장음표시 사용
411쪽
circa Saufeium , Saturninum caesi. Saturni ruas palam clam itans, Marium auctorem esse otianium molit onum suarum contestatus est. Cum autem ipse Saturninus , Saufeius de Labienus cogente Mario, incuriam confugisse ii, per equites Romanos effract is ta ribus, occisi sunt. C. Glaucia ex cractus odo mo Claudis,trucidatus est. Furius tribunus plebis bona omnium publicanda decreuit. Cn. Dolabella Saturnini frater, per forum eo litorium fugien , cum L. Geganio interfectus est. Itaque auctoribus tantae seditionis occisis,quies populo fuit. Tunc Cato atque Pompeius rogationem de reditu Metelli Numidici totius urbis gaudio promulgarunt : Maene pra: ferret tir Mari j consulis, oc Furii tribuni plebis factionibus intercessum est. Rutilius quoque vir integerrimus , adeo fi dei atque innocentiae constantia usus est, ut die sibi ab accusatoribus diaeta , usque ad cognitionem neque capillum barbamve promi ierit neque sordida veste humili ve habitas stragatores conciliarit, inimicos permulserit,iudices temperarit,orationem quoque a praetore concellam nihilo summissiorem quam an in una habuerit. Cum euidenti oppugnaretur calumnia, re opinione bonorum omnium iure absoluendus putaretur, periurio iudicum condemnatus est : qui Smyrnam commigran S ,
412쪽
Debet sciast, quo Italicipopuli a Romanis
deficientes rebeletarunt. Item de prodigii
Nno ab urbe condita sexcentesimo LIX. Sex. Iulio Caesare, 'L. Marcio Philippo consulibus , intestinis causis sociale bellu in tota commouit Italia, si quidem Liuius Drusus tribunus plebis , Latinos omnes spe li- bertatis illectos , cum placita explere non
posset, in arma excitauit. Eo accessit Timastam urbem prodigia dira terrerent. Nam sub ortu solis globus ignis a regione septen trionis cum maximo coeli fragore emicuit Apud Arretinos cum panes per conuiuia frigerentur, cruor e inedijs panibus, quasi h vulneribus corporum fluxit. Praeterea per septem continuos dies grando lapi dum, immixtis etiam testarum fragmentis, terram latissime verberauit. In Samnitibus vallis simo hiatu terr B, flamma prorupit, dc usque in coelum extendi visa est. Complures praeterea in itinere videre Romani globum coloris aurei,coelo ad terram deuolui, maioremque factum, rursus a terra in sublime ad Orientem solem ferri,ac magnitudine sua i psum solem obtexi me. Drusus tantis Amalis anxius, domi suae, incerto quidein auctore, interfectus est. I itur Picentes, Vestini,Marsi, Peligni,Marrucini, Samnites, Lucani, cum adli uc occultam defectionem meditarent ur,
413쪽
C. Servilium praetorem legatum ad semit sum apud Asculum occiderunt : statimque clausa ciuitate, Omnes ciues Romanos indi- eta caede iugulauerunt. Continuo .rtrocissi mam pernaciem inta missima praecellere prodigia Namque omnium generum animalia, lux manus hominum blande perpeti, atque inter homines vivere inlita erant relictis sta' bulis pascuisque cum balatu ,hinni tu ,mugi-- tuque miserabili, ad tuas montesque fuge runt. Cane Squoqtae, quorum natura est extra homines esse non posse, lachrymosis vlulatibus vagi luporum ritu oberrarunt. Igi-: tUr Cn. Pompeius praetor cum Picentibus iussu senatus bellum gessit, ct victus est. Post quam sibi Samnites Papium Mutilum Imperatorem praefecerant, Marsi autem Aga- memnonem archipiratam praeoptauerant. Itilius Caesar Samnitium pugna victus, caeso fugit exercitu. Rutilius Consul Marium pro- quinquum suum legatum sibi legit quem assidue submonentem moram bello utilem fo re 'paulisper in castris exerceri militem oportere tironem, dolo i deum agere ratia Sco-tempsit seseque in insidias Marsorum, S niuersium agmen exercitus sui incautus iniecie ubi Nipse consul occisus, ct multi nobiles interfecti, 'octo millia Romanorum cae, sta sunt. Arma corpora interfectorum
s conspectum Marii legati Tolentis fluuius pertulit, atque in testimonium cladis evexit. Marius raptis continuo copiis, victores in spera-xus oppressit , octo millia ce ipse Marsorum
414쪽
interfecit.Caepio autem a Vestiuis ct Mars
deductus in insidias , cum exercitu trucidatus est. I .verollulius Cassar, postquam apta AE serniam victus aufugerat, contractis undique copijs,aduersus Samnites re Lucano: dimicans, musta hostium millia interfecti Cumque ab exercitu Imperator appellatus esset ,Romanique nuntios de victoria misisset, senatus sagum,hoc est , vestem mini oris,
quam exorto foci ali bello sumpserat, hac spe
arridente deposuit, atque antiquum togae decorem recuperauit. Marius deinde se, millia Marsorum cecidit , septem millia armis exuit. Sylla cum viginti quatuor cohortibus AEserniam missus, ubi arctissima oblia edione Romani cui es, milites premebat Hr, maximo bellore plurima caede hostium urbem sociosque seruauit. Cn. Pompeius Picentes graui praelio fudit, qua victoria Senatus laticlauia ct caetera dignitatis insignia recepit, cum togas tantummodo victoria Caesia
ris primum respirante sumptisset. Portitis respirante Cato praetor Etruscos, Plotius legatus Vm- civitate. bros,plurimos anguine impenso difricillimo'
labore vicerunt. Cn. Pompeio, L. Porcio iCatone consulibtis Pompeius diu obsedit A- sculum ciuitatem nec tamen expugnauisset,
nisi populum in campum prorumpente gra uisis ima oppressione vicisset. Decem , octo . millia Marsorum in ea pugna cum Franco Imperatore suo caesia sunt,capta tria millia. Q atuor autem millia Italicorum virorum ex ea
415쪽
ex ea caede profugorum, iugum montis coacto in unum agmine forto conscenderant: bi oppressii exanimataque nivibus,miserabili morte riguerunt. Namque ita ut attonaritimore hostium steterant , alijstirpibus vel saxis recimes alij armis suis innitentes pate-tibus cuncti oculis,dentibiisque nudatis,uiuentium in modum visebantur nec ullum erat Procul intuentibus mortis indicium, nili
diuturna immobilitas , quam nullo modo humanae vitae vegetatio diu perpeti potest. Eadem die Picentes congressi & victi sunt quorum dux Iuda cuius conuocatis principibus suis , post magia incas epulas largaque pocula, cunctos ad exemplum sui prouocaS, halisto veneno absumptus est , cunctis factitio eius Iaudantibus . sed nemine subse-
quente. Anno ab urbrum condita sexcentestino LXI. cum ad obside dos Pompeios Romanus isset exercitus, ct Postumius Albinus vir co-sularis tunc L. Sullae legatus, intolerabili sta-perbia omnium in se militium odia suscitas set apidibus occisus est. Sylla consul ciuile in cruorem nonni ii hostili Languine expiari poLse testatus est cuius rei colaicientia permotus exercitus, ita pugna adortus est,ut sibi via os quisque pereundum videret , nisi vicisset. XVIII. imillia Samnitium eo Drrulio caesi sunt.
Iuuen tium quoque Italicum ducem, , magnum ipsa us populia persecutus occidit. Portius Cato constit Marianus copias habens, cum aliquata strenue gessisset, gloriatus est, C. Marium non maiora fecisse : dcobbocclam
416쪽
cum ad Iacum Fucinum contra Marsos besium gereret, a filio C. Marii in tumultu belli, quasi ab incerto auctore prostratus est. C. Gabinius legatus in expugnatione hostilium castrorum interfectus est. Marrucini Vestini p, Sulpicio legato Pompeii persequente,vastati sim t. Pompae dius, Obsidius Italici imperatores ab eo de SuIpicio apud flumen Theamim horribili priuio oppressi re occisi sunt. Pompeius Asculum ingressus praefectos, ce-turiones,cunctosque principes eorum virgis cecidit, securique percussi r,seruos praedam diomnem sub hasta vendidit, reliquos liberos , quidem,sed nudos cic egentes abire praecepit: cum de hac praeda opitulatione in aliquam in usum stipendii publici senatus fore spera
ret,nihil tamen Pompeius ex ea egenti aerario contulit. Namque eodem tempore,cum penitus exhaustum esset aerarium , dc ad sti
pendium frumenti deesset yxpenso loca publica quae in circuitu Capitolii pontificibus, auguribus, decemviris flaminibus in po
sessionem tradita erant,cogente inobia,vendita sunt,'sufficiens pecuniae modus qui ad tempus inopiae subsidio essent, acceptus est. Et quidem tunc in sinus ipsius ciuitatis euersiarum omnium urbium,nil datarumque ter- i rarum abrasae undique opes congerebantur,
cum ipsa Roma turpi adigente inopia,prae ipuas sui partes auctionabatur. Quamobrem consideret tunc tempora sua, cum quasi inexplebilis venter cuncta consumens re semia per esuriens, cunctis urbibus, quas miseras
417쪽
faciebat,ipsa miserior, nihil relinquens, ni- hil habebat, ct stimulo domesticae famis ad
continuationem bellicae inquietudini S tru- debatur Iisdem temporibus rexSothimus climagnis Thracum auxiliis Graeciam ingre sus , cunctos Macedoniae fines depopulatus es tandemque a C. Sentio praetore superatus redire in regnum coactus est.
i C A P V T XIX. De bello ciuili Mariano S fithridatico in quo hila est Marius maximos tumul
tus cal, talesque reipublicae inuexerunt ANno ab urbe condita sexcentesimo sexagesimosecundo , nondum linito sociali: bello,Romae primum bellum cita ite commo- tum est eodemque anno Mithridaticum bel lum , etsi minus infame, non tamen minias graueceptum est. Et quidem de Mithridati- ci belli spatio vario traditum est, utrum ab- hinc primum ceperit,at tunc praecipue eXarserit maxime cum alii XXX. alii XL. annis gestum ferant. Sed quamuis iisdem temporibus gesta perplexis coaceruata malis exam serint . a me tamen speciatim, etsi breuiter, singula proferentur.Marius Sylla consule, recontra Mithridatem in Asiam cum exercitu
profecturo,in Campania tamen propter so- cialis belli reliquias consistente affectauit se- ptim uni consulatum,ct bellum suscipere Mi thridaticum , quo Sylla cognito, impatiens retiera iuuenis intemperataque ira percitus,
418쪽
Cum quatuor legionibus primum ante urbe consedit, vb i Gratidium Mari i legatum quasi primam victima belli es ilis occidit , mox
urbem cum exercitu irrupit faces ad inflammandam Vibem poposcit. Omitibus nae tu abditis , per sacram viam citato agmine in forum venit. Marius, cum permo ere Nobilitatem . inflammare plebem equestrem deniqtie ordinem peramnare aduersius Syllam frustra attentast et, postremo seruis spe libertatis , praedae ad arma solicitatis,ne quicquam repit gnare ausis, tandem in Capitoli iam concessit. Sed clam eo Syllanae cohorter lituorum i vissent, magna orum caede diffugit. ibi tunc Sulpicius Marii collega,seriaci suo prodente prostratus est. Seruum Fero ipsiim, quod hoste in indicauerat, manumitti; quod vero dominum prodiderat, saxo Tarpeio de- .isci consules decreuertitat. Marius fugiens, cum persequentium instantia circunseptus esset , in Miturnensium paludibus sese abdidit, e quibus infeliciter luto oblitui ignominioseque protractus, turpi autem spectacUlo Minturnas deductiis, conmisiusque in carcerem, percussorem ad se mis uni solo vultu CAterruit. Deinde lapsus e vinculis, in Africam transfugit, solicitatoque ex Vtica fi-lso , ubi is custodia obseruabatur, continuo Romam regressus , Cinnae consuli soci etate scelerum coniunctus est. Igitur ad profligan-etidam uniuersiam Rempublicam , exercitum
sibi in quatuor partes diu iserunt.Tres fi qui- em lesiones Mario datae , rarti copiarum
419쪽
'utnto. . gra n. Carbo praepositus est, partem Sertorius ccepit : ille scilicet Sertorius iam hic ciuilis belli incentor re particeps,qui ctiam hoc finito , aliud post in Hispa ia bellum excitauit,quod permultos annos maximis Ronia, ,rum cladibus traxit. Caetera vero exerci
' ''Am secuta est. Porro autem
a. Pompeius, qui a senat Uctam exercI tu ac
ria tus ut reipub li cae o pi t u l a re tu r, ct da u se- nouartam rerum aucupatione suspende-t,contempt us1 Mario vel Cinna,ad Octatam alterum consolem sese contulit , dcox cum Sertorio conflixit. Infelicem pugna interuentus no estis diremit. Sexcenti utra liae parte milites trucidati sunt. Poste cicctem. autem die cum permixtim corpora adsie ulturam discernerentur,milesPompeianus ratris siti,quem ipse interfecerat, corpuSa-:nouit. In concursu enim utrique cognitio ae vultus galea, considerationem furor ade- aerat quamuis parum fit culpae circa igno-intiam,vt uideatur nescisse de fratre, quemion ambigitur scisse de cine. itaque victor viii, inseIicior, ubi ct fratris corpuSagno ait, muricidium suum execratus bella ciuilia, Mico pectus sinum gladio transiuerberans, si- mitiique lachrymas ct Lanstrinem fundens, super frateriatim sese cadit uer abiecit. Et quid scprofuit ad confusionem crudelis ince- ti, quod in primo stati m bellorum ci ilium ordio infamis fama percrebuit,concurri ignaros qu dem fratres, sed conscios ciues::t sh fratrem scelere victorern spolia fratric
420쪽
tris occisi ac mox tantae immanitatis reui
eodem gladio atque eadem manu per suam necem parricidium,quod admiserat, vindiaca sie Nunquid in tanta tum animositate partium tam rari emouit exemplum Nunquid apud quenquam periculum sceleris reptalit lterror erroris N linquid haec quae communis lest etiam cum bellais pietas ct reuerentia iacturae,quod Vnus perimendo ac pereundo cOmisit,quia in se agi posiet intremuit,sesequi ab huiusmodi incepto conscientia victu S re- smouit Quin potius anniis fere quadraginta
consequentibus in tanti im continuata sunt
bella ciuisia,ut magnitue o laudis, appetenda ex magnitudine sceles is putaretur. Oes e nim post tale document tam tali militia par ricidiorii pericula refugi Tent,nisi parricidia ipsa voluissent. Igitur N arius coloniam stiensem vi ingressus. omnia ibi genera libidinis,auaritiae, crudelitiatis exerciti t. Pompeius, fulmine assiatus ira teriit exercitus vro eius pestilentia correptus, pene totus absumptus est. Nam undecim millia viroriari
de castris Pompeii momia,sex multa autei de parte Octauit consulis desiderata sunt. rius Antium Se Aricia nasciuitates hostiliter irrupit, cunctosque intiis preter proditores interfecit,bonas is diripi eda permisit. Post Cinna consul cum legio Vibus, ct Marius cum fugitivis urbem ingressi, nobilis simos quos
que e senatu , ct plurimos consulares viros interfecerunt. Sed quota liaec portio ostentatae miseriae est, uno verbo definisse caedem i