De morte retardanda tractatio. Io. Baptista Vertua Mediolanensi Collegio adnixo medico authore

81쪽

pradictum causa per se longitudinis

vitae, coadiuuanS autem erunt causae . conseruantes ex sex rebus non naturalibus, quibus , quicunque habens . praedictas conditiones, utetur iuxta praecepta in hoc opere tradita, proculdubio eius vita prorogetur, neq; accidet ei nisi mors naturalis, cuius causa est frigiditas & siccitas, si vero eis non utetur secundum quod oportet, morietur fortassis ob dominium . qualitatum passiuarum , quod certe . dominium fit potissimum causa morborum a materia dependentium, eo quod superfluitates abundent in eo ex debilitate qualitatum activarum,

neque ipse solum, sed quicunque alter etiam non utetur eis iuxta moiadum suae naturae proprietate respon dentem , quod potissimum accidit temporibus nostris , paucissimi enim hodierno tempore moriuntur D 3 morte

82쪽

morte naturali, tum quia multi in ratione victus comittuntur erroreS, tu etiam quia corpora generantur defectuosa, & a temperato temperamento multum recedentia, S per cosequens maxime apta in qgritudines pernitiosas cadere, quibus de causistit,ut natura humana videatur debitalitata ab eo quod hactenus fuit, &per consequensi breuioris vitae red

Mortem posse retardari.6aput Novum. sim 2 mutoc Erminum vitae nost rara Deo usque ab aeterno praescrip tum,Vanum est, atque temerarium tras redi posse, pronunciare; constituit enim Mundi Creator terminos vitae nostrae , quos

praeteriri non posse legitur in sacris scripturis apud Iob Iq. veruntames - ἱ qui

83쪽

RETARDANDA:

quia soli Deo notus est terminus hie vitae nostrae, propterea hac sapienti ignorantia fraetus, poterit quisque terminum hunc ut sibi ignotum,m dica prouidentia prorogare, quod tali potissimum ratione probatur uesitemperamentum potest temperari, poterit & ipsa vita elongari; assumptum probatur, temperamentum tεperatum,iam probatum est superiori capite,vitae longioris causam esse, at

per artem medicam temperamenta intemperata. v. g. frigida S sicca, reduci possunt ad aequalem temperaturam, ergo vita cuiusque potest elongari; neque nobis obstat dictum Aui-cennae libro primo fen tertia capite primo volentis 'unumquodque corispus terminum habere, in quo resistit siccitati necessariae complexione, sua& calore suo naturali, & quantitate sui humidi radicalis a quo non rem OD uetur;

84쪽

uetur; huic facilis erit responsio , i primum tamen hanc supposuerimus hypothesim,quod partes tuendae valetudis tres a Galeno , caeterisque graecis, S latinis medicis. recenseniatur, conseruatiua, reductiva,& resu-ptiua; conseruatiua pars ea dicitur , quae temperamentum cuiusq; in suo gradu retinet, & conseruat; reductiva, quae intemperata temperameta, contrarijs adhibitis, ad benignius re ducunt ; resumptiua vero est, quae,

quod boni in dies deperditur, celeiariter pro viribus restaurat; his sic statibus, respondeo, quod per eam partem artis medicae, quae proprie dicitur conseruatiua, non potest vita elongari ultra id quod debetur pri mete complexioni indiuidui, quam ipsa nititur in eodem sta tu conseruare , sed eam usque ad naturalema perducit terminum, atque haec fuit

. . a

85쪽

RETARDANDA . sp

sententia Avicennae loco supra citato 3 per eam vero partem artis medicae quae reductiva dicitur, dubium non est, quin vita possit elongari,&potissinium si ad temperamentum

temperatum, quod aptum maxime est vitam longevam essicere, reducatur, modo tamen post reductionem . observentur ea, quae a parte praecipiuntur conseruatiu/ s resumptiua

quoque itidem praestat, dum, quod continuo de humido effluit radicali, sitis auxilijs recuperare nititur; nullus enim sanae mentis inficiabi- tur, humidum: radicate aliquo mO' , do posse in specie sc1licet restau-xari, quia haec restauratio acti' est

animae; non corpuris li anima vero eadem semper est toto temp xs Vita uuae 3 cumii termin ' tamen,

86쪽

dubio plus restauratur, quam deperditur, alioquin incremento locus nodaretur; tempore perfectionis tanta restauratur,quatum deperditu r,post vero tempus incrementi. per sectistiis, ob defectum caloris naturalis,stinus semper restauratur,quam deperditur; calori enim nostro triplex facultas a semine in ipsa generatione impertitur , generativa scilicet, augmentatiua , &nutritiua , in quibus, sicut iii caeteris omnibus natura constantibus, statutus est terminus, ultra quem nequit amplius calor noster operari ; quando enim facultas generativa opus suum perfecit, cessat. neque amplius progreditu Raugientativa etiam, eum ad iustam moleni deduxerit corpus, statim ab opere cessat , nutritiua quendam habet

terminum, quo aduenien N inces

rio fit deteriori ex cuius demu indu

87쪽

i citur affectus, quem senectutem n ι appellamus, in qua senectute, ut si i pia diximus, minus restauratur, quai deperditur,& tandem extincto calore ob omnimodam humidi radicalis

resolutionem, sequiturniors, quia homo dum vivit, semper nutritur, agit, du vero cessat nutriri & agere, etiam viuere desinit, nam vita homunis consistit in calido & humido,quae caliditas est inactu,& fundatur in humido ipso radicatu quo continue na tritur;porro hoc humidum n 'n tantum consumitur a calore innato. sed etiam ab extimis seu extrinsecuso currentibus. xt ab aere , cini semper, Et necessario occurrim , t borub se coitu nimi a vigiljjs immod , ratis,ab animi accidetibus, terissi rebus nonmaturalibys praeter rationem adhibitis. his omnibus conis

i stat euideter, quod Omnes operatiois

88쪽

nes medicorum siue permutantes, siue conseruantes, siue quaecunque aliae , non ordinantur ad retardandam mortem naturalem dictam abis solute, & a Deo terminatam , Vis

perius diximus , sed potius ad ioblenda omnia impedimenta perumniendi ad illam, quae impedimenta alia sunt non naturalia, &extrins

igitur nos dicimus hoc vel illud nicutem retardat, aut vitam prolungat , totum sanε intelligi debet respectuitionis accidentalis dictae in compacatione ad humidi sadicalis omni

intinnientem , quam mortem ,

. . uora

89쪽

ars ergo tamdiu retarda-ὲ xur,quamdiu calor natur

iis, cuius extinctio ipsa mors est, in suo vigore persistit, nec valde diminuitur;verum, quia calotticin continua recuperatione eius, quod a nostro corpore perpetuo dis soluitur,maxime defatigatur, agens enim quodcunq. naturale in agendo semper repatitur ex Arctotele teriatio phisicorum textu Is. idcirco im, possibile est, ne successit teporis debet litetur, 3c cosequenter nutrimenti velut paratrophia subsequatur, unde senectute aduolare videmus, in qua

homo a teperato teperamento rece

dedo,ad frigidu 8c siccu tedit, & loco sanguinis laudabilis,multa congerit

90쪽

ex crementa,quq sua praesentia calorem naturalem magis enervando, &digestiones imbecilliores reddendo, senium, atque mortem accelerant, ex Galeno libro de marcore capite q. calcem versus; istiSigitur incommodis obuiam faciendum est, quod optime praestabitur calor naturaia Iis in sua essentia S temperamento ei ingenito diutius conseruetur, hoc

vero haudquaquam assequi poter ii, nisi prius humidi radicatis,quod dicti caloris subiectum N pabulum constitutum est,diminutio totis viribus retardetur, & quantum eius humidi in dies resoluitur, tantundem etiam recuperetur,quod quidem, licet de cuiuslibet corporis partis humido intelligatur, piscipue tamen & quam maxime intelligendum est de corde, cuius corpus maxime studendum est, ne adeo exiccetur, ut tandem ab ,-2 9 otione