장음표시 사용
151쪽
gura, eondidit. Equidem iam diu in solanicorum votis erat, genuinam, aut saltem absolutiorem, nec tam facile in posterum disturbandam, aut euertendam mus. corum methodum, a capsula duci posse. Sic etenim Hallerus in Bolanicis opusculis anno I 749 editis Ioquitur. Quae series est denticulorum siue flamentorum ,,pectinis instar in plerisque muscis capsularibus eX ipso ambitu capsulae, qua ope seculum applicatum fuit, prodeuntium introrsum, hi integro operculo conuoluti in ,,speciem tumentis annuli exprimunt coronam seminis; operculo delapso vel εx anduntur instar ciliorum , vel protenduntUr in rectum, breuiores plerumque, se alias praelongi. In quibusdam etiam desiderari videntur, unde aliquis nascetue index distinctionis muscorum. - ,, Pars exterius capsulae orificium claudens, quae ,,matura iam planta abscedit, operculum nempe, aut plenum est, aut mammosum. Daut conicum, quod frequens, aut falcatum, aut obtusum, qui alter sons diuisio Mnis in muscis. Adde ramenta quaedam spermati analoga, quae in summis rosulis, cauliculorum non florigerorum reperiuntur. Ab hisce classis muscorum Mniis ana-Moga nonne nascetur Τ In litteris ad Schreherum sub finem anni 1767 datis Linnaeus idem desiderium manifestat, nempe muscorum methodum a Dilleniana diversam e capsulae consideratione inueniri posse. ASi methodus ista , ait celeberri- us Eques, difficilior est pro tyrone, tamen multa iis qui genera naturalia in-Quirunt contribuit; optarem profecto animitus, ut viderem plerOSque muscos hac methodo propositos. Nec minus Schreherus illis particulis, quae capsulaeos cingunt, inuestigandis summo studio incubuit, ut ex ipsius verbis in Dissertatione de Phaseo affatim liquet. MVasculi osculum, inquit, Operitur Operculo conuexo cilia occultante demum deciduo cuius apici insidet membrana tenuis , conica. in Iongitudinem fissa, ea intra dicta, quaa a maturo capitulo demum decutitur. Haec in plerisque muscis obseruantur. Sunt vero et species, ubi aut cilia, aut fimbriae, aut amhae partes desiderantur. Sunt, quae dentibus pauciS triangularibus, a que aliae, quae dentibus praelongis parallelis setaceis instruuntur. Fimbriae in quihusdam in formam spiralem post operculi casum contortae apparent; eorum Ioco in aliis membrana plana est. Calyptra ut plurimum nuda in quibusdam villo denso
externe vestitur etc. ' Haec omnia autem opportunum species in genera bonis constantibus ciue notis distincta congregandi modum hincque methodum naturae nu- tui conuenientiorem subministrare, vir celeberrimus eodem in loco pronunciat.
Imo in suis Plantarum Generibus p. 749. D muscorum dispositionem Hed igianaae
non adsimilem iam ante plures annos tentavisse affirmat. Haec vero usque ad Heri vigium pia tantum fuere desideria. Fatendum tamen paulo ante qUam magnus ille naturae Mystes sua genera euulgasset, Exhartum nonnulla eamdem ad no
152쪽
et Pottiam proposuisse. At Hed igius prima huius methodi nunc exponendas fundamenta posuerat, et eX eius scriptis nouum illud lumen exortum erat. Maximi in Hed vigiana methodo momenti peristoma declaratur, 'quatenus nimirum illud vel nullum est, vel nudum, vel corpusculis illud ambientibus cinetum seu eritiratum. Hinc nobis prima muscorum diuisio oritur. Alteras pamtes in ea methodo ad genera constituenda flos masculus obtinet, prout ille gemmiformis, capituli ormis, clauaesormis, vel discisormis inuenitur, et caulis apicem aut latera, in eadem stirpe coniunctim aut seorsim cum foemina aut indistineta occupat. Subdiuisiones igitur marium consormatio, locus, et ratio ad foeminam suh- ministrant. At in prima ela Oe nempe peristomate nullo, cum masculi flores e terna forma parum inter se discrepent, subdiuisiones Iocum non obtinent unumque tantum militat genus. In secunda vero e marium consideratione genera plura commode oriuntur. In tertia tandem ipsum peristoma iam duas praecipuas sub diuisiones nobis praebet, prout illud simplex est seu corpusculorum unica serie cinctum, aut compositum seu tali serie duplici obvallatum. Prioris sub diuisionis genera cum Peristomatis dentium numerus, sorma, directio, tum marium conformatio et florescentia praebent. In po steriore autem, praeter caracteres ex iisdem partibus desumptos, alios non minoris momenti peristomatis interioris consideratio suppeditat, prout illud ciliatum, aut membranaceum membrana in processus uniformes vel difformes producta, aut tandem reticulatum inuenitur. Haec omnia e tabula Syn-
optica, quam hic sistimus, clariora fient.
MUSCI INSTRUCTI CAPSULIS CALYPTRATIS ET OPERCULATIS. I. Peri stomat e nulls.
153쪽
I. ORDINE SIMPLICI.A. Peristomate Uentato.
- - sedecim' angustis erectis flore masculo gemmiformi latiusculis reflexilibus; ssore masculo gemmiformi. latiusculis reflexilibus; flore mas- DIO capituliformi. triginta et duobus
Iongiusculis erectis flore gemmi-l formi --- O Dentibus bifidis sedecim. l breuiusculis inflexis siore gemmiformi breuioribus inflexis siore capituli. formi Tetraphin Splachnum. .
Dieranum. B. Perinomate ciliato.
Μaseulo flore gemmiformi capituliformia. O R
I. a Peristomatis externi dentibus sedecim apice liberis. DINE DUPLI
Peristomatis interni ciliis hasi non cohaerentibus Peristomatis interni aliis hali membrana cohaerentibus uniformibus Peristomatis interni ciliis basi membrana cohaerentibus difformibus, flore masculo gemmiformi Peristomatis interni ciliis basi membrana cohaerentibus difformibus, flore masculo capituli formi Peristomatis interni ciliis etc. flore masculo disciformi
b) Peristomatis externi dentibus apice cohaerentibus
154쪽
B. Perotomate dentato membranacea.
Dentibus aeuminatis flore hermaphrodito - . Dentibus truncatis fiore masculo discisormi
C. Peristomate dentato . reticulato.
Flore maseulo gemmiformi Flore masculo disciformi vel hermaphrodito Tebera. Buxbautura. Rutinalis. Meesa. Talibus caracteribus distinguuntur Hedwigii genera; eius autem generitas desinitiones hic praetermisi, quia in altera eius operis parte aut Prorsus intactae aut
Ieuiter tantum immutatae inuenientur. Haec est Hedwigiana methodus, qua nihil pulchrius unquam in re herbaria ex-Ιtitit, cuiuSque ope muscorum inuestigatio ad Hed vigii tempora summopere ardua et ingrata, si non omni difficultato soluta, multo tamen facilior euasit, ita ut unicuique, in arte Obseruandi non prorsus rudi, aditus ad haec naturae penetralia nunc liberior pateat. Generum multiplicatione imprimis et tyronibus et scientiae optime consultum est. Species in aliquot generibus Ex: gr: Hypno, Bryo, adeo accumulatae erant, ut Monmisi magno labore extricari possent et saepe in eis determinandis frustra desudandum esset. At pro nouem Linnaei generibus viginti Et quinque ab Hedwigio nobis tradi tis specierum copia in singulo genere multum diminuta est. Quin et generum numexus recentioribus auctoris nostri obseruationibus ad triginta et tria creuit. Nempe in praestantissimo opera, quod sub hoc titulo: Descriptio et adumbratio si pium cryptogamarum quotannis fasciculatim in lucem prodit, quodque cum magna copia nouorum muscorum, quoS descripsit, aut iam cognitorum, quos illustrauit, tum ic num elegantia ac fidelitate omniumque stirpis partium accuratissima analysi caetera eius cemodi opera ita antecellit, ut nullo alio muscorum cognitio tantopere promota fuerit, non tantum genera nonnulla ex: gr: Splachnum castigauit, sed octo nouae ondidit, Pterigynandrum, Oct0blepharum, Sisaretiam, Di modon, Orthotr chum, Bartrainiam, Pohliam et Timmiam, quae infra in suo loco inter alia genera reposita caracteribusque suis insignita reperientur. Totum Videtriarers P aureo Syston. P. XIII. Vol I. M. 58 - 69 ubi haec prima et postea
multum emendata Hedinigii methodus multo studio et claritate eaeposita repe itur.
155쪽
Τotum postea suum de muscorum generatione systema Ued vigius, in sua Theoria generationis et fructificati0uis plantarum Linnaei cryptogamicarum, quamuis breuius, non minus tamen accurate dilucideque expedivit. Nempe scientiarum Aeademia Petropolitana e florescentia propagationeque filicum, muscorum etc. malius eognitis usus plurimos oriri posse perspicienS, hanc quaestionem respondendam pro anno II 83 proposuit: cuae fini parteS genitaleS cryyt0gamorum, modtis foe. eundationis et femina ; itemque an analogae flut in Omnibus, quae ad hunc ordinem hucusque fuerunt relatae' Quod problema, tot magni S naturae scrutatoribus inso- IubiIe visum, Hed wigius e propriis obseruationibus et experimentis solita sua sagaei- late et quantum hac nondum adulta scientiae aetate fieri potest, soluit. Eius dissertatio, quae proposito praemio ornata et Petropol tanae Academiae typis ea ita fuit,
quaeque omnium plantarum cryptogamarum theoriam sistit naturaeque interna penatralia recludit, triginta et leptem iconibus illustratur, quibus vix quicquam pulchrius cerni potest. Quod ad istam HedwIgii muscorum Dondosorum theoriam methodumque.
hac hasi superstructam.attinet, a viris plurimis acriter impugnata est, et sane vitia sua, ut omnia mentis hui ranae opera, habet. Fatendum, inuestiga ionem, ad genus plantae hac methodo eruendum, necessariam, summopere arduam esse, et sine vitrorum multum augentium ope vix instituendam. Equidem peristomata simplicia nudo oculo inuestigare eorumque dentium numerum assequi plerumque possumus; at in coinpositis, .peristomatis interni nunc ciliati, nunc e membrana producti, nunc reticulati structuram quis inermibus aut tantum leuiter armatis oculis deprehendere vale.
hiit Quid si a fructu ad flores ipsos deuenimus multo maior difficultas euadit. Hi
etenim tam foeminei quam masculi, nisi forte disci formas et capituli formes aliquot excipias, adeo minuti sunt moduli, ut nudis oculis sese spectandos nullatenus praebeant, nedum genitalia iis inclusa et micro scopio solari tantum expiscanda discerni possint. Apparatus igitur, nec unicuique ob praetium facile comparandas neo omnibus horis adhibendus ad genus eruendum plerumque requiritur. Hoc autem Hed -wigianae methodo, si modo pro naturali eam habueris nullo modo vitio verti deinhet ; quandoquidem methodum naturalem obseruationibus vel in minutissimis partihus institutis, dum modo caracteres constantes nobis praebeant, sine respectu ad organorum nostrorum imbecillitatem, niti par est. Non ita de mere artificiali methodo. Maius autem praecipuuinque huius methodi vitium in ipsa inconstantiaearacterum, qui ad genera constituenda e foris masculi sorma sexusque ratione deducuntur, iacet. Peristoma quidem magna formae et numeri constantia gaudet, ita
156쪽
vt inter plures mille capsulas a me cum nudis oculis tum vitrorum augentium ope inuestigatas nullam a generico caractere aberrationem in eo inuenerim, quod Hadis wigius etiam obseruauit. Sic et in euidentioris fabricae stirpibus capsulae valvarum et Ioeulorum numerus in iisdem speciebus fere semper id Em inuenitur, Cum caetora a fructificationis partes praesertim petata et stamina pro soli uberioris macrioris uaconditione aliisque circumstantiis numerum augeant vel minuant. Pari s rct rationain muscis caracteres e floriS ma Sculi discum, gemmam, Clauam, Capitulumve.aemulantis forma deducti absoluti prorsusque certi non sunt; nam neque omnes, quas iam asculis floribus deprehendimus formae ad quatuor illas reduci possunt , neque
in iisdem generibus et speciebus semper Eaedem inueniuntur. Hanc distinctionem igitur ipsa natura negleXisse videtur, qua tamen cognitionis muscorum difficultas haud parum , ne dicam praeter necessitatem, augetur. At multo maior adhuc in muscis sexus inconstantia. Vix inter eos unicum datur genus, in quo una pluresue species a norma non recedant; quin et eaedem species aliquando omnes sexus ratio. nes nobis ostendunt, cum nunc in Onoicae vel dioicae, nunc hermaphroditae reperiantur. Harum anomaliarum exempla in meis generum desinitionibus infra adduxi. Iam diu quidam sagacissimi Botanici animaduertorant, classium cliuisionis sundamenta generumque Caracteres a seXus coniunctis discretisve sedibus desuinptos mullatenus ex instituto naturae esse, cum plantae non paucae, quae apud nos hermaphroditae sunt in zonis calidioribus, ex Adansonii aliorumque obseruationibus, di oleae vel polygamae reperiantur. Hinc classes Linneanae e sexus diuersa ratione iis promptae a recentioribus iure sublatae sunt. Vix tamen muscorum methodus caraeteribus illis tametsi inconstantibus carere poterie, quos si demas et solum peris oma in generibus condendis admittere velis, illa iusto pauciora euadent, et in
At si in usum tyronum methodus artificialis condenda esset, quae paucis earaothribus sed constantibus adhibitis illos ad muscorum eognitionem absque hoc vitrorum augentium apparatu et certo tamen itinere deductura esset, haec forte sequenti ratione instituenda foret. Cum foemineus flos in speciebus iisdem muscorum semper I
teralis aut semper terminalis inuenitur, et in perpaucis tantum, ut in Sphagno palustri, Phasco' Phascorum multorum flos masculus nec gemmiformis nee capitulisormis vere dici
157쪽
Phaseo nitἰdo ete. nunc e caulis apice nunc e Iateribus sub apicem prorumpit; cum praeterea huius in tr co sedes e loco, quem pedunculuS occupat, semper optime dignoscitur primaria muscorum diuisio hinc desumi posset; subdiuisiones autem geonerumque caracteres Peristoma, capsula, calypiraue praeberent fere sequenti modo:
MUSCI FRONDOSI. I. Flore so emine o in trunco. V ami Su e ter mina li.
ca Dentibus integris solitariis quatuor - - Tetraphis. - - Octoblepharunt. V angustis erectiusculis, calyptra campanulata - Leersa. angustis erectiusculis, calyptra cuculiformi - SBarzia. Leerfla lanceola ta Hedae. angustis reflexilibus in Grimmia. . cuspidato conniventibus Irissipa. sedecim vel pluribus capillaribus su-niculi instar contortis . Tortula.
triginta et duobus. - Polytrichum. dentium
Leersam lanceolatam H. a congsribus separare sustinui, quae calyptra campanulam et vaginula ab Oinniba aliis muscis longe recedunt; et nomine Sisarziae instruxi, eum genus ita ab Hed vigio nuncupatum sub Didymodo militet in hac nostra methodo , et tamen Celeb. Swarzium honore debito priuare noluerim.
158쪽
b Dentibus integris geminatis cc Dentibus fissis sedecimi dentium paribus octo, thel ea apophylata - Θlaehnutu.l dentium parthus octo vel sedecim , theca sine apophysi - Didyntodon. sub quo Martia II. C lingaribus ad hasim usqua
latiori hus inflexis circiteri ad medium usque bifidis. Dicrarium.
4. PERISΤOMATE FIGURATO COMPOSITO.
Peristomatis externi dentibus sedecim reflexilibus apice liberis ; in. terni ciliis sedecim uniformibus - - Orthotrichum. Peristomatis externi dentibus sedecim acutis apice liberis; interniciliis e membrana plurimis dissoribus - Bryum.
Peristomatis externi dentibus sedecim apice cohaerentibus; internis ciliis sedecim e membrana planis - - Melaeutera. Peristomatis externi dentibus sedecim acuminatis; interno e membrana carinata apice ciliato, ciliis difIormibus - Tebera. sub qua Bartra. miae nonnullae Peristomatis Externi dentibus sedecim acuminatis; interno e membrana carinata apice irregulariter lacinulata - Bartramia. Peristomatis externi dentibus sedecim acutis; interni e membrana spice denticulata denticulis sedecim - - Politia. Paristomatis externi dentibus sedecim truncatis; interno e membrana plica a - - ΒΗxbavinia. Peristomatis externi dentibus sedecim breuibus obtusis; interno emsembrana reliculata - messa. Peristomatis externi dentibus sedecim longioribus subulatis; interno e membrana reticulata - - He uis.
159쪽
J I. Flore foemineo in trunco ramisNe laserati.
1. PERISTOMATE FIGURATO SIMPLICI. Dentibus sedecinx
Peristomatis externi dentibus sedecim acutis; interni ciliis totidem uniformibus - - - - Nec erit. Peristomatis eκterni dentibus sedecim acutis; interni ciliis e membrana pluribus conformibus - Les ia. Peristomatis externi dentibus sedecim acutis; interni ciliis e mem. brana plurimis dissormibus - Hypnum. Pqristomatis externi dentibus sedecim subulatis; interno e membrana reticulata - Fontinalis.
III. Flore foemineo laterali et terminali.
Hae methodo, quae Hed igiana genera paucis tantum exceptis intemerata seruat, muscorum studium eo vagis leuaretur, quod numquam fere ad genus eruen in m vitris augentibus egeretur. Equidem Fgdentes frondiformes et Fontinales, ') genera, ut videtur naturalia, ibi discerptas inuenies; at quae methodus hoo vitio caret 3 Quod ad Bryum, Muiumque p'rtinet, hic in unum genus conflata ipsius Hodiuigii assensus mihi adstipulatur, nam e summi viri epistola certior factus Ium, illa genera nullatenus separanda esse, quandoquidem caracterea quorum ope hucusque distinguebantur natura plerumque negligat, Quae suerit Heddigianorum Iahorum existimatio, eiusque methodi in orihe erudito sata nunc pauciS eXpediamuε.
. Mag ' De Fontinαlis minoris peristomate vita quicquam certi dici potest. Nam cum rarissime cum fructu reperiatur, eius peristomatis ad Hedwigii normam inuestigandi nulli recentiorum, quod sciam, copia fuit.
160쪽
r. I. Μagni nominis in Germania Bolanici, Leγserus, Bothius, Baumgarte-SgcTATo- nus, Timmius, Wi Iden OWius, eiuS methodum Linneanae omnino substituendam λβ. existimantes eam adoptauerunt integramque reliquerunt, nisi Timmium excipias, qui nonnulla immutauit, eX: gr: Tortulam muralem B inter Barbulas recepit, et alia levioris momenti. Wil denowius autem in Flora Bero linensi muscorum definitiones specificas nouas condidit nonnullisque Obseruationibus adiectis horum stirpium cognitionem promouit. Nec minora erga muscologiam Schraderi moritasvers, qui ad Hed wigii normam specierum nonnullarum a se detectarum accuratissimam analysin instituit, summique viri vestigiis proxime incessit.
2. 2. Alii non minus celebres Bolanici Hedwigiana genera in Linneanorum EMENDA- locum admittere non dubitauerunt, nonnullis tamen suppressis, illis praecipue, TQ quae organorum masculorum clistributione in flores gemmaceos, capituli formes, discol deos, in eadem cum foeminis vel distincta planta, nituntur, nomini husque non omnibus assumtis. Inter illos Hedwigianae methodi immutatores, an dicam castigatores, primum obtinet locum Schreherus. In suis Plantarum Generibus anno II 89 et I 79Ι editis, Hed vigiana genera omnia ad viginti et quinque reduxit, Hedrouisi sub Symnostomo, Maraia sub Didymodo, Fisi dente sub Dierano , Neusta sub Griminia, Muis Neberaque sub Bryo relatis. Praeterea noua aliquot generum nomina Encalyptam pro Leersia, mei fiam pro Orthotrieho; --
Mariam tandem in locum Κoelveuterae effinxit. Characteres autem suos genericos non e peristomii structura iasitum, sed e capsula a forma, rarius e calyptrae figurae superficieque nunc glabra nunc pilosa desumpsit; nec caracteres e masculo flore deductos omnino neglexit, quamuis illos incertos et insufficientes declarauerit. Methodo, quam supra proposuimus, ista Schreberiana proaime accedit. Hedwigiana genera eodem sere modo castigauit, aut potius disturbauit S clarankius in Flora Bauarioss. Hic etiam noua nomina in magnum scientiae detrimentum tanta nominum diuersitate labefactae inuenies. Sic Dierant m et RF- dentem Hed igit in F cinam, Tortulam Barbulamque in Miltiam immutatas videbis. Quin et variegatam specierum cohortem sub eodem genere militantem miraberis. Nam ut Brya Agniaque exemplo ex Halteri Weberique auctoritate forsitan, tuendo Hypnis associata taceam, quis Hypnum serpens inter Gymn Uma Nec eram Fen Natam lati Teqsia, Hypnum repens Pollichii sub Iricho'omo, Mnium ligulatum sub Polytricho , vul. Prim. f. Saliab. p. a U. quaereret y Sane