장음표시 사용
431쪽
sed eo magis acrem Inritat virtutem animi confringere ut arcta Naturae primus Portarii claustra cuperet. Licet Priscianus libro . x. cupiret legat, cui Do accedo. In exemplaribus enim manu scriptis cuperet legi, non
cupiret. Et illud lib. v. Nec iacere in dia manus uia qua munita fidei.
Su Net quaedam uitia in heroo p rq cipue uitanda . Primum indocta quaedam,& ridicula asse istacio, ut semini quinaria caesura sit limilis Extremae syllabae uersus,autialterius uersus caesurae,& simul extremitas metri,
alterius metri extremitati, aut alia id genus ridicula obseruatio poetarum, inculti , ac ineruditi saeculi, quos uersus leoninos appellant, quales hi sunt, Pergama flere uolo fato Danaum data solo Solo capta dolo, capta redacta solo . Ex Helicone sona, quae prima tenes He Iicona, Et metra me dona promere pollet bona. . atem hi magis etiam ridiculi,& indoctiores , Chartula nostra tibi mittit Rainal de salutes , Plura uidebis ibi, nisi tu mea dona refutes. Huiu modi igitur ne ioco quidem censeo coPonendos versus, sed imitandos esse bonos poetas, ac in primis virgilium . inuenies tamen semi quinariam caesuram frequenter quidem fini in heroo respondere, sed frequentius in pentametro elego tunc, cum substanti uis propria redduntur epitheta, ut Primus Idumaeas referalibi Mantua palmas . Et, Mantua vae miserq nimium vicina Cremonae,s Et, Acrisionaeis Danae fundasse colonis . Item
Hellespontiaci seruet tutela Priapi. Item Iulius a magno demiis uia nomen I ulo . ubi aduerte praeponi adiecti uri, qui substantivum idq. frequentissimum esse. sic in elegis , O utinam tunc cum Lacedaemona classe petebat, Obrutus
432쪽
Obrutus insanis en et adulter aquis. et Non ego deserto iacuissem frigida lecto, Nec quaererer tardos ire relicta dies. Nec mihi quaerenti spatiosam fallere noctem, Laxaret viduas pendula tela manus. Inuenies etiam, sed rariuS, Praeponi substantivum, ut, Reiice, ne maculi, infuscet uellera Pullis. Item, Coniugis,ora modis attollenS pallida miris. Redduntur quidem epitheta substanti uis, ut dixi.qui id quoque affectauerit, non laudabitur. Praeterea videndu est, ut Quinctiliani utar verbis,ne syllaba uerbi prioris vltima, sit prima seqdentis, Id, ne quis praeci .pi miretur,Ciceroni in epistolis excidit, Res mihi in uisae visae sunt, Brute. & in carmine, O sortunatam natam me consule Romam . . Hoclidem carmen & Iuuenalis recitat, inde subiugit, Antoni gladios potuit contemnere, si sic Omnia dixisset. Ridenda poemata malo, Quam te conspicuae diuina Philippica tam t. Cauedum est etia, ne in principio praeter decorem elati,& tumidi uideamur,& ut ait Flaccus , Nec sic incipies, ut scriptorCyclitus olim . . . Fortunam Priami cantabo, & nobile bellum. ita uid dignum tanto feret hic promissor hiatu pili,
Parturient montes,nascetur ridiculus mus .
Potuissem & alia multa dicere, quae fugere, quaeq. sequi & facere oporteat componendis carminibus, sed, cum non est et octu, praetermisi. Quaobrem admoneo studiosos, ut quq de arre poetica scripsit Horat. studiose legant, tu optima quaeque de ea ipsa arte praecepta:
Pentametrum elegum heroo ita adnectitur, ut uix unquam separatum inuenias. Constat autem ex quinque pedibus, unde & nomen ei inditum est. Diuiditur in duo commata. Primum comma co stat . indifferen-
433쪽
DE METRIS. Eetipue scribantur uersibus. procedente deinde tempor . aliae quoque res eo uersu scribi coeperiat, hinc H orat Uerlibus impariter iunctis querimonia primum, Post etiam inclusa est uoti lententia compos . De inuetione aute clegi uersus, Ide Horat. sic dicit. Qu is tamen exiguos elegos emiserit auctor, Grammatici certant,& adhuc sub iudice lis est.
TERENTIANvS DE PENTAMETRO VER sv
Penta metrum dubitant, quis primis finxerit auctor. Quidam non dubitant dicere Callinoum . Hexametro cum quinque pedum subiungitur iste. Paritas Heroi dupliciter recipit. Quas penthemimeres possit disiungere forma, Has siquis geminet, penta metrum faciet. Sed refert duo sint, an dactylus unus in illa: Cum duo sunt, eadem bis repeti poterit. Subiungam exemplum, quo fiat planius illud. Desine ma nati os, desine masnali os . Dactylus ut duplex, non bis sententia currat, Desine ma nati os Musare ferreio cos. Hoc nec praepositum peccat,nec parte sequenti, Talis utrique loco conuenit una tome . Si primo spondeus erit, tum dactylus alter,
Stabit, comma prius non poterit repeti . Talis erit uersus haec portio, quam modo tracto, Postquam resasi aD claudicat ut repetaS.
Vt stet comma sequens,bis dactylus adsit oportet. Postquam resasi as, desine ma nati os, Dactylus in primo positus, spondeus adhaerens, Non oberit primis, officiet reliquis. Exemplum ponam, parti quod congruat isti, Musa mi-oo hi caus, of - discrepat hoc iter i. Dactylus ergo duplex redeat mihi parte sequenti, Musa mini caussas, desine mae nati os . Spondeum duplicem, quae Pars prior eli, bene sumet, Peccat enim tantum pulteriore tonae. Cc Spon-
434쪽
Spondeos ante ergo dabis, Pars cetera curret. i o sor tuna ti. desina menali Os , Pars prior ergo pedum admittet quecunque duoruDactylus in reliqua bis rQPeliandus erit.
Scandunt Penta metita, duo sint qua ii comata, quida Vt pedibus binis semipedes superent. Hos sibi coniuncto, spondeum reddere quinctum, Postquam res asi , desinci mae nati Gs. At quidam in medio spondeum rEddero malunt, Semipedem & primum cum capite alterius Iungunt, dactylico quae fit de conmaa tectonna et Inde duas promptum est sic remanet re breue s His longam adnectunt, qua dactylus incipit alter
Cernis & hinc at ias tot remanere bre Uras . Has ad lemipedem iungunt in fine rei,cium . vltima nec refert longa sit, an ne bretiis . Sic spondeus erit medius,duo Post anapaesti . Postquam res abie, desini magnali Os accirco primo curabis commate semper ,
Ne breuis incurrens syllaba semipedi s , Spondeum medii, nequeat cora iungerQ longis , et stat talis in cipe ma nati Os .
Nam iis,quae breuis eli rungat sibi siue supremam
Hs, uel quae prima Vii,in caput hoc EtEnim En, Quia nec pro lueta vii,geminat nec confora a citreris Spondeus in inime pes, sed iambus Erit . Exemplum iccirco uocali a Parret locaui ,
Longa foret ne ii, incipe menali Is . Quidam quia gemino constat de commarci oersus
Cludere comma prius non timuere lare Di .
Ut sit pentameter tali ,qualem modo sinet OH de mihi tam gran de munus hab circi ci a tiae Aut qualis supra uersu' peccare uidetur Si fi at talis incepe ma nati os . Nam referre nihil,sit qualis syllaba sint Commatat hoc ipsum iurid habeti, iata Iunt
435쪽
Iccirco & uerbo nunquam uno cola ligari, Ut coni et parti finis utrique suus. Nam uitiosus erit lic penta meter generatus, Inter nollrdsgen ii iis ob errat e quus, Spondei duo sunt, quos dixi commate primo Posse dari et uerum syllaba, quae sequitur, Nec penthemimerem verbi cum fine relinquit, Quae data penta metris regula prima sonis , Nec post dactylico debet quae commate iungi, Este caput uersus dactylici patitur. Hoc ipsum melius mutata parte coibit, Gentilis nostros inter oberrat equuS . Tantam nostra nequit mensura ab soluere litem , Malo tamen longa cludere comma prius. Hos elegos dixere, solet quod clausula talis Tristibus, ut tradunt, aptior esse modis. oniam autem eadem fere lex est metrorum a pud Latinos, quae & apud Graecos, unde nostra fluxerunt, operaepretium uisum est, in singulis metrorum generibus , de quibus hoc tractamus libro, uersus aliquot Graecos scandere,ex bonis acceptos auctoribus.
436쪽
Ecce in primis quattuor sedibus , uel dactylus, uel spondeus indifferenter ponitur, in quineta autem semper dactylus, & in sexta spondeus, uel eius loco trochaeus. licet in quineta spodeus interdum inueniatur. Illud autem ci-oia dictum est per crimi(iny, ubi te breuis,& longa pro una longa . sic Virgilius posuit, Solio cum I uppiter aureo, ubi reo breuib, &longa pro una longa.
437쪽
& eodem modo scandi, ut supralatina ostendi mii, Quare uel hinc colligere possumus a Graecis, & haec& alia fere omnia Latino S accepisse; ut mittam & pedum,& metrorum,& accidentium metris nomina uel graeca, uel a Graecis detorta, Si quisquam igitur est, qui negat, non necessarias esse graecas litteras homi nibus nostris,quam reete sentiat, breui puto cognoscet,cum uel pueris de boni Uilteri docta disputantibus,ipse interim altabit, in opo Gro ut aiunt.
Iambicus uersus, quia Graecis etri Eetriis, quod tro snmbrum habeat, a Latinis eadem ratione ternarius ruet quia e sex pedibus simplicibus constat, Senarius appellatur: suscipit in locis imparibus, id est in primo,
tertio, tuincto,pedes quinque,iambumυ- tribrachynia os Spondeum se Dactylum M Anapaestum Oo- . in paribus uero, id est in secundo, quarto, sexto, irras, iambum o - tribrachyn M M M pyrrhichium, sed hune in fine duntaxat υ υ ratione ultimae syllabar, quae in omni metro, ut supra dixi, indifferenter ponitur. Legitimus autem iambicus e talis iambis constat, ut etiam a principio,cum inuentus est. Deinde grauitatis graiatia, spondeus, & qui ex illo nascuntur, dactylus, ana paestus nothi pedes in locis tan cum imparibus recepti sunt. Vnde Terentianus, Sed quia recepit lex iambi dactylum, Spondeon, aut qui dactylo est contrarius, cratius, ut iam tenemus,impari tamen loco. De eode sic Ho Syllaba longa breui subiecta uocatur iambus
Pes citus .unde etiam trimetris accrescere iussit Nomen iambeis,cum senos redderet ictus .
Primus ad extremum similis sibi. Non ita pridem. Tardior ut paullo,grauior . ueniret ad auris, Spondeo stabi s in iura paterna recepit Commodus, & patiens, non ut a sede secunda deret, aut quarta socialiter. Ex omnibus labis taus ess
438쪽
subiunguntur hexametris illius epodi. Altera iam te
ritur bellis ciuilibus aetas, ut illud, ea o-mus6o- mnise o-xecra- ta ci M- uitaS M-. Terentianus de hoc metro partim e solis iambis, Partim etiam immisto spondeo & semel dactylo in locis imparibus.
A desto, iam beprae pes, et tui itinax viso ris .id deconcitum celer Podem Nec alterius indagens opis ueni. Sed ip se vertis, in teger 'UE ge silens, Ndsistaset te, qua lis an ici car mina Dabas ama rus ut tor , im Potens,lui. vides, ut i cta uer ba ra Pter im pdtus , Breuem que crebracon sequen dolon gula, Citii in s ub n de uotiuat ar ctius Sonum , , Sin bus. ip se sex en L ria locis manet . Et inde nomen inditum est senario. Sed ter seritur, hinc trimetrus dicitur, Scaudendo binos que Od pedes coniungimus. ut caussa cogat, non morabor edere . Nam mox poetae, ne nimis cesset breuis , Lex hcc iambi uerba pauca admitteret, Dum parua longam temper alterno gradu Vrget, nec aptis exprimi uerbis sinit Sensus,aperte dissidente regula, Spondeon,& quos iste pedes ex se creat Admiscuerunt, impari tamen loco , Pedemq. primum,tertium,quinctum quo Iuuere paullos liabis maioribus. IAt qui cothurnis regios actus leuant, Ut sermo pompae regiae capax foret 'Magis, magisque, latioribus sonis Pedes frequentant, lege seruata tamen
Dum pes secundus, quartus, & nouissimus
439쪽
Semper dicatus uni iambo seruiat .. Nam nul lus ali iis ponitur, tantum Solet Tempori bus ae quus non repelia tribrachys . In tragoediis autem uersus e solis iambis non laudatur. quare uix talem inuenias,sed semper in locis paribus ex iambo,aut tribreui: in ceteris indisserenter ex iambo spondeo, dactylo, anapaesto, tribreui. In comoediis uero in secundo loco & similibus, spondeus etiam inuenitur,nec non & dactylus,& anapaestiis, sed frequentius spondeus. Quod faciunt Comici, ut solii tam orationem imitentur. Acandamus igitur aliquot senarios uersus, primo comicos, deinde tragicos , ut quod dicimus, appareat exemplo manifestius. Ex Andria Terentii. Vos i - - stata in - - tro aufer se te ab i in te. So υ-