장음표시 사용
141쪽
I 2. De testibus. 3o Tametsi aute in aliis causis publicatis testimoniis non recipiantur testes super eisdem articulis , vel prorsus contrariis: in causa tamen haeresis longe aliter fieri debet, & ea est sententia recepta communiter, Domini. in cap.Vt Offcium,si. Verti, de haereticis lib. 6. Feli. in cap. fra ternitatis, de testib. Alberti. in cap. 1. de haereti. lib. 6. quaest. I 6. nu-
31 Cuius ratio est, quia publicatio secreto fit; itaqj cessat suspitio sub Ornationis,& quia per inquisitione proceditur: quo casu testes etiam post publicationem recipiedi sunt,
cap.constitutis. 2.de testibus. Bart.
no. Hostie n. &caeteri in cap. cum clamor,de testib. 31 Quae si tum fuit,an testes reorum sint examinandi secundum interro
Satoria aduocatorui Et id quidem
142쪽
Titulus xxx V. 3 3 in Hispania vix fieri solet, ac fortasse ne vix quidem. Primo , sit a in- terrogatoria illa ut plurimum generalia sunt, & incerta, & melius atque certius officio iudicum testes interrogantur. Deinde, quia cum non dentur articuli, locus non est interrogatoriis. Postremo, quia iuris petiti negant id fieri debere: Scexperientia docuit, non expedire, ut iste aduocatorum strepitus fiat. c.praesentium,de testib.lib. s. c. vltir de haereti. lib. 6. Ioan . And. Archi d.& Francus in c. cum ossicium. si verum, eodem tit. Testes ut bene probent, concordes esse debent: discordibus enim credendum non est. unde ab Euangelista Marc. 14.) notantur illi falsi testes, qui contra Christum Domi num falsa dixerunt, quian erant conuenien ga eorum testimonia. sic etiam, cum Seruinus, di Natalis diu uisim
143쪽
r De te libus. uisim interrogati, non congruentia responderent, exorta suspitio fuit, . eos cum aliis multis aduersus Neronem coniurasse: Vnde factum est,
ut quaestione habita, & coniurati ne patefacta,& ipsi, & Seneca,&Lucanus ciues mei celeberrimi , &alij multi perirent, auctor Cornet. Tacitus libro 13. eos. U.de falsis. 3. Sed si testes concordes sint in rerum substatia, quamuis in quibusdam accidentibus, aut leuibus circunstantiis discrepent, nihilominus plena fides eis habeda est. Nam& memoria hominum labilis , dc
earum rerum obliuio stequens est. c. nihil obstat, deverb. signifi. l. quae extrinsecus, de ver. oblig.l. qui kntenti am. c. de poenis. l. peregre. Edeacqui. posscs. Bar. in d. l. cos,de falsis. Alex. consilio. . lib. I.
mini sermone II. neque alia causa
144쪽
riitulus xxxv. I sest, inquit, cur Euan gelistae eadem non eodem modo dicant, nisi ut inde discamus, res Verbis, no rebus verba praeponere, nihilque aliud in loquente quaerere,nisi voluntatem: propter quam insinuandam verba promuntur. & paulo post: Eadem res ab omnibus dicta es neque aliquis eorum a loquentis voluntate discessit: propter quam intelligendam verba dicuntur, scribuntur,l
Idem diuus libro 1. de consensu 36
Euangelistarum cap. . Satis apparet, nos non debere arbitrari, menstri quemquam, si pluribus rem,
quam audierunt, vel viderunt, reminiscentibus non eodem modo, atque eisdem verbis, eadem tamen res fuerit explicata: vi siue mutetur ordo verborum , siue alia pro aliis, quae tamen idem Valean Ver
ba proferantur , siue aliquid , quod K vel
145쪽
i46 De testibus. vel recordanti no occurrit,vel quod ex aliis, quae dicuntur, possit intelligi, minus dicatur , siue ad illuminandam, declarandamq- sententiam, nihil quidem rerum, VerbOIum tamen aliquid addat.
7 Et post pauca : Ad doctrinam
fidelem maxime pertinet, non tam Verborum , quam rerum quaerendam , vel amplectendam esse veritatem , quando eos, qui non eadem locutione utuntur, cum re- . bus, sententiisque non discrepant, in eadem veritate constitille appro
38 Diuus Ambrosius libro De paradiso,cap. o. Pura & simplex mandati forma seruanda,vel testimon hseries intimanda est. plerunque testis dum aliquid ad seriem gelloruex suo adiicit, totam testimonii fidem partis med acto decolorat. nihilic itur vel quod bonum videtur,ad dendum
146쪽
Titulus xx x v. 14 dendum est, quod quide male seruant scribae, ac tabelliones, qui saepissime testium verba peri tare, peruertere, atq; producere, & cXOrnare solent. Testes qui cundem, prae edita- 39tumque sermonem asserui, sus isti admodum sunt,quia videri postulat ad 'perhibendum eisdem verbis testimonium,ante coniurasse,quamobrem theologi & iurisperiti eam suspitionem dignam esse notatione docent,Chrysost homilia 1 .in Mat
thaeum, & illic Theophylactus in
sine exordij. l. 3. 3. i. q. e testib.Tho.
22. quaest. 7O. Decius consit. 627. Pa- .
risus consilio. 3J. lib. . Quaeri potest, qua poena stass- ociendus testis, qui iurauit,se celaturum testimonium, & postea retexit illud 3 respondi crimine stellionatus extra ordinem pro culpae qualitate plectendum nunc publica
147쪽
poenitentia: nunc pecunia , nunc
exilio: quod si res ipsa id postulare
videaIur, poterit recto iudicu arbitrio fustibus caedi , atque ad remos etiam damnari.l. 3. dc l.Vl. F. de cximi. stellion ad. qui falso,de testib. dcibifloria .c. si testes, F. item qui falso. 4. quaeit. 3.glo. in si duo patrini, F.vit. de iureiuran. Testis debet dicere causam co-' qnitionis , qua scit illud.de quo testificatur i ni si ex suo tellimonio causa cognitionis esset perspicua. Nam si testis dixerit se audisse reum dicentem aliqyam haeresim,non est Opus, ut adiiciat, se scirri quia praesens fuit,mec enim audire aliter po tuisset. Similia namque habent implicitam ac terminatam Vnam propriam rationem cognoscendi,aliud est , cum attestatio non habet implicatam causam certam qua mediante constet , habui ite testem v
148쪽
. Titulus XXXV. I stram & certam cognitione. l. solam. c. de testib. .
Testes autem reddendo causam 42 suae cognitionis , vel scientiae , non odii ut excedere fines rerum sensi-
ilium . quoniam omnis nostra cognitio causatur a sensu , sed quantuod testimonium ipsum, nihil im-'pedit quo minus possint examinari super rebus intellectualibus, quae sensu per se primo no percipiuntur:&eoru testimonium fidem faciet, dummodo demonstret modum,/ instrumentum, quo potuit intellectus testiuin percipere rem, quam refert, hoc est factum aliqtuod par ticulare, & sensibile eius, cuius demonstratio desideratur. Quamobrem testes periti recte uetestificantiir de hi , quae sola ratione discurrente, & ex arte, longa ueexperientia cognoscunt: ea enim incognitionem eorum per uenerunt,
149쪽
13o tetabs . . id eorum scientiana habent, vir cte tradit Engenerius in l.1. E. si ceti peta. 44 Ratio autem a teste assignata,debet netessario concludere, Ut integrum sit pondus testimonij . Nam qui dicit, scio, quia sum Vicinus, non plene concludit: quia loco causae assignat occasionem: non ernim vicinitas causa est, scd occasio scientiae: Nam dispositio est ad conuersationem, & conuersatio est occasio cognitionis, quae est cars sa scientiae, & saepissimo vicinus nescit secreta vicini. idemque censendum est de causis,vel occassonubus similibus. Pr tractatior e testium. ,
i Si testis mories,aut alia ex causa testimonium retractauerit: viri
testimonio fides adiungetaest pleo,
150쪽
Ntulus. XXXVI. III nrique omnes aiunt,priori fidem habendam. l.generaliter. c. de non nu- me. pecu. c. sicut de testib. Bar. in
i .eos. U. de falsis, Abbas, ac Decius
in c. per tuas, de probat. Habet ea sententia probabiles αrationes, ac satis idoneas. Primo , quia prius testimonium iuratum,& coram iudice perhiberi solet: po- .sterius non item. Deinde si in posteriore iurauerit, hoc ipso plane costat, eum esse periurum, atq; ade fidem ei adhibendam non esse, ad hoc ex priori testimonio iam est ius adquisitum , quod idem testis auferre nequit. Postrem ὁ, testimoniupostellus non caret suspicione subornationis scuti Demosthenes obiecit Lampidi testi, oratione aduersus Phormionς m.
Sed quamuis ut plurimum haec sita sint, in causi tamen haeresis, non unquam posteriori testimonio