Opus naturale politicum, in quo principatuum regimen indoles elementorum adumbrat. Auctore Francisco Viliotto ciue, & medico collegiato Montisregalis

발행: 1659년

분량: 586페이지

출처: archive.org

분류: 화학

141쪽

spoponderit adolescentiam, si inerti,

Tent maturam interminata sit senecturtem: assiduis motibus viscera impegit, quibus nultu permisit arbitrium. Corardore deflagrans, & fuliginibus pressum, has, sinus coarctando, exprimit, quos e vestigio aduentanti aeri recturciit, frigiduinq; trahendo , molestias

demulcet et intra necessitates positum,clum graue cogitur exeutere cotrarijs

motibus . ductum, spiritum ingerit,ta excludit, vitamq; inspirat exspira clo. Primum vitae instrumentum motui fecerat, ne reliqua ab opere desinscerent, vel aliquando quieti vacare

possent. Aecedunt arteriae, mox re'

grediuntur', quibus cognatae ampuriantur venae, feruidus languis vitam pulsibus regit, cerebrum eum suis mernyngibus semetipsum, quatit, totus ambitus vaporibus inflatur, & evapor ratione detumet. amplectitur ventrirculus cibum , & digesto laxat angustias: eoquit lectit humores , torquet se in sono lingua , partes denique omnes sibi, dc alijs perenni agitatione derseruiunt. Tantum inualuit apud Phi-

osophos cuncta reuolui, ut nonnul-

142쪽

li terrae otiamiam probauerint, quam licet duc centro stantem agnoscam, nunquam tamen feriari frugum demonstrat exortus. Spectatur quotidie coelorum pernicitas , quam vix metitur oculus: grandioribus enim maius instat praecipitium, ni ocius praecipi tentur, Nec tantus raptus faciebat nam

turae satis, nisi sydera, quasi occidere perhorrescerent, opposito cursu in Urientem niterentur, & planetae supelexoticam, & insitam rotatione, modo apogei altissima scaderent, modo periril infima peragrarent . Edocent coeli cunctas ereaturas, quam sit nameturae infensum pigrescere , vastasque moles, quantum deceat uno non tueri se motu, sed multiplici cursu moderari. Vt non demiremur amplissimum Oceanum obsitum terris, septum aere, impetitum aquis, pulsibus cedens, de orbiculatum trepidare, fluctuare, deuolui, fluere, retrocedere, inflari, re

mitti .

Hic primi mobilis motui obtempe, rans, quo cuncta inferiora solicitanis tur se lente in occi dentem Monuertiis sed terrarum inaequalis dispositio omuin in

143쪽

uium facta nonnunqua intercipit iter vel alio eo git deflectere; septentriona. lisqilippe eminentior plaga in deprese torem Australem undas praecipitat, quas Oblectae retorquent insulae, vel scopulorum occursus euerberat, sinus voragines angustiae, brevia , syrtes, euti, i, plana , montuosa , pro diuersa situs figura, altitudj ne, qualitate, aspectu region f, & impetu pelagi, si.

sunt , impellunt,tumorem exhauriut, augent, inter se fluctus committunt, pacatiores reddunt, praecipites agunt, demulcent, excurrere cogunt, & ma. latia premunt. Neque casus tam varias mutatio

nes dileelat, aut fortuita positio tot gubernat volumina . Si optice c los speculari altitudo pateretur, vel per il

los , tanquam per pelagus, euagari liceret , uberior fortasse rerum concursio fatigaret hominum mentes, aut, quod certius est, mscaret in tanto lumine s nam praeter discretos orbium circumactus noua syderum emersi , m cometatum ad tempus illustratio negant supremam illam plagam mu

lationibus perviam, tam alte. ut nos E puta

144쪽

3s veni flammis Politici

putamus tranquillari. In mundi cor sditione, aut quod immensitas usui hominum conduceret, aut diuinam dece rei omnipotentiam, sic Deus per innuis meras partes cuncta coposuit, ut una alteri addicta certum finem,qusq; sortiretur; Scylla, charybdes , v xlices, cautes non fuerunt ad horrorem, aut polituram, sed ad operis complemetum egregie digesta; quaeq; nobis minus conducere, vel potius dedecere vi dentur , in alto conditoris arcano portiora sunt.

Verum ad mare reuertamur, quod ptaeter dicta turbant venti, qui non ta .

tum in diuersa iactant, sed in interio. ra detrusi ima miscent supremis, to lunt abyssos, & summa aquarum in

penitiora demergunt. Haec tamen Coiscussio horarum , vel dierum curricumlo tandem concluditur : ex aduerso flumina,quae se in mare sepelium quie . tem aliquando vivere, & motu emori prohibent. Iugi allapsu, nec interis missa alluvione aequora concitant, iri, altius trudunt , re rumores peruadere cogunti, a gmti, qui ope n uiorum ,qui.

depressam meotydem subeunt,in Poma tum

145쪽

tu movet, Pomu in egeum,aegeu in Siculu, Siculuin Sardoou,atq; Thyrrhenum omnium eleuatissimum propellant. In labili maris vastitate flumina nullis distenta repagulis, ingentes sibi alueos estor mant. & secum lubricam molem couoluuis in immenso enim si nu tumulata non pereunt, & licet per consortem humorem dispergantur, impetus non exolvitur, nec in vastissimo cor ore diuulsus frangitur, sed ad longissimos tractus durat integer, inocolumi Ns persistit, neq; tantum ijs alis lautus maria fluuijs ; qui terras circuiuerunt, sed a marinis scopulis exultan. tibus, qui cuin vicina , ct uberi alantur vena. maximi, & concitatissimi per instabilem planitiem diramantur, ut iam stupor se percilium non erigat,

mari Nehi x, & fluminibus concussa

in aduersum fluere, sublimia irrepere, oppolitis incinati motibus,& reciprocis fluctibiis torqueri. Magno expediti miraculo maius incurrimus. ini naturae ambages euoluunt; novis semper irretiti portentis nunquaret riuolubrIs cogitationes rE: dimunt, quae, quo magis seruid ae , eo

146쪽

oo veris naturalis Politici

plus eleuant vaporum quam disgregent tantuinq; sibi nubium offunduli ut aegie scintillent. Multa maris ab- lstrusa reteximus, secretiora restants d cantati fluxus, & refluxus causae inquiis sitio quot macerauit ingenia que mari, & terra infructuose peragratis,-l in sublunaribus inaniter desudatia, ip- lsa tandem appellarunt sydera. Proxi- lmior luna preces exaudita in subsidiae

fessae mentis sis accarrit influxibus,qui humiditatum praesides , fluidarum re ilrum commotiones ministrant. Et veis re Oceanus lunae cossentit, suo jaestus ad lunaris luminis incrementum titur; nam in novilunijs minus tu in plenilunijs maxime te ruer,dimuta luna, tam auctus, quam decrenta temperat. Quotidie, qua hora limperat Horietontem usq; ad meri punctum, aestuat,cum a meridie iugit, incipit feruor consenescere s mox aliam scande hiem caeli medietatem,pari accessu, dc recessu, comitatur. Ueritati haerere recusat, qui tam euidenistia non audit argumenta, quae licet te uigent ad veri tatem iter, ita tamen auperitates castigatae non sunt, quin me obuios

147쪽

obulos adhuc scopulos explanare ni latur ; nam ambigitur, an astrum ex tollat fluctus, vel mare ex se ad prae. sentiam caelestis luminis exurgat; an utrumq; in aestum conspirent E qui lubnae scopus sit tanta moliendi quod maria emolumentum recipiant in sui motus perpessione 3 num luna nouas aquas in accessu superfundat, mox sordheat in recessu an lucis calore densae Partes rarescant, quae sedem dilatantes Pelagus grandescere cogant3 quae om nia, ut seriatim ventilemus, pet sua primordia reserabimus. Animantia, quorum vita ob quae .stissimas operationes assidua flam. Da deflagra t, quae sine exhalationum estumatione, de aeris appulsu protinus extingueretur, geminis spiraculis, natura muniuit, quibus circumsitus aer in interiora demissus moderaretur in.cendio, flammsq; papulum suffice, ret, & explosae exhalationes in ambi entem erumperent, quae alioqui reten. tae putridum inurerent; idcirco pulmo, nibus circumsepit cor , qui tamquam fla bellum,utrumq; vlum egregie pre staret E corporis vero ambilium mea

148쪽

g veris ratur is Politici

peruaderet . duo scilicet humanarum cupiditatum illices, aurum.& virginitas, in sylvis, cupiente nullo, illibatae

diuersabantur. An ne tunc temporis

A ngii sentiebant stupidi, vel torpescerum Dant in sensibus; qui acutius , quam nunc ad rectum,&honestum vigebat longo usu perstringente iustitia, exolem uera iit vitia, ota sensus bonis artibus

enutriti prauitates libare, non secus, ac ivirus praesentaneam mortem praese&rens , horrescebant. Consuctudo homminum naturam ad bonum, malumq; traducit: veneno diutius pasti nouissim me aluntur, quo saginatos nostrae et a 'tis homines, quis in legum obseruan tiam detorquere poterit. erit mihi ma- sgnus Achites. Morbosa stirpe fati calua labe consenescunt,& infirmastas fortius impetitur. Vitia, quibus iuue nilis animus maduit, in ipso senio ro,

horantur . immortalis quippe morta, Iium animus, ita humorum motibus,

ct calori insertus est, ut quodammo do augeri cum corpore, & defloresce re videatur. Atactus enim, quos imprimit disciplina, ultra consuetum gli-icunt, & semel ad ulli, non revellun in Paren

149쪽

Parentcs necibus, & grassationibus in . fames , tamquam diadematos athle. tas suspiciunt fili j , & ad imitationem se acci gunt. Accolae ciuitatis cedibus frequenter pollutae de seviunt, & vel ciuilia ingenia humano sanguine semel inebriata, ad ulteriora facinora furui, re lymphantur. In mouendo intellectu nihil arquat exemplum, quod vetobfirmatas mentes in assensum suum thahit. videant Principes, quantum

peccent, cum rigoris Iaxant habenas, di cementiam impunitatibus obtendunt. nam non inclementia modo, sed suinma crudelitas est, illudere ius stitiam, suae tutelae obstrictos non asse rete, ac malo exemplo caeteros ad scelera inuitare,in quae prona est homi nunatura, ct facilius bonis moribus seue. re custoditis retinetur , qua semel lap. sa a legibus reuocari queat. Iste praua educationem reddunt timidam, non meliorem: cicurais belluae etiam sit mi. tius agere videantur, ad pristinam se,

ritatem inopinato recurrunt. Tantum est in teneris consueuisse naturam. Non demutant temperiem marra ,

et j qua Lumina se in illa exone

150쪽

8 8 Operis naturali, Politici

rent. Idem salis, olei, & aquae por 'dus custodiunt , quo ea fabricator nobilitauit s si salem iam adulta hau si sient, decretionibus, & auctario su ,hij cerentur. Non igitur minimu per dunt , quia omnia bona habuerunt a Datura . Monopotapa , ex priuilegio , & honoris nomine, nobilibus ianuas claudendi potestatem facit, plebi vero ostia non permittit, hoc ipotissimum argumento, quod arcere latrones sibi,& iustitiae fit, non Por'tis: adeo in eo regno deleta est latro, cinii nomenclatura, ut praefidia ad excludendos fures superuacua ducam

tur . Bone Deus i quis infidelibus tantam indidit fidem 3 iustitia et cur ista in tanta gentis perfidia non frangitur a quia adulta, & inueterata, ideo in

concusta, di solida inest ijs, qui per

constituta procedunt, & a patrio moere desciscendi nullo cogitationum aculeo stimulantur . Antiqua conis ssuetudo , non peccatum dumtaxat, 'sed peccati remouet incitabula . nec Iatrocinandi desiderio conscientia quatitur per elates stabilita. vltra aurum

iam patris intendet filiqs i auorum

conti:

SEARCH

MENU NAVIGATION