Respublica sive status regni Galliae diversorum autorum

31쪽

DAE R E . G A L. Di I. I. et Onnunquam in aliis potius quam in Re- bus culpa residere solet. Cum autem ad cepta religionis vitam accommodat,

hil agit superbe , nil ait avare, nihil in te sin miniis, jam cuivis Episcopo vel clasiastici ordinis homini, qui sit incul-

ita vitae Macceptus multitudini, repre-

ndere illum, palam admonere sui of - ii concestum est, bsque ullius m et u pe- ultri quandoquidem est verendum ne si quid gravius in illum latuat, po- ali voluntatem alienet. Ejusmodi lis ita nullo est in alio regno , quod

am, aut certe non aeque magna sed a vulis S ab ineunte aetate Reges ita se instituuntur, ut meum revereantur,

ordinem Ecclesiasticum in honore ha ant. Atque illa religionis opinio, cum delicet persuasum es vulgo , Princi- am uti propitio Deo magnam ipsi be- evolentiam atque gratiam apud om-teis conciliat. Alexander Macedo , qui pie gestarum rerum amplitudinem ellatia Magnus, Iove parente natum p r dicabat. titi per i sciam olim fue- mi fortistina duces, originem suam ad

'eos reserebant. Numa Pompilius alteromanorum re x, quia colloquium sibi

te cum Ageria ea fingebat, multo bsequentiorem populum in rebus om- bus effecit, quam Romulus vi armo-

32쪽

xum Milisciplina militati. Scipio Astica-mis idem feci ite dicitur. Ex iis vero, tu Christi do trinam sunt professi, Constan tinus, de Theodosius,&Carolus Magnus, alii quida in s elici limos habuerunt progrestias, d fortuna sunt usi maxiniae secunda, quod fel gionis nomine ac opinione multitudini eratu commendati. Reges igitur Galli .e , quia persuasionem istam populi vident suis rebus esse nece ἐ-sariam ad devinciendos animos, etiamsi sorte naturai sponte sua minus ad pietatem inclinent, tamen diligenter cavere solent, ne quid publica repraelaensione dignum admittant. Et hoc quid enicii primum, ut dixi, frenum, quo Reguna suprema potestas inhibetur Alterum est, Iurisdictio qu. in Galliis maxime viget: ideoque sunt inllit uti Senatus atque Iudicia, quae nostra lingua vocantur ar-rimenti, ut ne plus quam jure conces sum et , illis liceat. Eorum enim udi cum is est numerus, eaq; potestas, ut decretis ipsorum Rex quoque parcat, desincontroversiis aliquando causa cadat, neque suis adversariis , quibuscum litigat, piae judicare possiit. Ab his etiam expen duntur iterat Regis ac intercessiones, siquid est in iis vitiosum aut suspectum, repudiantur. Quantum ad crimina

maleficia pertinet , etiam: Rex ab eiguo ca

33쪽

Rpp. G A L. I. 23 noscat poenam remittat , tanta et .men illorum in iis rebus severitas , ute impetranda gratiae , nemo fere au- eat assilia id gravius designare. au' navisa an victi Liuando Regis nactoritate, linio tu favore, di simularea actio-em intermittere cogantur: tanae ubi avor illa paulatim de it eum quid cli- tuerit, gravius mulio puniunt, quam intercessionem nullam obtinui siet. Ac redit, quod perpetua est ipsorum iunctio, k nisii propter atrox aliquod iacinus non emoventur loco quod cum obiicitur,l reliquum senatum ejus rei quaestio defertur. Quod si forte non servata juris sormula de gradu qui dejicitur mandato Regis, tu a qui ci detulit, vel qui locum ilierius vacantem occupavit, non

est quod solidum stibi gaudium illud pol

liceatur nam ut sui facti rationem accurat illimam aliquando reddat portet. Quo fit, ut propter hanc muneris perpetuationem , quando sciunt, nillil libi polle, praeter sua ipsorum mala licia, se Udi ac detrimento Te, majori tum fiderum diligentia jus reddant Lit igitur summa per Galliam, ut diximus, auctoritas uri quae flecti quidem dc variari gratia fortast potest,everti autem dc aboleri tota non potes tametsi habeat suas maculas atque vitia, quet' cercere quirunt emei1-

34쪽

emetui uionem , ut est rerum rorta-

Iium conditio Tertium frenum est, uti demonstravimus, Politia. Hae sunt leges atque decreta, quae Galliae Reges,alii post alios, secerunt ac confirmarunt singulis temporibus, neque tenae re illis derogant:ac si faciant, populiani non sint habitur obsequentem, inprimis, quantum attinet ad ipsorum, hoc est regni Galliae, patrina onium riuod ipsis alienare non licet, nisi magna cogantur necessitate, qua multa Senatus deliberatione adeo curiose exanai natur vidisse uiritur, ut propter incertitudinem venditionis , pauci earum rerum aliquid sibi emendum, subeundum esse periculii putent. Quam suam enim Regibus concestum est uti frui post Cionibus ac facultatibus regni,

suo arbitriori tamen Omnium expens

rum rationes reseruntur ad ru stores ac aerarii praefectos, qui illos minuendi potestatem habent, si velim moderatos esse vel inutiles cognoverint, quod summa profecto squitate nititur, communem utilitatem attingit. Nisi enim conserventuric recte distribuantur publica regni

vectigalia, annui proventus, jam olim Regibus attributi, necesse est, cum bellum aut aliqua vis major incidit, ut populus magno suo detrimento pecuniam conferat hoc igitur, veluti sieno, nimia Reguna

35쪽

DAE DE P. GAL. E. I. segum liberalitas coercetur.Muliae quiem sunt aliae regni nostri leges , quas Previtatis cause non recito, ac satis est athi, praecipua illa dixisse , quibus Reum authoritas temperatur quod ad ipsorum laudem inprimis pertinet.Nam quidvis possent, multo estist imperectiores ac sicut Deus omnipotens,aon idcirco , quia peccare non potest, udicatur esse minor , sed illustrior fit:jus,hoc ipso, admirabilior persectio: r sic etiam Reges, quum suis ipsi legibus

obtemperant, multo majorem laudem merentur, o ad persectionem propius cedunt, quam si ad nutum ac volun- tatem suam iubeant omnia fieri ad hunc modum temperata ipsorum potestas , proxime ad Aristocratiam acce dit . firmius consistit. Sunt in Galliis etiam tres praecipui ordines , N.obilitas, opulus, Vulgus. Hi singuli,pro sua quiliaque conditione, suas habeni leges ac instituta, quibus utuntur, adeo commode sunt invicem aggregati, ut a gre 'cultatem habeant, alii alio sipprimen- di, aut etiam adversus Regem conjui andi. De Ecclesiasti eorum ordine postea sum dicturus. Nobilitas igitur Galliae, sive questris ordo , ira aximis fruitur commoditatibus ac privilegiis, eoque fit, ut magno quodam affectu Regem com-

36쪽

Ide iantur, A vitam quo lue pro ipsi tu ac patriae salute prosundant. Nec enim ut thim pendunt tributum, S armatis licet ipsit esse quocula lue loco, multa habent vitae pra sidia , sic ut non sit opus, illiberalem aut quaestuariani ali tuam

artem exercere Iloc enim nostras mori ,

bus minime illis conceditur, nisi forte domi maneant, ac rei familiari studeant.

Sed si Regem securi velint, habent quo ip

se honeste alant Plurima enim sunt do- mus S aulae regiae ministeria, quae solis nobilibus attribuuntur, qua inguli, par tem aliquam anni , in iis procurandis et conium unt reliquum tempus va- cuum habent ac liberum rebus privatis atque tomesticis administrandis. Hi omnes annuum accipiunt a Rege stipendium, d ampliora si erandi magnas haben occasiones Principes autem viri, azimajoris dignitatis proceres, quoniam 5 ipii 'gis beneficentiam experiuntur, ac partem Reipublicae procurant, Nobilibus, qui sunt re familiari minus lauta, victum c alia saepe com numicant. Deinde , Reges perpetuum aluntd amplissimum equitatum exercendae S alendar causa nobilitatis, ac in tanto equitatus

numero plurimae sunt praefecturae, quae in illos distribuuntur eaque ratio nonni inusiaci quam belli tempore durat. MajO-

37쪽

D E A L. Lia. I. 2 ajo iis qui clem loci Nobiles , pro sua. iique conditione ac virtute, praeficiuntur e ciuilibus ex reli quis autem illi limilegati alii signiteri, alii equites cataphracti, alii sagi alii S qui per aetatem non possum ferrearnia, reliquis famulantur, cum nullum intercedit bellum , licet ipsi straner' domi, si ii a stipenditia: iram

non mediocrem pars in Onia conservare. Ad .aec nemo credat, quam multae simiper Galliam taefecturae, ut sic dicam, urbanae, tuae soli nobilitati committuntur. nam alii provinciis, alii civitatibus, alii

pridi alii finibus, alii castellis: arcius, alii vicis praefaciuntur: ut interim nihil dicam de majoribus illis muneribus, quae 'rincipibus tantum tribui olent, cuiusmodi unt, qui nostra lingua dicun-rur tonne labi' , Mare sic illi, mira j, id genus abi. Sed annuam pecu niam, velut honorarium quoddam, Reges liberalitate quadam largiri olent in multos nobiles, qui nulli sunt addi-chi mini lieri, hi appeti tur nota lin- sua Peu uri ar . satis igitur ex iis riti ediximus, apparet, ordinem Equestre navalde honesteri liberaliter in Galliis habe i recte quidem . nam de patriam ab hostibus defendunt natura fere caeteris antecessunt, de non solum ipsis, velum etiam majo iuua librum meritis

38쪽

atque vir tiat istud tribuitur Alter ordo si ras etiam habet cona moditates, non exiguas iunc pertinent naei cat Ores, qui eo faciunt majorem quaestum, quod tuto ipsis per Galliam proficisci ac negoriari licet, una, quod nobiles & mercaturam nullam exercent, splendide fere ac sumptuose vestiuntur. Huic etiam o dini conveniunt ac sere tribuuntur . surae rationes nummaria: item Praetur,e dc quicquid ad Iurisdictionem pertinet, qua sane in re plurimum est honoris ae emolumenti Sunt enim in Gallia Iuris adminis , Iudices Advocati causia- a m Procuratores, Scribar, c d genus alii, multo plures mea quidem sententia , quam in resi quis omnibus orbis Christiani provinciis inuod peroppo tune illis accidit, qui relicta mercatura, his rebus operam navare volunt. Et adeo quidem est fructuosus hic ordo, ut nobiles etiam invideant quanquam certe dignitate atque splendore reliquis pr. aestant, qui sunt alterius ordinis, ieres ludent ad hunc pervenire, ut postea sum dicturias. In tertio genere et Vulgus S promiscua hontinum multitudo, qui agros O mi omnis generis artificia tractant. Vt autem hi vel nimia Utantur libertate, vel admodum sint divites, vel in armis etiam exercitati, non

39쪽

si consilitum. Nam quia conditionem ei vitutis oderisint omnes, Mnatura suas ortunas amplificare student, facila sit, u arma capianti potentiores opprimant quo iri in Galliis c aliis in locis ori seni et accidisse constat. Vt autena jusmodi sint ordines, ac velut gradus

in mili Republica, necesse est quem admodum in corpore humano vide- mus infirmior, ignobiliora membra submini lirare dignioribus. Neque tamen est, quod hi iuuia statum deplorent ac indigne erant, quoniam 5 jus communicatur ipsis aequabiliter, quam aloribus accepe unt, ea utuntur libertate, multis etiam Reipublicae ministeriis adhibentur ac sola virtute ac industilat assiduitate possim ad secundum o inena emergere quod secundo nonii et, ut ad primum videlicet evadat, ii iii Regis beneficio singulari, quod ille solet iis impertiri, qui aut iam fece- unt, aut pro Republica vi lcntur postea liquid facere egregie. Et prudenter qui dem istud est institutum primum , ut ordo conservetur Equestris, qui propter

belli exercitium fere minuitur ac iumptus vix tolerat: deinde,ut homines tantis excitati praemiis, virtute contendant,

ad superiorem gradum luctentur. Hac etiam spe confiii qui sunt plebeii insim

40쪽

3 CLAVDII Fs rLLIrinfimior linis, adspirant ad secundum, S clim in eo versati fuerint aliquandiu ad prii num. Ita lue fit, ut minii Psiit inter ipsos invidia ac malevolentiae, quando vident meritis ac virtuti patefactam esse viam ad amplissimos honores, irOPositum esse periculum, si malis rationibus cosdem obtinere Iudeant. Quod si vel conatus nimium distacilis , vel spes nulla esset ampliora consequendi, tum qui sunt mediocris, infimi gradus, magni praesertim animi, causiam reperirent occasionem excitandi motus, d. iiiii dinis homines contra potentiores at mandi. nunc autem minime di mellis est ratio, A videmus, quam multi ex lium in

saepe loco ad summum i astigium evadant. Ianc quoque iationem diligenter olim servabant Romani. nam a populati statu gradum faciebat ad ordinem Equestrem, S huic deinde ad Patricianari Se natoriam dignitatem patebat aditus. Est praeterea ordo Ecclesiasticus, nulli non

communis, qui modo animum huc adjiciat , pro Galli consueti id in non raro accidit, ut etiam homines plebeii, virtute ac eruditione praestantes, amplisias mos in eo genere consequantur honores: Cardinatatum aliquando, vel Pontificatum etiam quae sane res ad virtutem

ac literarum studia homines inflammare p'test.