장음표시 사용
101쪽
rio Italiae praefectus fundorum patrimonialium , in Africa, collocetur l). non liquet. Fieri potuit ut, quasi in Cappadocia, ita in Africa ex undis patrimonialibus provincia quaedam conStaret. In partibus Orientis sub dispositione comitis rerum privatarum sunt rationales rerum privataFum,
quorum numerus in Notitia dignitatum non indiciis iur praepositi gregum et stabulorum 2), procur tores saltuum d). Praeest etiam comes rerum privatarum domibus divinis quae ad rem privatam pertineut ε). Magistros autem privatae qui sunt sub dispositione comitis largitionum ad sacram vestem referendos non puto eorum conditionem in dubio relinquere
Multos esse praeterea, qui in Notitia nou enumerantur, procuratores diversarum possessionum cer
inter leges Iustiniani, quae ad rem nostram pertinent, habemus praecipue novellam 7 proc-sias Cappadociae 3 eui possessiones iamiam huius provinciae gommiituutur.
crarum largitionum ac noster comes largitionum privatarum, ut possis coniicere ex titulo me domibus a rem privatam pertinentibus, non constat. l N. D. Occia. p. I praelectus fundorum patrimonialium B
102쪽
Diversa rationalium comitumque munia in administrandis praediis haud facile discernas Canon enim nunc a praeside sub Constantino, nunc a rationali rei privatae exigitur post magnam de praediis liscalibus Valentiniani legem, cuius vestigia in codice Theodosian passim reperiuntur 1 neque hoe stabile, quoniam usque ad Iustinianum, nunc praesidi nunc rationali cura haec committitur 2 et palatini quoque hic, ut in aliis administrationis partibus operam Suam praestant Iin Animadvertendum est
tamen , apud . praeSidem, quum can0nem exigit, dua esse arcas, alteram largitionalibus titulis, alteram canoni praediorum reservatam et utramque a
comitibus rei privatae sacrarumque largitionum inspici 4). Eodem modo plerumque praedia locanda curat come rei privatae, quamquam interdum huic rei adhibitos et praesectos praetorio et urbi, vicariosque videmus d). Quod autem ad iurisdictionem attinet, aeque obscurum et male compositum videtur. Saepe actores, conductore ceterique homine rei privatae, quamvis sibi iuris privilegia vindicent, ad iudices ordinarios
i Hanc legem invocant saepe posteriores imporatores C. h. X, 3, 3; , , t XI, 19 4. Vide Gothostedi notas ad C. h. X, i l.
103쪽
ab imperatoribus reducuntur, ita tamen ut praesenterationali vel procuratore aut defensore domus imperat0riae causa tractetur lin. Qualis sit defensor ille domus, in lege Valentiniani ad annum circiter 565 nominatus 2ὶ non liquet aut nouu est magistratus, eodem sere tempore institutus, quo defensores civitatum et senatus ita ut nulla pars reipublicae proprios suo defensores non habeat; aut advocatus quidam sci intelligendus est, novo nomine decoratuS. Sua tamen domui divinae privilegia servat Theodosius, lata lege ut domorum divinarum coloni et inquilini tantummod apud praepositum sacri cubiculi vel comitem domorum agerent vel pulsarentur I); sed hoc tantum ad domum divinam, non ad totam
rem privatam pertinet. Causas autem vere 8cales quae oriuntur interliscum conductoresque vel privatos homines nunc ad rationalem rei privatae, nunc ad rationalem sacrarum largitionum, praesente Semper advocat fisci 4ὶ, nunc etiam ad praesidem provinciae, praesente rationale vel advocato sci deseruntur 5ὶ rationali autem vel praeside ad imperatorem vel ad sacra vice
l)C. h. X, 4, i II, 1,l II, 1, 5; X, 4, 3 I, 11, 2 X, 26 l. c. Iust. III, 26 8. 2 C. h. X, 4, 3. Symmach. Ep. X, 2 defensores). 3 C. Iust. III, 26, 11. M C. Th. X l, , 7 X, , t X, 8, 2 XI, 9 4 II, 30 4l. U. Iust. , II, 37, 3 III, 26 5. b C. h. X, 8, 5 X, 10, 7, 32 X l l6 II, 1, 5; , 5, 4. Sym
104쪽
iudicantem. Sive comitem sacrarum largitionum sive comitem rei privatae l), sive proconsulem Africae 2), sive ex delegatione comitis, ad praesidem vel etiam ad praesecium urbi I provocatur Quam multae autem controversiae propter has appellationes nascerentur, videre est ex multitudine legum ad rem pertinentium et potissimum ex rela
tione quadam Symmachi 4 quam propius inspicere
libet quum rationalis rei privatae delegata a comitere privatae cognitione hereditatem quamdam in ius lisci inique redegisset heredesque provocavissent a Sententia rasco placebat ut rursus rationali iudicium transferretur quum autem Symmachus, praefectus urbi, re potitus, sententiam rationalis abolevisset, fiscus hoc iudicium provocatione ad imperatorem facta d), suspendit. Sed istud in primis notandum est quantum suis iurisdictionis privilegiis, ad vicinorum agricolarum
detrimentum, procuratoreS, conductoreS, emphyleutae aliique fundorum scalium homines abuterentur, quoties contra eorum contumelias depraedationesque provincialibus succurrere imperatores
deberent 6j. Habemus constitutionem Tiberii περὶ τω θειω οικω, 7h de divinis domibus labi queritur
105쪽
quod procuratoreS, conductores, chartularii aliique possessoribus vicini agro eripiant, titulos imperatorios vel signacula alienis praedii imponant, colonos aliorum suscipiant, iudices ipsi Suarum contro- Versiarum cum agricolis sedeant, auxilium litigantibus contra ius praestent, vel actione in se transserant, et patrocinium contra leges tribuant. Inter alia igitur, lites ad ordinarios iudices remitti iubet imperator nisi communi consensu iudicium procuratoris partes elegerint. Eaedem autem postea sub regibus Francorum inter iudices ordinarios scique praepositos orientur controverSiae.
lam etiam quoties sub imperatoribus donationes ex praediis scalibus sterent, quemadmodum rescripta de hac re pecunia, dolo, suffragio petitores impetrarent, monstravimus quanquam multum adhuc auri argentique in promptu esset, ad exsol-Venda cuiuscumque generis debita fundi scales iam aptissimi erant: quid mirum erit si ampliores adhuc
de his fundis donationes barbari reges laciant
106쪽
DE PRAEDII REGIIS APUD CASSIODORUM ET ECCLESIASTICIS APUD GREGORIUM MAGNUM.
Eodem modo etiam sub Ostrogothis praedia imperialia administrata esse Cassiodori scripta demonstrant. In formula comitivae privatarum 1 curat adhuc comes ille ius perpetuarium et bona caduca praeterea providere debet ne matrimonia illicita contrahantur, aut Sepulcra violentur: quae nova munia quo tempore acquisierit, neScimuS. Ad exemplum autem Anastasii imperatoris 2ὶ institutum fuisse a Theodorico novum comitem patrimonii videmus ad regendum novum patrimonium, domui divinae valde simile, Suique principum peculiari palatiique necessitatibus destinatum. Praedia huius patrimonii etiam libellario titulo conductoribus, inter quo Senatore reperiuntur, committi et
107쪽
partem canonis in frumento persolvi comperimus ij. In Hispania Theodoricus, ne conductore domu regiae procuratores, ut probabile est partem pensionum sibi servent, salaria eis pro qualitate locatae
rei constituit 2 cavetque ne villici regii patrocia
nium, vel alio nomine, tuuionem exerceant. Vidimus quemadmodum maxima par terrarum
fiscalium Gothis in Italiam advenientibus assignata esset I multae tamen adhuc supererant ex quibus donationes saepissime ssunt ε). Post ostrogothos autem videmus in litteris Gregorii Magni ad exemplum fundorum scalium informata suisse Romanae ecclesiae patrimonia bin
Massae provinciae cuiusque vel regionis in unum quasi patrimonium redigebantur, cui praeerat rector vel defensor vel etiam subdiaconus, vel ubi parvae possessiones erant, vicinae civitatis episcopus 6). Desensoris, quem iure cum rationali scique advo-
2 Uar. V, 39 a Conductores domus regiae, quacumque gente sint editi, ad liquidum veritate discussa, tantum decernimus solvore quantum nostra praedia constiterit pensitare. Et ne cuiquam labor suus videatur ingratus, salaria eis pro qualitate locatae rei vestra Volumus aequitate constitui v 3 Vido thesim nostram gallicam.
108쪽
cato coB seras, hoc praecipuum erat officiuui ut praediis servandis, augendis locandis invigilaret, hereditates ecclesiae relictas vindicaret, litesque intenderet repelleretque, colonos a vexationibu pr'legeret, salvo tamen tu magnis rebus pontilici iure, cuiu8a8Sensum exspectare deberet ij. Huic parebant
praepositi qui actionarii vocabantur 2ὶ aliique defensores tenuissimae c0ndicionis 5 qui unicuique
masSae praeponebantur, antiqui po8Sessionum procuratoribus similes. Fundi autem ecclesiastici duobus praecipue modiS, Sive cultura, quam vocavimus dominicam, id St, per actore colonoSque et ServoS, SiVe per conductionem tractabantur. Conductionis vero duo erant genera, perpetuae cilicet et temporariae. Perpetuam tamen perraro invenias 4), quippe qua cclesiis imperatores et in primis Iustinianum interdixisse sciamus 5 ne res ecclesiarum sub praetextu emphyteuseo in laicorum manu venirent. C0nductionem igitur temporariam p0tissimum reperimuS, quanquam conductores minus frequenter mutari
Ut olim, ita et nunc conductores habemus vel
4 II libellario nomine) X, 64 sub specie libellorum tenere): III, 3 reliquas sex uncias aut in emphytoosim damus aut reditus
109쪽
honestiores ditioresque ex senatoriis familiis ortos l), vel plerunsique viros humiliores tenuiorisque sortianae qui saepe multimodis exactionibus vexantur. Sic prohibet Gregorius ne solidum unum vel amplius extra libram in pen Si 0ne per80lvere cogantur 2ὶ C0nduci 0ribus autem parebant praeter propria mancipia, quae Secum advehebant, doloni ecclesiastici, in agris assidui, a quibus praeter annuum tributum praestatione multas, ut in altu Buruntian0. inter qua nuptiale commodum accipiebant δ). Tanta autem vigilantia, quanta imperatores in agris Ecclesiae colono papae retinent 4ὶ Sed fundorum ecclesiasticorum historiam ultra perSequi, a prop0Sit nostro alienum est; neque magis inspiciemus quemadmodum imperatorum herede8, rege barbarorum et p0tissimum Francorum terras scales administraverint et ad varia nece8Sitates adhibuerint. Sussiciat animadvertere sere omnes
t Ut coniicio ex XII, 3. 2 Ita fert ille locus littorae, I, 44 ex manuscriptis ab EWaldi reStitutus CL Ommson, Hermes, XV Exactionem fleri ita ut a
In libra LXXII solidos dari, nec amplius iubet Gregorius ita cadunt omnia quae coniecerat ex textu vulgari Savinius Savigo, Κιeine christen, II, XV, p. 24 n. 2). 3 I, 44 Pervenit etiam ad nos quod de nuptiis rusticorum immoderata commoda percipiantur de quibus praecipimus ut omnia commoda nuptiarum unius solidi summam nullatenus excedant... quod nuptiale commodum nullatenus volumus in nostram rationem redigi, sed utilitati conductorum proficere v
110쪽
culturae locationis conductionisque formas nobis infundis imperatoriis occurrisse, quae postea undis nobilium, regum ecclesiarumque per medii aevi cursum reperientur.