장음표시 사용
301쪽
Quibus in easibus cesses usurarum praestandarum obligatio. 3oi
Caeterum apposite monet Faber, nec ad solvendum, nec ab obsignandum teneri, adeoque nec in mora eonstitutum videri debitorem, qui non habet, cui possit solvere: - -- puta si debeat minori , a quo vicissim actiones cedendae sint, qui curatorem non haheat si : lieet pecunia haec ex licitatione debeatur ta); quia obsignatio in eo tantum casu ad sistendum cursum usurarum necessaria est, quo adsit Persona, cui solvi
Si dobitor prohibitiis sit a judice, ne creditori solvat, sed alicui tertio, eaedem reis gulae servandae videntur: nimirum debitor ab usurarum solutione imposterum non liberatur, nisi pecuniam deponat, et obsignet i S. Is 66. , praeterquam si Pro obsignata am habeat ereditor i S ii 65. ὶ: sed si usurae nondum Currere coeperint, noc Px con-vontione debeantur, judicis auctoritas solutionem disserentis impedit, ne debitor in
mora sit, adeoque ne usurae, quae ex sola mora solvendae essent, currere incipi aut ii . ij met in Pandere. hoc tu. de usuri lib. aa. tit. l. Num. 18. in Prisc. S. ι 73. Depositio quoque pecuniae ad evitandas usuras necessaria Videtur in eo casu , quorei immohilis venditae evictio immineat initio contractus, si convenerit inter emptorem et venditorem, tit pretium annua , bima, trima die, seu diversis praestationibus in singulos annos, solvi debeat, in casum vero morae usurae pretii: nimirum pars pretiisno quaeque die deponi, atque obsignari debet; alioquin emptor tum re, tum pretio, seu rei fructibus, et pretii emolumento contra aequitatem siὶ uti videretur. si L. Itilianus i3. S. Veniunt ao. , et S. seqv. b. de actionib. e re is. t. ), ι rabie 5. cod. eou. ιic 4. 49. S. I74. Si iudex sortem utique reddi iusserit, sed de usuris minime pronunciaverit, eas adhuc a judice appellationis adjudicari posse in judiciis bonae fidei , in quibus ex ipsa negotii indole debentur, veluti in emptione , et Venditione , superius diximus , sive Promissae fuerint s S. 1.3. ; sive non promissae S. am . : si autem a priori sententia appellatum non sit, an idem dici deb at seu utrum usurae ab eodem judico in
alio judicio peti possint, non inepte dubitatur. 9 m 5.
Distinguendum est in hac quaestione, utrum usurae stipulatione, Vol pacto promissae suerint, nec ne. Usuras promissas novo judicio, licet priore non adjudicatas, peti posse rectius defenditur si , quia duas sunt obligationes, quarum utraque Per se subsistit: una Certi, nimirum sortis, altera incerti, idest usurarum tu : proinde una ab alia non Pendet: maxime quia, ut superius animadvortimus f S. t 3. , judex, etsi de usuris non pronunciaverit, non tamen absolvit, adeoque rei iudicatae exceptio objici nequit. si et in Pandere. hoc sit. lib. II. tit. l. Num. 16. in med
S. it 76 Sed, si usurae ex sola iudicii natura , idest negotio bonae fidei, puta negotiorum geηtorum, debeantur, judex aut m de usuris non pronunciaverit, nec ab eo appella-lum sit, sinitum sententia judicium, ait Imperator, retractari non debet si : atque idem de usuris depositi rescriptum est iaὶ: ratione adjecta, quia non duae sunt actis-
302쪽
3oa iuris ruae lib. III. EL VLI. cap. VI.
o. . l. 3. nra, alia Sortis, alia usurarum, sed una ; ex qua, condemnatione feta , iteratriis i actio rei judicas te exc tione neρellitur s3 ; una sane actio est, et una obligatio, cum ii. i. usurae neutiquam promissae solo judicis ossicio debeantur: quo judex per sententiam , L lanctus est . -- -- si In bonae sidei fudiciis s quale est negotiorum gestoriam i usurarum rationem haberi certum est. Sed si sinitiuu est judicium sententia, quamuis minoris candemnatio fota est, non adjectis usuris, nec ρωνocatio secuta est, sinitia refractanda non sunt. L. In bonae Mei i 3. cod. hoc fit.
3ὶ D. l. 4. cod. GPosui. 4ὶ Fab. cod. hoc tit. de usum lib. 4. tu. 24. de te. 6. num. 7., et 8. in corP. Dissicilior est quaestio, an usurae ex venditione adhuc in specie, quam Petractamus, peti possint alio iudicio: negant aliqui; quia gi has solo judicis ossicio, si promissa Don sint, debentur ii ; adeoque concludunt, locum esse regulis in jure propositis S. praeced. . Sed alii assirmant: quia judicis ossicium non sola aequitate, sed stricto
potius jure nitatur, cnm naturalis ratio non patiatur, ut emptor fructus landi, et pretium teneat, venditor autem utroque careat ia): quod obligationi negotiorum gestorum , vel depositi non aeque convenit. Prior tamen sententia Romanis legibus magis
Non tantum facto debitoris, qui pecuniam debitam solverit, vel obsignaverit, cessat obligatio solvendarum usurarum, sed etiam facto creditoris id contingere potest, si nimirum creditor easdem expresse, Vel tacito remiserit: puta si sors soluta fuerit, nec ulla usurarum mentio facta sit rin: uut per longum tempus petitae non fuerint saὶ; in utroque casu vel solutae, via remissae Praesumuntur: nisi aliud appareat. Quod si quis usuras non petierit, ut gratiorem se debitori exhiberet, mutato deinceps consilio, suturas usuras petere non pronibetur, dummodo praescriptionis tempora lapsa non sint, quamvis ad praeteritus actio non supersit s3ὶ
S. D 9 Si per aliquod temporis spatium leviores usurae, quam fuerant promissae, solutae sint, tacite majores remissus videri, rescriptum ii, atque responsum est ain, dummodo nec dolus, nee error intervenerit. Noque consuetum praescriptionis tempus requiri vidotur, cum nequo Scaevola i3ὶ, neque Imperatores s in hoc exigant, sed id unum requirant, ut per certum tempus judicis utique arbitrio definiendum levior baco praestatio facta iat. i L. Aduersus creditorem 5., I Quamois 8. cod. hoc tis.
αὶ L. Qui semisses i3. ν hoc eis. 3ὶ In M. t. 13. f. hoc tit. 4ὶ In dict. l. 5., et t. 8. cod. hoc sit.
His adde, legos longe proniores esse ad liberandum, quam ad obligandum ti :adeoque, licet tempus praescriptionis desideremus in usuris acquirendis s I. ii 48. , non inde sequitur, idem tempus necessarium esse ad minuendam usurarum quantitatem. Praeterquamquod non vi praescriptiovis, sed Laeliae remissionis debitorem a majoribus
303쪽
Quibus in casibus cesset usurarum ρraestandarum obligatio. 3o3 usuris immonem dicunt Romanae leges sa); tacita autem remissio praescriptionis regulis Inu. i 3. non subest, ut per se Patetitiὶ L. Arianus ait 47. V. de obligat. , et actionidi s 44. 7. . iii i.
αὶ D. I Qui semisses a 3. θ' hoc GL, d. l. 5., et 8. cod. hoc tu. cod. l. 4.
Ex his colligi potest, utrum omnino remissae censeantur usurae si per aliquod temporis spatium neque .solutae, neque petitae fuerinti Si tempus praescriptioni complendae desinitum praeterlapsum sit, nemini dubium, quominus cesset Ohligatio solvendarum usurarum s S. II 57. 3: ulioquin, cum actor possit, quandocumque malit, dummodo intra praescriptionis tempora, agere si : nec facile quis credatur jura sibi competentia jactare velle sa), remissio usurarum non praesumitur; nisi pra ter longum temporis lapsum alia remissionis indicia suppetant: puta ex personarum allectione l3 .sii L. Pure mihi S. S. tili. o. de doli mali, et mei. exception. 44. 4. αὶ L. Cum de indebito a 5. V de δε ρmbat. et Praesum. tua. 3.
Cessat usurarum obligatio, 3i ad tantam creverint quantitatem, ut sortem aequont: sed in hac re antiquo novum jus non per Omnia consentit. Jure Vetere, Seu quod ante Iustinianum vigebat, constitutum fuit, uo usurae duplum sortis excedant: ita tamen tat usurae particulatim solutae in duplo non computarentur ii , sed illas tantummodo, quas Simul, et semct cxsolvi contingeret sa); quia minus gravatur debitor, qui particulatim solvit, quam qui simul. ii Uatirae per ten ora soliatae non prosiciunt reo ad duli comρulationem. L.
Usurae 1Ο. cod. hoc est. αὶ Tunc enim ultra sortis summam usurae non exiguntur, quoties ω ore solutionis summa usurarum excedit eam con utationem. D. l. lo. S. II 83.
Verum Iustinianus, misericordia erga debitores motus, aequius putavit, etiam usurarum particulatim solutarum rationem haberi in dupli computatione iii: excipit Imperator reditus annuos Civitatibus debitos, quia praestatio haec annui reditus usur rum praestationi similis non est sa): atque idem Plures tradunt de annuis praestationibus , seu censibus . cuicumque debeantur; quia et pro his viget allata a sustiniano ratio; praestationes hujusmodi potius annuis reditibus, quam usuris aequiparari debere. iii L. ρeniat, et uic cod. hoc tit, NOMeu Iai. ωρ. iali., et Novell. a 38. αὶ Noveli. I . CGP. I. I. ii 84. Qui uimmo etiam in usuris excipiendus est casus, quo lis contestata fuerit cum debitore; etenim judicialis interpellatio magis constituit debitorem in Inora; nec aequum est, ut ex culpa , et mora sua lucrum sentiat, ut ab usuris suturi temporis liberetur, si sortem excedant si in; praeterquamquod debitor alioquin ex sua contumacia emolumentum perciperet, quod serendum non esti
Neque aliud dicendum, etiamsi lis prius contestata deinceps intermissa fuerit, etiam per longissimum tempus, praescriptioni complendae sussciens si in; etenim haec litis intermissio essicit quidem, ut instantia perimatur, utque acta litis irrita fiant sal: sed non potest essicere, ut citatio, et contestatio, quae facti sunt, pro insectis haberi debeant: nec pariant civiles effectus, videlicet periistuandae actionis, impediendae praescriptionis , malae fidei inducendae, et similes id). iij natis. ωροι Part. a. I m. II. S. 44. Pre. 2M.
304쪽
M. t. 4. Atque hine Haenit Sabaudo Senatui, diuturnam litis intermissionem, quamvis ex I&2Laetoris negligentia contigerit, Possessori minii ne prodesse, ut immunis fiat a restitvendis smetibus a die litis contestatae si in; quia possessori, qui Per litis contestationem semel malam fidem contraxit, Potius imputari debet, cur moram, atque malam fidem non purgaverit lax Quod autem in fructibus, idem obtinet in aliis aecessionibus, cum eadem ratio sit, eademque Vis contestationis. si Fab. cod. δε fructibus, et litium e res s. lib. I. tis 18 def. 77. sa) L. Omnes ρoenales a6., L Constitutionibus 33. b. de Obligationibus, et acti
Vix monendum , nullam fieri usurarum diminutionem ob incursum hostium, aliasque hujus generis calamitates: nisi sorte Publica auctoritate ita constituatur. Sed satis de usuris: de eo , quod interest, atque actione, ut ajunt, quanti plurimi suis locis opportunius dicemus. Quaedam subjicienda putamus de nautico laenore, et litteris cambii.
De nautico Demore, et lugeris cambii. Institi lib. 3. titi 15. De obligation. , quae re contra mi Digest. lib. aa. uti a. t
Nauticum foenus est, quod propter nauticam, Des quasi nauticam Pectiniam solintur. I. II 88. In nautico foenore pecunia, Mel res mutuo data, muttianti Perit S. I 89. Foenus quasi nauticum amellatur, quod accipitiar ex Pecunia e ortanda in loca terrestria PericuloSa. S. IIDO. Pecunia quasi nautica lato sensu disi potest, quoties ems mrictilum ad creditorem Uectat L a 93. In nautico Denore grariores usurae permittiantur. S. II92., et I I93. Usurae Mariores, Mes imi ea in nautico fenore Permittunttir, prout pavius est Periculum , atque Probabilius I leuius , et magis remotum. S. Il94. Usurae grassiores cessant, statim ac nauticum Denus desinit. S. Ii 95. Pecunia trajectilia debitori perit, si huyus culpa, Mes facto ρerierit S. a M. Loco nautici, oel quasi nautici fenoris liturae cambia passim inductae sunt8 S. Ir97. Litterae cambii quo consilio inductae fuerint S. I 98.
In cambio ρlures sunt contractias, atque tres saltem contrahentes. I. I 399 , et I aov. In Cambio ex moribus Herarumque geritium Mera novatio contingere non Iud ea tir. S. Iol. An mandatarius in cambis teneatis susci re onus erveetiti e pecuniae εο Mendae 8 S. Iao a. Litteras cambii, recusante mandatario, extraneus quilibet acceριare, et sol remteat. S. I a 3.
305쪽
De nautico fenore, et vereris cambii. 3OTQuae peragi debeant, cum mandatarius cambia litteras susemere detrectat 8 inci i A.
Protestatio ob moram soloendi plerumque feri nequit, antequam dies solutionis rix. αὐenerit. S. II T. , et IO8. Vah, Quia si mandataritis post accῬtas cambii litteras solutionem disserat, aut partem ---- tantummodo debitas metiniae inerat, aut stib conditione ' S. laost, ct talo. Quae solemnitates adhiberi debeant in protestationis, seu contestulae denunciationis actia Z S. IIII. Te us soloendarum litterarum cambii inciρit a die, quo exhibitae fuerunt man turis. Quando desinat Z S. Iaia. Litterae cambii a quocumque exigi possunt, dummodo mandatum a domino habeat S. x II 3. Quid si mandan a statibus labatur, priusquam litterae cambii solutae fuerim2 9 i a i . Liueras cambii dare, aiat accimre solis licet negotiatoribus. S. III S.
anticum foenus illud est, quod propter nauticam pecuniam, aliamve rem nauticam , ves quasi nauticam solvitur. Nautica Pecunia, quae modo nautica iij, modo trajectitia appellatur sa), ea est, quae trans mare vehitur, idest datur negotiatori transmara navigatum i3ὶ, periculo creditoris 4 .
I . Nihil porro interest, utrum pecunia trans mare Velienda mutuo detur, an merces ea pecunia comparatae, dummodo periculo creditoris transvehendae sint ti): etenim substantia, ita dicam, nautici foenoris in eo est, ut contra naturam mutui, quod dominium , adeoque rei periculum in mutuatarium , transfert a , sive pecunia , sive merces creditori mutuanti pereat, utique si dolus, et culpa mutuatarii absit i3ὶ.
S. raso. Foenus quasi nauticum dicitur, quod accipitur ex pecunia mutuo data, non quidem trans mare vehenda, sed in alia quacumque terrestria loca, ob incursum hostium, aut praedonum periculosa, ita ut creditori pereat si, Sane, re ipsa inspecta, nihil interest, utrum pecunia mutuo data periculo creditoris trans mare vehatur, an in alia loca exportetur; dummodo non exigantur graviores usurae , quam sit Periculum. iij mee in Panaret hoc tic lib. aa. tu a. num. a. feri in minc, Arunneman. irac d ad i. a. cod. hoc sit. S. I I9 Cum autem nautici foenoris natura in eo potissimum consistat, quod creditor pecuniae periculum suscipit si , idcirco quasi nautica pecunia lato sensu dici potest, quoties ejus periculum ad creditorem spectat, etiamsi per loca perieulosa non sit vehenda , in casum , quo conditio aliqua non existat: dummodo, subjicit Scaevola, in aliae speciem non cadat ta , cum aleae ludi, seu in quibus sors praedo natur, apud Romanos probrosi visi fuerint t3xsii L. Periculi 5. in m . F. hoc titti
306쪽
Propter periculum, quod contra mutui naturam subit creditor, graviores in nautico, r. foenore usurae permittuntur sidem proportione habita de quasi nautico dicendum x :- Olim quidem nullus erat definitus in hac re usurarum modus; ita ut usurae in infini----- tum excrescere Possent deinde centesimae usurae permissae fuerunt, non ultra sa): atque modus hic, licet jure medio abrogatus suerit ibi, postremo fuit revocatus lixtii Paul. Receρtari sentent. lib. a. tu. t 4 S. Trajectilia 3.
ili Novel O. S. 1 93. Igitur novissimo Romano iure in nautico foenore permittuntur usurae stentesimae ratione periculi, quod creditor subit; alibi vero graviores, vel leviores ti): Hollandiae, et gentium plerarumque narigationi studentium moribus, ait Voet, citra periculi pretium rursus jus vetus Romanum reductum fuit: ita ut trajectilia pecunia, vel merces propior poriculum creditoris usuras centesimis haud coarctatas recipere possit, ac quantitatis cujuscumque obligatio subsistat, quae pro magnitudine periculi in conventionem doducta est per contractum vulgo dictum a1se rationis; quod id agitur, ut pecunia, et merces navigent non periculo domini, sed asseeuratoris sa . iὶ V. sumo S io29. alleg. 1.iαὶ Voci in PandecL hoc tit. lib. 22. tit. a. num. 3.
In hac autem re una , et generalis regula Statui non potest, quae ubique vigeat, imum nec in eadem regione diversis temporibus idem modus usurarum servari det,set; sPd graviores Permittulatur. Prout gravius est periculum, atque probabilius imminet; alioquin leviores : quare lages, quae pro temporum, et rerum adjunctis seruntur, com
I ii 95. Sed de hac re satis apud nos : metora petenda sunt ab iis , qui ex propositu hoc
argumentum pertractarunt. Duo monemus. l. In Meriore nautico , utpote periculi pretium , eo cessante, usuras quoque gravissimas cessare, atque communes tantum permitti : puta si venerit dies vel extiterit conditio , ad quam usque periculum creditoris ex conventione esse debet ιὶ : vel navis ad portum appulerit, ita ut nillil amplius timendum supersit a .
si L. Nihil instrest 4. y hoc sic
ain L. I., et iast cod. hoc licS- m. Alterum est, pecuniae trajeelitiae interitum ad debitorem pertinere, si hujus culpa, vel facio perierit: veluti si ob merces vetitas Davi impositas publicetur li): vel si aliud tuter suscoperit, quam conventum fuerat, atque navis naufragium passa sit a . si L. Penuti. cod. hoc lic a) D. l. ρentiis. cod. hoc t 97. Nauticum foenus potissimum exercebatur in pecunia , licet misees quoque periculo creditoris trans mare vehendae, vel in alia terrestria loca interdum darentur: hodiernis ero moribus pecunia non solet de regione in regionem exportari, q-d oti latronum ii eursum, aliasque caussas nimis periculosum, nec tion incommodum est: idcirco inducta fuit pecuniae permutatio, quae per litteras catului fieri dicitur; atque ita absque Periculo, et sine gravi dispendio pecunia quocumque in loco haberi potesti
307쪽
De nautico De inre, et Eueris eamHL 3o S. 3 98. Litterae cambii nihil aliud sunt, quam litterae, seu epistoIa quibus mandatur, ut Meunia uno in loco numerata , vel muneranda in alio 4oco solvatur numeranti , vel alteri ex ipsius voluntate: proinde caminum, quoad substantiam, non dissert a mutuo, eum in cambio detur uni pecunia, ut tantumdem restituat, non in eodem, sed diverso loco , concesso utiquae quodam emolumento , quod proprie usura non est, sed istiet locum ejus, quod intereri: maxime quia is, qui Pecuniam accipit, ut eam in alia loco solvat vel per se, vel per interpositam personam, exportationis Periculum subit: quost. ut graviores ipsi Permittantur accessiones ultra consuetum usurarum modum, prout nox direm .
Hi ne patet, in cambio plures esse contraetus ; atqne tres saltem contrahentes. Imprimis ille est, qui pecuniam numerat negotiatori Cambium, seu mensam argentarium exereenti: I. Primus negotiator, seu trapegita , qui pecuniam accipit alio in loco scil- vendam : 3. Alter trapetita, qui ex prioris mandato suscipit pecuniam solvendam ei, quem nummorum dominus designavit: si ipsemet, qui numeravit, pecuniam alibi recepturus sit, tres sunt contrahentes: ulu itin quatuor.
Plures quoque in cambio contractus sunt: primus hiitur inter eum , qui pecuniam numerat, vel se numeraturum promittit, atque eum, cui Pecunia numeratur, quique spondet, se alibi eandem pecuniae summam alterius ministerio soluturum , deducto quodam emolumento : pecuniam accipiens delegat alterum negotiatorem in loco , quo pecunia solvenda est: atque hic, si mandatum non recuset, contrahit cum eo, cui solutio fieri debet; seu spondet, se pecuniam, de qua mandatum accepit, ipsi sua die soluturum.
Licet autem negotiator, vi pecuniam accipit, aIterum deleget, ut solvat, non tamen, juxta plerarumque gentium mores, Vera noVatio contingit ii ; etenim qui peeuniam numerat, praecipuo sequi inr fidem accipientis, alqne cum Po contrahere potius vult, quam eum eo, qui ex accipientis mandato pecuniam definito loco, et die num ranii , vel alteri ex illius voluntate solvere debet: quapropter , si pecunia opportuno tempore, et loco non solvatur, non tantum mandatarius, si litteras cambii probaverit, seu acceptaverit, sed et mandans, cui pecunia data fuit, conveniri potest pro arbitrio, ita ut neuter excussionis, aut ordinis beneficio iuvetur γὶ; quia uterque debitoris principalis vice langi censetur. Atque his consequens est, Partem, quam ab uno quis non potuit consequi propter illius inopiam, vel ob stliam quamcumque caussam, ab altero recte peti s3ὶ si Voet in Pandere hoc est lib. aa. tit a. num. 5. ρωρ. M., RU Constu. lib. a M. I 6. ωρ. 3. S. I.
Modo diximus, mandatarium eonveniri posse, Si mandatum acceptaverit; quam dici enim sponte non consensit, non potest ab eo, cui pecunia debetur, conveniri, eum mandati susceptio voluntatis ab initio sit, non necessitatis liὶ: nisi sorte directae sint ad mercatorem ab ipsius institore, ac contineant pec iam ab institore Inutuo acceptam in utilitatem mercatoris praeponentis sa : atque in id , ad quod institor Praepositus suis; cum in hoc possit praeponentem instibor obligare s3ὶ, utpote mandatum habens.
308쪽
stii met in Pandect. hoc tit. lib. aa. est a. num 6. feri in Princis3ὶ L. Cuicumque 5. S. Non tamen ii., S. I a. , et i 3. V. de inuiton action. si . 3.
Cum mandatarius litteras cambii probare recusat, potest extraneus quilibet easdem acceptare, et sol Vere, atque hic tamquam negotiorum gestor potest repetere a mandante , quod Pro ipso solvit si . Quod si plures se offerant soluturos, quod mandat rius detrectat, apud nos sancitum , ut praeseratur , qui solvere vult in gratiam mandantis ; alioquin praeserri debet ille, qui se soluturum inert in gratiam primi cedentis, si sorte litterae cambii per plures argentarios progressae sint saxsii Prinem. instit. quib. mod tolliti obligac s 3. 3o. , L Sol Mo 39. y de nem gest. 3. 5.), Reg. Constit. lib. a. tu. I 6. ωρ. 3. S. I 3. 2ὶ Reg. Conatu. D. a. ια ι 6. ωρ. 3. S. Io. S. 12O4. Quod si plures in gratiam mandantis, seu seribentis litteram cambii solvere velint,ant in gratiam primi cedentis, ante habetur, qui mandatum sorte habeat ab eo, qui pecuniam accepit , vel a primo cedente : postremo ille , cui solutio in vim litteraecambii fieri debet, si tibi solvere malit, prout potest si : vel quem ipse elegerit iaὶ. si in Reg. Constit. ibid. S. 1 I. sαὶ Reg. Constiti ibid. S. i a.
Caeterum , ait Voet, quoties mandatarius cambii litteras acceptare recusat, nece sitas ei, cui ex mandato pecunia solvenda erat, consuetudine imposita est, ut intra triduum a denegata acceptatione protestetur de damno, nec non cle eo, quod interest: atque ita litteras cambii cum protestatione remittat, quanto citius fieri potest, ad mandantem ; futurum alioquin , ut , hisce neglectis , regressu careat adversus maudanteiri si . ιὶ mel in Pandere hoc tu lib. I a. sit. a. niam. 6. Pose med.
Exceptionem de trium dierum spatio admittunt in eo casu, quo mandantis non in-wr,it, protestationem intra id tempus lactam, vel omissam fuisse; quia nempe mandans Nou sit creditor mandutarii: atque hoc casu, protestatione etiam post tridui lapsum interposita, mundans, seu litterarum scriptor restituere tenetur nummos, quos accepit, atque praestare id , quod interest et , cui solutio sacienda erat si). Nummi profectori stitui debent a mandante, ne alienis spoliis locupletetur contra naturalem aequitatem sa): id etiam, quod interest, praestandum est, cum aecipiens onus susceperit, non I lane gratuitum, essiciendi, ut pecunia in loco definito solvatur adeoque de facto, seu non facto mandatarii tenetur. si met in Pandect. hoc ire lib. dia. tu a. num. 6. in M. a) L. Nam hoc natura i 4 P. de condicti . indeb. Ia. 6. S. IIo7. Haec apud nos sere probata sunt: cautum quippe, ut si mandatarius recuset acce-Ptationem , vel solutionem litterae cambii, protostatio omnino fieri debeat: itaut bis Protestatio emittatur, si tum acceptatio, tum solutio denegetur: primum Pro accepta iiDue, tum Pro Solutione li): ea utique lege, ne protestatio ob moram solvendi liat, aut equam dies solutioni praesitatus venerit, nisi mandatarius, qui solvere debet, prius notorie non solvendo fiat sui. si Reg. Conatu lib. a. tit. 16. cv. 3. S. s.
m . s. rao8. Vuod Permet. . tempus emittendae protestationis ob denegatam litterarum acce Ptatione , nihil singulare statuitur ; sed tantum facultas conceditur exactori litterarum,
309쪽
De nati O foenore, et Pueris cambii. ais quibus inspectis pecunia statim numerari non debet ' , ut protestationem ex caussa ino. L s. Oenegatae solutionis disserat iisque ad quintum diem posὶ tempus iisdem litteris praefinitum, vel post sextum, si quintus Deo dicatus sit si : quod si alicubi protestatio ii . ,. non permittatur, aliis probationibus, quas suggerit aequitas, fides adhibenda jubetur α . 'ν - Non ρwabiti a pista. . ----
Si mandatarius post acceptas cambii litteras solvere detrectet, vel longius differat, protestatio quoque, ut modo innuimus i S. praeced. 3, necessaria est, intra quintum, vel sextum dievi apud nos, alibi intra octo, decem, vel quatuordecim dies si : nisi mandatarius aperte deneget solutionem, aut soro cedat, aut latitet taὶ: atque idem sere dicendum, si pars tantummodo summae littera eambii comprehensae offeratur: in arbitrio videlicet exactoris est partem oblatam accipere, et protestari pro reliquo: vel Partem recusare, atque pro integra summa scripto reclamare 3ὶ. ij met in Pandera. hoc M. lib. II. sit. a. num. 7. αὶ Quo casu triduum obsemandum tradit laudiatus V et dict. numen I., Proρ. M. 33 Reg. Constit. d. lib. a. tu. i6. caρ. 3. S. 7. ' .
Postremo necessaria quoque dicitur scripto facta denunciatio , si littera cambii amandatario non puro, sed sub aliqua conditione, Vel cautione, seu reservatione aec Ptetur, ves solvatur sal; nec non in eo casu, quo non mandatarius, sed alius quicumque, prout fieri potest i S. ιao3. , eam agnoscat, vel solvat in gratiam mandaulis, aut correorum , vel quorumdam ex ipsis : atque simul significari in hoc actu debet PerSona, quae litteram cambit agnoscit, vel solvit lax i) RS. Constit. d. lib. a. tit. 46. Cv. 3. S. V.
Contestatae denunciationis, seu protestationis actus, ut solemnior sit, subscribi mandatur , vel a scriba consulatus, seu Magistratus negotiationi, atque artibus praeposito, vel a notario coram duobus testibus : onere subseribentibus injuncto autographi apud se conserva udi, atque illius exemplar postulantibus exhibendi ti . Scite omnino hujusmodi cautiones praescriptas sunt, ne ulla fraudibus Pateat via; atque ut illi, quorum interest, certiores iacito fiant. ii Reg. Constic a. lib. a. tit i6. cap. 3. S. 8.
Quod spectat tempus solvendarum litterarum cambii, apud nos decretum fuit, ut incipiat ab eo die . quo exhibitae suerint mandatario , qui ad easdem solvendas tenetur a atque desinat intra totidem dies, quot requiruntur, ut litterae mitti, et recipip sint cursariorum equorum ope , praeterquam si in Anglia , vel IIollandia seriptae suerint si): exhiberi autem debent mandatario, cui solutionis onus incumbit, litterae, quarum solvendarum tempus iisdem praefinitum est, intra duos menses a die, quo scriptae fuerunt, computandos lain: atque intra idem tempus urgeri debet ad solutionem mandatarius, cum litterae, statim , ae inspectae fuerint, solvi debent 3 . si in Reg. Constitui lib. a. tit. I a. S. I. iaὶ Reg. Constitui. ibid. S. 3. δὶ Reg. Constitui. d. S. 3. in med. V
Cavere tamen debet mandatarius , ut ei solvat, cui solvendum est: alioquin actiomaudati adversus mandantem ei denegatur ti): cuicumque sane licet solutionem expo
310쪽
3ao auris αδ lib. III tu IX. I-.L3. Stulare, sive niautio in ipsius utilitatem facienda sit, sive alterius, dummodo ab Loe mandatum habeat, atque tuto ei solvi possit sa , idest vel persona cognita sit, velia 6. idoneam de personae qualitate cautionem praestet s3 . 1ὶ Argum. I Dilinent. 5. in princiρ. o. mandat. ii . s. , Rey. Constit d. lib. I.
sαὶ Reg. Constic ibid. S. t S., et Seqq. 3ὶ Reg. Constit. ibid. S. IO. I. Imii Quamvis per Ilumarum acceptationem quis ad soIvendum adstringatur si , ex iusta
tamen caussa potest deinceps solutionem detrectarer puta si mandans publicae dec cius factus fuerit: quo casu ad ratam utique summae, quam mandans suppeditavit, mandatarius solvere potest, et debet sa , non vero reliquum, si mandaus lapsus sit Levitatibus, antequam litteras cambii acceptae fuerint, aut etiam postea, dummodo
nou longiore quinque dierum spatio ia); nisi sorte dolus exactori possit imputari s l. 1ὶ L. Diligenter 5. I. r. F. mandac sa7. 1. saὶ Reg. Constit. d. lib. I. tu. l6. -P. S. S. 28. 3ὶ Reg. Conatis. d. I. 28. in f n. su Vr Reg. Constit. ibid. S. 29. ad 3 a.
Caeterum non omnibus indistincte permittitur cambii litteras dare, arat solvendas accipere, sed tantum negoti utoribus ii, Satis de his, quae potissimum pendent a singularibus locorum legibus, vel recepta consuetudine: unum monemus, non loci, a quo missae, sed ad quem destinatae, et in qno executioni mandandae sunt ea ii litterae, leges spectandas esse: quia ibi tinusquisque videtur coutraxisse, ubi per solutionem Contractus complementum sortitur sax i) Reg. Constit. lib. a. tu 16. c'. 3. I. 36. , et 3I.
Instit. lib. 3. siti is. De obligationib., quae re contrahrene Digesti lib. 13. siti & Commodato, rei contra. Cod. lib. 6 UL 23. De commodam.
Commodatum est contractas, quo res alicui gratis ad cerrum modum raten datur. I. III 6. Commodatum d eri a mutuo, de suo, et Pignore. I. Iat 7. Commodari yossunt res mobiles, et immobiles. An qciae usu consumuntur8 I. II i8. Commodare mssiane etiam illi, qui rei dominium non habent, diammodo utendi jure fuantur. S. III 9. Commodatum natura sua gratuitum est. Quo disseras a me ris p . S. Iaao. Ex commodato duρleae nascitur actio, directa, et contraris. S. Iaar. Contractus quidam ex uno tantum latere obligant, alii ustro citroque, quidam unum tantiam Per se obligant, eae accidenti tamen aureum contrahentem adstringere Possuri S 1aaa, et Iaa3