Q. Horatii Flacci Opera omnia

발행: 연대 미상

분량: 231페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

SATIRARUM L 3. 139Ni sic secissent gladiat0rum dare centum MDamnati populo paria atque epulum arbitrio Arri; Frumenti quantum metit frica Sive ego prave Seu recte hoe volui, ne sis patruus mihi Credo Hoc Staberi prudentem animum vidisse. Quid ergo

Sensit cum summam patrimoni insculpere aXO 90

Heredos voluit Quoad vixit credidit ingens Pauperium vitium et cavit nihil acrius, ut si Forte minus locuples uno quadrante peri88et Ipso videretur sibi nequior omnis enim reS, Virtus, fama, decus, divina humanaque ulchris s5 Divitiis parent quas qui construxerit illo Clarus erit, sortis, justus Sapiensne Etiam, o rex, Et quidquid volet. Hoc veluti virtute paratum L Speravit magnae laudi lare Quid simile isti Graecus Aristippus qui servos projicere aurum IduIn media jussit Libya, quia tardius irent ProΡter onus segnes. iter est insanior horum lyNil agit exemplum, litem quod lite resolvit. Si quis emat citharas, emptas comportet in unum, Nec studio citharae nec Musae deditus ulli; ο5

Si scalpra et formas non sutor, nautica Vela A versus mercaturis delirus et aniens

Undique dicatur merito. Qui discrepat istis

Qui nummos aurumque recondit, nescius uti Compositis, metuensque Velut contingere sacrum I 0 Si quis ad ingentem frumenti semper acervum Porrectus vigilet cum longo fuste, neque illinc Audeat esuriens dominus contingere granum, Ac potius latiis parcus vescatur amariS; Si positis intus Chii veterisque Falerni blaMillo cadis nihil est, tercentum millibus-aere Pote acetum age, si et stramentis incubet, unde- Octoginta annos natus, cui Stragula eStis, Blattarum ac tinearum epulae, putrescat in area: Nimirum insanus paucis videatur, eo quod I20Maxima pars hominum morbo jactatur Ostem.

Filius aut otiam haec libertus ut bibat heres, Dis inimico senex custodis tibi dositi

Quantulum enim Summa curtabit quisque dierum, 12

152쪽

Ungor si caules olo melior caputque I25 Coeperis impexa foedum porrigine Quare,

Si quidvis satis est, per juras, surripis, aufers

Undique Tun sanus Populum si caedere saxis

Incipias servoSque tuo quo aere parariS, Insanum te omnes ueri clamentque puellae: 130 Cum laqueo uxorem interimi lintremque Veneno

Incolumi capite ei Quid enim, neque tu hoc facis Argis,

Ne ferro ut demens genitricem Oecidis Orestes. An tu reris eum Occisa insani8Se parente, Ac non ante malis dementem actum Furiis quam 25 In matris jugulo ferrum tepefecit acutum gQuin ex quo est habitus male tuta mentis Orestes Nil sano fodit quod tu reprehendere possis: Non Pyladon ferro violare auSUSVe SororemElectram, tantum maledicit utrique vocando usi

Hanc Furiam, hunc aliud jussit quod splendida bilis. Pauper Opimius argenti 0siti intus et auri,

Qui Veientanum festis p0tare diebus Campana solitus trulla appamque profestis, Quondam lethargo grandi est oppreSAu8, ut heros 5Jam circum loculos et claves laetus ovansque Curreret Hunc medicus multum celer atquo fidelis Excitat hoc pacto mensam p0ni jubet atque

Esrundi saeuos nummorum, necedere plures

Ad numerandum hominem Sic erigit addit et illud: 13a Ni tua cust0dis avidus jam hae auferet heres.' Mon vivo i Ut vivas igitur vigila hoc age.' Quid Visi Doridient inopem venae te ni cibus atque

Ingens accedit stomaclio fultura ruenti. Tu cessas Agedum, Sume lioe ptisanarium orygae. m

Quanti omptae r Parvo. Quanti ergo octussibus.' Eheu Quid resor morbo an furtis pereamque rapinis Τ' Quisnam igitur sanus Qui non stultus Quid avarus ΤStultus et insanus. Quid, Si quis non sit avarus, Continuo sanus ν Minime. Cur, Stoice Dicam. Non est cardiacus Craterum dixisse putato Hic aeger recte est igitur urgetque i Negabit,

153쪽

SATIRARIUM TI. 3. 141

Quod latus aut renos morbo tentantur astuto. 50n est per jurus equo sordidus immolo aequis Hic porcum Laribus : vorum ambitiosus et audax; Naviget Anticyram. Quid enim differt barathrono Dones quid quid habes an nunquam utare paratis iServius Oppidius Canusi duo praedia, dives Antiquo censu, gnatis divisse duobus

Fertur et hoc moriens pueris dixisso vocatis Iro Ad lectum Postquam te talos, Aule, nuceSUO Ferre sinu laxo, donare et ludore vidi, Te, Tiberi, numerare, cavis abscondere tristem; Extimui ne vos ageret vesania diSeoPS, Tu Omontanum, tu ne Sequerere Cicutam. 175 Quare per divos oratus uterque PenateS, Tu cave ne minuas, tuis majus facias id Quod satis esse putat pater et natura coercet.

Praeterea ne vos titillet Gloria juro Jurando obstringam ambo uter aedilis fueritve iso Vostrum praetor, i intestabilis et sacer esto. In cicor atque faba bona tu perdasque lupinis, Latus ut in Circo spatiere et aeneus ut Stes, Nudus agris, nudus minamis, inSane, PaterniS; Scilicet ut plausus quos fert Agrippa fera tu, 85 Astuta ingenuum vulpes inaltata leonem. No quis humasse velit Ajacem, Atrida, vetas curr Rox sum. Nil ultra quaero plebeius.' Et aequam Rum imperito ac si cui videor non justus, inulto Dicuro quod sentit permitto. Maxime regum, I90 Di tibi doni capta classem deducere Trojal Ergo consulere et mox respondor licobior Consulo. Cur jax, heros ab Aellille secundus, Putescit toties servatis clarus Aeliivis, Gaudeat ut populus Priami Priamusque inhumato, 95 Per quem tot juvene patri caruero sepulcro I Millo ovium insanus morti dedit, inclitum Ulixon

Et Monelaum una mecum Se Occidere amans.'

Tu cum pro vitula statuis dulcem Aulido natam Ante aras spargisque mola caput, improbe, Salsa, 200Rectum animi Servas ἴ- Quorsum ἴ- Insanus quid

enim Ajax

154쪽

Fecit cum stravit erro pocus Abstinuit vim Uxor et gnato mala multa precatus Atridis, J Ion illo aut suorum aut ipsum violavit Ulixen

Verum ego, ut haerente adverso littore naves eis Eriperem, prudens placavi anguine clivos.' Nempe tuo, furiose. Meo, sed non furiosus

Qui species alias veri scelerisque tumultu Permixtas capiet commotus habebitur, atque Stultitiano orret nihilum distabit an ira. 2lo a immeritos cum occidit desipit agnos: Cum prudens scelus ob titulos admitti inanes, Stas animo sit purum est vitio tibi, cum tumidum est, corySi quis lectica nitidam gestare amet agnam, Huic Vestem, ut natae, paret ancillas, Paret aurum, loRusam aut Pusillam appellet sortique marito Destinet uxorem interdicto huic omne adimat jus Praetor os ad sanos abeat tutela propinquos. Quid si quis natam pro muta devovet agna Integer os animi dixeris. Ergo ubi prava 220Stultitia hic summa est insania; qui celeratus, Et furiosus orit quem cepit Vitrea fama,

Hunc circumtonuit gaudens Bellona cruentis. Nunc ago luxuriam et Nomentanum arripe mecum: Vincet nim stultos ratio insanire nepotes. 225

Hic simul accepit patrimoni mille talenta, Edicit piscator uti, pomariUS, RHeePS, Unguentarius a Tusci turba impia vici,

Cum scurris sartor, cum Velabro omne macellum, Mane domum veniant. Quid tum ' Venere frequentes 230Verba facit luno: Quidquid mihi, quidquid et horum

Cuiquo domi est, id credo tuum et vel nunc pete vel cras Accipe quid contra juvenis responderit aequus:

In nive Lucana dormis creatus ut aprum Coenum ego; tu pisce hiberno ex aequore Verris. 235

Segnis ego indignus qui tantum possideam aufer. Sum tibi decies tibi tantumdem tibi triplex

Unde uxor media currit de nocte Vocata.'Filius Aesopi detractam ex aure Metellae, Scilicet ut decies solidum absorberet, aceto 210

Diluit insignem baccam qui sanior a Si

155쪽

SATIRARUM II. 3. 43 Illud idom in rapidum umen jaceretv cloacam ΤQuinti progenies Arri, a n0bile fratrum,

Nequitia et nugis pravorum et amore gemellum, Luscinias soliti impenso prandere coemptaS, 265 Quorsum abeant Sanin creta, an carbone notandii Aedificare casas, plostello adjungere mures, Ludere par impar, equitare in arundine longa, Si quom delectet barbatum amentia verSet. Si puerilius his ratio esse Vincet amare, 250Nec quidquam disserre utrumne in pulvere trimus Quale prius ludas opus, an meretricis amore S0llicitus plores, quaero faciasne quod olim Mutatus Polemon ponas insignia morbi, Fasciolas, cubital, focalia, potus ut illo 255 Dicitur ex collo furtim carpsisse coronas Postquam est impransi correptus voce magistril Porrigis irato puero cum poma reeuSat: Sume, catelle negat si non des optet amator Exclusus qui distat agit ubi secum eat an non Quo rediturus orat non areessitus, et haeret Invisis foribus J Ne nunc cum me vocat ultro Accedam an potius meditor finire dolores lExclusit revocat redeam Non si obsecret. Ecco Servus non paulo sapientior here, quae res 265 Nec modum habet neque consilium ratione modoque Tractari non vult. In amore haec sunt mala, bellum,

Pax rursum haec Si quis tempestatis pr0pe ritu Mobilia et caeca fluitantia sorte laboret Reddoro certa sibi, nihil plus explicet ac si tiro

Insanire paret certa ratione modoque.'Quid, cum Picenis Xeerpens emina pomis Gaude si cameram percuSti forte penes te os 'Quid, cum balba feris ann0S Verba palato, Aedificante casas qui sanior Adde cruorem 2 3 Stultitia atque ignem gladio Scrutare. modo, inquam, Hellade percussa Marius cum praecipitat so Cerritus fuit, an comm0tae crimine montis Absolves hominem et Sceleri damnabis eundem, Ex more imponens cognata voeabula rebus Libertinus erat, qui circum comΡita Siccus

156쪽

144 ORATII FLACCILautis mane sene manibus currebat et, Unum Quid tam magnum i addens,- unum me Surpite morti, Dis tonim facito sit orabat Sanu utrisque Auribus atque oculis mentem, nisi litigiosus, 285 Exciperet clominus cum venderet H0 quoque VulgusChrysippus ponit fecunda in gente Meneni. Juppiter, iligentes qui das adimisque dol0rcs. Mater ait pueri menses jam quinque cubantiS, Frigida si puerum quartana reliquerit, illo 290Mano di quo tu indicis jejunia nudus In ibori stabit Casus medicusve levarit Aegrum ex praecipiti mater delira nocabit In gulida fixum ripa febrimque reducet;

Haec mihi Stertinius, sapientum OetaVIIS, amico Arma dedit, posthac ne compellarer inultus. Dixerit insanum qui me totidem audiet atque Respicere ignoto discet pendentia tergo.' Stoico, post damnum iubendas Omnia luris, do Qua me stultitia, quoniam non St genu unum, Insanire putas Ego nam videor mihi sanus.' Quid caput abscissum demens cum portat Agavo Vati infelicis, sibi tum furiosa videturi Stultum me fateor, liceat concedere eris, o Atque otiam insanum tantum hoc edi88ere, quo me Aegrotare putes animi vitioi Accipe primum Aodificas, hoc est, longos imitaris ab imo Ad summum totus moduli bipedalis, ob idem Corpore majorem rides Turboni in armis aio Spiritum ut incessum qui ridiculus minus illo' An quodcunque saei Maecena te quoquo verum est Tantum dissimilem et tanto certare minorem l Absentis ranae ulli Vituli pede ressis, Unus ubi effugit, matri denarrat, ut ingens albBellua cognatos eliserit. Illa rogare: Quanta uel num tantum. Sumans se, 'magna suisse ' Major dimilio. Num tantor Cum magis atque S magis inflaret, Non Si tu ruperis,' inquit, Pur eris.' Haec a te non multum abluuit imago. 20 Adde p0e mata nunc, h0c St, oleum adde camino;

157쪽

SATIRARUM II. 4. 45 Qua si quis sanus secit anus facis et tu. Non dico horrendam rabiem.' Jam desine.' Cultum Majorem censu.' . Teneas, Damasippe, tui te. 'Mille puellarum, puerorum mille furore8.V 325 major tandem parcas, insane, minorit

UNDE O quo Catiusi' Non os mini tempus aventi

Ponere signa novis praeceptis, qualia Vineant Pythag0ran Anytique reum doctumque Platona.' Peccatum fateor cum o si tempore laevo Interpellarim; sed de veniam bonus Oro.

Quod si intorciderit tibi nunc aliquid repetes m0X,

Sivo si natura hoc sive artis, miria Utroque.' Quin id crat curae quo pacto cuncta tenerem, Utpote res tenues tenui Sermone pernetaS. Edo iominis nomen, simul et Romanus an hospes.' 10 Ipsa memor praecepta canam, celabitur auctor.

L0nga quibus facies ovis erit illa memento, Ut sueui meli0ris et ut magis alba rotundis, Ponere namque marem cohibent callosa vitellum. Caulo suburbano qui siccis crevit in agris 15 Dulcior irriguo nihil est elutius horto. Si vespertinus subito te oppre8Serit 08pes, Ne gallina malum responset dura palato, Doctu oris vivam mixto mersare Falerno; Hoc teneram faetet. iratensibus optima fungis 20 Natura est aliis male creditur. Illo salubres Aestates peraget qui nigris prandia moris Finiet, ante gravem quae legerit arbore Solem. Aufidius sorti miscebat mella Falerno, Mendose, quoniam aeuis committere venis 25Nil nisi lotis decet leni praecordia mulso Prolueris moliu8 Si dura morabitur silvus, Mitulus se viles pollunt obstantia coneliae Et lapathi brovis herba, sed albo non sine Coo. Lubrica nascentes impleut 0nchylia lunae ad Sed non inne mare est generosae fertile testae. Murice Baiano melior Lucrina peloris, Ostrea Circeiis, Miseno oriuntur echini,

158쪽

I46 HORATII FLACCIPoetinibus patulis jactatis molle Tarentum. Noe sibi coenarum quivis temere adroget artem,

Non prius exacta term ratione Saporum. Noe satis est cara pisue avertere menSa

Ignarum quibus est jus aptius et quibus assis

Lunguidus in cubitum jam se conviva reponet. Umber et iligna nutritus glande rotundas Curvat aper laneos carnem vitantis inertem; Nam Laurens malus est, ulvis ot arundine pinguis. Vinea submittit capreas non Semper edules. Fecundae leporis sapiens Seetabitur armos. Piscibus atque avibus quae natura et oret aetas Ante meum nulli patuit quaesita palatum. Sunt quorum ingenium nova tantum crustula promit.

Nequaquam Satis in re una OnSumere e Trim,

Ut si quis scitum hoc mala ne sint vina laboret, Quali periundat pisces securus liVO.

Massica si eaelo suppones in Sereno Nocturna si quid crassi est tenuabitur aura,

Et decedo odor nuruis inimicus; at illa Integrum perdunt lino vitiata saporem. Surrentina vafer qui miscet faece Falerna Vina columbino limum bono colligit ovo, Quatenus ima petit volvens aliena vitellus. Tostis marcentem squillis recreabis et Asra Potorem cochlea nam laetusta innatat acri Post vinum stomacho perii magis ac magis hillis Flagitat immorsus refici quin omnia malit Quaecunque immundis servent allata opinis. Est operae pretium duplicis pernoscere juris Naturam. Simplex e dulci constat olivo, Quod pingui miscere mero muriaque decebit, Non alia quam qua Bygantia putuit orca. Hoc ubi c0nfusum sectis inserbuit herbisCorycioque croco Sparsum stetit, insuper addes Pressa Venafranno quod bace remisit olivae. Pleonis cedunt pomis Tiburtia succo; Nam facie praestant. Noniiuula convenit ollis; Roctius Albanam fumo duraveris uvam. Hanc ego cum malis, ego faecem primus et allec,

159쪽

SATIRARUM II. 5. 7 Primus o invenior piper album cum salo nigro Incretum puris circumposuisso catillis. 75 Immano os vitium dare millia terra macello Angustoque Vagos pisces urgere catino. Magna movet stomacho fastidia, seu puer unctis Tractavit calicem manibus dum furta ligurit; Sive gravis veteri craterae limus adhaesit de Vilibus in scopis, in mappis, in scobe quantus Consistit sumptus Neglectis flagitium ingens. Ton lapides varios lutulenta radere palma Et Tyrias daro circum intuta toralia VeStes Oblitum quanto curam sumptumque minorem Musto habeant tanto reprehendi justius illis Quae nisi divitibus noqueant contingere mensis i 'Docto Cati, per amicitiam divosque rogatUS,

Ducere me auditum perges quocunque momento. Nam quamvis memori reseras mihi pectore cuncta, θNon tamen interpres tantundem juveris. Addo

Vultum habitumque hominis, quem tu vidisse beatus N0n magni pendis quia contigit at mihi cura

Non mediocris inest, sontes ut adire remotos Atque haurire queam vitae praecepta beatae.' sa

Hoc quoque, iresia, praeter narrata petenti

Artibus atquo modis. Quid ridosa Jamne doloso Non satis os Ithacam revoli patriosque penates Adspicuret nulli quidquam mentite, vides ut Nudus inopsque domum redeam, te vate, neque illic Aut apotheca procis intacta est aut pecus atqui Et gonus et virtus nisi cum re vilior alga est.' Quando pauperiem, missis ambagibuS, 0rres, Aecipe qua ratione queas ditescere. Iurdus 10 Sive aliud privum dabitur tibi devolut illuc Rus ubi magna nitet domino sono dulcia poma Et quoscunque feret cultus tibi fundus honores Ante Larem gustet oeserabilior Lare dives; Qui quamvis per jurus erit, sine gente, cruentus Is Sanguine fraterno, fugitivus, ne tamen illi

160쪽

148 HORATII FLACCITu comos xterior si postulet ire recuses.' 'Utia togum spurco Damae latus Haud ita Trojae Me gessi certans semper melioribus. Ergo Pauper eris.' Fortem hoc animum tolerare jubebo ; οEt quondam majora tuli. Iu protinus unde Divitias aerisque ruam die, Rugur, ne PVOS.' Dixi quidem et dico captes a8tutus ubique TeStamenta Senum, neu, Si afer unus et alter Insidiatorem praeroso fugerit hamo, NAut spem deponas aut artem illusus omittas. Magna minorve foro si res certabitur olim, Vivet uter locuples sine natis, improbus, ultro Qui meliorem audax vocet in jus, illius esto Defensor fama civem au8aque priorem Sperne, domi si natus erit fecundave conjuX. Quinte, puta, aut Publi, gaustent praenomine m0lles Auricula0 tibi mo virtus tua socii amicum; Jus anceps novi, causa defendere poSSum;

Eripiet quivis oculos citius mihi, quam te a

Contemptum cassa mice auperet haec mea cura St,

No quid tu perdas neu sis jocus. Iro domum atque Pelliculam curare jube fi cognitor ipse Persta atque obdura, seu rubra Canicula findet

Insantes statuas, seu inges tentus mas 40 Furius hibernas cana nivo conspuet Alpes. Adonii vides, aliquis cubito stantem 1 0pe tangens Inquiet, ut patiens, ut amicis aptus, ut aceri Plures adnabunt thurini et cetaria creSuent. Si cui praetore validus malo filius in re a Praeclara sublatus aletur, ne manifestum Caelibis obsequium nudo te, leniter in spem Adrepe officiosus, ut et curibare Secundus Heres et, si qui casus uerum egerit Orco, In vacuum Venias perraro haec alea fallit. 50 Qui testamonium tradet tibi cunque legendum,

Abnuere o tabula a te removere memento,

Sic amon ut limis rapias quid prima Secundo

Cera velit versu solus multisne coheres, Veloci pereurre oeulo. Plerumque recoetus 55 Scriba ex quinqueviro corvum deludet hiantem,

SEARCH

MENU NAVIGATION