장음표시 사용
201쪽
nati Moraei, Consiliarii Regii, atque in Academia Lutetiana Professoris Medici MANUM REGI AM, politissimi ingenii documentum perlustret suadeo. Huc plane facit manus aenea, quam Petri AvogadriComitis Brixiensis munere V. C. Octavius Rubeus obtinuit, ex idolo Tyllini ferreo, quem Deum fortissimum ac triumphatorem antiquissimum intelligit, cujus ille statuam Beati Ramperti Episcopi jussu anno S o. dirutam & confractam, tradit in Monumentis Brixiensibus. Illa vero cuspidis loco hastae fuit imposita ; cujus pollicem & volam serpens ambit, qui & ovum lambit pollici atque indici intersertum.
Hastae vero tamquam sacrae, & Deoriam more colebantur , ut Justinus ex Trogo auctor, adeoqUEVCluti regia diademata Diis apposita. Itaque Claudia-
Tunc veteres hastae regia dona micant. Hastas certe Merionis Sc vlyssis titulo caelatas refert in uarcello Plutarchus in quodam Siciliae templo re
Manus vero in hunc modum est conformata, ut supina pollicem, indicem, & medium sive impudicum passos referat, elevet atque extendat, annularem atque minimum contrahat; eo ferme schetinate, qUO religionis nostrae Antistites olim populo bene Optare solebant: vel quo pictores ab omni aevo ServatoriS NO stri dextram sacrae Crucis tesseram estigiant. QUOdsiane Laurentius Pignorius piae memoriae, magnum
204쪽
patriae nostrae ornamentum, non praeter rem factum opinatur, quia Diabolus jam tunc omnem operam mira calliditate impendit, ut eleVaret eum gestum, quem sacerdotes Christiani essent adhibituri, quum acrum crucis signum exprimerent. C A P. Sartis in manu interioris explicatio. Donarium hoc diligenter considerantibus, inscriptionis nota primum sese offert intima pars manus, atque in ejus Carpo puellus in amplexu in tris suaviter in lectulo, specie sigmatis cmgiato, decumbentis , talari veste, palla nempe seu stola ob- tectae. Stola vero matronae pudicitiam denotat, Cujus Tertullianus de Pallio meminit. Votum Magnae Deum Matri,sive naturae genetri Ci pro sobolis a conjuge matrona lectissima susceptae salute reddita solutum indicatur. Peculiarem vero sospitatricis Desepompam plene ac proliXe loco aliquoties memorato Apuleius prosequitur. Quae nam illi vis, & quanti eam censuerit antiquitas, testis Lucretius Lib. et :
magna Deum mater, materque ferarum,
Et nostri genetrix haec dicti est corporis una. Neque eorum mihi displicci conjectura , qui huic numini dicatum putant: cujus haud cxigua erat apud Egyptios auctoritas ; quandoquidem Deorum ea mater, plurimumque pueris in ipsius tutela praesidii esset:
205쪽
esset: a qua Sc accepta fiuste responsa notum est ex veteri monumento Patavii , quod olim apud Rha-musios, nunc Ateste in hortis Contareni est.
ISIDI SACRUM EX M O N I T. E I V S D. D. L. V A L E R I V SMEMORVI. VIR A V G.
L. D. PRomanis etiam in fiamma veneratione habitam ostendit in Hadriani nummo Isidis cingies. Huic etiam NaxPmea. Deae pinea nux propria fuit. Hinc Martialis non nas
sumus beles, procul hinc discede Viator,
Ne cadat in miserum nostra ruina caput.Causam tetigit Ovidius Lib. X. MCtam. Et succineia comas, hirsutaque vertice pinus Grata, Deum matri. siquidem Cobeleius At sExuit hac hominem, truncoque induruit illo.
Nimirum Phrygius Atys pastor Calai filius, quum magnae Matris ceremonias in Lydia monstrasset, ibique cultus esset invito Jove; hic aprum immisit in Lydiam, a quo Atys filius fuit interemtus, postea si e
206쪽
in pinum mutatus. Inter plures hujus rei testis unus mihi sussicit Phaedrus Lib. III. Fabularum e
siuercus Diui, Et myrtus Veneri placuit, Phoebo laurea,
Pinus Cybele, Populus celsa Herculi. Quapropter & in pollice jungere libuit ejusdem
arboris ramum. Cui in tamen speciem caelator minus
expressit. Myrto is propior, quem inter pocula primitus alteri cantando porrigebat, ut auctor in Symposiacis Plutarchus. At vero folium , ut fatear, magis refert ficulneum, quod ob humoris copiam genitalis perhibetur simulacrum. Quid si palmae censueris 3 Nam & Apuleius illatam narrat palmam auro subtiliter foliatam Deae sospitatricis Lacris. Verum rem diligentius consideranti magis ad Rutam accedit, quae vi sua generandi potentiam hebetans castimoniam promittit, imo serpentibus adversa nequitiam frangit volupturiam. Nec fortassis a vero multum abcunt, qui existimant, Votum hoC solutum fuisse masculina prole suscepta, mense septimo, posteaquam foetus in vere conceptus esset, in hanc sententiam potissimum adducti, ex tribus digitis Crectis, et arboris ramo, Cujus in morem tenellus succrescerct; ctiam quod nux pinea Lucinae pro secundo partu esset consecrata. Jovi Ammoni& Asculapio id dicatum porro sua- dere videtur Arietis caput , & SCrpens mantam ambiens. Aries enim Ammonem indicat, qui , ut num-
207쪽
mus Antonini refert, omnium saluti prospicit. Hunc vero Jovem , Naturae conserVatorem , ac Deorum Principem agnoseunt veteris sapientiae antistites e cujus oraculum patrio AEgyptiorum more adiisse Alexandrum narrat Libro I V. Curtius. In hanc ferme sententiam Galieni Imperatoris Numismati Aries insculptus, Cum hac inscriptione: Jo v I CONSERVATOR I. Pariter In altero Salonino nummo Aries hoc titulo: A MMONI CONSERVATORI. Nec diversum significat impositum tripodi arietis caput. Nam & Tripos Apollini dicatus sapientiam Connotat. Quicquid sit, priscorum victimis accessit caput illud. Ainnaon vero Jupiter est ex Ariete coclesii ortus, quem laboranti & sitienti exercitui fonte amoenissimo robur & salutem attulisse a cepimus. Eumque non secus ac Latini Jovem,
AEgyptii sospitatorem , salutisque Deum habuere, quem & Arietis specie coluerunt. Quo procul dubio respexit Minucius Felix, quando plurimorum supe
stitionem sic taxat: capita vervecum fg immolatis X colitis. Occasionem tradidit Herodotus Libro I. Jovem nempe ab Hercule, cui se Occultaverat, Exoratum , amputato arietis capite comparuisse. Religionis hujus plura in veterum monumentis vestigia sunt. Hinc Nasoni de Arte amandi Corniger Ammon. MC- minit ejus quoque Lucanus Lib I X.
208쪽
Inculti Garamantes habent, stat corniger illic Iupiter, ut perhibent, sed non avtfulmina vibrans, Aut similis nostro, sed tortis cornibus Amnion.& Silius Italicus Lib. I X. Punicorum: . At patrius si xis per tempora cornibus Ammon. Unde Amilius Probus de Lysandro: regulsus dixit se vota suscepisse, quae Iovi Ammoni solveret, exist, mans se Afros facibus
corrupturum. De statua Jovis cornigero Curtius Lib. I v.
Id quod pro Deo coibtur , Non eandem es, giem habet , quam vulgo Diis artifices accom
nus arieti finitis est,h bitus smaragdo Ugemmis coagmentatus Tripodem vero sapientiae, qua vitam moderamur , imo veritatis, quae sapientiae anima est, notam, fatentur veterum mysteriorum consulti, quem Apol-
209쪽
reus in adyto templi Apollinis Delphici fuit, sub quo
serpens observabatur. Et sane Latinorum Poetarum princeps, sub Aneae persona veram herois indolem formans, inter prima ipsius dona Tripodis comme
minit. Verum & pari jure, quo Ammoni, Votiam hoc Esculapio Apollinis, hoc est salubritatis filio, soluu
ium , non infidis plane momentis arbitrantur, qui numen istud infirmitatibus humanis praeesse UOrunt. Anguem scilicet Asculapii vicarium Romam missum a S aCcepimus. Sunt qui Ashulapium anguis specie Romani Legati, qui Epidaurum adnavigarat, Opem
adversus pestem imploraturus, naVem sponte ingresssum referunt. Acron, non temnenda: authoritatis
Grammaticus, tradit, Romanos Epidauri, incertos ob multitudinem simulacrorum quod potissimum deligerent , anguem recepisse. Romae in Insula Tiberina , quibus honoribus cultus fuerit, etiam hodie loquuntur monuinciata Graecarum tabularum , in quas relatae fuerunt curationes illius monitu peractae. Quam in rem votum Asculapio Romae ostendit rari artificii ara, quatuor lateribus insignita vastis sacrorum & aliis ornamentiS. AES-
Hos vetisti semodi tripodes, cum aureo areode serpente, si Val. Maximo m Pausaniae fides, Apollini gicadit tot numinum intentrix Graecia : ac iam Luciani testimonio conpiat o inem ex istis modi tripode, sub quo anguis, respousa .quaerentibus dedisse. Et de aut lie qaeidem ita Oudanus: Anguem quod attinet,ut pisirim in illum apud Apollinis vis fanitatis imaginem indenias, idque tam propter hariolationes em Daticinia, quam respectu medicamentorum Odi rei herbariae, cujus I raeses habitus est Aposio. Utriusque ideam ni m-
mi appositi exhibent, quorum i e (i Lepidi es ,re tripodem cum angue inscriptum habbet: hic (13 Posthumo debetur, is si culapi, imaginem referire vulgo creditur.
210쪽
8 CECROPII VOTUM.AESCULAPIO. DEO IV L. ONESIMUS
A V G. L I B: A. CVRA. AMICORVM VOTO. SUSCEPTOD. D. L. M. Et alterum, quod in tabella marmorea Romae apud Aurelium Rufinum vidit Smelius:
AESCULAPIO SANCTO L. IVLIVS. AGATHORUS. ET TERENTIA. RVFINA. GRATIAS. AGENTES. NOMINI TUO DD.
Rem evidentius indicat in D. Bartholomaei hortis Romae Asculapio insignita navis mormorea , vim certe dignissima. Asculapii vero aedem in insula fabricatam scribit Festus, quod aegroti praesertim aqua
Esculapio Aries porro apponitur , qUCmadmodum & in signo At sculapii marmoreo apud Octavium Trons rellum, cujus indicium debemus Io. Baptisue Casalio crudi tissimo, de profanis Romanorum ritibus Cap. VII. ubi ad pedes ejus aquila in dextera parte , arietis caput in sinistra, aegrotantibus salutem dcmonstrant. Eo quidem Aries innitens tripodi sa