Pub. Vegetii ... Mulomedicina. Ex trib. vetustiss. codd. varietate adiecta: vnde infiniti loci addi & expurgari à quouis poterunt, vsu magno publico. Opera Ioan. Sambuci Pannonij

발행: 1574년

분량: 253페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

VE RE VI VI E R II. hy actura sit sine vulnere in his locis, quae constrino pos

sunt, hac ratione curabis Primo fractura recompones, fascies mundi scissilibus infusiis ex vino oleo conligabis,insuper lanarum munimenta coniunges te quia circunduces. Iumentia autem in cauterio vel in calis vel in suspenso loco, ut fractura velut leuiterJ com meet, cui quotidie mane ad vespera suffendes, tertio die solues,4 expleta curatione ligabis. Quinto quoq; vii aut x. die cadem facies, donec corpus inducat. Post haec adiicies muscum de vitice,aut salicis radicem,&4ua cruda quinq:,verum non regulis,ut prius, sed circunductis ferulis alligabis die tertio solue svi fomentabis, de resina axungia perunges ubi cura profecerit, 'malagma vel causticum inducis,non ante tamen permittas stare iumentu,quam dies quadraginta praetereant hoc utem tempus est quo diuulsa vel fracta solidantur Dephlegmone marmore tu masionibus. Cap. XLVIII.

PLexuq in genibus, vel articulis aut pia legmonori

tur,aut 'marmora,auis mallones. duae vitia ex malo humore generantur, passionem cum deformitate tumoris ostendunt. Sed ista distantia est, quod phlegmoni tuber cst 'molle, marmor duriciam Ostcndit ex nomin emat o inflatus:J Tuber est sine dolore, quibus recen bus potest facilius subueniri. Primo lanam succidam ex oleo aceto induces, contra aqua frigidam laurrentem anima costitues. Post sine ferro hac ratione curabis: Sinapis falis alexandrinis iiij. aceti cyathos 3. axungiae veteris selibram simul conteres&induces, post diem tertiti solvis. Si aperturam fecerit,spongiam cum aceto&lasere imponis, vulnera stiplico curabis .Praeterea locum que curare volueris,inducto p litotro decati

uas Radicem silicis: eruum: sicus aphros colundes

m canteris febriueri curticesiboefacies per dies quadraginta, sc ρ

marmores.

marmoreum nulloni tumor

stendit muston

112쪽

nec ceciderit linies cum remoues

so ARTIS VETERINARIA in pilain induces in panno, per tridi uim ligatum patie

ris manereJ Alij radicem silicis &heruum cum axungia VCteri laceto acerrimo putant Oportere misceri. Item cineris quoq; de foco uncias iij.calcis uiuae uncias vj. vi ἀno subigito ad crassitudinem Oxi mellis, ante qua obdurescant tubercula obline. Quod si assidue in recenti feceris,passionis molestia siccabitur Si vetustiora sint, punctis subtiliter inurantur,ne utin igne vicientur.J Talis compositio spargere phlegmon asseritur. 'Rlaododanes uncias in bituminis, nitri an a Vncias in .axungi Jeteris colatae uncias iij. pleriq; dixerunt cauterio cuprino candet duobus punctis debere priςrumpi, phlegmoncst undi,ticineo quoq; intorto cum axungia,4 aceto, Noleo loca de quibus muscus eiectus fuerit, satiare perforamina etiam ustionis lemniscu trahi debere,ut quicquid humoris est,egeratur. Post haec cataplasma es enograeco ruino confectum inducis, 'cum usta ceciderintJ tumor resederit,hlemni cu eximis, traumatico clarabis, ad ultimum causticu inducis.J Alii sagitta pertuso cori Ophlegmon effundunt,&lanam madida cum aceto classe resplagis inserunt, sic spongiam cum pusca acri das arc supra vulnus imponunt tertia die solutini, lana eximunt, aetrapharmaco curant quinq; diebus vel septem . Si verbis armor ex quo validius claudicet,& vix flectat articulos, inurendus est leuiter. Cui post seruntam malagma, quae cupressis appellatur, oportet imponi. Ex qua curatione sanitas redditur,& deformitas permanet. Si autem mallon in genibus vcl articulis

excreuerit,continuo curam adhiberi oportet, ne neglecta pastione deformitatem tumor augeat, vel obduraratione diuturnacon Ucriatur in marmor.Aperies inpedibus siue Icnibus dextra ac sinistra vel ferro vel cauterio cuprino, sicut superius declaratu est lemniset traiicies

113쪽

EGETII LIB E R II Mdonee seruor desinat saniem faciat Post purgatis vitias lemniscos eximis, 'raumaticu imponis, Diernis diebus interpositis solues, medicamentum renoua-bis,donec fanetur. J

De aquatibbmo arenis p. XLIX Ded uox SI aquatilia in articulis vel in gambis fuerint, frigido

cerro omnmo non sunt tangenda, ne abundantia humoris iumento discrimen importet. Sed utendum est

scarificatione subtili,& detractione sanguinis,post' que lanis esuin lauis validrisimi Gram cum aceto quamcu optimo sale mistunso. oleo, vel axungia, per dies quinq; conliganda sunt loca Si tardius haec cura profecerit utendu est feruentissimo caustico ut faciat ustiones. Alia quoq; rati s M. Onb ne sanantur, sinetam qua trictores utuntur,&fale pro et dimidia parte commisceas, lanamq; succidam ex aceto alliges,post diem tertium soluturus. Si aperturam fecerit arinam hordeaceam ex melle coctam cum lini semine' enigraeco inducis, ad ultimu malagma crudum impones. Praeterea atramentum sutorium, gallulas minutas,&alumen aequi ponderibus tunsum cum axungia licebis, addito puluere mali granati, nitro,&ace to:quae in commune decocta, vitium adiungatur emendat. ficus Isiccae cum sinapi contusae mixto aceto imponuntur. Post diem tertium soluto medicamento, si a Ndius profecerit,eadem cura renouatur. Cum melius habere coepcrit, allicem impone articulis. Alii opopon cem cum farina hordeacea coctum m modum cataplasmati imponunt. Nonnulli fabam fractam in aqua decoquunt, mixto melle deterunt, in panno inducentes curant Ad Vltimum malagma cupressinum imponut .Plures calcem vivaci cineres ex mella lino CCntiscent,o Od ni bifcqu nter imponunt Ad ultimu

114쪽

ς RTIS VETERINARIAE

caustico utuntur. Quo genera curaru posterioribus pedibus adhibenda veterum censet auctoritaS, Vsius inuenit, addito salevi aceto cilicijs ozoenas defricare,dΟ- nec cruor aut tumor emanet. Quae obseruatio etiamsi non persanauerit, sequentes tamen adiuuat curasdDe pedibis reumaticis ystae ventosis. Cap. L. INterdum reumatici iumentorum interdum vento. sii sunt pedes quae vitia nunquam tangenda sunt se ro, sedcxiccanda per malagma vel causticu,& aliquam do urenda leuiter, vena sit' cauteri meatus,qui humore suscipiunt angustentur, costringantur,ut mea Vi in totum tus pro tempore asterant medicinam. Qui a Sin totum, intensae G ad etiamsi intcrcisae& adustae sunt venae,non poterit talis uersa causa fanari. .

Mpetigines quoq; in articulis vel genibus inter ner uos commissit ratibus locis aliquando nascuntur, sit vulnus simile 'ragadio,& non facile sanatur,nisi stat ticis vel stiplicis rebus,non sine alligatura, vel interdum adustione curetur. Malagma quoq; conuenientes oportet imponi.

De Mine,id es,dulcedine. Cap. LII. 'Ligines etia in pedibus cruribus, unguibusq; vel

sub armis aliquando generantur, quas quida dulcedines vocant , habent similitudinem scabiei. fisua cunia si distuderint,pedes cxulcerant ad sit militudimorum cosue nςm leprG. Vrgente prurigine animalia stibi partes luit generare, corrodunt,Vel alternis pedibus confricando vultae-er ideo cura rant. Quod viti usa crudo vel putrido humore cosueuit tur generari,&id curatur laetractio e sanguinis, unctioni.

115쪽

YEGETII LIBER II. 93hus,&purgationibus ventris, si radix cucumeris sylli lici cum nitri puluere misceatur infusa per fauce la mores pessimos purgat. 'Depodagra iumentorum p. LIII. Podagra ver nonnunquam solet occupare lumenta, clim hominum vitium transit in pecudes cuius passionis haec sunt signa nec stare potest nec ambulare, sed si cogatur,claudicat,& saepe se proqciet,sicut indigesta ex hordeo animalia faciuut, quae propter

dolorem non coquunt cibum,4 ideo fit horridum,&corpus eius calebit, venae etiam extabunt, natura submissa erit, inpedibus stercus haerebit propter nimium eorum calorem,sicut subtritis solet euenire:cui proderit si non sinatur accumbere, sed minutim deambulare loco sicco donec suder,multorum manibus confricandum est, ut vehementius sudet, sanguinem ei detrahes a capite a superioribus venis, sed non multum. sequenti die de posterioribus locis detrahes supra ta in o into . . amlo tertio degambis vel de sub ipsis dolorum oei, 'Memineris demper parum oportere detrahereaquam

calidam dabis in potu, in qua dijcies puluerem nitri,&triticeam farinam 'pollinem quoque thuris acce ns non hatabulum plenum in vino macelatum infundis &Hi uti duo per nares singulas cotylas betas etiam excoques aquam earum ad tres cyathos suffundes,&exerce

his eum siugulis diebus, ventrem quoque eidem expur gabis ut auferatur humor pessimus, qui descendit in

venas Hoc genus purgationis adhibebis: thimi aceta Vbulum plenum in vino veteri dulci macerabis,4 singulas cotylas per nares eidem infundis, foenum viride adponis. Quod si defuerit,siccum nitro asipersum da fl

116쪽

articulo sh Articulos

tant

O Rthocola etiam iumenta vel stillosa dicuntur

quae contractionem neruorum patiuntur in pedibus,& de capitibus ungularum calcant,&iunc rigidi articuli, plenas ingulas in terram ponere non possunt. Quod vitium nascitur ex enormitate Onerum labore confragosarum viaru .sed hac ratione curantur: Sanguinem ci de sub cirro vel de coronis detrahes, ungulas bene compones,polline ex hordeo: resina cum axungia decoques,& ter in J die perunges: tepida quoque in qua verbena decocta fuerit, coniuebis,& tota Μ. s. nobc crura acopo perfricabis. Ost dies quinq; cataplasmubet bis eum ex polline hordei clini semine foeni graeco aequis partibus ex vino decoctis cataplasma inponis in omnibus cruribus ante acopo perunctis ab auriculis usq; ad genua quae loca lanis succidis munies &fascia bis,& ter in die paulatim incedere facies. Si hoc non Q Proiecerit,malagmam hanc auriculis eius imponis ar- μ' meniaci galbani opopanacis, medullς cert nae lib. J.re' sinae ter bentinae uncias i. apocina itis libra resinae frixae libram S. oleum vetus quod isticiat lento igne deco quesin colabis impones in aluta per dies phirimos Omnibus pedibus,donec sani sunt. Sed necessaria festinatio est,quia sic solet remanere si tardius cura prestitur. Ali j vero urendos censent paulatim in articulis, sedi, ro ctiam prodest ista medicina.JDe pessibus es ungulis. Cap. LV. ANimalium ungulς asperitate ac longitudine itinerum deteruntur impediunt in celsum. Ex tortura quoq; si in aspero vel lapidosio itinere iumenta co gia guntur ad cursum indignationes oriuntur. Postremo α' o Vrimissi nulla causa praecessierit, ociosa in stabulis ex

collectio ur

117쪽

collectione humorum incipitant cIaudicare oportet autem solum Vngulae celeriter aperiri,ut pes infestore, '

partes apostem adigeratur,ne eruptione super coronulas faciat, dissicile ac tardius P cedat.J Cuius hec sunt signa Pedem priore planum ponet, quod si suspenderex A1eris grestum, ut diligetius intelligas causam,ungula subradis, locum que videris nigriore, digito pulsabis, si cesserit in dolore maturu fuerit, aperies, saniem

emittis, pendiginem circuncides ad viuum,ex oleo roseo . aceto salacum stercore ipsius linteola imponis,animal 'calciabis,tertio die soluis,si caro excrescit, ' cubis gramen decoques cum oleo & impones. Si videris catanem ipsam nigrescere, inspicies ne aliquam fracturam habeat, neque clauu aut lapidem acutu,aut spinam,propter quod fomentis resina viaris,ut possit educi. Cuptarum videris vulnus,traumaticu impone. Post quod adscies fuligine siccam. Cum autem compleueris curam,resinam 'remissam&sulphur imponito.e quod si x Mifim in adhuc in alto apostema fuerit, hordeum vel fabam i ορt , aqua decoques, exinde fomentabis,ut exinde ad maturitatem possit adduci Subtritos pedes fomentabis aqua calida, ugiaq; veteri perunges deinde testa candenti decoquis, oleo postri sulphure pariter contrito lana candente leuiter ures per triduum.Si vero conti derit.sanguinem de corona emittes, calida foment bis, axungia veteri perunges o uinum quoque stercus

cum aceto permiscebis. imponis. Quamuis alia caprinum efficacius credant. Si pulmunculum adaperturam fecerit Cap. LV L iumentum adaperturam pulmunculum fecerit,

scias tot sotu hoc est avem hac ratione tollcndu t

118쪽

s RTIS E T EI IN AERVAEvngulam subradis deinde inter commissuram calcis&assis in circuitu incidis, sublevabis parte priore

solum calcis retrouersius expelles, ubicunq; pulmunculus fuerit, radis ad viuum,& ad ij cies linimentum ex oleo& aceto,&fale, stercore ipsius,imponas in al-xst furitialis λ ,tertia die solvis tollis. post hoc λ fomentabis farinam hordeaceam, resinam, Macetum decoques,per triduum impones hoc enim medicamento etiam fra- iragmentici iuram curabis, si frequete apponas. post etiam ' trammaticum cum liniamento impone, cum corpus secerit, corium mali granati' bitumen iudaicum cc ceto decoques impone tridub,&cum soluerisit rum impone,donec obdurescat in Ornu.

ψ desiit inussi Si ex vulauerit iumentum, orsisi fusionem pridumpatiatur. Cap. LVILSI exungulauerit iumentum cura dissicilis, sed pro

futura lino egebit industria, papyrum candelarum purgatam, subtiliter carpis,intingis in ovi crudi albu-mcnto,circa nudatum pedem in circuitum pones,panno&fasciolo superligabis, post die micrtium soluis,mmentabis farina frumenta cca, resina,aceto, melle pa- si se riter decoctis,interdum, lOmcntum profarina mittis. Si vulnus non erit purum, vino tepido lavabis, linia menta cun melle impone: cum putara uerit raumati fouecu mede covieris. Cum autem duxerit cicatricem corium sta

uing i, addito puluere bitum miniudaici mali granat cum aceto alternis diebus medicamentum renovabis dotho iuri 'cornu Vngui in faciat. Ad ultimum parciam e terem contundeS ex aceto in Olla noua deco uties x quo ungulam obdurescente obuolues,in ad lenire uocas sanitate. Si suffusiones pedes patiantur,sicus si

cas 'sale pro aequa parte cotonde ungulis impone.

119쪽

Depe ibin attritis Gemollibus Cap. LVIII. ANimalibus exiguae ungulae crescunt, vel attritae reparantur, si allii capita vij rutae manipulos iij.aluminis tunsii cribr. ati uncias vij axungiae veteris ponderat; .stercoris assimi plenam manum commisceas ac deeo quesinitaris. Prudentius conssilium est pedum

et ueri sanitarem,quam passionem curare. Corroborantur autem ungulae sit iumenta mundissime stercore vel humore stabulentur,&roboreis pontibus consternantur Articuli quoq; vel suifragines post iter' calido in l 'λ-ueantur Vino J Naturaliter autem molles ungulae soli hq dantur, si hederae seminis duas partes Maluminis rotundi unam partem pariter contundas, calciatis pedibus per multos dies inducas. Item subtritis pedibus prodest,picis liquid se selibram , aceti heminam, salis libram, hederae folij quantum sustici pariter contundis, laborantiquotidie pedes perunges Mollissimae ungulae hoc uno medicamine, quo potentius nihil est,

a lent indurari lacertam viuum viridem in ollam nouam mittis . adiicies olei veteris libraminam, aluminis iudaici selibram, cerae libram, absynthii tunsi selibram, decoques cum lacerto: Cum fuerit resolutum, calentia uniuersa colabis , abiectisque ossibus4purgamentis,liquatum medicamen in ollam remittes. cum ungues durare volueris, ungulam subradis,&factum unguentum m cannam viridem mittes, adhibitis carbonibus, prope ferues,per cannam instillas un- ς, prouisuruS ne coronam tanga aut ranulas, sit rima ualiis exceptis,in soli in circuitu solidaturus ungulam excrescendo confricabis. Memineris autem ungulas excrescendo renotiantur renouari,&mminaterpositis diebus vel singulis men- ε, si bus talis cura non deerit, per quam natiuae emendatur infirmitaS.

120쪽

os ARTIS VETERINARIAE De dorso confirmando Cap. LIX.

ANimalium dorsa vi laboris pitu inaum senti ut ita diligentius sunt iuranda Exceptis enim his, qui deputati sunt circo, reliquum mulorum, equorum,asinorumq; genus subsellis aut sagmi tergo praestat officium. Vnde laudabilior indusina est, que incolumitatem tuetur,quam quae cupit laesa ' curari. Nam diligetia defendit a vitio, si centones vel saga primum sufficientia, deinde mollia imponantur, lota atque ad tempus diligenter excussa, ne aliquid sordidu aut asperitatis inhaereat, quod sub pondere in ulceret pellem: tunc sagmarum vel sellarum mensura conueniens, apta qualita debet adhiberi. Si enim ista minora fuerint vel maiora, angustiora vel ultra modii lata,vel usnoni Ogruunt, grauiter nocent Hinc enim collissiones, suppurationes, postemataq; nascuntur, cum nimis lo se discindes cis inaequalibus premitur pondere vel discentes tra- fractus incur diuram mercurius aut spina deteritur. Ipsorum quora. que pondere, etiamsi in stratis nulla sit culpa, enormi taS nocet. ideo temperanda est mensura ne inferat

De dors curando iam L . CV. Q T. QVodsi dorsum sedentis innaria tumere a coepe

rit,in recenti statim mallone ceparum, id est ca lamos siccos unde fasces dependent,in quam ferque tissimam tittis,&aliquandiu maceratum, calidum super ti' morem impones, scia constringes vel cordisca super Impones, a quoq; nocste manere patieT Nsuppuratione palpabitur umor. Quod si caluum fecerit, armam hordeaceam cum sol is caul a contundispariter tepidam impones Cinere inqῖ ue cum o leo misccbis, inducis quam diu clauus cadat: cum ceciderit lyspar ut cre cum minutissimis pannis, vel meIte urnos, rependent.

SEARCH

MENU NAVIGATION