장음표시 사용
21쪽
XVrint, auxerint, amplificarint 8 Magna, lateor, sunt sane eorum in ipsam merita, sed inulto maiora aedepol suissent, si minus speculationibus, subtilitatibus, nimioque cuncta supputandi surori indulsissent, neque iis naturam subesse, novisque decretis quasi obligare pro arbitrio voluissent. Quibus in rebus quum paene toti demergerentur, naturae imperium dedignati, vel aexperientiae necessitatem obliti sunt, vel alienis di- Stenti curis quam longissime a veri specie sic defecerunt, ut medicus ille habitus, qui usu tantum et Xercitatione acquiritur, et quae inde emanat medendi dexteritas, plerumque in iis desideraretur. Hinc passim de medicis nimium mathesi addictis non inseoquentes querelae; hinc in solicium curationum ab eis
Saepe data specimina. Bellinius, Keilius, Pitcarnius, Ilicheloitus et reliqui quam sublimes, quam acuti geometrael quam mathematicis studiis illustrest Utimam vero fama rerum apud Begro S ge Starum, et Strenui medici gloria aeque clari, aeque suspiciendi. Quid
theoremata praeceptaque artis ab iis tradita interdum adeo sunt labantia, ut non sine ingenti aegrotantium discrimine se illis concredere tiro possit. Quis hodie, ut nonnulla tantum attingam, post tot Quesnaei et Placentini invicta argumenta, post tot
Senacii atque Hallorii facta in vivis pericula, velit
hodie, si mittendi sanguinis occasio inciderit, veteribus illis hydraulicis reontisonis et deri alionis praeceptis, ut olim, adamussim se submittere et accommodaret Quis non resormidet Pitcarnium, venam toties in variolis esse incidendam, donec febris penitus extinguatur, praecipientem8 Quis vel leviter in curandis morbis exercitatus illos audiat, qui praesentissimum remedium, Sapientiorum votis eXperimentisque comprobatum, cantharidas nimirum cuti appositas, proscribendum imprimis ex eo duxerunt, quod
22쪽
XVIBUR SERII sancitis mechanices legibus adversum putarenti Quis
adeo demens excorsque sit, ut verberationes aliaque inaudita medicinae genera, quae ridicule ei suffecerunt, adhibenda potius censeat 3 Exaggeret modo quicunque Velit, perutiles istorum medicorum argumentationes; eXaggeret acre ac paene divinum eorum ingenium; per me liceti Nunquam tamen poterit, Si Diis placet, bene de practica medicina adeo meritos esse ostendere, ut latendum illi non sit, eam quam lentissimo gradu sub mechanicorum auspiciis processisset, si comparatio cum progressibus fiat, quos habuit sub Sydenhanalis, Balloniis, Ηollertis, Duretis,
Forneliis, Tortis aliisque rerum geometricarum vel prorsus ignaris, vel minime iis in facienda medicina utentibus, quum se totos tantum ad premenda magni Hippocratis vestigia intentos exhiberent. Non enim per mechanicam theoreticen, nec per mathe Se OS Cultores factum est, ut morbi, qui iam ante medicinae parebant auxiliis, citius modo feliciusque curentur; neque ulla per eos inventa ratio quempiam ex illis subigendi, de quibus utut rudis, veneranda tamen antiquitas victoriam reportare non potuit. At longe secus de medicina practica bene mereri visi sunt,
qui defunctorum cadavera, ut aegritudinum Sedem, causas essectusque explorarent, sedulo dissecuerunt,
et quidquid patefecit eorum industria, litteris mandarunt in seros nepotes. Ne vero quidquam dissimulem, probare nullo tamen modo possum medicOrum vigiles curas, qui Omne vitae tempus in minutissimis partibus quaerendis evolvendisque, aut exiguis secandis bestiolis, aut insectis torquendis improbum laborem contriverunt. Quantum enim anatomen scientiamque naturalem ab his illustralam, pulcherrimisque adauctam inventis laetamur, tantum
otii studiique practicis observationibus, quibus clinice
23쪽
XVIInice perficeretur, detractum dolemus. Quod quum
Galenus, in anatome lio in O sane exercitatissimus optime sensisset, nimium subtiles exquisitasque eius
modi indagines in medicis palam improbavit, tanquam medendi usui non modo supervacuas, sed etiam saepissime noxias. Hi pocrates quidem, qui medicorum Cynosura merito appellatur, tanti nominis dignitatem celebritatemque non est consecutus, quod in re anatomica, quam vix e limine salutaverat, supra ceteros excelleret, sed quod morborum historiam,
causas, Signa, essectus, et quidquid remedii adhibitum esset Dusto, vel infausto eventu, diligentissime annotaverit. EraSiStratum contra, quamvis' in ea facultate peritissimus haberetur, adversis tamen avibus ad aegros manum admovisse, memoria proditum est; imo quum alvi ductionem missionemque sanguinis condemnaret, plurimum in Orae eidem iniecisse. Ηar-veio, cui tam eximia, tam pulcra debet anatome, illudere impudentissime viderer, si quae de eo medente narrantur, vellem singula recinere. Saepe enim
re male gesta, ludibrio et despectui omnibus fuit. Neque de aliis anatomen pari modo colentibus maior opinio invaluit. Id unico exemplo et casu hominis apud Gallos clarissimi confirmabo. In levem inciderat morbum Duuerneius, quem quum anatomi CR-rum cognitionum amplitudo auxisset, accitus Molinius sic eum allocutus fuisse sertur: Corseus lute nosti tuum, curare non nosti. 'O ΠΟΠ Πονί, cuVat sed nooi; dictumque exitus comprobavit.
Quid modo eos memorem medicos, qui toti sunt in exteriori herbarum facie delineanda, nihil vero, aut parum de earum virtutibus sollicitii Quorum
alterum ut herbariis apprime convenit, sic medicis ob inutilem temporis iacturam non convenit; alterum vero etiam turpe est. Ut enim milites arma ad ho-II. Ast
24쪽
XVIII B U B S E RII stes propulsandos Π0n nosse, Sic quoque medicos, herbarum vires, quibus morbos depellant, ignorare plurimum dedecet. Sed in huiusmodi herbarum In quisitione non tota vita transigenda videtur, quum ianiverSam herbariorum Industriam Saepis Si me Utilitate
superaverit vel casus ipse, vel imperitissimarum gentium sola traditio. His sarsuarisia1n, lignum gua- iacuin, quinquinam, i ccacuaΠhaim, Simarulatri, SE- negarn, calaguaiam, iobeliae meciam Americanorum,
stoe Tourn ortii ruuntium Americanum sore dilute
ou garem Atmoricae Scy'tentrionalis, aliaque praestantissima artis auxilia debemus. Et quamvis nonnulla a rhi herbariae cultoribus suppeditata negare non 3USim, non tamen praestare crediderim medico ad paucarum vires herbarum addiscendas montes vallesque perpetuo peragrare, quam ad id toto pectore incumbere, in quo praecipue occupari et insistere deberet. Tournus ortius, qui tot peregrinationes, totque labores sustinuit, ut botanicam Scientiam, quo Adolus sieri potuit, novis additamentis ditaret, non tamen in curandis humani corporis morbis Supra ceteros eXcellere visus est; quin imo apud popul 3 res suos ita contemnebatur, ut prae eo rusticus quidam
Aesculapii paene honores sibi promereret. Iampridem innotuerant cicuta, nucllus, os amus, Stramonium, colchicum autumnale, sammula Ioors, uoa urat, i simachia Purpurea, dictumiisque albus. , erum quis
ex botanices professoribus unquam medicat3S harumce plantarum vires hactenus aut patefecit, autilustravit 8 Inter venenosas herbas adhuc Ieiectae
Bliae, aliae inter SupervaCians neglectae Iacerent, ni SI nuper mira animi firmitudine, et recta naturam CO-gnoscendi ratione eas in lucem protulissent clatissi-
25쪽
ORATI M. XIXmam Vindobonenses Archiatri. Praetereo demum perpetua medicorum dissidia quibus non parum medicina practica est retardata. Quidam enim uni, quidam alii sectae se addicunt, ac frequentes adeo, pertinacesque etiam nostris hisce diebus excitant inter se dimicationes, etsi inanes plerumque, et sere de lana caprina, Ut praeclariora saepe ingenia iis implicita meliorem vitae partem incas Sum consumant; sicque quum sapientibus, tum plebeiis hominibus, qui
eiusmodi altercationes et norunt, et audiunt, Se merito irridendos exhibeant. Praetereo nimium quorumdam in humaniores musas, in poesim, in antiquita-ltos, in historiam aliaque aliena Studia amorem, quibus non ad ornamentum quoddam animique relaXaltionem, sed ita utuntur, ut praecipuum eorum nego-litum istud esse diceres. Quo sit, ut aegros invisendi iet curandi, aut practi Corum auctorum libros evol- vendi nec locus, nec cupido ipsis supersit; adeoque inaedicinae utilior praestantiorque pars, quae sanitatillum tuendae, tum restituendae dicata est, prope desierin Squales Cat; aut, quod imprimis lugendum, in manus circulatorum et latraliptarum, aut peioris notae hominum, si qui sunt, e mandetur. Suppeterent alia quamplurima argumenta, quibus propositum assequi possem; sed haec quoque lubens praetereo, ne praesinitos brevitatis terminos OXCedens, vestra, auditores humanissimi, abutar patientia; praesertim quum iam satis superque, ni mea me sallit opinio, superioribus demonstrasse mihi videar id, quod ab initio proposui: medicinam practiva in tam lente ad perfectionem absolutionemque medicorum culpa processisse. Ne tamen putetis velim, ornatissimi adolescentes, me talia praefatum eo Con- Silio fuisse, ut ad contemptum odiumque tam utilium disciplinarum ego ipse, qui e3rum neque eX-
26쪽
citarem, quum artificum Vitia perstringere, non Vero ipsas artes sugillare, mihi tantum assumpserim. Quis enim tam stultus stupidusque esse potest, qui omnem de rerum natura cogitationem a medico ablegandam iudicet, aut omne sapientiae studium vituperet 8 Sunt quidem pleraque philosophorum placita eiusmodi, ut in iis, vel nulla certitudo nullaque veritas Saepe reperiatur; at tamen ex lus varias addis Celi S VIAS, per quas a generalibus ac simplicibus ad minus generalia et composita progrediendo quamdam recte disserendi iudicandique rationem comparabitis, ad
eruendas naturalium esse tuum causa S Summopere nece Ssariam. Quamvis enim ea ad ipsam artem non Spectent, eam tamen profecto adluseant excitando am
isicis ingenium, id do, ut Cornelii Celsi verbis oti
Pergam, qui ex aliqua Parte rerum natura m Scrutali Sunt, non ideo quidem medici fuere, perrem ideo quoque maiores medici extitere. Neque medicorum, qui
In magistri verba ubique utrarunt, Ita mane S Semper habendae sunt commentaliones, ut multa in iis praestantis doctrinae praecepta usu et observatio e sirmata non deprehendantur interdum. Chemiam vero, DXimiam illam Corpora In SimpliciSSima, eX quibus coalescunt, elementa agnis Ope re SolVendi artem, quis
aspernetur, quis despiciat, quis nihili pendat Nonne
novos corpora explorandi modos nobis aperuit, nonne singularia qUaedam maioris momenti remedia Invenit, et quod praecipuum est, nonne Scitissime edocuit, quid ad eorum rectam compositionem requir3tur, quid apte adiici pos Sit, quid Secerni, ne noxa inseratur, debeat utiliter 8 Geometria porto IlR mentem ad ordinate recteque cogitandum dirigi scimus, ut per eam aptiores procul dubio tum addiscendae, tum faciendae medicinae evadant tirones. Nec aliam
27쪽
causam suisse Hippocrati putaverim, quamobrem eius studium Thessalo filio commendaret: si tamen Nippocratis Vere est epistola, quae ad Thessalum divini
senis nomine scripta circumsertur. Quae autem de luminis reflexione et refractione tradi solent, qu3eque speciatim ad visum pertinent; itemque ea, quae de corporum tam solidorum, quam sui dorum impulsu, motu et libramento a mathematicis tractantur, nonne ad penitiorem plenioremque motuum functionumque animalium notitiam adipiscendam quamplurimum conferunt 8 At quanam ratione intelligi unquam poterunt isti motus, functiones istae, nisi prius humani corporis fabrica per sedulam cadaverum iu-cisionem probe innotescati Haec igitur omnia aliaque scire medicum Oportet, antequam Operi manum admoveat. Neque eum postulo humanioribus littoris, aut eruditionis linguarumque OrnamentiS Carere, quum sine his adiumentis nec scriptores ConSulere, ne Canimi sqnsa aliqua cum iucunditate elegantiaque pos-Set proponere. Necessarium itaque est haec omnia adiungi ad medicinam, sed adhibendum temperamentum, ut artis persectioni, non Voluptuoso artificis otio ipsa subserviant. Quare quum munificentia Clementissimae Romanorum Imperatricis MARIAE TIIEBESΙΑΕ, ΡΙΑΕ, FELICIS semper AUGUSTAE, cui Aec metas rerum, nec ten ora Ponant Superi, splendidissimam hanc sedem conscendere iubear, ut vos ad clinicam medicam honestissimis conditionibus accitus informem, et manu veluti ducam, quod nunquam hic antea factum, hisce omnibus facultatibus instructi et eruditi prius per istos, quos Summo Semper prosequar honore, Collegas sapientissimos, ad me frequentes et assidui accedite. Cavendum tamen est, ne harum singularum iucunditate
28쪽
XXIIBURS EBII ORATIO. capti, frigide medicinam quasi quidpiam secundarium faciatis, nec unquam vos rerum mirabilium, quae ab illis disciplinis proficiscuntur, novitate longe abripi avocarique patiamini a severa plenaque taedii ac sollicitudinum praxia medicae gravitate. Quod ad
me attinet, non me magis ducem, aut praeceptorem in hac sparta administranda, quam commilitonem 3tque amicum habebitis, qui tantum sedulitatis et OLsiciorum in vestram utilitatem nullo non tempore Conseram, quantum VOS Operae studiique, ut COIISUeVIStIS,
in dissicillima arte consequenda impendetis etc.
29쪽
De morbis exanthematicis febrilibus generatim . . . . I
De Mara Lemale urticato . . . . , IT