장음표시 사용
291쪽
serpentis, ut cum pedibus carere videatur, costis tamen , Huamis,quas a silmmo gutture usque ad imam aluum parili modo di positas habet,ita instruitur, , t squamis qUasi unguibus, costis quali cruribus innitatur. Non enim ut vermis, cui spinae rigor non est, ct indirectit in corpusculi sui partes gradatim porrigendo tontractas, contrahendo porrectas, mollim explicat, scd alternis intenta cc natibus latera sinuosa circla feri,ut per exteriorcm spinae curtiaturam,rigentem costaruaciem tendat, costis autem natura ad sum
mum rectis squamarum ungulas ligat: quod vicisiim de celeriter agendo non solum Plana perlabitur, sed etiam convexa costera dit,
tot vestigiis instructa quot costis. Hui As ita prei causa est,ut si in qualibet corporis parte ab aluo usque ad caput ictu aliquo collida tur,debilis reddita cursum habere non pos sit, quia ubicunque illi ictus inciderit,spina nasiluit , per quam costarum pedes S motus
corporis agebantur Ande etiam hi c serpens, qui tandiu tot iaculis in uulnerabilis obstitit ad unius saxi ictum debilis cessit, ac mox circumuentus telis facile oppressus est.Corium autem eius Romam deuectum quod fui si e centum viginti pedum spatio ferunt)aliquandiu cunctis miraculo fuit. Regulus aduersus tres Imperatores, id est, Asdrubales duos re accitum ex Sicilia Amilcarem, atro
cissimum bellii gessit, in quo caesa sunt Carthaginensium XVII. millia,capta autem quin, que milliabelephanti decem ct octo abducti,
292쪽
oppida octoginta duo in deditionem cessere
CAPUT IX. Carthaginienses negatasibi pace, auxilia tu-dique contraxisse,ac XantinoLacedaemo- lnio duce Romanos Irauisse , metu me piss, eamque muriam amulum es Fu utum vito misi.CArthagin i eius fracti bellis, ct cladibus exinaniti,pacem a Regulo poposcerut sed cum intolerabiles S duras conditiones pacit audissent , ' tutius rati sese armatos mori quam miseros vivere,pretio non solum Hi panorum vel Gallorum auxilia,quae iam dudum plurima habebant, sed etiam Graecorum comparanda duxerunt. l laque .Xanthippum Lacedaemoniorum regem cum auxiliis accitum, ducem bello praefecerunt Xantippus inspectis P cenorum copi j s atque in campum deductis,longe in melius mutato apparatu pugnam cum Romanis conseruit. Ingens ibi ruina Romanorum virium fuit nam triginta millia Romanorum in illa itinc co-gressione prostrata sunt. R egulus ille dux nobilis cum quingentis viris captus cst, ct in Catenas coniectus, decimo demum anno Punici belli nobilem triumphum Carthaginiensibus praebuit .Xanthippus tam audacis facti conscius rerum instabilium mutationem Wim q. illeAex Africaminrauit in Graeciam.
293쪽
Igitur A Emilius Paulus de FuIuius Nobilior consules, audita captiuitate Reguli ct clade exercitus Immani, transire in Africam cum classe CCC Aulum iussi', CIupeam petunt. Eo confesti Carthaginienses cum pari cla
se venerunt, nec differri potuit nauale certamen. CIV. naves Carthaginiensium demersi ei, triginta cum pugnatoribus captae, praeterea, triginta quinque millia militum ex ipsis caesa sunt et Romanorum autem nouem nauibus depressis, mille centum periere milites. Consules apud Clupeam castra posueriit Duo Annones imperatores PCnorum eo rursum cum magno ebercitu conuenerunt,praelioque commisso, nouem millia militum perdiderunt. Sed re tunc apud Romanos ratanquam diuturna felicitas erat , requalescunque successus magnis continuo malarum molibus obruebantur. Cum Romana classis ad Italiam pr lis onusta remearet, infando naufragio euersa est nam de trecentis nauibus CCXX. perierunt , octoginta vix abiectis oneribus liberatae sint. Amilcar dux Poenorum cum exercitu in Numidiam Mauritaniamque missus, postquam hostiliter crUenteque in uniuersos egit, quod Regulum libenter liuscepisse dicerentur , mille argenti talentis,ct viginti millibus boum reliquos condemnauit. Principes autem omnium populorum patibulo suffixit. Tertio anno,sicut semper indomitus furor cito periculoria obliuiscitur, Seritilius C pio, Semproniua Blaesus consules ducentia sexaginta
294쪽
millia Carthaginiensium in eo praelio caesa sunt. Elephanti quoque viginti sex interfecti centum, luditior capti, ' per Italiam ducti maximum Italicis gentibus spectaculum Eo n. i. 'praebuerunt. Asdrubal cum paucis Lilybaeum nee, pii profugit atque absens a Poenis capitis tam- hius:ansnatus est. Inse Er. Fbricius. C A P V T X.
' ad Poeni paces ibi negata Regulum cria
liter interemerunt. Romanosparum seli, citer in Siciliam et atque uerum pugnantes tandem vicisse. Post haec fessi tot malis Carthaginienses
Petendam esse a Romanis pacem decreuertint. Ad qua narem Attilium Regulum antea ducem icona a mim, quem iam per quinque annos captiuum detinebant, intercae.teros legatos praecipue mittendum putauerunt: qtiem,non impetrata pace ab Italia re, uersum, resectis palpebris, illigatum in china,vigilando necauerunt. Alter de inde Attilius Regulus, ct Manlius Vuls Lambo iterum consules, cum classe ducentarum nauium re quatuor legionibus Lilybqum profecti sunt : quod oppidum in promontorio situm, Romani oblidere conati, superueniente Annibale , qui Amilcoris lilius fuit, victi maiore exercitus sui parte perdita, ipsi gre evaserunt. Post hos Claudius con sui cum classe CXX.nauium ad Drepani portum con
295쪽
tra hostem profectus, ibique mox exceptus classe Poenorum superatus est. Et ipse qui dem cum triginta nauibus Lilybaeum in castra confugit relicuae omnes hoc est, C. aurcaptae,aut demersiae fuerunt: octo millia mi litum caesa, viginti millia capta referuntur Caius quoque Iunius collega Claudii, unia uersam classem naufragio amisit : Anno etiam consequenti classis Punica in Italiam transiit,eiusque plurimas partes longe lateqrvastauit.Interea Lutati us cum classe trecentarum nauium in Siciliam transuectus, luna apud Drepanum ciuitatem pugna interprimores Siciliae cieret,iransnxo femore, aeger rime, cum iam obrueretur, ereptus est. Por ro autem Poeni cum quadringentis nauibus
magnisque copiis ad Siciliam,duce Annone. concurrunt. Nec Lutatius segnior immo co-silia Poenorii celeritate mira praeuenit. Postquam proxime sibi virorumque classes apud Aegates insulam, per tota noctem intertextis propemodum ancoris constiterunt, orta luce , prior Luctatius signum bello dedit. Crudescente pugna, victus Anno nauem Dertit,&dux fugae primus fuit. Aliquantactam eo pars exercitus sui Africam petit alii confugere Lilybaeum,sexaginta tres Punicae naues captae sunt , centum vigintiquinque demersae, trigintaduo millia hominum capta, caesia quatuordecim millia fuere. Romanorum aut e duodecim naues demersae sunt.
Lutatius deinde ad Erycina ciuitatem,quam Poeni
296쪽
vim tene Dant,venit; ibim duo miIIta ithaginiensium,conserta pugna interfecit.
C A P v T XI. Carthaginem es conditionibu reti sacera impetras: ca murumam Tiberis inundationem, ignisque cuiusdam vas alionem
Roma Siss. De bello in Falisios.
TVnc Carthaginienses praecipiti festina
tione ad Lutatium consulern , ac deinde Romam mittunt , orant pacem : quam conditionibus ante propo filis illico consequuntur.Conditiones autem erant, ut Sicilia Sardiniaque decederent, proque impensis bellicis puri argenti tria millia talento- talentum rum Euboicorum , aequis pensionibus, per annos viginti penderent. Huius paci S conditio est habita post annum tertium dc vigesimum , ex quo bellum Punicum primum fuerat inchoatum. Quis, rogo, duarum ciuitatum unum bellum per annos viginti tres gestum fando explicet quot reges Carthaginiensium , quot consules Romanorum,
quot agmina exercituum, qHantum numerum nauium cotraxerit,profligarit, oppre
serit tum demum, si illa ad plenum perpensa videantur, depraesentibus iudicetur. Anno ab Urbe condita D VII. repentina subuersio ipsius Romae praeuenit triumphum Romanorum neque enim temere dixerim, quando non vel modicam Ixtitiam co a Romae
297쪽
nomae superueniens repente quam grauisti mus luctus oppresserit. Si quidem I Uta-CIra tio, A.Manlio consulibus diuersae ignium aquarumque clades pene absumpsere urbem Nam Tiberis insolitis auetus imbribus, ct v Iere opinionein vel diuturnitate vel magnitu dine redundans , omnia Romae aedificia in plano posita deleuit. Diuersie qualitates Iocorum,ad unam conuenere perniciem qNomam re quae segnior redundatio tenuit, madefacta dis oluit, de quae cursus torrentis in Uenit,impulsa deiecit. Aquarum grauissima cladem grauior ignis secuta vastatio est : qui igitis incertum unde surrexerit, plurima S ci Uitatis partes peruagatus,cum hominum domorumque miserabilem stragem fecit , turn Ctiam tantum opum uno consumpsi t incendio , quantum plurimae ct peregrinae victo rite conferre vix possent, Dehinc cum omnia
in circuitu fori popularetur , sedem Vestae corripuit. Et ne sibi quidem diis subuenietitibus,ignem illum, qui aeternus putabatur, temporarius ignis oppressit et unde etiam Metellus dum arsuros deos eripit, vix brachio semiustulatus aufugi t. T. Sempronio Graccho , P. Valerio Faltone Contalibus, cum Faliscis bellauere Romani, eoque prae lioquindecim millia Faliscorum interfecta' sunt
298쪽
'am, Paenos aegre pacem impetrasse, Iani portas uno anno usas.
Qem anno Galli Cilalpini novi extite-
- re hostes, aduersum quos varia sorte bellat tim est nam in primo conflictu Valerij co-sulis tria millia quingenti cecidere Romam, secundo quatuordecim millia Gallorum caesa , duo millia capta Lint , sed ob pcladem triumphuS con
stili denegatus est. T. Manlio Torquato, C Attilio Bulbo consu- alibus, Sardinia infula rebellauit, auctoribus Poenis , unde mox Sardi subacti, oppressi sunt. Carthaginientibus autem violatoribus pacis, quam ipsi poposcis erat, inferri bellum decretum est. Contra Carthaginienses pacem suppliciter poposcerunt : tacum bis missis legatis nihil profecissent , post etiam decem principibus bis aeqDesup- Ficantibus , nec impetrarent , nouissimc Annonis, hominis minimi inter legatos, ohatione meruerunt. Hoc anno porta Iani semini clausa est, quia nusquam eodem anno bellum erat , quod subi Numa sol uni Pompitio rege prouenerat. Hinc demum nobis lac indum est, ct tempora quibus conferri nol ra nullo modo pollunt , silentio transio illi expedit i ne obtrectatores dierum vitae suae , ad insultandum potius tibi hoc strepitii suscitemus. Ecce portae Iani clausae scierunt , foris bellum Romanorum non fuit , omnem sobrilem suam in gremio
suo conquiescentem Roma continens non
299쪽
spirauit.Et hoc quando post psimum bellum Punicum post quantum temporis 'post annos quadringentos XL. quandiu anno no: ct quid altero subsecutum est ut de ceteris taceam, bellum Gallicum , ct Annibal cum bello Punico secundo. Hei mihi cogno-oisse hic Ndenudasse quam etiam me pudet. Pax ista unius anni , vel magis umbra pacis, lenimentum miseriarum , an incentivum malorum fuit istillicidium illud olei,in medium magnae flammae cadens extinxit fomitem tantae ignis, an aluit ' Parum aquae frigidae ardentissimis haustum in febribus, sanauit aegrotum, an potius incendit per annos
prope DCC. id est , ab Hostilio Tullo usque
ad Caesarem Augustum , una tantummodo aestate, Romana sanguinem vi scera non sudarunt: ct inter plurimas magnorum neculorum aetates misera ciuitas,vero misera mater, vix uno tempore a timore luctuum , ut
non dieam ab ipsis luctibus,conquieuit.Hoc si quisquam hominum tam parum in vita sua quietis habuisset , numquid vel vixisse diceretur Aut si quisquam per totum an-etatur, num doloribus & cruciatibus angatur,medio autem anni ipsius spatio unum tantum diem tranquillum, ct fine conflictationibus Itransigat, numquid ex eo leuamentum ma- ortam accipiet, ac non totum annum miserijs deputabit Sed illi,inquit, hunc annum pro glorioso signo infatigabilis virtNtis col- .
Iocauerunt, atque utinam pro obliuione calamitatis continuae praeteriissent. Nam fic-
300쪽
ut in corpore hominis ita demum Iepra dignoscitur, si variatim inter sanas cutis partes color diuersus appareat 'at si ita se ubique diffundat, ut omnia unius coloris quamuis adulteri facias,perit illa discretio: ita filabor continuus aequali tolerantia , sine respirandi appetitu perfluxisset , intentio voluntatis Nelectio consuetudinis diceretur. Cum putem in hoc pauxillulum otij tantopere vel maiorum gaudia vel minorum studia reclinantur, profecto discernitur,' quam iucunditatem habuerit hic breuitas, , quam amaritudinem illa prolixitas: hoc est,ta quies illa quam grata fuisset , si diuturna mansisset , haec incessabilis miseria quam etiam vitanda fuerit, si vitari quacumque arte potum isset
CAPUT XIII. De interitu Amilcaris, O belli Romanorum in librioseis que cause, De besio in Gallos Cinalpinon Item in I ibres Galgos. De prodigiis variis. De noua Galgorum clade, be quem Istros.
ANno ab urbe condita DXVII. Amilcar dux Carthaginiensium , ab Hispanis in
bello, cum aliud bellum aduersus Romanos clam pararet,occisus est. Sequenti anno legati Romanorii ab Illyriis interfecti sunt. Post
cuipsis Illyrijs atroci ssimum bellum gestum est in quo multis oppidis populisque deletis