장음표시 사용
131쪽
subditorum mores in prauitates curua. 1 i, homicidia, & furta pubescere, efferari naturas, iustitia in infringi, nam Principes exteris ad ij cientes animum rebus, suis minus gestant idoneum, in multis connivere coguntur, alia licet honesta temporum Iatio non dictat, potentes arguere non audent, infimos tolerant, ut militiete habeant obnoxi,os; impuniti criminis dulcedo alios in nefas allicit, gliscit perfidia, consenescunt iura , d nouum ambiunt dominium , vetus incipiunt abolere, certam iacturam incerto lucro metiuintur, itaq; se terribiles caeteris praestant,
ut ludibrio suis sint, Principisq; per
sonam exuunt, ut alienam induant.
Da egregius bellator non semper Principem sonat, quem populorum moderatorem leges instituunt. Cupis adoreas E ambjs imperium 3 mancipa tenemini, ius serua, dominare in tuoS, nefarios homines extermina, & tu e fa, Die terminos immensum prolatabis. Non ne inter celebriores eminebit
Gulielmus Anglorum Rex E ad quem haec gloria perueniebat, quod puella, Fes auro onusta, incolumii eius regnuper:
132쪽
peruaderet . duo scilicet humanarum cupiditatum illices, aurum.& virginitas, in sylvis, cupiente nullo, illibatae
diuersabantur. An ne tunc temporis
A ngli sentiebant stupidi, vel torpescebant in sensibus; qui acutius , quam nunc ad rectum,& honestum vigebat longo usu perstringente iustitia, exole uera iit vitia, ota sensus bonis artibus
enutriti prauitates libare, non secus, aetvirus praetentaneam mortem praese&rens , horrescebant. Consuctudo hominum naturam ad bonum, malumq;
traducit: veneno diutius pasti nouissim me aluntur, quo saginatos nostrae et artis homines, quis in legum obseruari tiam detorquere poterit. erit mihi m amgnus Achites. Morbosa stirpe fati cui ua labe consenescunt,& infirmastas fortius impetitur. Vitia, quibus iuue nilis animus maduit, in ipso senio ro,
horantur . immortalis quippe morta, Iium animus, ita humorum motibus,
ct calori insertus est, ut quodam moedo augeri cum corpore, & deflorescebre videatur. Atactus enim, quos imprimit disciplina, ultra consuetum gli. Rupti & semel ad ulli, non reue litan vir. Paren
133쪽
i Parentes necibus, & grassationibus in . a fames , tam quam diadematos athle. i tas suspiciunt iiiij, dc ad imitationemi se acclgunt. Accolae ciuitatis cedjbus: frequenter pollutae desaeuiunt, & vel cis uilia ingenia humano sanguine semeli inebriata, ad ulteriora facinora furtit, , ct lymphantur. In mouendo intelle-s ctu nihil aequat exemplum, quod veli obfirmatas mentes in assensum suum; thahit. Videant Principes, quantum, Peccent, cum rigoris laxant habena S, i di clementiam impunitatibus obtenis, dunt. nam non inclementia modo,
, sed summa crudelitas est, illudere tu i nitiam, suae tutelae obstrictos non asse
Tere, ac malo exemplo caeteros ad sce-j lera inuitare, in quae prona est homi nins natura, ct facilius bonis moribus seue. re custoditis retinetur , qua semel laphca a legibus reuocari queat . Iste praua educationem reddunt timidam, non meliorem: cicurate belluae etiam sit mi. tius agere videantur, ad pristinam se.
ritatem inopinato recurrunt. Tantum est in teneris consueuisse naturam . . Non demutant temperiem malia ,
licet junia ita siumina se in illa exone
134쪽
rent. Idem salis, olei, & aquae pometas custodiunt , quo ea fabricatot nobilitauit s si salem iam adulta hau si sient, decretionibus, & auctario su .hij cerentur. Non igitur minimu peddunt, quia omnia bona habuerunt a Datura . Monopotapa , ex priuile gio , & honoris nomine, nobilibus ianuas claudendi potestatem facit, plebi vero ostia non permittit, hoe potissimum argumento, quod arcere latrones sibi, & iustitiae fit, non por tis r adeo in eo regno deleta est latro cinii nomenclatura, ut praefidia ad excludendos fures superuacua ducam tur . Bone Deus i quis infidelibus tam
tam indidit fidem 3 iustitia reur ista in xanta gentis perfidia non stin qua quia adulta, dc inuetera, ideo imconcusta, di solida inest ijs, qui petconstituta procedunt, & a patrio moere desciscendi nullo cogitationum aculeo stimulantur . Antiqua consumado , non peccatum dumtaxat, sed peccati remouet incitabula , nec Iatrocinandi desiderio conscientii quatitur petetates stabilita. vltra ait
iam patris intendet filivs i auorum
135쪽
continentiam transiliet nepos & in tantam legum obseruantiam impude. tia irrepet E& aliquis inter tot homi num miri ades solus dicetur deliquisse aut de Principis facilitate sibi spondebit; qui nemini unquam pepercit cHo et praetceptum penitus demittant Principes : ibi iustitiam illaesameoli, ubi sub tutore non vacillat, sed adepta est
Non titubat integris viris innixa, ct potissinium Summis Pontificibus . inter quos Pius V. capitali supplicio aurum substitui passus non est , addes vocem illam immorta jem,ota diui, nam s si homieidiorum mulctae auro
redimerentur , soli pauperes assicereia tur. Circumcidenda est omni b is an, imale operandi. aequeq; diuitum, ac pauperum furor comprimendus. Humanum sanguinem auro mercari
iniquum est, & iniquius iustitiam im
minui, quam iamdiu leueremur, qua diu mutila non est, semel polluta,non secus ac Princeps temerans, vulgo
Mare magnitudinem ne minuat, non plus aquarum in terr impin gir
136쪽
git, quam accipiat. Non vult avim. di nem deprimere, nec attollere, stacontinuo cum superfluitatibus lucta.tur. Regnum suum aeternari putat, si nec aliena bona retineat, nec gentilia pessundet. Ideo Carolus V. Mer ocurino Gatinariae Magno Caneella,
rio condonationem importunam exop robra ii respond it,quod iust itiae era t. se largitutum nunquam: si aliquid contra hanc se imprudente, elapsum esset, repararet. Iustitiam dare Principi est auctoritatem suam abi j cere, quam subleuat , non qui indulget, sed
Ergo misericorstiam , erra senita
tem , ergo mansuetudinem e Princi su m pectoribus amoliti contendis imo initudere conor. Cuperem Prin ei pes imitari salem , qui humido ra. ctus extemplo liquescit, igne exustus impensius duratur. precibus,& lachrymis tenerescant Principum corda , indulgeant, & estund ani ea , quae ex in . luiolato iustitiae gremio excidere posisunt dii ad cuius praesentiam non secus, ac ad conspectum ignis incalescant, accendam furorem suum. mollitiem
137쪽
eoatistent, viros se cordatos probent. Argumentum prosequere, & vrge ma re in sua sede liquidum , molle, tenerumq; est, in terras effusum stat, & r. get . Princeps in re prosiria flexibilem se, tractabilemq; praebeat, peculatu absoluar, delinquentium misereatur, patrimonium incestentibus ignoscat. in aliens vero damno vindicem se ostentet seuerum, regi dumq; nam alienum dare, vel vendere virtuti non est, sed, aut prodigalitati, aut avaritiae da.dum . Iustitia nemini suum tollit, vel sibi diripit, quae non prodigenda, non nundinanda, verum reuerenda, col e da, omniq; conatu protegenda; cuius tanta potentia est, ut reges solio inse
Ludovicus XI. Galliariam Rex istia
m Veritatis assertor, quotiescunq; in furcas incidebat, nudato capite,humi 'li salutatione, eas venerabatur. lnso lentiani vero facti demirantibus a te dat, illis gratias debeo, de reddo, illa. rum beneficio manus admoueo scep rro, & corona verticem cingo, illam ope salutor Rex , quod ad guberna ctritum a implius imi regni sedeat , illarum
138쪽
muneris habeo . Prudentissimus Rex ita iustitiam adorabat, ut eius instrumenta quamuis vilia, & sordida summa obsequi j ostentatione prosequere. - tui. Cum intestinis seditionibus,re ex ternis bellis diutius colluctatus, diuini numinis prouidentia conualuit, & ad fortunae inuidiam suas opes stabilivit. Senserat se persaepe nutare, senserat do mini j retinacula solui, viderat aliqua do spes suas funestatas, dein laetas, aduersus omnes insultus vicem suam re pendisse . Portentum sibi videbatur
Iegnum. tam pacate administrare ,
Hoc miraeulum salebat a Deo est: ipse me Regem delegit, & tenuit, quia
leges non peruerti, quia principale fa cinus inculpata conscientia exercui, quia iustitia apud ipsum me crimina ta non est. Lustrabat suos milites, pe ditatum, cataphractas, praetorianos, e secum sic loquebatur. Isti custo, des mei regni sunt, a quibus tamen non habeo , quod imperem : arma dominationem meam no sanxerunt: impetus ratum mihi non fecit immitum et vis immensitatem hominum
audire mihi non coegit, quod di seri
139쪽
mina euaserim, quod hostes fuderim, quod praelia ad votum acta sint, fortuna non dedit et me iura, me legum obseruantia, me iustitiae propugnatio. me Deus solio stabilivit. Poterat ne Deus dulcia creasse maria non, si naturq necessitates respici, mus: quis infinitae obstitit potentiae
Iustitia ; cui obtemperat omnipotens. Multa enim ex creatas computruissent, aut saltem, tam profunda temporis altitudo super creaturas non venisset. Attamen non adeo salsa debuerat B. cisse multo minus. Reclamabat rerum proportio aliter temperari : mitia aerioribus condienda erant. venena
ipsa mundi ordinem disponunt. Si Deus placidis tantum, & benignioribus operam dedisset , statutum non composuisset orbem , sed corrupisset. Principem honestat clementia, di sordidat, auctoritatem nectit rigor,& dissoluit . una iustitia decorat, illustrat, confirmat, cordatum, sapientem , amantissimum mundo, caeloqs ventitat.
140쪽
8 Operii naturalis Politiei EX NATURAE TRAESCR
pto mariis motibus agi maria , veputred ne di fluant , eosdemq; usus prest re inibi fluxum, in resis.xum , sicut in carparibus mium, tium transpiratio.
Atura in ptimis visa est odisse quietem , ita stra opera ita instituisse, ut si
torpescant, ita tim a tuis limitibus extrudi debeat. dedignat aliquod naturale esse, quod desedeate periodum viis posuit otiu, quam labori eterne mandauit custo diendam . Vis dignoscere nature alia' nos aspice quos inertia fatigat, lassat, quos reficit motus, de instaurat. Homines, quos solutos procreasse glo
riatur, a negotio non exemit: exerce
re musculos ita ijs liberum passa est, ut si frequentet ambularent, longquab I spopon-