장음표시 사용
271쪽
Quibus in eas*tia vcmt de usuris Patisci. a I
Neque senatum movit allata ab haeredibus ratio, quod usurae perceptae viderentur vice ejus, quod interesset, a defuncta, quae, si sortem exegisset, bona pleraque ex is i M. ouis nummis comparare, eorumque fructus licite percipere potuisset i ut enim scite ea. c ι animadvertit Faber, idem de peeunia qualibet foeneralitia assii mari posset, atque ita iit. 3.. fieret, ut foenus omne saltem moderatum, licitum dici deberet in foro conscientiae, quod tamen Theologi nunquam admitterent sa). Sane usuras juste u defuncta muliere acquisitas ex caussa damni emergentis, vel lucri cessantis neutiquam ab haeredibus restituendas esse placuit 3ὶ; et merito, cum hae tuta omnino couscientia percipi po
S. IO6 I. Utrum liceat mutuanti usuras accipere pro sortis, ut alunt, assecuratione: si nempe mutuans illius periculum in se suscipiat, ita ut ipsius damno pereat: plerique, et merito umrmant; etenim cautio haec ex communi hominum sensu pretio aestiinatur fieOrairn a mutuo, cujus immo indoles est, ut dominium rei, adeoque et periculum in mutuantem transferatur si : porro graviores, vel leviores usurae iii stipulatum ex hac
eaussa deduci poterunt habita ratione gravioris, vel levioris periculi amittendae sortis Neque Docet rescriptum Gregorii IX. saὶ prout infra demonstrabimus 33. i P inem. instiL hoc tu, L mitium a. S. A mellata a. V. de reb. credu s I a. i. ta) αρ. Mosanti tist extra Decret. Greg. de Mauri 5. i9.
Cum ergo usurae divino, et canonico jure prohibeantur S. io4t. , immo et graves adversus usurarios Poenae ConStitutae Sint si , dubitari potest, an ex caussa publicae necessitatis, a Principe tolerari, vol permitti possint. Quidam negant permitti posse, sive Christianis, sive etiam Iudaeis; atque nituntur rescripto Alexandri III. Summi Pontilicis, quo traditur, usuras ne quidem ad redimendos captivos licite accipi, nec ullam super hoc dispensationem seri posse, utpote quia usurarum crimen utriusque testamenti pagina detestatur: quemadmodum nec licet pro alterius vita mentiri sa, si Cv. Quia in omnibus 3 , cap. Ciam nec manseatos S., et Passim extra De et Greg. de usuri 5. 19. aὶ αρ. Suer eo 4. extra Decreti Greg. de usur. 5. 19. S. lo63. Alii Christianos in hae quaestione distinguunt a Iudaeis; atque putant, non Posse a Principe Christiano concedi, ut usuras ex simplici mutuo accipiant ii , utique vero Judaeis, saltem accedent Summi Pontificis licentia, et consensu sai; atque probant
tum ex eo, quod Principes mala quaedam leviora permittere posSint, ut majora vitentur; tum ex eo, quod Principes cogere non teneantur Judaeos, ut ad normam Christianae religionis vivant; turn etiam argumento a contrario sensu ex constitutione Ιnnocenti II1. in Concilio Lateranensi IT, quo Iudaei prohibentur, ne a Christianis graves, et immoderatas usuras exigant 3 : unde inserunt, moderatas tacite permitu. si in masci deris. i 3 . num. 18., et I P a Thesauri deris. 57. num. 5. q. , quam piae, et ibid. resonψtiam Summi PontificisSixti V., quo Princiρibus nostris concedit, ut in dominiis suis ρermittant ad stibi Mandas Paverum indigentias , qvi alioquin muttiam Pecuniam moenire non Porsent, Iudaeis de ρecuniis muttio datis ad rationem octodecim pro quolibet centenario, es no ultra sortem Pri palam exigere paleant. V. Reg. Conscutit. lib. έ. tu. 3έ. ωρ.
272쪽
Ol. i S. a. , et Seqq. ubi graviores uSurae Permi ritur Iudaeis , dummodo Pecunia, quam tradunt, ad psos Mectet, nec acceperint a Christianis, quibus strictissime initerdicia iit. ζ' tiar, ne Pecuniam Iudaeis dent, ut foeneri Iudaico collocetur, atque plures contra-c - έ ct m meetes referuntur, qui mtilia Maurarii, Mel aueritis iniquitatis ruvecti sunt. - s31 CU. Quanto a litis 18. certa De et Greg. de usian 5. I9. S. 3o64. Quod si quis objiciat, usuras, utpote divino, et canonico iuri adversas . humana auctoritate permitti non posse ii : respondent, Iudaeis lege vetere eoncessum fuisse, ut ab alienigenis usuras licite caperent: Non fonerabis fratri tuo mcuniam , nec fruges, nec quamlibet aliam rem, sed alieno: ita habetur in Deuteronomio ta : foenerabis gentibus multis, et pse a nullo foenus are ies s3ὶ: ex quibus textibus colligitur, Deum Iudaeis usuram erga alienigenas permisisse; cum autem Deus bonorum omnium Supremus moderator, atque arbiter sit, non dubium, quominus usuras permittere possit, et indulgere, ut quis bona alterius, etiam absque legitimo titulo, accipiat. si D. αρ. StFer eo 4. extra de usur. i5. 39. 3. V. sum S. lo4ι . αὶ Detiteronomii C P. 23. 33 Deuteronom. Cv. 28. S. I 5. Equidem lex vetus per novam a Christo abrogata est, sed Ecclesia tolerare potest, ut Claristi fideles poeuniam sub usuris mutuentur a Iudaeis, qui eos , tamquam alienigenus habent, et ut Iudaei sub usuris credant illis, quos tamquam alienigenas habent;
cum ita suadet necessitas: eo nempe ducimur, frigescento Christianorum cliaritate, ut vix aliquis sit, qui velit mutuam dare pecuniam absque usurarum emolumento: adeoque consultius est pecuniam cum Onere usurarum consequi, quam ea Penitus carere.
Caeterum, etsi magni ponderis sint, quae objiciuntur argumenta , non tamen superest dubitandi locus, cum plurimorum Summorum Pontificium auctoritate haec erga Iudaeos tolerantia permissa sit, atque in ipsis terris Ecclesiae a Summo Pontifice non improbetur. s. io . lactenus diximus de usuris sortis, potissimum in eonventionem de luetis: dubitari potest, utrum usurae usurarum aliquando deberi possint: tum et de si uetibus quaeritur, an restituendi sint; seu an eadem sit caussa fructuum, ac usurarum.
De usuris usurarum, et fructibus.
Iurae usurarum , et fructuum regulariter Prohibentur. S. I in . Usurae rasurarum non solo tur a debitore, qui ad usuras ρraestandas a iudice condemnatus fuit, nec ρost quadrimestre solore Quid si secundus creduor sortem minicum usuris soloerust S. 1 8. Usuma usurarum non debentur ei, qui a creditore emit actionem princiPalem, ejusque accessiones. S. I O . Usurae debitae ex ρacto creditoris, et debitoris in a tem conoerti nequeunt. S. Io7o. An usurae fructuum , atque usurarum in judicio ρetitionis haereditatis solui debeant p S. Ο7 . . Usurae ustirarum deberi possint, si mutetur ρersona creditoris, uel debitoris, atque ita sortis natiaram induant. S. t 72. Usurae sortis locum aliquando tenere Possunt, etiam non mutata Persona debitoris,
si ρer se, et Primario sint in obsigatione. S. Io 3.
273쪽
De inuris usurarum, et fructibus. a 3 conductor, cui mercedis remissio feri debeat, integriam mercedem retinere non ιν - iis., i xteat, donec de ρarte remittenda μmnunciatum sit. I. ro74. 3, Tutor usuras ρvillares in suos usus conuertens earum accessiones Praestat. S. ro75. rQtiid .si rutor mutuam ρecuniam habuerit sub usuris a Patre ρvidi, nec tamen eas cmi
Fructus in judiciis bonae Mei generatim a die morae restitui debent. I. ro7 Fructus fiandi restituere debet emptor, qui ex pacto fundum rere enuere tenetur, si
oblatum , atque obsignatum pretium sine cauoa accmere di rat. S. Io78. Fructus, quos nec e tor, nec renditor Peremere Poruisset, neque Post moram Praestantur. S. 1Ο 9. Fructus non restituuntur statim ab psa mora, sed a die interpellationis. S. io8o.
Quia si dies rei trademiae de itus fuerit Z S. in8 l. Quid de fructibus in judiciis stricti juris p I. ro8I. CS. IO67.
um usurae nonnisi iusto intercedente titulo licite peti possint, ut hactenus demonstraVimus , multo minus pra standast sunt usurae ii surarum : quas ideo lex civilis omnino improbat si , non secus ac usuras fructuum . licet iii post litem contestatam percepti sint, atque tamquam a malae silpi possessore condicantur sa): usurae in certa quantitate a judice taxatae, fructus aestimati fuerint sal: quia tum usurae, tum fructus accessiones rei sunt: repugnat autem dari accessionom accessionis: ita ut judicis officior jiciendae si ut usurarum, aut fructuum usurae, parte etiam non conquerente 4 .
3ὶ D. M it. 4. num. 3. in coF., et def. II. 4ὶ Fab. cod. hoc tit. d. de R. it. num. I. in allega n. q. s. Ios8. . Neo aliud dicendum, tametsi debitor a judice ad usuras praestandas condemnatus sumit, nec post quadrimestre solverit; quamvis enim graviores Sortis usuras, idest centesimas , permiserit ab eo tempore Iustinianus, non tamen usurarum usuras, quae magis odiosae Imperatori visae fuerunt si : quo propemodum sundamento Marcianus post Papinianum scripsit, secundum creditorem hypothecarium, qui priori sortem obtulserit eum usuris, atque ideo in ejus locum ingressus est, usurarum ita solutarum usuras minime consequi; quia negotium suum gessit magis, quam alterius ta : idesti mori creditori offerrens, ut illius locum teneat sibi potius, quam priori creditori em umentum attulit; adeoque, licet novatio facta videatur, ita ut usurae sortis naturam induerint, attamen denegantur ei usurarum solutarum accessiones; ne sit in potestate
creditoris, dum sibi prospicit, debitori noeero, potissimiam in re maxime odiosa s3ὶ. si L. uti. cod. de usum rei iudica r. 54. ta L. Creditor i a. S. Sciendum est 6. F. qui potiori in pignor. ao. 4. is33 D. I Ut nullo a8. cod. hoc M. a
S. Io . Atque hinc sentiunt, nec immerito, plerique, usuras usurarum non deberi illi, quia creditore omerit actionem principalem. eiusque accessiones, Seu usuras; tum Pia et in hac specie emptor, seu cessionarius suum negotium gerit si i tum quia, si semel haec admitterentur, facilis pateret aditus anatocismo, ut loquitur Iustinianus sa), seu usuris usurarum, quas leges iuste omnino prohibent, atque detestantur S. io'. i. Tum denique quia creditori permittendum non est, ut deteriorem inviti debitoris couditionem faciat i3 . i D. I. Creditor ra. S. Sciendum est 6. F. qui ρο r. in Pignori ao. 4.
274쪽
DTO. , ' Ita autem iniquum, et turpe videtur usuras usurarum percipere, ut ne permittantur -- quidem, licet ex partium consensu in sortem redactae fuerint: quia ex Partium eOnventione , uullo novo contractu iiiito , non censentur pristinam accessionum nain rama millere, sed eam retinore pergunt si); alioquin, ut modo diximus i S. Praeced. i, legi-hus anatocismum prohibentibus iaὶ fraus facile fieri posset: maxime quia debitores necessitato Piessi Pro arbitrio creditoris usuras in sortem converterenti Aliud dicendum , at novus contractus initus sit, puta transactio 3 . si Fab. cod. hoc til. de usian lib. 4. tu. 24. dy. 43. . saὶ D. I. Ut nullo 28. cod. hoc tu. Jὶ Quia in hoc casti ex n o contractu rasurae namram sontis induunt.
Haec tamen regula quasdam jure civili habet exceptiones: imprimis usurae fruetniam, atque usurarum, si Papiniano credimus. Praestantur in petitione haereditatis si , quia tum fructus, tum usurae augerit huer ditatem lain: adeoque perinde ac caeterarum rorum usurae debetitur usque ad diem litis contestatae, non postea s3 : etenim res petitur, eum lis contestatur: atque restitui, aeu dari debet, qualis est, cum petitur l4,
. I. ro72. Altera exceptio est, ctim usurae vero, et proprie sortis locum tenent respectu creditoris ; quamvis origine inspecta ac essiones sint: si Dempe mutetur Persona creditoris . puta cui cessum sit nomon clam usiaris praetoritis: vel debitoris ii , Puta, procurator ex mandato domini usuras a dubitoribus consecutus sit . ens e in suos usus convo- terit fa); ex quo enim usurae a debitoribus solutae sunt, sortis naturam induunt: atque ideo, si justus adsit litulus, usurarum emolumentum domino parere possunt ιὶ mel in Pandere. hoc titul. lib. aa. tit. i. m . ao. ρωρ. sin. V. Wratim ita l. mo a. Tom. II. Pug. aao. S. 25. , et 6.
S. O73. Quin etiam fieri potest, ut, non mutata debitoris persona, usurae risurarum solvi de- beunt; videlicet si usurae sortis loci im tu comi mini hominum aestimatiose vere leti ant Fingamus, ritium Promisisso, se mille aureos intra hientitum soluturum Sempronio pro Culo , si Caius pro Titio Romam iret, et intusta mille aureorum usuras. Si Cnjus Romam ire cesset, Titius risurarum S inprouio solutarum v Nuras recte Petit si ; etenim risurae istan respectu soluptatis vere sortis naturam habent; atque sunt in debito principali , non tamquam accessiones sαὶ : quare nihil prohibet , quominus usuras parem possint i 3 . Idem dicendum de usuris consuum vitalitiora im, ut vocant i 4 : atque au- uuarum Praestationum, quaa Per se existunt i5ὶ: et mercedis ex locatione si .
275쪽
Eodem sundamento placuit Sabaudo Senatui, conductorem, cui mercedis remissio fieri debuit ex iusta caus a, puta ob insolitam sterilitatem si , si eo praetextu totam mercedis quantitatem retinuerit, ad illius quantitatis , cujus tandem verus debitor reperitur, usuras teneri, licet non potuerit certo scire, quam demum quantitatem solvered beret, cum remissio haec viri boni arbitrio fiat: nisi eam summam, quum se deliora putabat, Iocatori obtulerit, Vel, eo recusante, obsignaverit sa) ne conductor pro eo tempore retineat fructus rei locatae, et simul mercedis usuras: quod a bona fige alio. num est non secus ac ut emptor rem , et pretium simul habeat, absque usuraruin
pro fructibus solutione i3ὶ, ut supra monuimus i S. io3o. sit L. Ex condiacto i5. S. Puρι ianus 4. F. locati l 19. a. in aὶ Fab. cod. hoc tit de usum lib. 4. tu. 24. dos. 34. in minc.
S. IOPS. Tutor quoque, qui usuras pupillares a debitoribus exactas in suos usus converterii. ad earum a cessiones tenetur siὶ; parvi enim refert, set te ait Ulpianus. utrum sortem pupillarem, an usuras retineat tutor sa . Idem est de usuris pecuniae pupillaris a tutore debitis, atque in curatores translatis ; quia sors eiaciuntur l3 .
S. Io76. Si antem tutor a patre pupilIi mutuam pecuniam habuerit sub nsuris, nec tam neas solverit, non videtur ad earum usuras condemnandus; licet euim parum interesse videatur, an usuras ab aliis debitas exegerit, atque in suos usus converterit, an debitas a seipso non exegerit, seu non solverit, cum solvere debuisset si , cum tamen eas non exegerit, alij usurarum usurae maxilne odiosae sint sa , a generali regulal S. io .ὶ minime recedendum plerique sentiunt: quamquam satentur, tutorem hunc
ejus, quod interest, nomine erga pupillum teneri 3ὶ. iὶ L. Quoties 9. S. Sed si sub Mauris 4. , et S. 3Nu. g. eod. tit sin. 7. sαὶ D. L O nullo a8. cod. hoc tu. 3ὶ Argum. d. ι Tutor 7. S. Competu a. β. de adminis rat, et wericul tutor.
Quod ad tactus pertinet, distinguendum imprimis est, utrum agatur de iudiciis ho-nae fidei, an stricti juris. In judiciis bonae fidei fructus generatim a die morae restitui desielit si , puta in emptione lain, societate t3ὶ, deposito, et commodato έγ, commuiti dividundo ibὶ; et similibus. iii L. Videamus 38. S. In caeteris i S. o. hoc tit. αὶ D. I M. I Ex caussa 8. ff. hoc tu. 3ὶ D l. 38. S. Sed et in societatibus 9. 4ὶ D. L 38. S. Si Possessionem Io. 5ὶ D. t 38. S. Item, si druidem i.
S. O78. Hinc, qui ex pacto iandum retrovendere debebat, si oblatum, atque obsignatum pretium accipere sine caussa disserat, ad fundi fructus restituendos tenetur si , alioquin euditor re simul, et Pretio carere videretur, quod iniquum est a . Nec eos tantum
276쪽
α si Itiri rud. lib. LII. EL VII. ωρ. III. feci. I. Xnendis. iri. . i. x fructus resutuit , quos Percepit, sed et quos Porcipere potuit 37; eum hic malae fidei possessor sit, utpote rem alienam contra Placiti fidem retinens. si L. S fundiam a. cod. de ρare inter en tor. , et Menditor. 4. 54. ,- d. - . . . hoc tu. de tiatin lib. 4. fit. 24. d. sin. 34. in minciρ. -- - sa) L. Bona sues 5o. V. de actionib. emti as. i. γ 3ὶ L. Friactus 33. b. de rei Mindi L l . I. , Fab. H de . I . niam. I. in C PS. 1O79 Alia caussa est fructuum , quos emptor percipero non potuit, ob casum fortuitum 'puta ob hostium incursum, aquarum impetum, aut aliam vim majorem, Cui resisti nequit; licet mora casum fortuitum praecesserit sit: neque enim venditor eonqueri potest, quod ex mora emptoris in damno sit, cum casus adversus ipsum aeque assecisset sal. Sane, si quid culpa emptoris sive aiato, sius post moram contigerit, nemo dubitat, quominus ab eo praestandum sit s3 .liὶ Fab. cod. hoc tit. de usum lib. 4. eis. 24. d. de . I 4. num. a. , et Seqq. in C F.
Non tamen, quod attento cavendum, quis potest constitui in mora ad hoc, ut fructus restituere teneatur, eo ipso instanti, quo tacite obligatur ad rem tradendam si , sed modicum tempus ei concedendum est ex aequitate la : quars, sicut usurae statim Praestandae non sunt ab eo, qui se obligavit ad mutuum restituendum, ad primam credi loris interpellationem, quam creditor statim se sacere in ipso mutui contractu a serat 3 : ita nec fructus debentur, nisi a die litis contestatae, vel factae interpella
si Vab cod. hoe tit. de usur. lib. 4. tit. 24. de . 3ι. in ρrinciρ. saὶ L. Promisio' ai. S. i. re δε ρω . constit. i 3. 5.) 3ὶ Fab. cod. hoc tit. de it. 27.s4ὶ L. Mora 3z. hoc tit., Fab. d. desinu. 3I. num. a. , re Friti. in corP. I io8 I. sed , si expresse convenerit, ut certo die res tradatur, mora, licet nulla fiat intempellatio, statim contrahitur ti): adeoque et fructus ab eo die creditori debentur let :quia, ut scri tritum apud interpretes axioma , dies definita pro domino interpellat 3 . si in L Qui hoc anno a. , I. Ad diem 77. st de verbor. Obligationib. s 45. i. sa di cod. hoc. tu. d. de . 3 i. num. I. in VP. 3ὶ L. Magnam i I. cod. de contraherid, et committe . st*ulation. t 8. 38. . S io82. Pertinent liace ad judicia bonae fidei ; quod si quaeratur de fructibus in iudiciis stricti iuris, distinguendum est, utrum petatur res, quae prius actoris non fuit: an res, quae Potitur, actoris fueriti In primo casu, puta si quid ex stipulatione debitum sit, fructus, licet mora intervenerit, non debentur, nisi post litem contestatam ii Iin altero ex sola mora debentur, quamvis lis contestata non fuerit sax ij L. Videamus 38. S. Si actionem 7. f. hoc tu ain D. L 38. S. i. , a. , 3., 4 , 5., et G. ubi exe la de hisce refus ρonuntur.
277쪽
An ustinae aliquando citra conventionem dcbcantur. 277SEcetio II. An usurae aliquando citra conoentionem debeantiar.
uιrae in iudiciis bonae fidei debentiar ex mora I sise mora sit ex re, sise ex Persona S i o83. An usurae, non Promissae, fure Romano post litem contestatum debeantur in iud elis stricti iuris 8 S. a 4. Friactus u*ote ex re φsa Prodeuntes facilius adjudicantur, quam usurae. S. to85. Usurae non continentur sub caussa , nec a malae Mei Possessore , qui m ntomotiosam reliquerit, soles debent. S. iom. Usuras lite contestata Orrire quo sensti multis dixerit p I. io87. Usurae Uud nos in contractibus stricti stiris a die tantum iudicialis inter ellationis debentur, licet dies solutioni dictus sit: qtita de contractibias bonae fidei Z L io88.
Contumax a die contumaciae rasuras Oolores debet. S. lo89.
A quo die debeatur id , qtiod interest, Pectiniam suo illa creditori solutam non fuissep s. treo. Mona , atque interρellatio extrajtidicialis stUscere potest, ut creduor, a morOSO d bitore consequatur iis, quoa interest. S. t O9 . Damnum Probare debet ex dilata solutione ρasstim , qui agit ad id, quod interest. S IO92. Iudex nimellationis potest in contractibus bonae fidei ustiras promissas altidicare, licet in primo judicio de illis ρronunciarum non herit. S. IO93. Quid si usurae Pacto Promissae non fuerint 8 S. io94. Mora in e tione facta pidetur ab eo die, quo res stadita fuit; nisi Per e tonem
non steterit, quominus Pretium sol eret. S. 3 5. S. io83. un quaeritur, an usurae neutiquam promissae solvi debeant, eamd in distinctionem adhibent Iurpeonsulti, quam modo de fructibus exposuimus i S. Io77. : nimirum interest, utrum de bonae fidei , an de stricti juris ii gotiis agatur. In judiciis honaesdei usurae debentur ex sola mora li), sive mora sit ex re, sive ex persona ia). Ex re autem mora fieri dicitur, cum a lege ipsa inducitiar, ita ut interpellatio necessaria non sit: unde et mora in re a Paulo appellatur 3ὶ; mora autem ex persona per in
S. IO84. Aliud traditur de iudiciis strieti iuris; ita ut in his usuras neque ex mora extrajudiciali, immo neque ex judiciali, adeoque nec post litem contestatam deberi quidam existiment; quia Romanae leges omnino requirere videantur, ut stipulatio de usuris praestandis interposita sit si , praeterquam in singularibus quibusdam caussis, videlicet in mora praestandi legata, et fideicommissa ta): in judicato solvendo ultra quatuor mem es a lata sententia t3 : non desunt tamen qui sentiunt, post litem constestatam usuras omnino currere ): atque ita in foro passim servatur, ut insta dicemus.
278쪽
Neque obstat, inquiunt prioris sententiae patroni. quod supra diximus I to' a. , fruetus in hisce judiciis post lit ut contestatam deberῖ iij, licet enim quodammodo
vorum sit, risuras Vicem fructuum gerere ta , qualerius usurae praestantur ex rebus, quae fructus natura sua non pariunt, ex quibus comparari possunt res ad fructus gignendos aptae, attamen usurae longe magis odiosae sunt, quam fructus; quia fructus ex re ipsa pro is uni, usurae potius ex industria uinutis, seu domini, qui mutuo sibi
data pocunia utitur s S. i o53. si L. Videamus 38. I. Si actionem 7. st hoc tu. αὶ L. Usurae uicem 34. si hoc dic, I 86 Quod si quis alleget, in contractibus stricti inris post litem contestatam omnemeaussam restituendam psse, seu id omne, quod habiturus esset actor, si solutio tempore eontestatae litis facta suisset si , respondent, cum certum non sit, actorem a lite contestata usuras percepturum fuisse, sub caussa non contineri: atque hinc nec malae si- dei possessor usuras pecuniae, quam Otiosam reliquit, solvere tonetur; licet seu eius etiam civiles restituere debeat saὶ: discriminis rationem statim subjicit Papinianus; quia fructus periculo domini Porcipiuntur, cum res domino pereat, Pecuuia Vero peri
S. t 87. Postremo nee aliud certo adstruit Paulus, cum ait: lite contestata usurae currunt si in; tum quia non aperit iureconsultus, utrum agat de judiciis bonas fidei, in quibus usurae post litem contestatam solvuntur S. iO83. , an de contractibus stricti juris. tum quia non ait Paulus , usuras a lite contestata initium au in re, sed currero: idest non sisti cursum usurarum per litis contestationem, ex qua debiti Movatio fit, sed neces-ria laὶ, licet ex novatione voluntaria usurae, eodem Paulo auctore, currero desinani in.
sit f. Lite contestata 35. F. Loc ei saὶ L. Aliam caussam a o. V. de no tionib. s 46. a. 3ὶ L. Nouatione i8. s. eod. tis.
Sed, cum hodiernis moribus vix distingui soleant judicia. seu contractus bonae fidei a contractibus stricti juris, idcirco passim receptum, ait Voci, ut mora extrajudicialis non sussiciat ad obligationem usurarum inducendam, neque in judiciis bonae fidei, neque multo minus in contractibus stricti iuris; in litrisque tamen post litem contestatam debeantur sti: atque ita apud suos usu sori receptum in contractibus stricti iuris ait Faber ia): apud nos vero ex die petitionis saetae in judicio, seu quo decretum , quoreus in jus vocatur, ipsi denunciatum est etiam in iudicio concursus 3ὶ: beet reus vocatus coram judice ordinario ex sori privilegio ad supremum magistratum remitti obtinuerit s4 : nimirum interpellatio iudicialis necessaria est in negotiis stricti juris,lieet dies solutioni dictus fuerit i5 ; non vero in negotiis bonae fidei, si Lempus sol vendi praestitutum appareat 6ὶ: excipiuntur ab hac lego impuberes, et his similes; tu quorum persona mora re ipsa contrahitur sine interpestatione iri: adeoque usurae statun eurrunt in judiciis bouae fidei, licet dies solutioni praesiuitus nou sit iri.
279쪽
An usurae aliquando citra conventionem debeantur. iὶ Vori in Pandere hoc tu de ustin bb. I a. tit. t. num. D. ι n.t. i Lia, Fab. cod. hoc tu. de ustin lib. 4. tu. 24. desnit. 29. , et 33. 3ὶ V. ρratio Dini Part. u. Tom. II. Rag. IN. , bracm Α, Iunct. ρας ala. S. 7., tu S., et ντ ubi et udfectum, usuras a di bitore inter ellato non deberi pro modico tem- cmi, .mre , quod judex ad corrogandam ρecuniam indulget: in conciarati υem ustiras soloi --Σ - a die ρω ositi debiti, quamois curator litem contextulus non Eu. Ibid. ρυ. a 4. S. IO.
s7ὶ L. In minorum 3. cor in quib. caus. in integri restitiae. etc. la. 4 l . in
Qnid ergo, si litis contestatio nulla intercesserit, sed debitor in ius vocatus Coritumax suerit Placuit, usuras deberi ex die non vocationis in jus, sed persectae contumaciae si : quia ab hoe di lis pro contostata habetur leti; alioquin contumax eo ad mnari noli posset: quod iniquum, nec juris ratio patitur. ait quis ex dolo suo lucrum reserat s 33: qui autem vere pro contumaci habeatur, explicat ilexmogenianus lέ . ιὶ Fab. cod. hoc tit. lib. 4. tu. 24. d. desin. 33. num. 5. in C VP.
Non eadem omnino est ratio ejus, quod interest; cum piam creditor petendo id, quod sua interest, pecuniam debito temporo solutam non fuisse, plerumque certet de damno vitando, savorabilior Est caussa , quam usurarum , quae ad lucrum tendunt: ideoque distinguendum gst, an dies solutioni praefinitus fuerit, nee ne. In primo casu debelur id quod intreest, a die praefinito, cum ab oo mora contrahatur, atque dios
pro homine in rei pellet li): in altero autem a die petitionis; quia et ab eo die mora. fieri intelligitur fa . si L. Magnam I. cod. de contrahend. , et comuland. simulation. 8. 38 3
An vero sussiciat mora extrajudicialis, ut aiunt, seu petitio extra iudicium facta, an necessaria omnino sit judicialis petitio, non consentiunt interpretes: plerique tamen nee immerito defendunt, sussicere quamcumque petitionem etiam extra judicium suetam i quia , ut modo diximus, quaelibet interpellatio miscit ad inducendam moram ii, , neque cogendus est, ut Ad iudicem eat creditor, qui de damno vitando
Non tiuneta susscit allegare damnum ex diluta solutione passum . sed in genere saltem probandum est sit: quia, quod interest in facto, non in iure consistit lain: adeoque non Praesumitur 3 : exceptionem admittimus in contractibus, qui ex natura sua lucrum pari lint, puta omPl inno, et venditione, quia Prandia praesertim rusticusructus quotannis serunt: utque ideo usurae pretii a die morae debentur ex Omnium consensu i s. lO3O. . i in Fab. cod. hoc tit. de usur. lib. tu. 24. desinit a J. allwation. t. in M.
280쪽
2 Quinimmo tantus est favor usurarum, quae in contractibus bonae fidei ex naturati Q. ,. ipsa negotii, et aequitate solvuntur, ut traditum sit, posse judicem appellationis ven-eod i 4. ditori ad judicare usuras , licet primus judex do illis non pronuntiaverit, sed tantum - dct pretio, et litis expensis si , saltem si emptor certa die se soluturum promiserit sub poena, ut conveniri solet, expensarum, damni, et ejus, quod interest ta); cum enim usurae promissae jure actionis, non solo iudicis osticio, debeantur; judex autem, ex quo de usuris non pronunciavit, dici nequeat, debitorem ab usuris absolvisse, nihil impellit, quominus posterior judex debitorem ad usuras condemnet. iὶ Fab. cod. hoc fit. de tis in lib. 4. Et, a 4. desinit. 6. num. 3., et seqq. in C P. αὶ b. d. desur. 6. num. 5. , re 6. in coF. S. t 4. Dicimus, a judice appellationis sententiam de usuris ferri posse, de quibus siluit prior judex, licet petitae fuissent, saltem si promissio intercesserit, adeoque idcirco actionis jure debeantur i S. Praeced. : dubitari non inepte potest, an idem dicendum sit, si neutiquam promissae fuerint ab emptore. Verum et in hoc easu appellationis iudicem posse de usuris pranunciare, licet prior iudex, a quo provocatum est, nihil de illis dixerit, sensit Faber si in; quia non sinat aequitas, ut emptor simul habeat fundi fructus, et pretii usuras ia). ii Fab cod. hoc sit. de usum lib. 4. tu. 24. de . s. num. P, et i o. in cor . a Veniunt autem in hoc iudicium infra scripta: i rimis pretium, quanti res Denter item usurae ρmii Post diem traditionis e nam , cum ne e tor fruatur, aequissimum rat, eum usuras ρretii ρendere. L. Itiliantis i3. S. Veniunt autem Io. μ. do actioni emti. 39. ι. I. o95. Quod si objiciatur rescriptum Gordiani, utentis, usuras initio contractus minime promissas ab emptore ex mora dumtaxat deberi si , respondet Faber a , id utique Verum esse, sed moram ex eo die factam videri, quo res tradita fuit: nisi probet emptor per se non stetisse, quominus pretium solveret 3ὶ: ut ita con entiat receptis iuris civilis, et naturalis regulis 4 ; a quibus Imperator 5ὶ non signiscat se recedere Velle. Sane, si usurae per se, et principaliter petantur, atque iudex de illis non pro nuncia verit, absolvisse censetur 6 . i in L. Initio oenditionis 5. cor de Pact. inter e ton, et Penditor. 4. 54. aὶ Fab. cod. hoc tu. lib. 4. tu. 24. d. dem 6. asiegat. tile.
3ὶ Argum. I. Trajectitiae pectiniae 23. b. de obitationibus, et actionibus 44. I.
D. l. Iulianus i3. S. Veniunt autem Io., ι ex empto I i. S. tale. in mea, LBona fides go. s. de actionibus e ti sis. 3. i5ὶ In d. l. 5. cod. de ρactis inter e torem etc. R Fab. d. def. 6. ntim. 7. in cOF.