장음표시 사용
251쪽
no conciliatis hostibas iungeret s qui nimo ex aduersariorum miscella sibi ornamentum concillaret; nam ignis
calidus, & siccus in hoc frigido, dia humi do naufragatur , sine facultatis naufragio. quippe aquq mulis sine
nominis, vel imaginis mutatione, ignis functiones exercent, siccant vi delicet , calefaciunt, & torrent, prae sentique frigiditate imponunt tactui, Hausts vero horridum exerunt incen dium; e contra vero alie conceptu ubi calorem ebullitione, fumo, & tangen rium ustione, manifestant. Urina illa est, quq per viscera eua gata conquerentium partium, re Parthematum notis insignituri nam ista patiens cerebrum, amictum cor Hvio latum iecur, attritum stomachuoabe, vel intemperie me bra languentia ex tra corpus eiecta ob oculos' poetit squq
cruda; cocta, spissa, subtilis, turbida perspicua, arenulis, lapidibus, sangui, sne sugillata, caloris natiui vim , aut langorem, humorum iactationes, put stredines, coiruptionesqs designat, &lenis, vel atrocis valetudinis inusta caracteribus, vitalis spuritus delineat
252쪽
e eonomiam . . non dissimile munus mihi videtur aquis iniunctum, in qua rum examine non elementum solum, sed multq simul res veniunt ad trutinam . duo enim ab illis remoueri ne- queunt, inquies, videlicet, & furtum. nullis enim circumscributur limitibus,& quocumque applicant, aliquod ex suo depostunt, vel alienum suffuram tur, frequentissime utrumq; p rq stant. quas regiones non adeunt, si totuna orbem circumueniunt: quas terras u illiniunt, si non dilutum solum sterili, tale damnatur hinc sit, ut una tegat facies, quidquid venenati, & salubris natura fabricauerat, & aeris, ignis, terre , maris temperies hoc uno sinu , gremioq; complexa sit . ut videatur natura post elementorum costructio'nem aquarum pulchritudine capta illuc se demersisse . nam ist* diuersa loca elingentes, varijs virtutibus instructe, venereos stimulos retundunt, ac cuunt, dentes exertant, & stabiliunt. neruorum robur infringunt, & conso lidant, visum confirmant, & cseitate sepeliunt, tenaces uteros reddunt, concipientes ad abortum solicitant, - inge
253쪽
inoenium hebetant , dc emendam, cu tem sedant, & emaculant, inserunt meas , & erugant, ad sanitatem reuo cant, & exanimant . proiecta indurat, emolliunt, conseruant diripiunt f in ferrum lapides,& animalia contior, mant, oleaginosae,sanguineae, picem, bitumenq; spumant, metalla, semina,
rerum animas deuehetes, totius natu re coercent simulacra . .
Vatius in desiderijs homo hqc om,
ni a in suas causas reducendi cupidus est. non tamen pari affectu ducitur, nam partim ob leuitatem suam, non curat, abstrulis desperat, multa auer saturiore ceteris vero reru temperieb', dc activis qualitatibus expergiscitur, ac illis maxime pungitur, quae auer runcant morbos,& incolumitati con ducere videntur itaq; calor vitet custos. que sibi tam arcte copulant thet males aque, sciendi anxias ussit men, tes. nam reconditi fomites,& occlusa latibula scrutari vetant,an aquam, &ignem eedem caue die egurgitent .cut aqua ignem non supprimat, & exilu- ouati vel ignis humores non exiccet
254쪽
heat virileice te . constat quippe terras
arida exhalatione feraces paucis, aut nullis aquis irrigati ; cur tandem non omni balnea parem conbrahant ea-jorem, cuin tepida, calida. & vrentia exploremus Lut aliquod explicationis rudimentum ex humano corpore co templemur, rursus in reo spiciamus vry.Da S, quae per ardentes febres bulliunt, temerit, ct corruptis vaporibusJcon. taaninata insignia. putredinis exprimunt, nec tamen temper ad putridanuneram deuoluuntur, aut per putri dum humorem transmissae sunt, cum seiugatos canales elambat: sed calor, fuligines , qua3 corrupta matertes innatat quaque pqrtingund, di obui humorem , quamuis remotum. adipi. scuntur , dc foedant . quare urinae ad mensuram caloris, qui ex foco putre clinis suboritur, intensam, vel remis siorum percipiunt effert Getiam . teulus ultra primam crustam segmentata
est , & multiformiter disiecta , j js maxime locis; in quae gra flatur ignis qui ob cha. aperit angustos producia
255쪽
tia suas ambobus elemeus vias distin, guunt. hinc aquarum repunt venae , illinc serpit ignis, qui calore, fumoq; in caecos ductus se penetrat , aquamq;impetit , prout litus communicatio viarum, sors, vel naturae tulerit iussim neque tatum qualitas aquis inseritur ssed exhalationes, & vrigo ipsa per sipse racula in obuium humoris corpus in gruunt, alteq, descendant f sicut M'ris in nascente aqua apparet impressio, quae non duntaxat calorem expirat, sed saporem ab elementari discretum praeie fert. maiori vero , vel minori cauditate inuritur. prout igneu penu arctum , & extensum, vacuum , vel grauidum est, dc aquarum canales illi appropinquant, vel elongantur. Cum gitur ista duo elementa per distinctas sedes ad longum spatium se comiten' tur, sensim aqua in itineris longitudi ne calorem concipit, peregrinisque fumis, dc halitibus graui datur. Intellectus in secretiora impingens, quasi colliditur , ct in disparatas sen
tentias temere labitur. calorem aquis concreatum fuisse , permulti crediderant, duasque oppositas qualitates a prima
256쪽
i prima origine ijs insitas esse. nec tamea diluunt, cur extra mineram calentest aquae frigeant cum satis liqueat inna. a tum cum ipsa creatura interire, aici. ii titili illud esse, quod deponitur. mul-s to minus illoru arridet positio, aquas; ab exhalationibus generari asserent ita, quae ignem quidem frequenter com-: ponunt,nUnquam vero hiamore, cuius, generationem vaporibus natura man.: clauit. Non ibo tamen inficia S, igneos ti balitus , qui fortuito aquis permiscent tur, varium inflammationis gradum: jllis contribuere. Sic hyeme tepescunt; putei, & in thermis multiplici excessui feruor exuperat, qui longius durat, Aci actuosior est , eo quod aquis perfulaei sunt exhalationes.s Accendat ne sol telluris viscera , ani inibi, quasi in sphaera , sedeat, ignis,
i an aliqua pullulet materia,quae prunis: nam inuq; papulum sussiciat, non me. diocres sustinet censuras . nam sol cum accessu, & recessu, ac mutatione situ uroboretur , & langueat , nequit persmanctem caloris tonum aquis imper tiri , q a te ulterius, si tam viuersalem causam adeptae vile nr, omnes inflany
257쪽
marentur . quod vero ad'ignem spe ctat ipsius leuitas stapetiorem partem nacta, recusat in infima cireum aeribi, praeterquam quod a nemine contro. trouertitur, ignem alimonia destitutuillico marcesceres Ideo huius a limen
ii nariiram inuestigabimus sisti in iste nebris subeu ndis, luce nam v et u abi mori ab litumni corporis specu, lo reflexam I i/ Animalium nativus calor humiduprimigenium , in quo uiuit , pabula
tur, cuius absumptionem totis viribus integrat natura,ne intercidat si deo nutritione populationibus Occurrit, ex.la austoq; su ppet i a tu t. I d i a meri j n ter, cedit diseri initus, quod regeneratum ad pristinam excellentiam non acce dii ; hac de causa instum pabulum no integre Ueparatum, quotidie homine descit, di demum a toec ir vita q; dimituar. Munduri quem altissima deliberatio longaeuum statuerat , genera' riones suaS non mutilas', aut acerbas
molitur, sed ex a ctas: & ad aequilibrili
prioribus respondentes 'conflammat. Poma, pyra , uua, antiquam sapiunt, dulcedinem, aurum, & argentum nu
258쪽
per producta veterem referui fixati nem. Sic subterraneo igni, cii semper: eiusdem integritatis suggeratur alimet rium, focum , prunas, ea mdemq; pro 'mit denagia Iiqnem, & aquae nube ob noxiae . similem ea loris stylunx consequuntUris: Arduum profecto est, hoc ignis alimentum determinare ius duplicem Pateri a na naturalium scriptores inda.gauerunt, sulphur nempe; dc bitumen.
sipd in lacu Babylonis deflagrans, ignem simul, di aquam compatitur rilammamq; in humido elemento vi uidam seruat, & intemeratam ; ideo reultis seligendum:visum est calentiuaquarum minister ; quod tamen navi , R ians euidenti a argumenta reij.*j rum , nam sta immigerae aquae ex bitu.
Tasstur, nexis censio Meteo nis est,rsea conmma anter ad mliada adducitur , nec mergitur in iotima , sed elambit,& per aquarum imperuciem adeo sui. pensa, leuim, meat flamma , ut stipuilis, paleisque: obuijs juguletur . addo hoc. Nuraculu: nullis i nc Dalneis visum unquam quod eaput impro
259쪽
bationis est, ex feruentibus aquis nutata bituminis nidorem redolet et sulphuris vero putore omnes euidentissimescatent. quare reiecto Babilonem usq; bitumine sulphur veram calidatum aquarum caulam demonstrare aggrediar .
Calentes aquae viscera reserant , o structos meatus aperiunt s perspira et restituunt, crastam illuuiem absumune debilia instaurant, stigidas corrigunt intemperies, & deprauatam coquendi reuocant facultatem. quae omnia ita sulphur referenda sunt , quod peculia ri dispositione corporis humani madicescentia confirmat viscera , calorem natiuum ab erroribus auertit, faculta tum menda castigat, & membra mollit renitentia. Dein sulphur instituisse naturam , tertium mixtorum princi pium iam satis, superq; exaratum est, ex quo signaturae magisteria,& quin tae depromuntur essentiae. Quapropter operae pretium fuit, ut in terra thesaurum ri,' promptuaria sulphurea instituerentur, quae continuatis generationi bus satis esse possent. & tandem vitiis, olfactus, necnon etiam gustus, &t hctusa
260쪽
citus sulphuran fragrantibus naturali ter aquis comperierunt. nam quod inhalat ex iis, olet sulphur, quod libatur , gustatur sulphur, & quod post aquarum consum ptionem solidum , siccumq; permaner , videtur, tangiturq; sulphur. Sicut planum ficimus , ad calefa cienda balnea accensum sulphur desti. nauisse naturam, ita incertum est, vn de primo accersitus sit ignis, qui materiam incenderit, eia ex qua plaga tanta confluat pastio, quae deflagra tionis voracitati par esse quear: quid prohibeat totam mineram simul de. Bagrare, cum materia ad ignem para.tissima compleatur. Accendendi sub. terraneum sulphur, ossicium delega. tum fuisse soli, non dubita rem,si terrae Penetralia irradiarentur . Sed liquet nullo lumine turbatam umbram inibi stabulari: sulphur vero semetipsum ad
inflammationem non prouocat,cum multae inueniantur sulphuris foditae igni intactae, dia nonnullae memoretur , quae aertuitam flammam,adhibi tis imprudenter lumina rijs, lato incet dio contraxerunt. duae igitur superin