장음표시 사용
391쪽
ustas late infecit prouincias. Nam dc Minturnis CCCCL.serui in crucem acti,ct Sinuessae ad quatuor millia seruorum a Q. Metello QCn. Seruilio Caepione oppressa sunt. In Metallis quoquc Atheniensium idem tumuitus seruilis ab Heracli to pritore di iapud Delum etiam serui nono motum escentes,oppidanis praeuenientibus preis1 sunt,absque illo primo Sicilientis mali fomi te, a quo istae velut scintillae emicantes, diuersa haec incedi a se in navit. In Sicilia enim post Fulvium consulem Piso consul Mamertium oppidum expugnanit,ubi octo millia fugitiaiorum interfecit:quos autem capere potuito patibulo sufiixit , cui cum Rupillus confiat successisset, idem quoque Tauro minium cc Ennam firmissima fugitiuorum refugia bel- mJo recepit, ubi amplius quam viginti millia tunc seruorum trucidata referuntur. Mi fera profecto talis ellidi inextricabilis caui La. Pereundum utique dominis erat , nisi insolescentibus seruis , ferro obuiam iretur. Sed tamen in ipsis quoque infelicissimis da nis pugnae, ct infelicioribus lucris victoriar, Guanti periere victi,tantum perdidere victo-
l De bello DePto mai regis Alexandrinoru/lagitiis, O Antiocho a Phraate vim. De que Aetna ct Lipara incem
392쪽
ANno ab V.c. DCXXII. P. Licinius Crassus
consul re Pontifex maximus , aduersus Aristonicum Attali fratrem , qui traditam per testamentum Romanis Asiam peruaserat, cum instructissimo missus exercitu:pra terea a magni S regibus,hoc est, Nicomede Bithyniae,Asithridate Ponti ct Armeniae,Ariarathe Cappadociae, Pylemene Paphlagoniae,
eorumque maximis copiis adiutus,conserto
tamen bello viistus est: cic cum exercitu post plurimam caedem in tagam acto,ipse iam circunuentus ab hostibus, ct pene captus esset, virgam, qua erat usus ad equum , in oculum Thracis impegit. Earbarus autem,cum ira &dolore exarsisset,latus Crassii gladio transiuer aberauit. Ita ille excogitato genere mortis, e fugit de dedecus ct seruitutem. Perperna consul,qui Crasso successerat, audita morte Crassi, clade exercitus Roman raptim in Asiam peruolauit Aristonicum recenti victoria feriatum improuiso bello adortus,nudatumque omnibus copijs , in fugam vertit. Cumque Stratonicen urbem, ad quam ille confugerat, obsidione cinxisset trucidatum fame ad deditionem coegit. Perperna consul apud Pergamum correptus morbo , diem obiit. Aristonicus Romae iussu senatus in carcere strangulatus est. Eodem anno Ptolemaei Alexandrinorum regis vita misera , miseriorem vitae exitum dedit. Is enim sororem suam stupro cognitam, ac deinde in matrimonium receptam,nouisset me tu ius quam duxit,abiecit .Priuignam vero suam, hoc est,
393쪽
filia sororis o coniugis, coniugem asciuit: filiumq; suu quem ex sorore susceperat,nec non ct filium fratris,occidit. Quamobrem tanti Sincestis parricidiisque execrabilis ab Alexandrinis regno pulsus est, Iisdem temporibus, Antiochus non contentus Babylonia atque Ecbatana, totoque Mediae imperio, aduersus Phraatem Parthorum regem congressus revictus est. Qui cum in exercitu suo centum millia armatorum habere videretur,ducenta millia amplius calonum atque lixarum immixta scortis&histrionibus trahebat. taque facile cum uniuerso exercitu suo Pthorum viribus oppressus intersit. C. Si pronio Tudita no, re M. Aquillio Cos P. epionem Africanum pridie pro concione periculo salutis litae contestatum, quod pro patria laboranti ab improbis Sc ingratdenuntiari cognouisset,alio die mane exanimem in cubiculo suo repertum, non temere inter maxima Romanorum mala recensuerim,praesertim cum tantum in ea urbe Africani vigor ct modestia valeret, ut facile vitio eo, neque iociale neque ciuile bellum piexistere crederetur. Hunc quidam uxoris Semproniae Gracchorum autem sororis Io necatum ferunt, ne scelerata ut credo) ta- milia,atque in perniciem patri Esuae nata, inter impias teditiones virorum non etiam facinoribus mulierum esset immanioAEmilio, L. Oreste consulibus,AEt na vallo tremore concussa exundauit igneis globis.
Rursusque alio die Lipara insula,ct vicinum
394쪽
De ingenti sperniciosa ta locustarum in
frica, quarum interitu infrenoneque hom
renda ac inaudita'sis orta. a Plautio Hyptao, 'M.FuIuio Flacco avi' eonsulibus,vixdum Africam a bellorum excidiis quiescentem, horribi lis Sinusitata perditio consecuta est. Namque cum Per totam Africam inamenta locus arta multat conualu- tittidines coalitissent, ct non modo iam spe unx cunctam Dudum abrasissent . herbasque o-
circa eam mare in tantum esterbuit , ut ad ustas quoque rupes dissoluerit, tabulata ira uiuioliquefactis ceras extorruerit: eXani malos pisces stipernatantesque excoxerit
homines quoque , nisi qui longius potue- ire diffugere , reciprocato anhelitu cali di aeris adustis introrsum vitalibus suis carit. . e
cunctam frugum abrasissent , herbasque omnes cum parte radicum, re folia arborum cum teneritudine ramnorum cosumpsissent, veru metiam amaros cortices atque arida ligna perrosis ient, repentino arreptae vento, atque in globos coactae, portataeque diu pernerem,Africano pelago immersae sunt. Harum cum immensos aceruos longe undis vrgentibus fluctus perextenta late litora pro- PMlissent, tetru in nimis atque vItra opinio
nem pestiferum odorem, tabida re putrefacta conseries exhalavit, unde omnium Pariter
395쪽
riter animantium tanta pestilentia consecuta est,ut auium,pecudum ac bestiarum corruptione aeris dissolutarum,putrefaeta pansi na cadauera,vitium corruptionis augerent. At vero quanta fuerit hominu lues, ego ipse dum refero, toto corpore perhorresco: siquidem in Numidia, in qua tunc Micipsa rex erat octingenta millia hominum: circa oram vero maritimam,quae maxime Carthaginiensi atque Uticenti litori adiacet,plus quam ducenta millia periisse traditum est. Apud ipsam vero Vticam ciuitatem triginta millia militum,quae ad praesidium toti us Africae ordinata fuerant, extincta atque abrasa sunt: Quae clades repentina ac tam violenta institit, ut tunc apud Uticam sub una die per v- nam portam ex illis iunioribus plus quam
ND. mortuos elatos fuisse narret ut.Vertin-
tamen pace de gratia omnipotentis Dei dixerim, de cuius misericordia, ct in cuius iiducia haec loquor, quamuis re temporibus nostris exoriantur aliquando, ct hoc diuersis partibus locustae , ct plerunque etiam,sed tolerabiliter, laedant,nunquam tamen temporibus Christianis tanta vis inextricabilis mali accidit,ut pernicies locustarum, quae nullo modo ferri vitia potuisset , mortua pluS noceret: ct qua diu vivente peritura erant omnia,ea perdita pereuntibus magis omnibus optandum fue-
396쪽
De Carthagine restituta. De O Gracchiseditiones interitu.
ira a Cap. Nno ab urbe condita DCXXVII. Q. Cae-1 cilio Metello, ct T. Quinctio Flaminino Coss. Carthago in Africa restitui iussa, vigesimo S secundo demum anno, quam merate uersa. deductis ciuium Romanorum familiis, quae eam incolerent, restituta ct repleta est, magno ante prodigio praecedente. Nam cum mensores ad limitandum Carthaginiensem agrum missi,stipites terminorum indices fixos, ct nocte a lupis revulsos mordicus,corrososque reperissent,aliquandiu haesitatum est, utrum Romanae paci expediret, Carthaginem reformari. Eodem anno C.
Grachus, Gracchi illius, qui iam occisus iri seditione fuerat, frater, tribunus plebis per
tumultum creatus,magna reipublicae perni- lcies fuit. Nam cum tape populum Romanum largitionibus promissisque nimiis in a cerbissimas seditiones excitauisset, maxime IIegis agrariae causa,pro qua etiam frater eius Ti. Gracchus fuerat occisus , tandem 1 tribunatu , Minucio successore, decessit.Minucius tribunus plebis, cum maxima ex parte decessoris sui Gracchi statuta conuu Isisset, legesque abrogasIet , Caius Gracchus cuni Fuluio Flacco ingenti stipatus agmine , agebatur. Capitolium ubi concio agitabatur , a Icendit ubi maximo tumultu excitato, quidam
397쪽
ciam praeco a Gracchanis interfectus, velut signum belli fuit.Flaccus duobus filias armatis cinctus, comitante etiam Graccho togato , breuemque gladium sub sinistra occultante quam uis S praeconem frustra praemisisiet,qui seruos ad libertatem vocaret, Ianium tanquam arcem occupauit:contra quem
D.Brutus vir consularis a clivo publico cum ingenti certamine irruit. Ibi Flaccus diu ob stinatissime dimicauit. Gracchus postquam in templum Minerum secesserat, gladio incumbere volens, in teruentu Laetorii retentus est. Itaque cum diu anceps bellum agitaretur , tandem sagittaris ab Opimio missi, consertam multitudinem disturbauerunt Duo Flacci pater filiusque cum Fer aedem Lunae in domum priuatam desiluissent, fo- resque obiecissent , rescissb cratitio pariete, i confossi sunt. Gracchus diu pro se amicis pla-gnantibus ac pereuntibus, aegre ad pontem sublicium peruenit: ibique ne vita VS caperetur,cer tricena seruo suo praebuit. Caput Gracti chi excisum , consuli allatum est, corpus ad Corneliam matrem Miseniam oppidum deuectum est.:Haec autem Cornelia Africani
maioris filia Misenum , ut dixi, prioris filij morte secesierat. Bona Gracciri publicata sunt. Flaccus adolescens in robore necatus est. Ex factione Gracchi, ducenti quinqua ginta in Aventino caeli referuntur. Opimius consul licut in bello fuit fortis, ita in quaestione crudelis. Nam ampli usquam tria millia hominum supplicissile cauit ex quibus plu-
398쪽
rimi,ne dicta quidem causa.in nocetes inte secti sunt. C A I V T XIII.
Baleares infulas a Metello subactas, Allobroges a Domitto vicus suis, namque rutius exarsit
IIsdem temporibus Metellus Baleares insulas bello peruagat us edomuit, , piraticam infestationem , quae ab ijsdem tunc exoriebatur , plurima incolarum caede compressit. Cneus quoque Domitius proconsul Allobroges Gallos iuxta oppidumVindalium grauii-siimo bellovicit, maxime cum elephantorum noua forma equi hostium hostesque conterriti, diffugissent: viginti M. ibi Allobrogum
caesa referuntur,tria millia capta sunt. Eodem tempore Aetna mons ultra solitum e arsit, ct torrentibus igneis superfusis lateque circunfluentibus , Catanam urbem finesque eius oppressit, ita ut tecta aedium ca- llidis cineribus praeusta cic praegrauata corruerent: cuius leuandae cladis causa,senatus decem annorum vectigallaCatanentibus remisit
C A P V T XIV. Fabitu conpulsituitum regem Arueruorum,
magnis copiis instructam, cum paucis fudit, de Marcius alios Galetos fudit. Arino ab urbe condita D CXXVIII. Fa-
399쪽
bius consul Bituito regi Arvernorum Galliae ciuitatis bellum maximo instructu compa-hanti,adeo cum paruo exercitu occurrit, uti nituitus paucitatem Romanorum vix ad ec cam canibus, quos in agmine habebat,sivm-cere posse iactaret. Cui cum sibi ad transferendas copias, unum pontem Rhodani fluminis parum esse intelligeret, alium compas ctis Iintribus catenisque connexum , superstratis confixisque tabulis instruxit. Conser-
. ta pugna, diu grauiter agitata, villii Galli, conuersique in fugam , dum quisque libi timet, coaceruatis inconsulte agminibus, Ec Pr propero transitu ponti Suincula ruperui, ac mox cum ipsis Iantribus mersissent. Cen tum octoginta millia armatorum in exerci-l tu Bituiti fuisset radii tur, ex quibuS centunis quinquaginta millia vel caesia vel mersa sunt. darcius consul Gallorum gentem sub radice Alpium sitam, bello aggressus est : qui
cum se Romanis copijs circuit septos viderent,belloque impares fore intelligerent,oc
cisis coniugibus ac liberis , in flammas sese
. Proiecerunt. Qui vero prete occupantibus Romanis peragendae tunc mortis suae copiani non habuerant, captique fuerant,al ij ferro, alij suspedio,alis abnegato cibo sele consum , pserunt: nullusque omnino vel partiti Ius superfuit, qui ierui tutis conditionem v tae amore tole
400쪽
C A P U,T X V. De bello Iugurthino, in quo Romaui umecum Uurtha rege Numidarumpugna- l
N Noab urbe condita DCXXXIX.P. Scipione Nasica, ct L.Calpurnio Bestia consulibus, Iugurtha: Numidarum regi belluconsensu populi Romani senatus indixit. Sed ego de Iugurtha ordinis tantum loco, ciccausa commemorationis breuiter perstrinxerim , quia ut de natura eius varia atque
intolerabili,ita ct de rebus tam dolose,quam strenue gestis, propter opimam scrip torum suculentiam satis sum ciens apud omnes notitia est. Igitur Iugurtha Micipsie Numida
rum regis adoptiuus,haeresque inter natura
les eius filios factus,primum cohaeredes suos, id est,Hiempsalem occidit, Adherbalem bello victum,Africa expulit. Calpurnium deinde consulem aduersum se inissum , pecunia corrupit, atque ad turpissimas conditiones pacis adduxit. Praeterea cum Romam ipse venisset,omnibus pecunia aut corruptis,aut attentatis , seditiones disse nilonemtie permiscuit: quam cum egrederetur, infami fa- 'tis notam t elogio,dicens: O urbem venalem dc mature perituram, si emptorem inuenerit. Insequenti anno A. Postumium, Postumii consulis fratrem , quem is quadraginta millibus armatorum exercitui praefecerat,