De irrationalitate studia rhythmica

21쪽

De irrationalitate studia rhythmica. 183.... ἴας παρείληφε ij φυσει τας συλλαβας τάς τε μ ακρὰς καὶ τὰς βραχείας, τοιαυτας φυλέττει 'Mar. Vict. p. 39 K. metrici autem, prout cuiusque syllabae longitudo a brevitas fuerit, ita temporum spatia definiri. discrepare autem in rhythmicorum rationibus:

frg. Ambros. p. 12Κ. ὁ δὲ ρυθμος ως βουλεται, ταρέλκει τους χρονους, Longin p. 84 ὁ δὲ ρυθμὸς ως βουλεται, ελκει τους χρονους, Μar Vict. p. 42, 3Κ. nam rhythmus), ut volet, protrahit tempora, Dionys. c. 11: a δε ρυθμικη καὶ μουσικη μεταβάλλουσιν αυτὰς, Diomedes p. 468 K. rhythmi pro nostro arbitrio seg. arisin. Vincenti ora o δε αυτος ρυθμος

f . arisin. του ριὲν κτεινειν κελσων, τους δὲ συνάγειν, Dionys. μειουσαι καὶ αυξουσαι, Diomed. nunc brevius arctari, nunc longius proVehi possunt.

Har. Vict. longum contrahat. Praecepti, quod significariis littera, sensus aut prorsus aut paene evanuit in seg. Ρarisin et apud Diomedem, missum autem B a Longino et Mari Victorino, C deest stamento Ambrosian et Diomedi, D solus habet artus. Ea autem praecepta, quae postremi illius nomine feruntur, minimae sunt auctoritatis, quoniam primum quidem Verba, quae traduntur inde a nam ut volet non sunt causae antecedentibus, quibus

22쪽

non de rationibus metricorum et rhythmicorum, sed de infiniti rhythmi et metri definiti discrimine agitur cf. Aristid. o. 23. p. 494n. b. seg. Ρarisin apud eil. gr. lat. VI 631 14 Har. Vict. p. 183 27 Diomed. p. 512 Charis. p. 281ὶ deinde quia

στολλάκις illius sensus etiam ampliatus sit, cum redditus sit per plerumque' es. Resiph. Frgg. u. Lehrss. p. 247). Itaque quae solus habet ille sive Marius sive Aphthonius, ea ex praecepto B petita superaddidit, cum suo loco recte se habeant, hic perversa sint. orro C praeceptum apud eundem et Longinum non idem spectare, quod B in fragmento Ambrosiano, sequitur e Dionysio, quoniam τολλάκις plerumque et illis et Dionysio commune est, in C autem ad pristinum sensum proxime accedere M. Misinum mihi persuasum est, sed in hoc solo inde aberravit, quod rem ad tertium temporum genus

rettulit τοῖς δὲ), cum ex Dionysii loco C appareat ἄστε),

de duobus tantum temporum generibus agi Longino enim dicendum erat, tempus breve non longum fieri, i. e. in longum verti, sed longo interdum aequum fieri neque vero plura significare Dionysium velim, cum dieit: στε εἰς ταναντέα μεταχωρεῖν. Nam brevem usque ad digemum spatium, longam ad monogemum corripi unquam posse, ne audacissimus quidem eorum, qui ex hoc loco praeceptorum suorum argumenta petiere, contendit Marius autem, ne quid praetermisisse videretur, longi temporis mutationem in breve addidit, nimirum deceptus ea praecepti e specie, qualis tradita est a Longino. Ex fragmenti autem Ambiosiani loco pretiosissimo liquet, qui fiat, ut longa brevi aequa fieri possit longa enim cum corripitur, ad productae brevis spatium descendit. Quare ad Dionysii μειουσαι et g. arisini συνάγειν supplendum est

autem aut in συστέλλων tantum aut in universum illud τους μακρους συστέλλων conseras, ita ut producantur aut longae

aut breves. Illud vero hic intelligi propterea non potest, quod per longae productionem et longae correptionem tempora inter se paria oriri nullo modo possunt, quod tamen fieri cum M. Parisinum flagitat, tum per productionem et correptionem fieri

23쪽

Do irrationalitate studia rhythmica. 18b

Dionysius ἄστε motor est. Itaque una illa locorum species Ambrosiana impedit, quominus ex ceteris sumamus rhythmicam illam productionem, de qua agitur, spectare tempora monogemo minora, digem maiora. Quae cum ita sint, auctorem doctrinae si fere scripsisse censeo ὁ δὲ 'ρυθμὸς ως βουλεται, παρέλκει τους χρονους scit τῶν συλλαβιδν), τους μὲν μακρους συστέλ- λεων, τους δὲ βραχεῖς κτεινων, στε τολλπιις τον βραχυν χρονον ἴσον ποιεῖν του μακρερ. Cuius summa haec esse mihi

videtur Syllabarum longitudines naturales, quas metrici solas respiciunt, saepe non conveniunt cum rhythmorum spatiis; nam saepe, ubi rhythmus monosemum tempus postulat, invenimus syllabam longam. um autem et rhythmum et lexinita inter se conciliari rhythmici aiunt, ut nec monosemum spatium, quod rhythmus legitimus postulat, nec disemum, quod lexis usurpare videtur, sed tertium intermedium occupent et tempus rhythmicum o υθμος et syllaba τ ρυθμιζομενον). Cf. Aristox. p. 280 Hor. - 28, 20 R. a γαρ αυτη λέξις εἰς

διαφοραῖς cum autem in rhythmo trigem per stropharum responsionem saepe trigemus pes respondeat tetrasemo correpto, pes trigemus ad correpti tetrasemi spatium accedat necesse est, ut accurata sat responsio. Idem accidere cogitandum est, quoties spatium disemum, quod rhythmus legitimus exigit, syllaba expletur brevi, quod usu venit in trimetris iambicis a choriambo incipientibus. Sed in ea aec alius postea inquirendum. De prioris autem illius classis locis etiam addendum est,

ne eos quidem spectare longas in trigemum vel tetrasemum spatium productas, ut non dicam breves monogem spatio minores Dionysius enim: μακροτερα τινες, inquit, εἰσὶ των μακρων καὶ βραχυτεραι των βραχεων. Qui si a longa disema et brevi monosem profectus cetera longa brevesque metiretur, certe eas dixisset μαχροτέρας τῆς μακρας et βραχυτέρας τῆς βραχειας Quod ver plurali utitur numero, inde sequitur eum sive potius auctorem rhythmicum, ex quo sua petiit Dionysius, non ad unam certam quandam longae syllabae men-

24쪽

186 Hugora ala suram ceteras longae mensuras contulisse, sed universe loqui de variis syllabarum longarum mensuris rhythmiois. Brevis autem syllabae rhythmio spatia infra temporis primi spatium descendere non possunt; nam tempus primum est omnium temporum, quae spectant ad usum, brevissimum. Itaque brevis varia spatia, quoniam digemum spatium attigisse non est consentaneum, intra monogemum et disemum se continuisse necesse est. Inde sequitur βραχυτέρας των βραχειων esse syllaba breves eas, quae irrationalia spatia aliis spatiis irration libus minora occupant, βραχυτατην autem των βραχειων esse brevem rationalem. Idem in longis accidere portet. -- κροτεραι igitur των μακρῶν erunt longae minimam longam irrationalem spatio superantes; μακροτατη autem τῶν μιαμων utrum disema dicta sit ab Aristoxeno, an fuerit tetragema auctore Aristide p. 33 b. - 49, 19 W.3, an denique penissem ut volunt anonymus de musica a Belle anno editus et Arabs Far ensis Resiph Rh. p. 943, id diiudicare hic non audeo. Rhythmious vero is, a quo notiones illae βραχυτεραι των βραχειῶν et μακροτεραι των μακρων repetendae sunt, fortasse ipse Aristoxenus, longam et brevem syllabam certe non introduxit in rhythmicam suam, sed eo consilio mutuasse metricis cogitandus est, ut doceret, earum syllabarum ut ne spatia quidem rhythmica sibi constarent, ita notiones quoque rhythmica arcendas esse, atque ut illuderet quodammodo illas metricorum notiones, comparativum derivasse atque apposuisse, quod ex sensu metricorum profecto absurdum fuit, qui unam longam unamque breVem esse statuerant.

Ρauca iam dicenda sunt de ultimis capitis Ρselliani primi Verbis, quippe quae viri docti ex Aristoxeni sententia dicta esse arbitrati in praeceptum a rhythmica alienissimum converterint Caesar Rh. . N. F. I p. 628 Grundglige p. 162 BritI p. 23; estphalius ubique, postremum Rh. d. VI p. 286 sq.).

Extant enim haec: μεγέθη μὲν γαρ χρονουν υκ εὶ τα αυτα κατέχουσιν αἱ συλλαβαὶ λογον μεντο τον αυτον ε τῶν μεγεθων ' μισυ με γαρ κατέχειν την βραχεῖαν χρονου, διπλάσιον δὲ τὴν μακρaν At inter syllabas eandem emper pro-

25쪽

De irrationalitate studia rhythmiea. 187

portionem intercedere, docuisse Mistoxenum non credo rhythmicam enim esse doctrinam de temporibus, non de syllabis affirmat ei. h. p. 26 Hor. - 28, 9 R. frg. Ρarisin ora ὁ δε

εῆται τον λογον, αλ λὰ περὶ τῶν χρόνων Longin p. 92, 24,.). Invehitur autem illic musicus in technicos aetate antecedentes, qui alsello dicuntur οἱ ταλαιοὶ ρυθμικοὶ ab Aristoxeno autem eos Sive τους τρο ήμων cf. et harm. p. 52, 15. 20 64, 24 qd.)8iVe τους εμ προσθεν et harm. p. 2, 15 46, 23 dictos esse suspicor. Quos cum agogen ignorasse non verisimile esset , longas inter se iniquas fieri per mutatam agoge certe non negabant, sed longarum ac brevium spatia non per se esse constantia sive absolute definita, verum ita demum sibi constare dicebant, ut eadem semper proportione continerentur vel relative, ut ita dicam, definita esse volebant. Itaque brevem, quam utique

semper monogemam esse aiebant, omnium temporum mensuram

statuerunt. raecepta igitur et quod inest in verbis λογον μέντοιτο αυτον ἀεὶ των μεγεθων et id, quo brevis omnium aliarum syllabarum mensura constituitur, ad eandem rationem redeunt, nimirum eam, qua utebantur metrici Ari8toxenus vero, cum brevem ne relative quidem unius utique spatii esse cognovisset, illorum rationibus abiectis mensuram posuit tempus primum, quocum convenit non brevis cuiuslibet spatium, immo solius brevis rationalis. Quodsi syllaba brevem et longam eadem semper proportione uti voluisset, non omnino habuisset, cur tempus primum in doctrinam suam introduceret. Sed fingamus Aristoxenum ad adversariorum notiones descendisse, tum syllabam eam, quam illi appellabant brevem, plerumque mon08emum, longam autem plerumque disemum spatium obtinere et tum eas in omnibus mutationibus per agoge factis eandem inter se rationem servare concedendum ei erat, at semper servare profecto negavit. Ἀristoxeni enim scriptoris in praecepti con-1 Nam Moge iam ante Aristoxenum perspectam ac vulgo adhibitam esse constat; cf. latonis Rempubl. III p. 400 C: ἀγωγαὶ του ποδος, Uid. Caesar, Grtage. p. 241 Aristot probi. XI 22 Aristoph. hesm. 1186:

26쪽

oipiendis cautissimi ac diligentissimi, non fuisse credo legem universe edicere, cum violari eam et ipsi statim concedendum sit et estphalius Rh. p. 63. 287 aliique concesserint.

Ρorro in verbis illis mutilis λόγον μειτοι et qu. 8eq. non licet subaudire κατέχουσιν αἱ συλλαβαί. Nam si verba τῶν μεγεθων ad λογον attributive addita essent, nec tantum ab eo distare et articulo o praedita esse posceremus. Quae cum ita sint, et ad sensum et ad verborum compositionem multo

aptius erit, si non ex Quinctiliano I 4 45 petita καὶ ἱσταῖδες ἴσασι in fine addimus Resiphalium Rh. p. 62 sequen

tes, sed των ριπεθων praedicative dictum esse rati inserimus post id ipsum sive eiselli sententia εἶναι οἱ ταλαιοὶ ἔφασαν ρυθμικοὶ sive e sensu Aristoxeni εἶναι οἱ πρὸ ημων ἔφασαν. Delebis igitn μὲν illud post μεγέθη in antecedente sententia, nisi forte eam quoque non tam Aristoxeno quam adversariis

illis tribues. 3)

1 Ern Grinus in libello nuper edito, qui inscribitur Rhythmus undΜetrum. Zur Synonymiu. 'marburg 1891, ex eodem selli loco, de quo locuti sumus, effecit p. 38 Aristoxenum, quod diceret μεγεθη μὲν γαρ

κτλ. primum docuisse, syllabas inter se non esse aequas, nam esse duo genera, nimirum exclusis irrationalibus et disemo spatio maioribus , longas et breves, quas tamen eadem semper proportione inter se teneri. Quod rem tam cotidianam ac tritam Aristoxenus elocutus sit, excusat Grinus rei novitate, quae tum fuerit. Quasi vero aequales ab Aristoxeno id doceri debuerint, quod illa aetate nec novum erat et recte se haberct negavit Aristoxenus. - Ιdem rasus p. 24 contendit, musicam et rhythmicam ita abhorrere a prosa oratione πεζη λέξις Dionys. c. 113, ut syllR-barum communium, quae dicuntur, illae rationem habeant, haec non item. Sane quidem, at qui loco illos supra allatos huius rei testes afferre potuerit, non intellego. Nam in pristino locorum illorum exemplo oppositas fuisse inter se non pedestrem sermonem et poetarum usum, Verum rhythmicorum et metricorum de eisdem verbis quibuslibet poeticis iudicia ac rationes, docent omnes praeter Dionysium loci, quos parum curavit S. Prosa autem oratio a Dionysio inducta est metricae artis loco, ut metri Ede universa syllabarum mensura praecepta ad rhetoricam quoque pertinere ostenderentur et ad oratorum usum conserrentur. Dj0jij sui QOO JIC

27쪽

Do irrationalitate studia rhythmica. 189

Cum igitur eis locis, de quibus verba fecimus, neque rhythmicam in poetarum verbis positam omnino tolli neque infinitas ei licentias praestari cognoverimus, iam in id inquirere conemur, quatenus modicae illae temporum syllabicorum mutationes, qua grammaticorum loci spectant, pertineant ad pedes rhythmosque. Ad quod propositum antequam me convertam, absolvendum est breviter, quid de fontibus rhythmicis iudices et

quemadmodum eos tractandos esse arbitrer.

De elementis rhythmicis Aristoxeneis et excerptis sellianis. De harmonica Aristoxeni doctrina quae supersunt, non ab ipso musico conscripta esse probavit Studemundi assentiente

Marquardius De Aristoxeni arentini fragmentis harm. 1863 et in editionis suae die harmon. Fragmente de Aristoxenus 1868)excursibus p. 26 sqq.); excerpta enim esse de libris genuinis. Rhythmica autem praecepta, quae ab editoribus libro τῶν

στοιχειων ρυθμικουν tribuuntur alteri, non continuas libri ininstantum mutilati esse reliquias, verum excerpta esse sparsim delibata liquebit, si adigelli προλαμβανομεν εἰς την μουσικὴν ἐπιστημην conserimus. In his enim extant, quae ab illis absunt, neque ad librum priorem aliquem delegenda esse supra p. 175 adn.hmonui verum enim vero ea ex uno eodemque libro petita et fragmentis alteris inserenda esse documenta sunt et quod praecepta utrique epitomae communia servant aequalem ordinem et quod cetera praecepta ordine suo servato facile ita possunt disponi, ut capitibus ompluribus contineantur. Sola enim o 13Ρaelliana delapsa est nescio quo casu in inferiorem locum transponendam enim esse post ora, docet locus is sel. h. p. 28, 13 K.), cui respondet.

28쪽

Hugora ala Hunc autem statuo praeceptorum, quotquot in utraque epitoma extant, fuisse ordinem:

28, 4-8Recapitulatio eorum, quae de rhythmica universe iam prolata erant in praefations librorum de mustea conscriptorum. Capti I De rhythmica, de rhythmo et risumizomeno.

Rhythmieam esse doctrinam de temporibus,

non de syllabis. f. m. Parisin ora.

2. 13 De rhythmi et rhythmigomen discrimine.

29, 20-30, 21

Dofinitio et rhythmi et rhythmigomeni.

Rhythmum ex uno tempore non constare.

De eorundem elementorum natura lag. Par. 3433. Capti II De temporibus.

31, 5-31, 24

De tempore primo et temporibus eo commensurabilibus.

31, 2b-32, 34

De temporibus incompositis, compositis, mixtis.

De temporum et podicorum et rhythmopoeiae propriorum natum. Caput III De pedibus.

33, 1 - 2

Ρsidis definitio sim. Par. Ora .

De pedum proportionibus quinque.

Praeceptum obscurum.

Proportiones pedum cum consonantiarum proportionibus convenire. 12 a De spatio maximo et minimo in suo cuius- que pedis genere sim. Par. ο 113.

p. 76,26-29

De numero των χρονων ποδικῶν.

- Περὶ σημαίων et χρονων ποδικῶν alia praecepta.

34, 6-16

29쪽

De irrationalitate studia rhythmica.

16 17

De irrationalitate, quemadmodum spectet ad rhythmos. De pedum differentiis septem. De tribus generibus pedum, qui apti sunt ad rhythmopoeiam continuam sim. Par.

De variis pedum spatiis, nempe quae apta sunt ad rhythmopoeiam continuam.

Apparet igitur libri Aristoxene initium, quod vulgo fertur,

non esse Aristoxeni ipsius continuam explanationem, sellum autem non e codice nostris cognato sua hausisse, Verum ex integro musici ipsius compendio. Ex quo libro is, cui maiora illa excerpta debemus, alia delibavit, alia sellus, ita ut novem tantum capita conveniant inter utrumque, cetera modo ab hoc, modo ab illo sint praetermissa. Quae cum ita sint, fontes habemus duos, qui aequo iure eademque auctoritate utuntur et nisi communis originis vinculo inter se non cohaerent. Quapropter non est mirum, si, quae in utrisque excerptis omissa sint, tamen extiterint in pristinis Aristoxeni elementis rhythmicis atque in ea ipsa eorum parte, ex qua epitomarum illarum utraque decerpta est. Huo refero nonnulla quae insunt in humentis Parisinis a Vincentio editis inde a verbis στε εἱναι φανερον, DT de temporibus eurhythmis, rhythmoidibus, .rrhythmis, quae apud Aristiden p. 33 sq. b. - 50 4 sqq. . quoque

inveniuntur; ο 12 autem videtur petita esse ex parte των ρυ μιγαυν στοιχειων deperdita, qua de differentiis pedum accuratius exposuerat, cuius initium tantum in fragmentis rhythmicis maioribus serVatum St. Sed lacunae, ut exerptorum ratio secum fert, magis ad universam explanationem ac tota capita, quam ad singula praecepta pertinent. Itaque quoties praeceptum extat in neutris excerptis plenius, argumentis firmissimis opus erit, si mutare quicquam vel addere vis. 9 Cautissime autem omnino pauca,

i Vcluti si l. h. p. 33, 2, concinunt cum selli in eo, quod

30쪽

quae de rhythmica cum Aristoxeni tum aliorum doctrina supersunt, tractanda. In quo multifariam peccavit Restphalius rhythmicae disciplinae post Boeokhium mortuum antistes cs. Suge- mihi in annal phil. LXXXVI p. 871 nunc unicus, ex quo

adversarium atque aemulum Jul Caesarem, fata abripuerunt 'Isse enim Aristoxeni fragmentis adeo non pepercit, ut quae ipse animo finxerat, ea Aristoxeno imputare non Vereretur. Quo saepe factum est, ut pro verbis genuinis sensum luculentum praebentibus substitueret sua, velut in definitionibus differentiarum κατ αντέθεσιν Fragm. u. Lehrss. p. 229 et κατα πηρια Rh. p. 280 sqq.); alia autem, quae non erant in rem suam, ita relegavit, ut scholium a nescio quo adscriptum in Verborum contextum illapsum esse diceret Rh. pp. 117. 14 de Ρsess. 6 12, p. 76, 24 - 26 Rh. p. 24 de Mart. Cap. p. 1943. Saepe autem factum est propter nimiam in reliquiis rhythmicis corrigendis atque interpretandis libidinem, ut luminibus suis ipse officeret.

De Aristide Quintilian et Martiano Capella.

Neque vero de ceteris rhythmicae doctrinae auctoribus sine ira et studio iudicavit Resiphalius. Nam exempli causa quaecunque apud Marium Victorinum praecepta rhythmicam sapiunt, ea ex Aristoxene alicuius libro desumta esse statim ei certum est. Item nonymo Bellermanniano, Byzantinae aetatis seriptori et Arabi cuidam Farabens magis credit de temporum incompositorum maximo spatio quam Aristidi ninotitiano Rh. p. 94). Quem auctorem omnino inaequaliter aestimavit. Μodo enim Rh. p. 23 maximam partem ad Aristoxenum referenda esse censet, quae ab illo traduntur, modo dissentire ab Aristoxeno compilatorem in rebus gravissimis, de quibus

quod quartum adderent viri docti plerique excepto Iul. Caesare, Ind. leci. Μareg. 884 8 p. X ex eo loco, qui est περὶ σημείων ποδικων Pseu.

a Quae scripta sunt, antequam estphalius quoque diem obiit supremum mense Augusto a. DCCCXCII.