENECTA . Per
esunt Rahefieldus , ichstadius , orbige , absurde de senibus . bene Turnebus adversariorum XIV, 23 neque PROI-
901. FLAMMA QUIDEM CUM CORPORA FULVA LEONUM TAM SOLEAT TORRERE . Iam soleat oblongus et lim impressi, Vitios . Versum pede truncatum variis modis cur
runt Antonius Marii Ardua flamma quidem Brixiensis edito Igni Igne Avantius flamma, Marullus Flamma quidem vero e libro II, 652 et e I, 1001 . mihi ceteris optime subici videtur DENIQUEFamma quidem. 904. T NAM . Brixiensis editor et Marullus NA . Vedisum proximum sine poetae nomine habent Hyginus sabula 57 mieronymus volum I p. 945 edit. Vallarsii, Isidorus Orig.i,3M Hyginus iterum sab. 151 meria ipsa Chimaera oblongus et Antonius Marii medio, meri quadratus et olim impressi inmaera hic uterque codex , Aceruntis oblongus in I, 763, uterque stomaco in VI, 1169. in libro 11 705 oblongus
chimeras, quadratus chMmeras Graeca haec nos hodie seribimus curiosius quam veteres ullo tempore dixerunt. 906. ORE FERA ACREM FLARE. Itali FLARET: FORAS primus augerius. 910. MULTA IOR . Apud Nonium p. 103, 28 Mataci cet similia. 913. UT HOMINE TANTO Recte OMINEM in scholiis ad Statii hebaidos vii, 585. ibidem eae pro esse.
172쪽
quadrati et Marullus PONERE . in IV, 924 indugredi pedemque ponere apud seholiasten Statii ponere iussit.
923. SED I QUEQUE U RITU PROCEDIT . S Orationem turbat, cui deest nomen semininum . ergo scribendum est Sed VI quaeque suo ritu procerit Lambinus male Ressa quaeque, in quo procerit improprie positum est Marullieommenta non commemorare praestat. 925. ET GENUA HUMANUM . Et coniuncti omnia er- vertit scribendum est Α . homines membris immanibus instructi nulli fuerunt hoc enim nihil apparentium confirmat: at multo durius illud hominum genus suit, ut pote ex tellure
dura creatum. 928-979. FUNDATUM MIRARIER UMQUAM . HOSVersus LII quadratus hic non habet, sed in fine post librum sextum, ut dixi ad I, 734. scilicet ante haec , si carminis versibus DCCCCXXVII annumerabimus capitulorum Versus , qui sunt xxxv inveniemus in hoc libro esse versus DCCCCLXIV, qui efficiunt paginas vigenum senum Versuum XXXVII. iam vero in libro superiore a versu numero 348 schedam codicis archetypi initium cepisse ex eis quae ibi ad versum 32 dixi apparet ab illo autem versu usque ad finem libri sunt versus ccccx et capitula Ix, qui sunt Versus DCCCCLI , hoc est paginae item xxxvII, in quarum ultima suerunt Versus poetae XXIII. haec si recte disputata sunt, finis libri quarti sui in dextra pagina, initium quinti in sinistra sed eae non potuerunt unius schedae acies esse, quoniam eis index capitulorum interiectus erat, cui recipiendo trium modo Ver-Ruum spatium vacaret itaque statuo postremam libri quarti paginam in aversa parte aut nihil scripti habuisse aut certe nihil praeter subscriptionem eam ipsam quam oblongus X-hibet TITI LUCRETII MARI DE RERUM AEATUR A LIB. IIII EXPLICIT INCIPIT LIB. c. in proxima pagina dextra fuit
index capitulorum, et quidem ita scriptus ut librarius xxVII titulis absolutis non ad alteram schedae aciem transierit, sed in margine et inter versus reliqua adiecerit ea ratione laetum est ut in odicibus nostris hic index capitum , qui in oblongo continetur Versibus xxxIV , perturbatissime scriberetur ad hune modum.
10 Animam et animum non posse esse sine corpore De solis et lunae offectione De nativitate mundi et dis Mundum non esse ab disconpositione rerum questitutum in eo sunt1 Cui pars nativa si totum nativum esse De centauris de scussa de terra de aqua de aere sive anima de chimeera 32 De tune cursu De die longo et brevi nocte excida vise solis
itaque hunc in odice archetypo vel hoc vel simillimo modo dispositum fuisse existimo. Plus hominibus profuisse qui sapientiam invenerit quam Cererem Liberum Herculem.
De soli' ex lunae cursu . De anni temporibus. Mare caelum terram interitura. Da eclipsi. 10 Animam et animum non posse esse sine cor-
Ρ0re . De solis et lunae offections. De nativitate mundi et di
Mundum non esse ab dis con-positiona rerum questitutum in soauni ' Cui pars nativa sit, totum nati-Vum SSe. De eontauris D Seuit, De terra. De aqua. De aere sive anima . . Miu..ia De igni et sole Non potuissa Chimeram et D. lampade et lucerna Seyuam et similia eorum gigni. et De aedificiis, quem admodum Quomodo hominibus In-
Intereant . nata sit deorum Pinio.
Quare inata omni dicta . Quem admodum aurum Quare aeternitas esse possit. Et nativa esse . argentum
as De Rhetonte solis fili repartum sit. Origo mundi et omnium . suom admodum ferrum De solis et lunae magnitudine inventum sit.
De solis magnitudine De luna. a De calore solis. Demoeriti de sole. De tune cursu. Ex Ida vise solis. Do die longo et brevi nocte. 930. NEC IABI ORPORIM ULLA . oblongus prima
173쪽
manu labo Iab corrector . hoc ipsum lab librarius quadrati exhibuit correcto secit labe . 933. CURVI MODERATOR ARARI Antiquissimi correcto
934. FERRO MOLLERIER ARV A. Corrector oblongi mo liner Brixiensis editor et Marullus OLIRIER. 935. VIRGUIT A. Antiquissimi correctores VIRGULTA
937. IMBRE DEDERANT , QUOD TERRA CREARANT . De
derat apud Macrobium Saturn. VI, 1, itaque oblongus prima manu . deinde CREARAT Macrobius et corrector quadrati, item Antonius Florentinus . mo placarat apud Macrobium. 941. R VITA . Si iterum veteres Versu 965 utroque loco corrector oblongi secit arbuta hoc nomen per i scriptum non videor mihi legisse : sed sortasse non satis attendi, et improbum duco talia, eum nemini noceant, tacite mutare, quod secerunt hic editores huius poetae universi. 944. PABULA DIRA TULIT . Hoe absurdum est, cum neque graviter olentia neque necantia neque ex humana carne petita intellegenda sint ad rem faciunt unice abula DURA , ut scripsit augerius 945. T EDARE ITIM . Ad apud Macrobium Saturn. vi, 1, quod qui aut librariorum peccatum esse dixerunt, ut Wakefieldus, aut cum Gerh. Iob. Vossi infinitivum cum ad praepositione coniunctum serendum iudicarunt, orthographiae antiquae turpiter imperiti fuerunt.
946. DECURRU AQUA CLARI CITATI A TE SITIENTIAkΑΕcLA FERA Ru M. Hic Lambin duce docti homines sero ita iudicarunt, Simeonem Bosium rectissime e Vetere scriptura eruisse Claricitat LATE , donec nostro tempore Albertus orbiger , Orellium tamen , nequid ipse audere videretur , hoc ante se dixisse testatus , clari tandi verbum non omni solum auctoritate destitui, sed etiam analogiae adve sari', confidenter pronuntiaret qua sortitudine scilicet ad laudem ingenii grassaretur et ad emendationem pariendam, quae ipsi facillima et sere dixerit, certissima esse visa est. ea autem est huius modi Ut nunc montibus e magnis decursus aqua Ciam cstai late sitientia seclaserarum quo commento nullum infelicius cogitari potest nam decursus aquae neque cita seras, hoe est aut ad cursum instigat aut nomine appellat, neque clarus quomodo dicatur intellego Ipse enim
cum clarum esse Vult undique e longinquo audiandum . seras decursum aquae, qui vix audiri potest, frustra clare audire iubet nihilo minus hic laetum est id quod dicitur, mutuum muli: tim rellius editione altera bonam Forb. coni ' quam didit 'recepi . nos autem Videamus potius de analogia. Verbum est antiqui iuris publici clarigare id qui saepius facit,
CLARIGITAT : nam quod libri nostri o litteram prois exhibent , attentos horum commentariorum lectores morari non debet itaque clarigare et clarigstare tam recte dicuntur quam gnarissa re purigare sic Varro rerum rusticarum II, 4, 14 purgitare fumigare remigare stigare levigare litigare iurgare obiumstare navigare . clarigationem autem rerum repetitionem esse satis constat itaque legatus cum clarigatum capite velato filo mittebatur, illos homines illasque res dedier exposcebat item, quod est apud Livium in xiii 14 Veliterni quo tempore iussi erant trans Tiberim habitare, eius qui cis Tiberim deprehensus et captus esset usque ad mille pondo assum erat clarigatio, id est repetitio; quod aes scilicet ab ipso vel a re publica Veliternorum solveretur ad hoc exemplum nam clarigari aiaquis potest, quoniam aliauius arigatis est poeta dicit flumen seras e montibus, in quibus a pabula quaerenda evagantur, quasi clarigitare, hoc est semper repetere et recolligere, quoniam propter sitim se ad aquam
recipere coguntur. 948. DENIQUE NOTA VAGIS , SILVESTRIA TEMPLA
TENEBANT NYMPHARUM . Sententiam pervertit Marullus scribendo noctivagi hoc tamen ille aheseido rectius sensit, nympharum domos inepte et praeter rem dici notas esse solere hominibus circum vagantibus sed satis est scribere VAGI, ut ipsi illi primi mortales indicentur.
949. QUIBUA E cIBANT UMORE FLUENTA LUBRICA PROLUVIAE LARGA LAVERE UMIDA SAXA . Ita membranae,
quibus escibant; quod eum mereampus recte rettulisset, tamen nemo vidit litteris diiunctis scribendum esse quibus e scibant olim impressi aestibant, Itali eaeibant, Wahesel-dus aeoibant sed uenta putide ae perverse dicuntur umore lubricas itaque ahineidus a Benueio debuit accipere UMORI' uenta, quo se homo mirus nihil umquam infelicius Vidisse narrat deinceps apud Nonium p. 504, 8 paulo rectius scriptum extat proluvie.
174쪽
953. ORIBANT . 959. cIEBANT Itali utrobique S cIBANT. a Waheseidus, positam non patiens tam pure quam solet loqui, altero loco scripsit scierant. 962. LUGEBAT ORPORA . Quadratus lucebat Itali et Brixiensis editor IUNGEBAT.
969. 70 SAETIGERI sQUE PARES SUBUS SILVES RIA MEMBRA NUDABANT TERRAE, NOCTURNO TEΜPORE CAPTI
Hie omnia mira sunt primum Itali, ne versus labaret, scripserunt suibus at poeta in I, 974 977 ita non dixit, sed subus utraque brevi cur igitur hic non scripsit Saetigerisque subus similes ' quia tota haec hominum cum suibus oblatio inepta est considera enim hanc perversam sententiarum compagem . seras multas inquit 'vincebant, paucas latebris abditi vitabant, et saetigeris suibus pares humi abiecti nudabant membra. nudabant veri qui ne pellibus quidem uterentur sed hoc incommodum Lambinus levavit recte scribendo silvestria membra uda DABANT terrae . manet tamen vel si illud obtusum et plumbeum acumen, quod est in hominibus eum suibus comparandis . ergo in latebris illi, seris quas vitaverant ipsi similes, nudi prosternebantur ut laterent, puto . immo nocturno tempore capti hoc enim adicitur . atque eadem nocte illi suibus pares domo saXea eiciuntur Spumigeri suis aduentu validis leonis . non potuit bonus et in arte perlaetus posita haec tam stulte coniungere 'raro latebris vitabant seras , et suibus similes nudi et frondibus involuti iacebant nocte capti, saepe tamen suis aut leonis adventu saxeis tectis excedere cogebantur . iam vero Illud subus pares alio referre temptemus, scilicet ad vires et sortitudinem primorum mortalium : statim omnia rectissime procedent hoc modo . 'multas seras Vincebant, paucas Vitabant, cum ne saetigeris suibus quidem et leonibus impares essent. cum autem nox ingruebat, in cavis nudi procumbebant, donee suis aut leonis metu exterrerentur cavernis et cubilibus.' haec, inquam. bene procedunt, sed apparet orationem maneam esse desunt enim ea quae alio scripturae genere notavi, et leonibus, deinde autem in cavernis porro quonam in loco haec armina damnum sederint ostendit ille unius syllabae defeetus post pares stibus neque vero deest aliud perturbationis indicium : nam post sex versus loco alieno leguntur haec,
975. IssILIBUS SAXIS ET MAGNO PONDERE CLAVAE,
quae Marullus posuit post illum versum, Sponte sua sibi quisque valere et vivere doctus 961 Avantius paulo commodius post illa, Consectabantur silvestria saeclaferarum nune vera desectus sede intellecta ita potius dicemus, et hunc versum Missilibus, eoque sortasse plures, et certe duos praeterea dimidiatos, cum casu excidissent, in inseriore paginae margine adscriptos eum a quo codicum nostrorum archetypo factum est ex parte sesellisse , ut illa versuum frusta omitteret, hune autem, qui integer esset, non suo loco scriberet itaque haec res ut apertior fiat, non ut cum Lucretio, summo versuum artifice de Victoria contendam, desectum supplere conabor haec igitur, si non aptissima, saltem brevissima et ad rem maxime necessaria esse puto. Multaquenlacebant, stabant pauca latebris, Saetigerisque pares suibus ardorique leonum Missilibus saaeis et magno pondere clavae. Inde cavis temere abiecti siluestria membra Nuda dabant terrae,nooturno tempore capti, circumsefoliis ac fronssibus involventes. 973. QUAEREBANT PARVIDI . Antiquissimi correctores
977. APERUI QUOD ENIM . Corrector quadrati, item Itali et impressi, A PARVIS . 984. LEcTIQUE DOMO . Oblongus cum Veronensi editione Et laetique, Itati et Brixiensis IECTIQUE.985. SPUMIGERI UIS ADVENTU VALIDIQUE LEONIS.
Immo alidi, leonis in IV, 1016 Pantherae morsu saevise
leonis. 989. DuLOIA LINQUEBANT LAMENTIS LUMINA VITAE
Alienissimum est lamentis, cum de mortium multitudine agendum sit. Muretus egregie LABENTI lumina vitae. Vergilii illa nota sunt, tot iam labentibus annis, venia lustria labentibus aetas Manilius II, 885 Labentemque diem vitae tremu
992. GEMIT Us Corrector oblongi GEMITU. 993. VIVA IDEN VINO SEPELIRI VISCERA BUSTO
Itali et impressi vivo busto viscera autem hic non carnem dicit, sed intimas corporis non modo in uno alterove membro ades partes . simillimo modo viscera inauseul. II, 34 diei
175쪽
Davisius intellegere poterat, si Ciceronem versu tragico
usum esse animadVertisset Spartae vero puer ad aram sic verberibus accipiuntur, in multus e visceribus sanguis eaeeat. 995. UPER VICERAT TETRA. Corrector oblongi Ἀδε-
997. DENIQu EO VITA PRIVARANT VERMINA AEu A.
Marullus Donec privarant, Lambinus Donicium privarant. debebant scribere DoNIQu . Donicum privarunt nullo auctore Creeehius.
1001. AEQUORA LIDEBANT NAVI AD AXA VIROSQUE . Corrector oblongi edebant hoc secuti sunt postea Itali et auctores editionum omnes: unus N. Heinsius in adversariis p. 118 seripti odice lidebane cui fidem habere Waheseidus noluit, scilicet quia Havercampi stupor id praetermiserat iam laedi naves virique ad saae ridicule dicuntur nisi quod plerique Horatio idem ioculare dicendi genus adscribot, pendulum zona collum laedere, carminum III, 27, 60. Edere autem sine praepositione Latinum vocabulum esse non facito doceri poterit nam onomastici Latinograeci, e qu0Labbaeus habet p. 107 Edo κρουtis , tanta auctoritas esse non debet ut ex eo scriptoribus optimis et antiquissimis Voc bula inaudita adfingamus quam ob rem neque thido lil-lero assentior in Atilii versu, qui extat apud Varronem delingua Latina II p. 367, tuenti Cape, caede, liri, come, conde; ubi reetius alii sede neque Scaligerum audiendum puto, qui in Diris 169 , ubi erat ludere voluit scribi sidere; in quibus versibus nihil probabile essedit Nahius mihi aptissima videntur haec Et dre cum libri mecum tenero gavisa δι laedere in herba Purpureos fores, quos insuper accumbebat, Bracchia formoso subponens Cypria collo . itaque in Versu nostro mihi vix dubitandum videtur quin Lucretius scripserit FLIGEBANT figi Attium dixisse constat fictu est apud Vergilium et alios , fictus nanium sui in Teucro Pacuvii.
1002. NE TEMERE IN CASSUM FRUSTRA MARE SAEVIDA LEVITERQUE MINAS POTE BAS INANIS. Quadra
tus ει annis . SAEv IBAT Itali et Brixiensis editor, o NEBAT Marullus Nec sententiam pervertit Lambinus, quamvis aliis adscribat, primus riecit Sed aptissimum et le-
nissimum esti Io , ut in V, 432 III, 102, versum proximum Nec poterat exhibet commentator Veronensis Vergilii ad Aen. u.90 si recte iudicatin Keilius, ut dixi 11, 559.
1006. IMPROBA NAVIGII RATIO TUM CAECA IACEBAT.
De hoc versu optime Hisputavit alexander aheodorus Suerdsi in Vindiciis praecepti Benileiani p. 39, quem libellum Rigae edidit anno 1832. hic quas rationes attulit,
quibus hunc versum Lucretii esse non posse ostenderet, eas et repetere et augere mei officii esse duco . primum igitur hae ordinem et cohaerentiam sententiarum perturbant, nisi erte aliquo vinculo cum cetera ratione conectantur. itaque si e libris olim impressis scribemus cum caeca iacebat, hae supervacanea reddemus tolerabiliora deinde scire velim quo sensu navigatio hic improba dicatur: potest enim improbum esse aut immane, ut apud Silium in xiii 761 in his, vectatque capaciAgmina mole Charon, et suscit improbαpuppis, aut vile et contemptum, ut Lucilius Omnes formosi fortes tibi, ego, robus, aut denique celerosum et audax; quorum siquid aut in nautas aut in naves cadit, certe a ratione atque inventione navigandi alienum est nam Horatius cum impias dixit rates, non tamen improbas dixit, et impietatis modum taceri posse non putavit, sed addidit eas vada non tangenda transilire non ita insantem novi Lucretium, ut credam eum hae tam concise et imperfecte elaturum fuisse tum navigii nec sorma grammatica nec significatio tam antiquo poetae conVenit quorum utrumque is quem dixi vir doctissimus accurate exposuit qui quod Ι. F. Oronovi in ecclesiasticis observatione utitur , qua is p. 272 Cervidium Scaevolam primum Marci imperatoris aetate nauigia vocabulo in I. 122 g. 1 D. de . o. XLV, 1 pro navigatione usum esse dicit nam de Edicto Ulpianus sallitur et se recte corrigit in I. 14 14 D. de flumin. LIII, 12), nos eundem illum Lucretianae artis aemulum lectorem, cui hic versus adscribendus est, iam aliquotiens poesis antiquae, quam adsectabat, non satis gnarum deprehendimus, velut cum dixit quapropter pro igitur 1, 334, intactus recto casu et aqua dandi I, 454 alioqui III, 415 mulacra geruntur III, 433, sentis sonare IV, 229 . haec igitur, ut dixi, Suerdsi ovus illis prudentius tractavit, qui una vel altera littera immutata se hoc poeta dignum Versiculum procudere posse existimarunt, si modo illud infaustum si devi-
176쪽
tassent quanto rectius erat aut cetera argumenta considerare aut illud ipsum si quibus finibus contineretur denuo quaereret mihi paucula delibare libet, ne nimis excurram primum Propertius non modo distractis syllabis in genetivo substantivorum eas primus sed etiam disyllabo a recto tribrevi solus usus est, cum dixit arma Mari et benefacta Mart Tunc animi venere Deci contudit arma Tati, item hasta Tati et ora Tati hoc enim nullus ceterorum imitatus est, nec facile adducor ut credam Ovidium semel Tati scripsisse in fastorum I, 260. in versibus scaenicis veteres his disyllabis usi sunt, sed paucissimis , preti viti non genidani soli soli spoli gladistudi , et post Vergilium nemo, cuius est in Sabino volantis ἰmpetum risi Phaedrus et Seneca pretii sensi. at in versibus hexametris diversa est observatio in Moreto, quod carmen Vergilianis aetate par esse existimo, 89 Inde comas apii graciles, ipse Vergilius in Aeneidos Ili 702 Inmanisque Gela fluvii cognomine dicta de hoc enim versu , quem Silius XIV, 218 et Claudianus de raptu Pros II, 58 imitati sunt, agnerum rectius in commentariis ad librum III iudicare censeo quam ad m, 151, neque praetereundum est poetam, cum dicit campique Geloi, Gela, Homeri illa exprimere, quae sunt
in ' Iliados 711 παραὶ Βοιβηίδα λίμνην Ῥοίβην καὶ Γλαφυρας ante huius tempora Attius maluit mae in Oenomao, apud Nonium p. 73,25. sed ut Vergilius, ita Gratius 18 38
Latii spatii Germanicus 531, in plurium syllabarum vocabulis diducta genetivi sorma non usi quamquam haec sere adiectiva sunt, certe Latiam, itemque, nisi fallor, ea quae incerto sexu sunt, apium apias, fluvius, via in adiectivis autem genetivus brevior locum non habet, et observavit Rauptius ita Catullum dixisse gignendi eas o mihi nuntii beat 9, 5, neque quemquam nunti, quamvis Ciceronis sint aquam et sagittari manet tamen spatii quod si antiqui usus est,ioratius quoque et Capri prima correpta et eadem producta Capri dixisse aut arbitrium lectorum secisse potuit sed ad Propertium redibo, quem minime novatorem fuisse solus, puto , Forbiger sibi persuasit certe nemo ante hunc longius ab antiqua castitate sermonis recessit itaque Germanicus quidem in hac re veterem eonsuetudinem sequitur, item nilius, laudator isonis Calpurnius, Persius contra primi, ut a Benileio recte observatum est, Propertius et vidius
locuti sunt novo more, postque eos Phaedrus iurgia luscιnii, Columella in x, 182 356 Caecilia et marrubii minus certum, puto , in Priape 50 supercilii, ubi ablativo pariter locus est: Dirae, Moretum, Gratius , epitome Iliados , iris , culex,
neutri parti favent tenent noVum morem Seneca Lucanus,
Petronius , Valerius Flaccus, Statius, Silius, Martialis, Iuvenalis Propertius vero adiectivum quoque nomen breviori illa genetivi inflexione extulit, sed unum, Nunc Iovis inc
piam causas aperire Feretri, et mno Feretri iacta est ara superba Iovis idem qui praeter hunc ausi sint, Iuvenalem invenio , cuius est in satira VI, 385 nomisis Appi, et Senecam,
qui seripsit in Hippolyto 1022 numen Epidauri dei nam fuisse qui Satyri Tarenti in georgicis Vergilii II, 197 et scopulis surdior Icari, quod est apud Horatium carm. III, 7, 21, ita acciperent quasi essent Satyri et Ioarii, neque credibile est neque dignum memoria nuper tamen homo quidam doctus comicinersum quem dicit Plinius in naturalis historiae xiv 14, 16, pro Luciliano hexametro venditavit nimis secure ita scriptum , Quinque Thasi via depromam, bina Falerni mihi certum videtur Plinium hune versum referre ad tempora Sullana ceterum copias Siligit expectandas censeo , nec possum dicere quam Vere scribendum coniecerim Qui Thcsi uini
dena promam, bina Falerni dolia porro substantivorum Graecorum genetivos in vocalem i simplicem exeuntes non nulli probarunt, ita tamen si ante eam plures morae 8Sent, non
una tantum : nam Priscianus imperitissime in Aeneidos i, 222 Furia Lyci interpretatur Lyosi, p. 946 , et dixit Bromia tribus syllabis Varro apud Nonium p. 71, 18, Defrondem Bromii
autumnitatis uvidam, nisi tamen id nomen potius adiectivum
est si igitur Plautus Talthybi in Sticho II, 2, 3, gymnasi in
Bacchisin III, 3, 21, Lucretius Aest, aibsinthi, centauri, conchyli,
Catullus Pelei montis , conchyli, gymnasi, Ovidius semel Rhegi metam. IV, 5, conti in riapeo VI, balausti Columella in x, 297 , Statius heb. I, 636 Lai, quod vitiose scribitur Lait Horatius ad hunc modum dixit Libros Panaeti et Dionysistitis de hoc enim Benileii sententiam probabit qui ea consideraverit quae Carolus Keilius in specimine onom
tologi Graeci, Lipsiae anno 1840 edito , disputavit p. 24,
nec facile quemquam Dionysus Trimalchionis servus alior-8um trahet sed longe maxima pars positarum hac sorma
177쪽
Latina in Graecis abstinuit, credo quod iis illud , quod est
ante notam casu , Graecum Videbatur, ut more Latino praeteriri non posset quare facile credo Ennium dixisse Brundisti sive Brentesta sargus apud Apuleium de magia p. 487Oud. et Manilium in II, 740 Doricalemorra, neque aut Vergilio eripiendum esse Palladra, quod est in IcAen. 151, aut Terentio Rus Sunt ecquod habeam Eun. III, 3, 13. ceterum paulo curiosius quam Suerdsiovus secit p. 6 docendum erat observationem Benileii scriptura legum antiquarum usque ad Augusti principatus finem constanter et sine ulla exceptione
confirmari in Thoria legitur vino 35 aeriso 99, in Servilia conriti p. 68, in lege pagi Herculanei Cn. Laetori, in lege de Termesibus maioribus Pisides portori II, 34, in Rubria mnicipe I, 6 , in Iulia municipali mun ip 149 152 154 159 in
lege sontanorum apud Marinum in Arvalibus p. 7 hostisos conlegi, in decreto Pisano imperi I, 9, Gαι et Luci 1, 38 ΠΕΠ, P. at Verrius Flaccus in fastis Ρraenestinis III h. Ian. Tarsilii in Augusti rerum indice semel congiari III, 10, sed saepius alio modo , disi AUIV, 2 24 vr, 32, collegIIV, 37 , proeuiv, 4, quibus i binas significari haec docent, auri coronarIo, 26, Iovis FeretrΙIV, 5 VI, 31. nequis autem pinguiore clitterae sono collesproeli conub trisyllaba dicenda putet, quemadmodum sane conubio conubium conubia dixerunt veteres peri consonantem, ad eam rationem consili media longa foret: ea Vero Semper corripitur, et accentu solo Valeri vocandi et
gignendi casus distabant Nigidio sed Gellius in utroque mediam syllabam acuebat, III, 25), item Vergilius Caeli πα-tium in ecl. III, 105 non alio sono protulit quam si caelum dicere voluisset, Varro Plautii nomen non aliter dicebat quam
Plauti hunc enim de lingua Latina III p. 419 ita scripsisse puto nam Ritschelii et Spengelii sententiae, quae expositae sunt in Parergis Plautinis p. 25, mihi non satis faciunt), Dissimilia Florentinus diasMile Plautus et Plautius, et commune M. Flor ut huius Plauti et Maeci Flor marco; nisi quod hunc Plautium si enim iterum dicitur rerum ru8ticarum II, 5, 5 exempli causa M. seci, cuius Verum praenomen ignoro sed paulo post , p. 424, ubi perspicuum est scribendum esse nunc ponam potissίmum eam Flor iam qua dividitur oratio secundum naturam n quattuor poertia, ibi in Florentino estis cunda ut naturam, ut pro m. non aliter autem quam Vergilius
et Varro Lucilius; cuius haec sunt praecepta, porro hoc , fiati' Luci, Feceris, solum, ut Corneli Cornificique, item is aci s iam, Pupilli, pueri, Luciat, hoc uniu'sol quare non debemus eredere Lucilium hos genetivo i duplici finiendos praecepisse, quamvis Caesellius Vindex quendam eius versiculum ita interpretari videatur apud Pulachium p. 23 18 , quem in contrariam partem recte accipiunt Beda p. 2373 et Charisius p. 60. sed in Charisii codice quid sit, non a Lindemanno discendum est, sed exin Keilii in Catonem et Varronem obsertationibus p. 96 . itaqii grammaticum hae de Lucilio
scripsisse certum est, Numquam ens hoc intulisset, nisi et Numerium per i huius Numeri faciendum crederet Lucilii autem versum ad hunc sere modum cum cetera ratione coniunctum fuisse suspicor, ' memento Servandi Numeri', numerum ut servemu modumque, D Mu' quod si alio pacto nomen paterentur Versus, disissem servandum tute memento lceterum extremae ignorantiae est pugnam Pompilii Lucilio adfingere, quae debetur librariis Nonii p. 255,15, cum apeditum sit positam scripsisse Perores pugnam Popilli, facta Corneli cane nam M. Popillius Laenas proelio victus est a Numantinis anno ab urbe condita 616, bellum Africanus consedit 621, et pertinent ad eundem locum hi versus in Romanus
populus victus vi et superatus proeliis Saepe est multis, bello vero numquam, in quo sunt omnia , itemque hi, Contra sagitium nostra re apud Nonium p. 186, Mnesciso bello ολοί a barbaro, Viriatho Hannibale denique Italorum sermonis in re cum his genetivis oniunctissima similis quaedam vicissitudo praetermittenda non fuit horum enim plerique hodie, cum studium plurali numero efferunt, ita locuntur ut se verum sonum non Xpressuros putent, nisi aut stus aut studia scripserint contra Veteres scripserunt studi, ne*ue videntur illum pinguiorem sonum audisse certe euarcha in sonetto 166 hoo medium collocat inter alia quae vocalem extenuatam habent, hiudi hoc est claudi studiorudi synudi idem in triumpho mortis I, 62 paria ponit tu suidi, refri, mota fastidi, ut hodierno more fastid dici non debeat similiter Dantes in Paradiso vi, 47 Deci e Fabi, Arabi, tu labi, non Fab. idem tripudi, non tripuse, in eadem carminis parte XXViII, 124, scilicet coniunctum cum tenuioribus istud et ludi
178쪽
1007. LETO MEMBRA AEAN . Oblongus laeto Membra deant. Itali DABAT.
1009 ILLI PRUDENTE IPSI SIBI SAEPE VENENUM VERGEBANT, NUDANT SOLLERTIUA IPs I. Quadratus soler
tius . ita oblongus solemni I, 9 et sol ni v 116 . si
IMPRUDENTE Marullus . idem nunc dant aliis, Antonius Marii nunc dant letum Brixiensis editor et nudabant Marullianum plerique omnes probarunt, in quo ipsi nocet sententiae non potest hoc non coniunctum esse cum illis quae praecesserunt, nunc rerum copia mersat itaque de luxuria aptissimum est NUNC E perdunt, spoliant, NUDANT , Oliertitis psi. Horatii est quos praeceps alea nudat. 1011. INDE Ass A POET QUAM A PELLUA Olim impressi CASA M PELLE A. Antonius Marii pelvis.1012. Et MuLIER ONIUNCTA VIRO CONCESSIT IN UNUM COGNITA UNT . Immo CONUBIUM paene irascor Marullo, qui hoc non viderit ac maluerit totum versum ingerere hoc modo, Castaque priuatae Veneris connubia laeta. hunc primus Avantius, deinde omnes secuti sunt. 1016. FERRI. Itali et Marullus FERRE.
1019. Tu N ET AMICITIEM COEPERUNT IUNGEREA VENTE FINITIMI INTER SE NEC LAEDERE NEC VIOLARE.
Amicitiam oblongus Oeteri dignitate', ut dicit Plinius apud Charisium p. 94 quadratus amicitiam corrector oblongi et olim impressi habentes deinde quadratus Ditimi, oblongus et Veronensis editio Anusm hinc Antonius Marii habentes Frnitum, Brixiensis habentes Frnitima recte probarunt aventes Frnitimi Marullus et Turnebus adversariorum XXX, 22: sed iidem , quod valde miror, non viderunt scribendum esse
aventes inter se ne laedere nec VIOLARI. hoc res postulat,
et perpetuo ita locutus est Epicurus in expositione iusti; velut in his, quae habet aertius Diogenes in libro ζ150. Ov ἰν τι καθ' εαυτο δικαιοσυνη, αλλ ἐν ταῖς με αλλη- λων συστροφα7 καθ' ὁπηλικουσδήποτε ε τοπους συνθηκη τις υπἐρ του, βλαπτειν μηδἐ βλάπτεσθαι at ahesel-dus cum suis ineptissime habentes, 'I. e. habitantes' inquit, Flauumet nemo enim hoc modo habem dicitur nisi addita significatione loci, ubi possideat.1023. assc AECUM IsERERIER OMNI . Sic aibri , ele-
ganter' akesieldo iudice et expedita de constructione.
recte Marullus ΜNEIS. 1025. SED BONA MAGNAQUE PARS SERVABAT FOE
DERA CASTI .mo quoque quis credat Waheseido pulchrum videri 2 Marullus de coniectura servabant, male nam Lucretius in hoc genere plurali numero non utitur. II, 1017 multomaoesma pars est Consimilis . IV, 464 pars horum in ima a Et recte Antonius Marii filius servabat foedera As TE
1032. MONAT RET . Marullus MONSTRENT.1033. SENTIT ENIM VIS QUISQUE SUAM QUOD POSSIT Anu TI. Olim impressi et Vantius VI quoque suam. tuum
idem Avantius quam possit abuti. Verius, nisi fallor, Lambinus hic ut in 11, 850 Quo A possis abuti, id est qua tenus in II, 248 quod cernere possis serri potest, sed bonus interpres dicet quo ad non ut Creechius et hoc ipsi oculi δε- monstrant quod pro quo ad seriptum est in Varronis rerum rusticarum I, 37, 1, quod ad in II, 2, 17 . de qua ad Victorius dixit ad librum 1, 1, 2 et maiore eum curam Keilius in observationibus p. 39 . hoc homines doctissimi in vi de lingua Latina p. 288 non animadverterunt, ubi est quaqua intuiti erant sic recte Schoppius oculi, a tuendo prίmo templum dictum;
quocirca caelum, qua re tuimur, dictum templum.1035. ATQUE INFESSUS IN URGET. In quadrato librarius primum scripserat infestus, sed secit ipse infessus Italiolim et Marullus infestus, Brixiensis editio infensius, Avantius infensus. INFESTUS propterea praeser , quod Lucretius hoc vocabulo saepe usus est, infensum Rutem numquam dixit versum proximum Nonius p. 457, 1 totum apponit, Isidorus orig. II, 2, dimidiatum 1038. VI TIAM CUM UNT . Ita quadratus oblongus et olim impressi Via iam Marullus Viae ETIAM .
1039. LITUUM PROPORRO GENUS ALIS OMNE VIDE.
Mus . Apud Nonium p. 74, 18 Tum porro genus Omne idem . recte Marullus Alituum PORRO genus hoc malo quam Al tuum propore alia genus, quia pro porro, ut dixi ad Versum 3li, ceteris locis alia significatione positum est. 1040. A PINNIM Oblongus et Nonius a pennis in I, 834 pinnarum Oblongus, quadratus pennarum ceteris locis codices nostri in formam alterutram consentiunt.1048. UTILITAS, ET UNDE . 1049. FACERE UT SCIRET
179쪽
iri,Mouu VIDERET. Marullus unde narta notitres est LITILITAT Is tum Avantius optime, sed ipse non intellegens et ab alio furatus, qui militas etiam male scripsisset dedit enim utilitatis etiam unde), unde data est huic prima potestasQuid vellet facere ut sc IRENT ansmoque VIDERENT scilicet potestas faciundi ut scirent quid vellet ceterum posita hoc versu iterum usus est in hoc libro 183, sed oratione aliter structa, Notities hominum dis unde est insita primum, Quidue sentiacere ut scirent animoque viderent ita in I, 200 est Quaerentesque viam circum versantur et ignis Semina convolvunt: at in , 520 ignes sive ignia accusandi casu , Quaerentesque viam circum versantur et ignes Pass- per caeli volvunt immania templa idem observare licet in versu 211 et 21 libri primi, si conserantur cum 210 et 11 quinti.
1052. NE RATIONE DOCERE ULLA SUADERE QUEAURDE QUID SIT OPUS FACTO . FACILE SI NEQUE ENIM
PATERENTUR Brixiensis editor URDIs tum Marullus facι-les neque enim paterentur . sed ambinus recte sensit, si haec ad Non poterat, quod praecessit, reserrentur, scribendum esse Quid facto esset opus at idem si animadvertisset poetas vetustos ante Catullum neque aliis Vocabulis non subiunxisse, facile intellegere potuit quod ceteros fugisse non miror, legendum esse Neo ratione docere ulla suadereque ur-dis Quid sit opus facto FACILEST.
1055 Ioc Is INAUDITOM SONITU SUB TUNDER Or- rector oblongi SONITUS OBTUNDERE. 1058. VARIAM REM VOCE NOTARET Bentleius VARIA
eui Waheseidus obloquitur, me iudice absurde, Forbigero
recte. 1062. QUIPPE ETENIM LICET IN REBUS COGNOSCERE APERTI A. Verum est quod Gilanius in quibusdam codicibus esse dicit, licet Im Lambinus sine auctore id licet
rebus.1063. UM PRIMUM MAGNA MOLOSSUM MOLLIA RICTA
PREMuNT. Apud Nonium p. 221, 18 tremunt Marullus FREMUNT. sed magna mollia ricta sine ulla vi dicuntur nimis incondite Daptius est INMANE Mollia ricta fremunt.1065 LONGE ALIA ONITU RABIE STRICTA MINATUR
Itali et Marullus Longe LI s mitti deinde iidem rabies districta mina tur, quod rei contrarium est multo melius
Naugerius rabia, tracta Aantur et MINANTUR quidem sine dubitatione scribendum est, ut ad piata, hoc est ora sive labia canum, reseratur: sed ea ut nudatis dentibus distrahi ac distorqueri possunt dici, ita non minus retrahi et restringi; ut litterulas elapsas revocare liceat ita raos REATRICTA minantur quod Vero Plautus dentes restringi dixit, per insitam praepositioni ambiguitatem efficitur re tr&ystur enim tam quod nudatur quam quod retrahitur. 1067. AT A Tu Los. Immo Ε pergit enim iisdem canibus alios atque alios vocum sonos adscribere paulo post versu 1083 recte scriptum est M.
1068 Au UBI EO LACTANT PEDIBUS MORSUQUE POTENTES SUSPENSIS TENEROS IMITANTUR DENTIBUS
AAusTU . Oblongus mistantur, quadratus austus in ceteris lactant et morsu potentes inepte tuetur aheseidus recte IACTANT Naugerius, morsuque PETENTE Itali et olim impressi in versu altero recte anaquil Faber animadvertit canes, cum se catulos et hausturos fingant, non teneros haustus imitari, sed verosa non tamen, quod ille voluit veros haustus scribendum est , sed Suspenso teneros MINITANTUR dentibus auctius.1070. GANNITU Voc Is . Si quadratus et Nonius p. 450, ' cannitu oblongus et olim impressi, canni Nonius p. 17, 1
1071. EsERTIBUS UBANTUR . Nonius p. 80, 31 DE-sERTI BAUBANTUR. idem omnes pro aut cum . 1072 FLORANTIM FUGIUNT . Corrector oblongi Lo-
1076. ET FREMITUM PATULI RUB NARIBUS EDIT AD
ARMA . Hoc turpe et obscenum dicendi genus nam ad arma intellegi debet ad Venerem Forbigero nihil habere videtur in quo possimus offendere . Marullus et aheseidus , hoo Versu post Et cum sic alias concussis artubus hians colloeato, equum in bellum proruere gestientem elatis naribus nullum alium nisi vulgarem hinnitum edere laciunt tamne difficile sui videre hi tria membra orationis esse debere, ut tria hinnitus genera significarentura Creechius in paraphrasi recte vel eum scilicet scribendum est Effremitum patulis UBI nartibus erit ad arma In III, 798 quadratus corpus sub intersit,
pro tibi. 1077. ONOUsAI ARTIBU . Itali et impressi artubus,
180쪽
quod membranae exhibent in I, 260 , 7 620 644 iv, 632. Maurus de orthographia p. 225 Artibus autem et intubus.
quidam variaverunt, et per i quidem datis et ablatino plurali scribi putaveru=ι quotiens ab arte descenderet, ut sit ars artis a tibus, artubus autem per u quotiens ab eo quod esset artus . unde apudLucretium I, 260 legunt hinc nova proles Artubus infirmis teneras lasciva per herbas . ipse Scaurus mavult scribi artibus, neque aliter Velius Longus p. 2229 , ubi est arcus pro artus.1082. et ouo M DE VICTU CERTANT REDATAQUE RE PUGNANT. Oblongus quom eiusdem corrector cum quadratus quo A. deinde quadratus cernant tum quod Avantius dedit egregium est, PRAEDAEQUE repugnant, Velut anguie loci corrector oblongi, Itali, Marullus, Lambinus, ceteri, praedaque, Surde. 1084. CORNIcUM ET SAEOLA VETUATA CORBORUMQUE GREGIA. Et deleverunt Itali et Marullus : Naugerius et . tum oblongus grecis eius corrector GREGES. 1087. ARII AENA Us Corrector oblongi VARII 1088. MULTA TAMEN cum inis . Itali et Marullus
1090. ALIA RE Voc E. Itali et impressi Es 1091-1160 ILLu IN HI RE Bus . In huius libri prohoemio poeta, ubi singulas partes promittit 7 a loquella ad metum deorum transit, quae quodam naturali vinculo inter se coniuncta sunt hic vero admodum mire his interiecta est primum origo ignis, quem iam supra 1011 paratum suisse dixerat, ut quaerendum sit cur unde is ortus fuerit non ante linguae sonos et rerum Vocabula exposuerit tum porro agit de regibus, de populari imperio, de magistratibus et iure; post quae longo intervallo 1361 sationem et culturam terrae commemorat, et postremo 1440 turres et agros divisos, cum 1108 andudum reges sibi arces condidisse et terram divisisse dixisset haec qui recte consideraverit, de hac tota carminis parte concedet, eam non posse a poeta eodem tempore compositam esse quo cetera scripserit. 1093. DIDITUR ARDOR . Si oblongus quadratus do
Ris. Apud Nonium p. 506, 15 Multa vidimus est plaga are.
quorum hoc postremum paulo rectius est quam vaporis debet enim esse cum caeli donavit playa APORE , scilicet illas multas res . ita in II, 73 augmine donat, et in hoo libro 1215 divinitus aeterna donata salute . nam caeli plagam , id est sulmen pueriliter enim errant Creechius et Elchstadius, qui regionem caeli intellegunt), hominibus vapores donare absurdum est hoc unus omnium aheseidus sensit si tamen sensit), qui Voluit oravit, sine causa Forbigero iudice sed
idem inesseidus, quippe Latinae linguae ignarus, multa summo insita sic libri et Nonius recte dici defendit esse
enim conspersa seminibus flammarum . hunc quoque inscitia vincere non rustra adnisus rellius, ea quae ammis caelestibus λssta vigeant, dixit esse quibus insita sint, in quibus abscondantur semina flammarum caelestium, aetheris scit particulae ' caeteri cum Marullo incita id est pulsa et commota; quod neque ipsum rei convenit, neque Cree-chius recte interpretatur accensa . Scribendum est caelest bus INLITA Fammo, id est adspersa et contacta. 1096. UT RAMos A TAMEN Marullus ET . supra 768 Et tamen ipsa suo si fulgit una nitore.
1097. Es TUA IN RAMO INCUMBENS ARDORIS AR-
non Itali et olim impressi EsTUAT et ARBORI , sed iidem ardor. 1099. MIOAT INTER DUM. Marullus T micat.1101. IGNE Corrector oblongi IGNEM.1102. INDE IBUM QUOQ; UERE. Quadratus Og uere. eodem errore supra 1071 in archetypo sui aut esse visum est DESERTIB.AUBANTUR , unde natum est in nostris deserti saubantur, item in VI, 1240 POENIB.AT , in I, 6904Q.NEM pro IGNEM.
in I, 53 quadratus multosq.uelacus idem in V, 654 Autque via pro Aut quia e contrario quamquidemus in II, 6 et quamque demus I, 562, quadratus I, 7 18 affracsibaequor, VI, 592 frigus-quvosque, uterque IV, 351 Obsiditquci. 1105 INQUE DIE MAGI INVICTUM . Optime augerius magis Pu tum. λο tum igitur, quem ex incultu fingunt, relinquamus Forbigero eiusque auctori quem non novi dixi de hoc vocabulorum genere ad librum I, 455.
fieldus per ignem ad alias atque alias res noVis experimentis indies admotum'. egregie vero per ignem Condere coeperunt