장음표시 사용
41쪽
De Codicillis. Instit. lib. I. tit. a . De codicili. Digest lib. 20. tit. 7. De mr. codicill d. lib. 6. GL 36. De codicili.
5 ciorum utilitatem receρs fuerunt te oribus Augusti. S. 146. 'e codicillis sigillatim ε endenda 8 I. i 47. te M liantur uoluntatis nostrae sententia minus sole is de eo, quod quis ροst mortem suam seri uelit. S. i 48. Codicilli alii scripti sunt, alii non fremit, seu nunciaPatisi. An codicilli nunc aliut hodie scribi debeant 8 S. 149. Qui testati, ori intestati codicilli ab interPretibus dicantiar p I. i5o codicillos facere ρossunt omnes, quibus licet testamento condere, non caeteri. S. I 51., et 15 a. Codicilli coram quinque testibus idoneis, non tamen rogatis, tino contextu seri debent. S. I 53. Codicilli minori quinque testium ntimem feri nequeiane, etiamsi ae One pestis coniciantur. S. 154. , et I 55. Quid tumen , si ρestis saevissima sis J S. i56. Foeminae aeque ac masculi testes in codicillis a meri ρ sunt. Quid si mecus c
d illos facere uelit 8 S. 157.
Tettibias in quibuscumque codicillis viad nos subscribere debent. S. i58. Codicilli priore, Mel ρosteriore testamento con mali nullas desiderant solemnia tales. S. 159. nata est testatoris dimositio, qua se refert ad scriρtiaram ρrius exaratam. S. I 6O. Testator cavere ρoteat, ut hacres res et, quae in schediata, MI ρr,ata scriρtura tritator pse post totumentiam disPosuerit. S. 16 i. Cuticillis haeroditas neque dari, neque adimi directe Potest. S. I 62. Fideicommissaria haere las codicillis recte datur, et adimitur. S. I 63. Codicillis non licet alicere conditionem haereditati Pure datae in testamentio; nec Micissim adimere. S. 364. meredum nomina, et Partes haereditarias in codicillis scribere licet. An ρoma ρrLuationis codicillis recte a triarur Z s. 165. Haereditas extraneo data ρotest codicillis a patre adimi favore Fliorum. S. 166. Codicillis , in quibus septem testes adhibiti fuerint, haereditas directo dant mirae, nec non adimi. S. a 67. Testamentum, quod defectu solamnium Mim non habet, jure codicilli non sustinetur, si testator codicillos facere omnino noliarest. S. ι68., et ι . stamentum , quod hoc stiae rim non habet ob defectum solemnitatum , tamquam codicillus Oalet, si testator Moluerit, tit disPositio , quo meliori Possit modo, sustinea
odie illi, inde dicti, quod sint parvi Codices ad discrimen testamentorum, quae Codicibus, seu tabulis graudioribus scribebantur, Augusti Imperatoris tempore in usu
odicilli o ae sine d dicilli nec
42쪽
esse coeperunt: ita nempe receptum aequitate, et civium utilitate suadente; cum enim Imε. l. s. proptes longas peregrinationes testamenta interdum condere non possent, desectu se- Ptem testium civium Romanorum, quales in testamentis desiderabantur, atque ideo de iit. robus suis nullo modo statuere possent, conveniens visum fuit minus solemnem, ade que faciliorem disponendi modum indulgere si . -
S. 147. De codicillis acturis sex sunt rerum capita sigillatim . expendenda. r. Quid sint codicilli. a. Quot sint eorum species. 3. Quibus liceat codicillos sacere. 4. Quae desiderentur in codicillis solemnitates. 5. Quae possint codicillis caveri: G. Quae sit eodicillorum vis: qua occasione de clausula codicillari disserendum erit. S. t 48 Codicilli nihil aliud sunt, quam suprema hominis voluntas minus solemnis: adeoque definiri possunt, exemplo sumpto a testamentis si : Moluntatis nostrae sententia mintis solemnis de eo, quod quis ρost mortem suam fieri Melit: ex hac desinitione patet, codicillos, et testamenta in eo convertire, quod utraquct contineant supremam voluntatem hominis statuentis, quid de rebus suis post mortem suam fieri velit: in eo autem dinserre, quod in codicillis minores requirantur solemnitates la , veluti in testium numero,
et qualitate, quam in testamentis 3ὶ.ti L. a. st qui testamenc facem s a8. I. sa) S. tist institi hoc tu 3ὶ Ulpiam in irament tiL Io. S. I.
S. I 49. Codicilli, non secumo testamenta alii scripti sunt, alii non scripti, seu nuncupati viti : quare tum in responsis Iureconsultorum sa), tum in Imperatorum rescriptis i3 mentio si codicillorum verbo pronunciatorum. Sane, cum testamenta ipsa, quast sole militatem desiderant, per nuncupationem fieri possint ); multo magis permitti debet usus codicillorum absque seriptis. Quamquam, ne ob testium mortem, vel absentiam voluntas testatoris pereat, ad exemplum testamentorum codicilli etiam scribi a notario
33 L. Et in istola dia. cod. de indeicommiss. 6. 4 a ), L n sine sermtum 5. cod. ad Senat. Constiti. Trebeia 6. 49. lέὶ Hac consuleissima ar. S. Per nuncuationem I., L In testamentis act cod. de testament i 6. 23. 5ὶ Reg. Constitu lib. 5. M aa. ωρ. 4. S. I. V. Tom. 6. mg. 242. S. 978. S. 15o. Praeterea doetrinae caussa codicilli distingui possunt in testatos, atque intestatos si in; testati sunt codicilli ab eo iacti, qui testamentum condidit, vel prius, vel postea, vesetiam in eodem testamento sa , quando clausula codicillari munitum est 33: atque bujus generis codicilli ab ipso testamento vires sumunt. Intestatos codicillos dicimus ab eo saetos, qui sine testamento decessit l4 : atque hi propriis viribus nituntur, ut
s3ὶ L. Si jure i I. cod. de tertiamentari manumission. s7. I.
43쪽
4 a Iuri id lib. II. tu. XXXV IL
Codicillos lacere possunt, quicumque testamenti condendi capaces sunt; coicillos, ait Marcianus, is demum facere meest, qui et testamentum facere Poleat iij; atque lituo Marcellus post Aristonem negat, valere codicillos ab eo iactos, qui ignorabat, utrum paterfamilias esset, nec ne la); quemadmodum observatur in testamentis, quae de statu suo dubitantes sicere nequeunt s3ὶ
ij L. Diri 6. S Codicillos 3. s. hoc titiai L. Aristo s. si hoc tu. . m 3ὶ L. De statu i S. V. qui testament. fac. 28. I.
Quod ergo ait Iustinianus, inductum fuisse codicillorum usum. ut codicillos iacere licent illis, qui testametitum condere non possint i a ; ad iactum, non ad jus referri debet, videlicet eos, quibus propter desectum septem testium civium Ilomanorum testamentum iacere non liceret, attamen recte facere codicillos, in quibus susticiunt quirique testes fa . . ii Princiρ. institiat. hoc tit.
a L. Conficiuntur 8. S. Codicilli I. o. hoc tu.
S. 53. Si quaeratur, quae observari debeant in codicillis ordinandis solemnitates, respondemus , quinque testes uno contextu adhibendos esse, et quidem idoneos; non tamen rogatos Essct Oportet; atque testes, si codicilli in scriptis fiant, subscribere debent, non signare ii . Ex quo Patet, testamenta, et codicillos in eo, quod ad solemnitates perti Net, in quibusdam eonvenire, in aliis discrepare; goueratim vero minores de,iderari in codicillis solemnitates, quam in testamentis. i In omni autem ultima Ooliantate, exceρω testamento. quinque reates Des rogati, Mel qui fortuito Denerint in uno, eodemqne tρ ore debent adhiberi, siue in acri tis, aloe sine scrimis Moluntas consciarura testibus uidelicet, quando in frestis Ooliantas
In primis ergo quinque testes in codicillis necessarii sunt; atque ex communiori sententia, supremorum Magistratuum oraculo apud nos probata, idem numerus requiriatur, etiamsi codicilli tempore pestis fiant ii ; atque Senatus Pedemontanus duplici potissimum ratione motus sulti Primo, quia nulla lege cavetur, in testameutis tempore pestis conditis, quinque testes susticore; sed doctorum interpretatione influctum est, quae extensio ad alia protrahi non debet, ne privilegia contra jus nimium multiplicentur saxsi di cod. de testament lib. 6. tit 5. desinit. 3. niam. I., et a. in C P., The-
Miud argumentum petitur ex caussa, seu ratione, cur inductum fuit, ut quique testes adhiberi sufficiat in testamentis, quae grassantis pestis tempore fiunt: videlicol aequitate suadente, minor testium numerus sufficere creditur, quia dis liciis inveniri possunt septem testes : cum ergo in codicillis ex legum praescripto testes quinque sum- Ciant si , eorum numerus aequitatis sp cie mi uui non debet ia . si D. I. ust S. ult. cod. Lubc tres αὶ Thesauri a decis. aBO. num. 3. S. i56. Non inde tamen inferri potest, nullum superesse inter testamenta, et codicillos tempore pestis discrimen; etenim in testamentis foeminae adhiberi nequeunt dicendo te-
44쪽
De codicillis. 43stimonio, nisi masculi ob grassantis pestis saevitiem haberi nequeant si , quae tamen T r. i. ut infra demonstrabimus, in codiciIlis admittunturi atque sussicit testes fortuitos adhiberi δ sa , cum in testamentis rogatos esse oporteat s3 . Caelorum, cum si sun antur testamenta ἰὼ - minori quinque testium numero firmata, si pestis saevissima sit s4 , nulla apparet ratio, ς cur idem ius in codicillis rejiciatur. ---
sal D. I ult. S. tiu. cod. hoc tus 3ὶ V. d. Tom. VI ρag. 2 is. S. D Oh, et liΟ5. 4ὶ Thesauri d. decis. 18o. in adlisi . litura Α F. V. d. 'm. VI. Pre. I . I. illa. f. t 57. Ssed progrediamur ad caeteras codicillorum solemnitates. Testes idonei esse deboni, proinde puberes, nec testari proibiti, vel ex cau sa criminis vel ob salsi testimonii suspicionem, vel ob patrias potestatis vinculum si). Sed foeminae aeque, ac masculi admitti possunt; prout sentiunt plerique sa); quia deest subtilitatis ratio, quae foeminas intestamentis repellit, cum in halatis comitiis codicilli nunquam facti fuerint; adomu res dijudicari deliet ex generalibus juris regulis, juxta alias foeminis fides adhibetur s3ὶ. In codicillis a coeco saetis quinque testes una cum talaidario sussicere, alibi ex proposito demonstravimus s4 . ij De Gnditione testium in testammtis adhibendorum diximus Tom. VI. ρας
aὶ mei in Pandecti hoc tit. lib. am fit. 7. num. I. Pr P. M. , Vinnius Comment. instittit. ad I. ult. hoc tu. , minec ibid. in M. 3ὶ L. Ex eo, quod i 8. st de testibus laa. 5. , I. Qui testamento a D. S. Mulier 6 P. qui testament. facen i 28. i. ν 4ὶ V. Tom. V. pag. 38o. I. 14 37. ad I 6o. I. I 58. Tostes fortuitos sussicere , jam innuimus, atque ita apertis verbis statuit Imperator si . Sed uno contextu fieri debent sui, perinde ac testamenta i33. Subscriptio testium in codicillis tantum, qui seripto consciuntur, jure Romano neccssaria est ): sed iuro municipali, quo scriptura in omnibus postremae voluntatis actibus praescribitur i5 , testes quoque codicillis subscribere necesse est. i D. L ult. S. uti. cod. hoc tu.sαὶ D. l. uti. S. iast. 3ὶ S. Sed cum Paullatim 3. instit. de aestament. ordinand. 2. IO. , l. Huc com
s4ὶ D. t uti. S. ult. cod. hoc tu. 5ὶ Reg. Constitiat. lib. s. tu. aa. CV. 4. I. r. S. iis
An vero eadem testium solemnitas requiratur in codicillis testamento confirmatis posteriore, vel priore, quo scilicet testator dixerit, se codicillos deinceps sacero velle, eisque robur dare, non omnes consentiunt: sed omnino tenenda sententia a jentium, hujusce generis codicillos sola testamenti solemnitate contentos esse; cum illius pars, et accessio sint, ita ut testamento dari videatur, quod codicillis relinquitur si .
ii L. Si ei, qui a. S. Codiciliorum a. y hoc tit
Sane, si codicillos quis prius secerit, tum condiderit testamentum, atque in eo cod cillos confirmaverit, idem est, ac si testamento repetita essent, quae codicillis cauta suerunt: et in jure certum est, valere testatoris dispositionem, qua se reserat ad scripturam prius exaratam si . t L. Institutio io. S. I V. de ecinae institias. sa8. 7. . V. Tom. VI. P S. a o. S.IOI3., α εροφ
45쪽
S. IGI. Idem porro dicendum de codicillis lactis post testamentum, quos Semandos esse testator praescripserit si); cum alibi demonstravimus, licere testatori, clausulam, ut alunt, reservativam in testamento apponere, cujus vi possit non tantum explanare, quae t stamento disposita sunt, sed etiam legata adjicere, quin ullae solemnitates necessariae
iαὶ V. Tom. VI. Pag. 237. S. 96 a. et Feqq. I. Isa. Post haec sequitur disputatio de rebus, quae codicillis caveri possunt, necne. C Dcillis, ait Iustinianus, haereditas neque dari, neque adimi, quae testamentio data est, uel lege defertur si , sestest, ne confundatur ius tertamentorum, et codicillorum sal, seu ne testamentum, quod codicillis Mim tribuit, ab iis destituatiar 3ὶ, et ideo, subjicit Imperator, nec ex eredatio scribi , quia exhaeredatio iisdem legibus subest, ac haeredis institutio; maxime quia haereditas per exhaeredationem aufertur filiis, qui ipso jure haeredes videntur 53: sicut autem haereditas in primo gradu codicillis directo dari non potest, ita nec in Secundo, seu Per vulgarem substitutionsem O . si L. Haereditas 4. cod. de itis, quib. ut indign. s6. 35. , L Haereditatem. a. cor hoc tit.
sui S. Codicillis a. institui. hoc ire L. Si idem 7. cod. hoc tit. Jὶ L. Quod per manus Io. F. hoc tit. si D. S. a. institu hoc titis5i L. In suis haeredibus it. V. de liberi, et ρosthum. s 28. a. s6ὶ D. S. a. in M. institui. hoc tu.
S. I 63. sed quod directo codicillis caveri leges non sinunt, indirecte, seu per fideicommissum fieri permittunt: atque hinc codicillis haereditas fideicommissaria recte datur si , nec non adimitum, cum enim in fidei commissis sola sere testantis Voluntas, juris subtilitate insuper habita, attendatur s3 , facile recipi debuit, ut haereditas in illis detur, et adimatur, etiam ab haeredibus ab intestato venientibus 4 . i in D. S Codicillis α. in M. instituti hoc est. ain L. Ha reditatem a. cod. hoc tit. 3ὶ S. r. Instituti de sideicommissari haereditatib. a. 23.
S. 164. Ex his plura fluunt consectaria: atque in primis, cum, conditione institutioni adjecta, liaereditas in contrarium eventum auferatur si , idcirco nec haeredi pure scripto intestamento licet codicillis adjicere conditionem sa): nee vicissim conditio institutioni in testamento adjecta codicillis adimi potest, quia daretur pure haereditas, quae prius in desectum conditionis data non fuerat.
Non tamen prohibetur testator quominus haeroilum nomina, Vel partes haereditarias in codicillis scribat siὶ; etenim institutio non codicillis, sed testamento saeta intelligitur; atque etiam potest verba testamenti ambigua in codicillis explicare; haec enim explicans nihil dat, sed, quod datum est, ostendit sal. Quinimmo pronunciavit Imperator Alexander, haeredem, testamento scriptum codicillis declarari posso indignum haereditate, eamque fisco acquiri 3ὶ; ex quo insert Vcet, poenam privationis codicillis re
46쪽
De eodicillis. 45ti; L. Si quis ita 36. , t Asse toro 77. V. de haeredib. instituend. 28. 5. I. Im irii. i.
S. 366. Quod diximus, haereditatem testamento datam non posso directo adimi codicillis, atque ademptionem non Valere t S. 16a. , duplicem exceptionem habet. Prima obtinet in patre, qui, testamento scripserit haeredem extraneum, tum codicillis filios instituerit si , quia testamenta parentum inter liberos etiam absque solemnitatibus valent sa); et quidem eodem iure, ae caetera consuetis juris solemnibus munita. ij Thesauri quiaestion. Dreris lib. a. quaeat. 6 I. num. I 4.sai L. Hac consultissima ai. S. Si quis autem 3. cod. de testament. 6. 23.
Altera exceptio, ait Thesauras, in eo casu viget, quo septem testes adhibiti fuerint ti); licet enim quis dixerit, se velle codicillos sacere, quia tamen nemo praesumitur illud disponendi genus eligere, per quod sua voluntas destruatur, ut alibi diximus detestamento nuncupativo agentes illi; immo Voluntates praecipue defunctorum ita semper explicandae sunt, ut exitum sortiantur 3ὶ, consequens est, haereditatem hoc actu recte dari, aut adimi: nisi sorte appareat, quem de codicillis ita sensisse, ut testamentum iacere omnino noluerit: quod vix unquam contingiti iὶ Thesauri quaest. forens. d. lib. a. qua St. 6a. niam. 15.
S. I 68. Modo diximus, codicillos vim testamenti habere posse, si testamentorum solemnia in illis adhibita suerint f S. praeced. i, ex quo sequi videtur, testamentum, quod desectu solemnitatum valere non potest, jure codicilli sustinendum esse, si solemnitatibus codicillorum munitum sit; sed conclusio haec a Romanis iureconsultis non omnino probari videtur, quamquam nec reprobatur. Si ergo quis testamentum sacere opinatus sit, nec voluerit, quasi codicillos id valere, nec codicillos, ait Ulpianus , secisis videtur si in; atque ideo non debetur, quod in illo testamνnto scriptum est, licet in vim eodicilli valere possit tu . iii Samissime rescriρtum, et constitutum est, eum, qui testameneram facere νinatus est, nec Molait, quasi codicillos id olere, rideri nec codicillas fecisse. L. t V. hoc tu. ain Ideoque , quod in illo testamento scriptum est, licet quasi in eodicillis ρoterit valere, tamen non debetur. D. L I. in fn.
Eadem est Pauli, et Papiniani sententia. Ex ea scriptura, ait Paulus, quae ad testamentiam faciendum ρarabatur, si nullo iure testamentum Perfectum eraei, nec ea, qtiae fideicommissorum uerba habent, peti posse taὶ: Papinianus Vero, specie Propositude eo, qui, tabulis testamenti factis, codicillis adjecerat, Titium haeredem esse Molo, neque siclei commissariam haereditatem deberi putat, si testamentum sacere se existimaVerit sa); seu testamentum sacere omnino voluerit; prout voluisse iudicatur, si Titio
vulgarem substitutum dederit s3ὶ; cum substitutio directa in codicillis fieri nequeat . si in L. Ex ea scistiam 29. in Princiρ. U. qui testament. facer. ad. 1. 3 αὶ L. Illud enim i 3. S. i. V. hoc tu. 3ὶ D. L 13. S. I. in Ita. 4ὶ S. Codicillis a. institi hoc sit.
47쪽
Sed huic juris subtilitati exceptionem admittunt Iureconsulti, quoties apparet, testa-οῦ orem voluisse, ut dispositio, quo meliori Possit modo, sustineatur si : puta xi testator is dixerit. Hoc testamentum Molo esse ratum, quaCiamque riatione Potcru ta : potiori ra- ----tione , si testator adjecerit, octia , t tamentiam , furo codicillorum ualere 3 . Ultortu, etiam Progressus est Scaevola , atque censuit, jure codicilli, s ut ex eo peti possit si- dei commissaria laaereditas valere testamentum , cum testator ita praesulus est: Hoc meum testamentum scoPsi sine ullo juris Perito, rationem animi mei ροtius sectitus, quam nimiam, et miseram diligentiam: et, si minus aliquid te time, minus Me Perite
icero, Pro fure legitimo haberi debet hominis sani Doluntas si D. I. Illud enim i 3. S. I. U. h. l. saὶ D. Ex ea scriρωra 29. S. I. V. de testament. facem sa8. r. i3ὶ L. Si mii s 3. in sin. st de testament. misit. s 29. r. , I ult. S. I. cod. hoc M.,
I. Si jure ii . cod. de testamentam manumission. 7. 2.
Ex his patet, etiam apud Romanos prudentes receptum fuisse, ut testamenta ration solemnitatis imperfecta sustineantur ex clausula, ut a junt, codicillari, seu ex clausula, qua thstator expresse, Vel tacite demonstraverit, se velle, ut testamentum, quod jur testamenti, ob desectum solemnium , valere non potest, jure codicilli valeat, dummodo solemnitates in codicillis requisitae fuerint adhibitae: sed de clausula hac, utpostquae hodie frequentissima est, atque specialibus disticultatibus involuta, seorsitu agere Praestat.
Clausula endieturiris a testatore omissa ex Romanorum Prudentiam sententia ρί rumque non stibintelligitur. S. i a. Clausula cossiciliaris, atque ei similes aseud nos tacite in omni casu stibatidiuntur. S. 173. Proponuntiar qtiamor distincta quaestionum evita de clausula codicillari sigillatime endenda. S. ι 4. Claustilia eodicillari sit, ut testamentum, quod nullum est defereu solemnitat , non autem Ooluntatis, aut Potestatis, codicillorum jure sustineatur. I. l75. Solemnitates tum intrinsecas, tum extrinaecas testamentorum sumiri claustitia codiacillaris. S. 176. Ciar testamen a i refecta deferati Moluntatis ex clausula codicillari non si mentur Z I. U77. Testamentum conditum a furioso, modigo, oel alias in Paci ex elatistila codicillari non conoalescit. S. I 78. Claustitie eodiciliaris ot institutio directa sectitin in Meicommissariam. S. 379. Testamentum, quo filii, Mei Parentes macteriti fuerint, ex clausula codicillari sustianetur, si maeterito scienter facta sit. I. I 8o. Crausula codiciliaris non Frmae testamentum, quo FZii sire nati, sive nascituri ignoranter fuerint macteriti, si μι neus Merra scriρtua fuerit. S. 18 l.
48쪽
Utrum intersit, an in praesens te tis, an in futurum codicillaris clamiari c-- imi. i. a. cepta sit 8 An dis Miserit restator post natum ρostatimum tu anter macteritum, nec . i
Testamentiam ex clausula codicillari sustinetur, licet nascatur Posthumus onoranter C i L. t Praeteritus : vel praeferuus Derit filius natus , si alger ex Aliis a statie lueteres scriριπι-- fuerit. S. I 83. Clausula codicillaris , quae non nocuit Posthumo , nec etiam plerumque nocet illius haeredi, quiamvis extraneus sit. S. 384. Quid si aliqua sit Ooliaritatis conjectura ad excitisionem ρosthumi ignoranter a Patro Praeteriti: Mel Posthumus Miso Patre decesserit Z I. 185. An clausula codicillaris, qtiae ρosthumo non nocuit, obesse Possit haeredi, ciam testator ad consereandram quationem remexit ἰ haec autem conser dis requirit, ut testamentram sustineatur Z I. a M. Fideicommissum familiae relictum aliquando consematiar tamquam repetitiam ab intestiato Per clausulam mulctuarem. S. I 87. Fideicommissiam coicillis ab intestato factis relicitim praestari debet a postfumo, de quo testator non cogitarit S. l88. Quid si defunctus ρersonam Nectatim designaoerit, quae Meicommissum Praestareaebeat Z S. 189. Legata, vi fideicommissa relicta in testamento, quo filius ignoranter Praeteritus fudirit , corruunt, si extraneias in eo scortis sit duita si testator legata ab iano transum ex siliis ρraesturi Moluerit Z I. 19O., et I9 .Lwatia saltem ρia ex qtioramdam sententia sol i debent, licet testamentum non surusistat, quia ilius natus , Mel ρoathumus ignoranter Praeteritus sit. S. I92 Filius scienter ρraeteritus unam ex usu fori dumtaxat quantam retinete nisi side commissa in diem , Dei sub conditione relicta ab intestato herint rePetita. S. I93. Fratres, siue scienter, si ignoran re praeteriti sint, tenentrar in claustilao codici Iaris ad ρraestandiam sideicommissum invi personae a fratre institutae. S. 104. Probare debes, qui assent, extitisse situm te ore conditi testamenti, pel posthumum deinceρs natum fuisse. S. I95. Actionis mtitandae miratas non cometit haeredibus extraneis, utique Mero ρarmi bus , liberis, agnatis ad quartum gradum, atque cunctis usque aia tertium. S i m. Variare non Oidetur haeres testamentiarisI, qui indeicommisaum Petat ab eo, quem Pritis legitimum haeredem a Orit. S. I97. Transitio ad legitimas Mereditates. S. ιγ.
lausulam codicillarem a i statore penitus omissam juxta leges Romanas non subintelligi ii , omnes fatentur: nisi sorte in testamento militari a , vel singulari personae, et caussae fa Ore s3ὶ: passim tamen tradunt pragmatici, in testamento parentum inter liberos eam omnino subaudiendam esse, ex praesumpta testantis parentis oluntate s4 , nec non in testamento ad pias caussas i5 , singulari nimirum privilegio liberorum, et piae CuuSSae.
I. 173. Quia tamen a peritioribus notariis clausula haec, nee non aliae similes, videlicet, ut testamentum valeat eo meliori modo, quo valere possit, in actibus Postremae Vo-
49쪽
48 tari. d. lib. II. tu XXXVII. Amendis.lti. i. 1α. luntatis apponi solent, atque haec Plane voluntas testatorum praesumi debet, ut 4tar; β' actus sustineatur si , idcirco jure, quo utimur, opportune cautum fuit, ut clausulai; . γ eodicillaris, nec non aliae clausulae, quibus cavet testator, ut testamentum, quod ,e' iure testamenti valere nequeat, sustineatur in vim codicilli, aut donationis caussa -----riis, aut alio meliori modo, semper subaudiantur saxsiὶ L. Quoties in actionibus i a. , L Cum in testamento a 4. V de reb. dubiis l34. 5. sαὶ Reg. Constit. lib. 5. tu. IO. S. I.
Hisce praehabitis, quatuor sunt quaestionum capita de clausula codicillari sigillatita expondenda: videlicet i. Quae sit vis clausulae codicillaris quoad haeredes perperam in testamento directe institutos: a. Quae sit illius vis quoad alios Eodem testamento honoratos, nimirum legatarios, atque fideicommissarios tum singulares, tum universales: 3. Expendendum est, an ex fideicommisso, quod per clausulam codicillarem inducitur, duplex quarta detrahatur, an una dumtaxat: 4. Et postremo, utrum haerediscripto in testament , quod jur testamenti non valet, sed sustinetur in vim eodicilli, variare liceat, ut ajunt; seu an possit agere tamquam ex codicillo, Postquam egit
tamquam ex testamento, nec obtinuit.. S- 175. Quod pertinet ad primum quaestionis caput, unanimis est pragmaticorum sententia, per clausulam codicissarem fieri, ut testamentum, quod jure testamenti nullum est, desectu solemnitatum, non vero voluntatis, aut potestatis, jure codicilli valeat si atque ideo haereditas ex eo peti possit, non quidem directo, sed per fideicommissum lai; cum haereditas fideicommissaria codicillis recto detur, vel adimatur 3ὶ. ii L. Fideicommissa ii. I. i. F. de legat 3. 32. I. , I ult. S. I. cor hoc tit. saὶ L. Si ei, qui a. S. ult, I Illud enim I 3. S. I. V hoc tu, L Haereditatem a. hoc tu. 3ὶ D. I a. cod. hoc tu. , S. Codicillis a. institiae. hoc tu.
Diximus, Ox clausula codicillari firmari testamenta imperfecta ratione solemnitatum, sive intrinsecae sint, puta quia filius in eo praeteritus sit, quem tamen institui, jubent leges si in; sive extrinsecae, quia septenarius testium numerus adhibitus non fuerit, dummodo quinque omnino adsint ta . si Princiρ. instittit. de ex eredation. liberor. a. I 3. aὶ L. ust , iam cod. hoc tu.
Sed testamenta imperfecta desectu voluntatis Per clausulam codicillarem non sustinentur ii ; etonim clausula codicillaris eo plane consilio adjicitur, ut voluntas testatoris exitum facilius sortiatur s S. I 73. ; sed, si imperfecta sit voluntas, seu non constet, quid testator cavere voluerit, perperam quaeritur de volu utate sustinenda; neque enim valere potest id, quod non apparet; non entium, et non apparentium, Prout seri vulgatum apud pragmaticos axioma, idem esse debet iudicium ia . i in D. I Hideicommissa ii. S. r. V. de leguL 3. 3 a. r. , d. l. uti. L i. cod. hoc tu
V. de contrahenae e lion. I8. I. I. I 78. Neque clausula codicillaris vim dare potest testamentis imperfectis ratione potestatis; cum enim, ut supra monuimus, codicillos sacere illis tantummodo permittatur, cum quibus activa est testamenti factio s I IS . , sponte sequitur, testamentum, puta Rsurioso, prodigo, cui bonis interdictum ait, vel alias incapaci factum ex clausula cindi illari neutiquam eonvaleseere, seu non valere iure codicilli liὶ; alioquin indirecto Daus legi fieret, quod a legum sententia alienum est fax
50쪽
De clausula codicillari. iὶ L. Ne codicillos 5. eod. hoc tit. Titii αὶ L. Non diabium 5. cod. de legib. i. iii β.
Si ergo testator, ut de extrinsecarum solemnitatum desectu prius verba faciamus . l. i-6.liaeredem scripserit Titium, atque sex , vel quinque dumtaxat testes fuerint adhibiti, vel ex rogatis testibu, unus, aut alter incapax sit, ex vi clausulae codicillaris sit . ut haeredes legitimi, seu ah intestato venientes censeantur rogati do haereditate per fideicommissum restituenda illi, qui in eo testamento scriptus fuit lii; cum enim voluntas testatoris, quoad fieri potest, sustineri debeat i S. i 73. , leges autem non impediant, quominus haereditas eodicillis indirecte, seu per fideicommissum detur, vel adimatur ta , diroeta institutio recte flectitur in fidei commissariam, ut ita exitum habeat
1ὶ D. l. Illud enim 33. S. i. J hoc tu. iaὶ S. Codicillis. v. in sin. institia . hoc tit., I Haereditatem a. cod. hoc tit.
Dis scilior est quaestio de lestamento, quod irritum sit desectu intrinsecarum solemnitatum , seu in quo praeteriti sint filii, vel parentes, quorum instituendorum necessitas legibus imposita est si . sano apud omnes constat, testamentum jure codicilli valere, si filius iam natus, vel posthumus, parentes, vel fratres scienter praeteritisuerint a testatore lai; ita quippe suadet testatoris voluntas, ut dispositio vires exerat, quocumque demum modo id fieri possit. 1ὶ Poncs., et S. I. instittit. de inossicios. testamenL a. i8. αὶ V. Tom. VI. ρσς. 35o. S. 469., et 347 D.
Sed si filius fidem est de parentibus a filio praeteritis, non vero de fratribus, quibus nocet praeteritio etiam ignoranter facta I sive natus, sive nasciturus, scaposthumus ignoranter praeteritus fuerit a testatore, qui de eo non cogitaverit, uri nimis sere est interpretum, atque pragmaticorum sententia, hujusmodi testamentum non sustineri ex clausula codicillari, si extraneus in eo scriptus fuerit a . Ratio est, quia non potest videri tacite rogatus de haereditate restituenda filius, quem pater se habere nesciebat, vel suturum non cogitabat; inde factum, ut nullum sit testamentum
militis, quo filium natum, vel posthumum ignoranter praeterierit 33. iὶ V. Tom VI. pag. 35o. S. 347 i. ad 1473.sαὶ P b. eod. hoc tu. de codicili lib. 6. tu. II. desinit. a. num. 3. in corP. V. m. m. pag. IO a. S 8AE., et seq. 3ὶ L. Sicut certi f., et I seq. cod. de iratament. mili S ai. I 182. Porro nihil interest, si Thesauro assentimur, an in praesenti, an in futurum tempus clausula codicillaris concepta suerit si in; licet aliud Fabro placeat saὶ: neque quod testator diu, veluti per decennium post natos post humos Vixerit, nec testamentum mutaverit s33; quia ex quo supervixit, nec testamentum mutavit, censetur mutare noluisse i in Thesauri decis. I i. num. i5. V. Tom. VI. S. 8 I a. , et 834. 2ὶ Fab. cor hoc ti . lib. 6. tu. i . de it. 4. Per ωι.s3ὶ V. Tom. VI. ρυ. ao8. S. 83 . iii Thesauri ae decis. 14 i . num. H. , Fab. mae hoc tu. lib. s. tu. II. desinit 4.
S. I 83. Diximus, non conservari testamentum ex clausula codicillari, quo filius ignoranter praeteritus fuerit: si extraneus a patre scriptus haeres proponatur s I. praeced. : si ac RISPR. Tom. IX. 7