장음표시 사용
171쪽
Matris Idaeae m Attidis initia. Trsi Diodoro credimus, qui Cybelae amicus fuit. Va ro apud Servium lib. IX. reneidos non admodum graphice ad picturam nostram; Tibia Phrygia dextratinum foramen habet: sinistra duo, quorum unum actitum sonum habet, alterum gravem, Servius magis apposite, ad illud ex Aneidos IX. - biforem dat Tibia cantum, Bisonum, imparem. Et servaruit eis Tibiarum suarum, idest Phygiarum naturam. Tibiae aut Serranae dicuntur, quaesunt pares, X aequales habent cavernas. Aut Phrygiae quae X impares sunt,'inaequales habent cavernas. Post Tibias Cymbala & Sistrum in conspectu sunt. Illa eadem pene figura visuntur etiam Romae , inveteri ara marmorea, quam citaVimus, apud Caesios, secantia decusatas faces. Virgilius in IV. Georg.
Tinnitusque cie, X matris quale Ombala circum. Ubi haeo Servius; uatris Cymbalae quae in eius tutela sunt sideo quod similia sunt hemiciclis caeli, quibus cingiatur Terra, quae es mater Deorum. Haec Martialis libro XIV. 2O2. appellat .stra quod aerea client. ra Celenaeos lugentia matris amores
Suriens Gallus venderesaepe solet. Idem lib. V. i. Et concubino mollior Celenaeo,
172쪽
ubi non parum mihi subit mirari, cur Martialis Coelaenas immiscuerit ijs, quae Pessinunte celebrabantur. Distant enim Sangarius &Marbas non minimo te rarum tractu, ut ex tabulis Geographicis patet, MClaudiani Carminibus, lib. II. in Eutropium. Sangarium, sitiret puro qui gurgite Galli tactus, Amaeonm defertur ad ostia Ponti. Icarium pelagus, Asa Oaque littora juncti Marsa, M aander que petunt At haec sollemne est Poetis confundere, Nisi dic mus , Celenaeos transtulisse ad suam regionem hasce OmneS religiones, aemulatione quadam, ut olim fiebat , Civitatum; & cujus non parva extant vestigia apud Veteres auctores. Alioqui apud Pessinuntem Sc Dindyma stata & legitima fuerunt haec sacra. Ammianus Marcellinus , lib. XXII. unde dextrorsus: itinere declinato, Pessinunta convertit, visurus VC-tusta Matris magnae delubra, &c. Et antiquum Epigramma.
Om colitis obelen, m qui Phryga plangitis Attin
Dum vacat, & lacita Dyn lima nocte silent,
ubi notandus est ploratus, apposite ad aera lugentia Martialis. Attis enim plangebatur, ut & Osiris, &Adonis. Quod & Julius Firmicus notavit ; lugete Liberum , lugete Proserpinam, lugete Attin, lugete hiarin sed sine nostrae contumelia dignitatis. Est autem pro-
173쪽
Matris Idaeae V Attidis initia. i gsopopoeia Solis loquentis , adversus eam haeresin, quae Macrobii tempore viguit, Solem ipsum in varia numina dividentem. Sistrum ad Isidem pertinet, neque ideo abludit a magna Matre. Marcianus enim Capella libro II. in lunari circulo statuit Sistra Niliaca , Eleusinam lampada, Arcum Dictynnae, DTympana Cybeleia. Mentulam illustrant illa A rno-hij. Dicite, o iterum, ergone Deum Mater genitalia illa desecta cum floribus , ipsa per se moerens officiosa seduli-litate collegit, ipsa sanctis manibus, ipsa disimis contre-
e uiuit X sustulit flagitis operis instrumenta foedique s&c.
Culter ( si modi is culter est ; aemulatur autem falcem vinitoriam, quam delineavit Columella b non alio referendus est, quam ad exsectionem virilium. Juvenalis. Sal. II. st uia tamen expecIant, Phtagio quos tempus erat jam
More supervacuam cultris abrumpere carnem e Cultri autem figuram exhibet antiquum marmor, Capuae ; apud Gruterum 6 O. II. utebantUr vero
Coqui Cultro. Plautus, Aulularia. Ev. quia Cultrum habes Co N. Cocum decet venatores etiam, Martialis Lib. I. II 3. Stupuitque superbus Venator, cultro nil superesse suo. Et hos Secespitas appellant nostri Antiquarii, non Omnino male. Testula alioqui usum fuisse Attinennotat Arnobius, & silice ante Arnobium Catullus.
Di*ellit illa acuto sibi ponderastice.
174쪽
De cithara superfluum videtur ut sermonem instituamus , Ca enim Solis & Apollinis gestamen est saetis notum. Virgilius lib. XII. IEneidos. se suas artes, sua munera laetus Apollo. Augurium Citharamque dabat Et Apollo magnae Matris amasius fuit, teste Di dore Siculo. Quod sequitur statuemus esse Gladium , quo usi sunt Galli , ad brachia sibi quisque disiecanda : in pompa nimirum Sc lymphato illo diuscursu. Apuleius lib. VIII. Lucretius lib. II. Telaque praeportant iuiolenti signa furoris
Ingratos animos, atque impia pectora volgi conterrere metu quae pili ni numine divae. Caeterum antiqui gladiorum capulos, & infima vaginarum ita frequenter ornarunt ut hic videmus, cum tamen gladii mucro in acumen desineret, neque esset arcuatus, ut plerique arbitrantur. Et hoc schemate conspiciebatur antiquus Gladius , apud
LAELIUM PASCHALINUM Romae , Ut nos
non ita pridem vidimus, & alij non semel. Gladii porro usum Se primum inventum Diodorus ad Curetas refert, lib. V. Biblioth. At Curetes cum Idaeis Dactylis Se Corybantibus non scinei coim
fundunt veteres auctores, Strabone etiam teste.
175쪽
Matris Idaeae V Attidis initia. 2 qServius eximie ad lib. I II. Eneidos Ali tradunt, (
retes m Corybantes , matris Deum ministros, cui odes
sicut diectum est pueri Abiis , ad plurimas res maximi usus hominibus extitisse. Claudianus libro supra citato, Interea gelidae secretis partibus Idae Dum sedet, & thyalos eiulat de more Cybelle,c uretumque alacres ad limpana suscitat En es. Et lib. II. de raptu Prosei P. Seti tui anguineis ultilantia Dindyma Galliae Incolis, s strictos Curetum despicis Enses. Forceps quae subsequitur Vulcanum indicabit, quem 3bye pnPilcus & Tenax (nos Italice Tenaglia) insigniverunt
apud veteres , ut in Aureliae Sc Caesiae gentis Den ris adnotatum est. At VulcanUS Caelo natus, Cuius meminit Cicero lib. III. de Nat. Deorum, Cybelen
cognatione aliqua videtur attigisse. Et certe Marcianus Capella Terrae patrem Vulcanum nominat. At Terra magna mater fuit. Lucretius.siliare magna Deum mater, materque ferarum
Et nostri genitrix haec dicta est corporis una.Summum fastigium Pollicis digiti in sidet nUX Pi- - hi, , Dea , qua Isiacos usos iuisic scribit Alius Lam
176쪽
pridius in ruita Commodi Imperatoris. Ut ex hoc etiam capite liqueat, quod sub initium hujus comment tiunculae monuimus, indiscretas fuisse horum numinum apud antiquos rationes. Satius lib. X. Thoebaid. Sic Phryga terrificis genitrix Idaea cruentum Elicit ex adytis, contemptaque brachia ferro Scire vetat. quatit ille sacras in peectora Pinus,
Sanguineorumque rotat crines, ac vulnera cursu Exanimat, pavet omnis ager, respersaque cultris Arbor, & attoniti currum erexere leones.
Ubi videtur falsus Luctatius Placidus, qui Pinus
sacras consecratas faces interpretatur. Pinus autem
arbor in penetralia templi Matris Deum inferebatur , in Attidis memoriam , ut scribit Arnobius lib. V. non semel. Quod nimirum sub ea Attis virum exuisset, vel trunco illo induruisset, ut canit Ovidius lib. X. Metamorph. Inferebatur vero Ianarum velleribus stipitem circumvoluta , & raminios redimita & compta violaceis Coronis. Dies a
tem status & solemnis hujusce illationis fuit XI.
Κal. Aprilis, ut ex vetere Nalendario Constantiniano me docuit HIERONYMUS ALEANDER , cujus docti & eruditi in illud idem commentarii propediem prodibunt. In eo est legitima haec festi diei formula A REOR INTRAT . unde natum videtur glossema Luctatij ad illa Statij.
177쪽
uatris Idaeae I Attidis ivitia. XI Respersaque cultris ,
A REOR. Sinus , quae colitur in facris uatris Deum, sub qua jacuit Attis, uatri Deum dilectus. Servius ad illa IX. Aneidos. Pinea silua mihi multos dilecIa per annos Scripsit, congrue iram Pinus in tutela aratris Deum est. Quem imitatus est Claudianus Lib. I. de raptu Proserpinae. Templique colendi.
Ustiola silex , densis quam Pinus obumbrat
Frondibus, & nulla lucos agitante procella Stridula coniferis modulantur carmina ramis.
Terribili intus Thyas, vesanaque misso Concentu delubra gemunt, ululatibus Ide Bacchatur, timidas inclinant Gargara flvas.&c. graphiCC. In eadem media simulacrum juvenis subligabatur inquit Jul. Fermicus) Attinis videlicet: idque ex Dei fortasse monitu , ut scribit Diodorus Siculus. Hinc Pinus in tutela Cybeles fuit. Phaedrus lib. III.
Et Amrtus Veneri placuit, Phaebo laurea, Pinus Obeia, Populus celsa Herculi. Pinus autem figura, ut in marmoribus Sc gemmis olim haec fuit.
178쪽
Expressit vero hic Artifex Virgilianum illud ex Ecl. VII Hic arguta secra pendebit fistula Pinu.& illa Macrobij Lib. I. Saturnat. Cap. I l. Solem vero sub nomine Attinis ornant Fistula X Virga. Ad nucem Pineam ut revertamur; extat apud Macrobium insignis iocus Cascellij I. C. qui consulenti an nux Pinea Pomum esset, respondit, Pomum futurum, si in Vatinium misisset. Libro II. Saturn. cap. 6. At sine exceptione pronunciavit Martialis Libro. XIII. 25. Poma sumus Cobeles, procul hinc discede Vator, Ne cadat in miserum no stra ruina caput.Cybele autem dicta est a monte Cybelo, seu Cybele. Virgilius Libro III. AEneidos. Hinc uater cultrix Cybeli. Se Ovidius in IV. Fastor. Inter ait ruiridem CFbelen, altasque Celenas.
179쪽
Matris Idaeae & Attidis inhia. Is Imposuit autem pictor , sive alius quispiam
GARRIELI SIMEON Io, & J O. GEORGIO HE RwARTO , ut alia specie nobis exhiberent ex marmore PENNENSI, inter MASSILIAM, MA αU As SEXTI As eruto . Indicem & impudicum digitos, ut ex fragminibus etiam nUnc apparet, Obs
debat olim Aquila, quae fulmen unguibus prensabat.
Illa Jovem utique significavit, qui Agdisiis, seu Ac-
destis pater fuit; cujus cruore extitit repente (ut diximus malum Punicum, quo in siliau reposito, Concepit Attidcm mater. Manus autem haec gestu& conformatione, dextram Attinis exhibet, ut videmus in signo una cum ipsa cruto. Neque absurdum erit opinor excurrere tantisper hic, & emendare insignem Ulpiani locum, in quo de magna Matre agitur ; ut in pristinum nitorem restituatur qui hactenus in mendo delituit, ad speciem elegans, & claboratus. Huic ego larvam omnium primus forte detraxero. Locus est
in libello, cui titulum adscripserunt, Institutionum seu Titulorum, ex corpore Ulpiant, Lemmate, si ui heredes institui possent. Recenset ibi I. C. Deos illos, quos ex Senatusconsulto seu Constitutionibus Principum , heredes licebat instituere. Enumerat vero Iovem Tarpeium, Apollinem Didymaeum , uat tem in Gallia, M inervam Iliensem, Herculem Gaditanum , Dianam Ephesiam. Hucusque recte omnia ;porro adjungit aratrem Deorum obelem, eam quae Smyrnae colitur Cybelen hanc ne fanaticus quidem
ullus somniavit umquam. Quid enim Vlpiano ,
180쪽
cujus proprietatem atque elegantiam viri docti suspexerunt, cum poetica illa Voce, quae tautologian etiam invito exprimeret g At vero cordatus nescio
quis (Io. Ti Litas fortasse Cui plerosque veteres I. C. ferimus acceptos, quique hunc librum primus edidit , manu scripti codicis scripturam bona fide exhibuit multis in locis. ingenue , hoc & religiose. idit enim vir cruditus quisquis ille fuit latitare nescio quid sub ea Librari, manu , quae hasce litterariam notas descripserat, MATREM DEORUM SI PELEN si M QI A H YSMYRNE COLITUR. Haec antiquae lectionis altius impressa vestigia eo primiam me traduxerunt, ut Cogitarem scripsisse Ulpianum MATREM DEORUM SI PYLENSEM, I si N inu AE SM YRNAE COLITUR. Neque
omnino mala haec mihi divinatio videbatur,conjectanti D I s i N , ex Librarij oscitantia, & Litterarum Cognatione , antecedentis dictionis extrema, antiquo &alibi saepius prodito vitio invasisse. Aderant meae emendationis rationes ut sane opinabar satis exquisitae. Pausanias in primis eruditus antiquitatum indagator,
Lib. III. Magnesios testabatur, qui in Sipyli parte Aquilonari sunt, signum Matris Deum adservase, longe omnium quotquot cxtabant antiquissimum. Hujusque antiquitatis vel Senatum vel Principum aliquem rationem habuisse ut mihi persuaderem, Asylorum jure vetustati plerumque innixa , ut apud Tacitum, a simili compellebant. Accedebant praeterea Magnetum merita , qui in bello , quod Populus