장음표시 사용
131쪽
r EGETI LIBER III. ros ab alio cibo penitus abstinebis. Alii cruditate laboram
tes,clausos in bovili detinent,nec cibos praebent. Irγ qmbra terea lentisci xolaastri cacuminum ponderi . det runt, cum lib. mellis atq; congio miscent, quae una nocte sub diuo mittunt, atque ita faucibus digerunt. Deinde inter possit hora, macerata infusaq; erui q. lib. obiiciunt, ab alio quoque cibo uel potione prohibentur. Nam si neglecta fuerit cruditas, uentris inflatio intestinorumq; subsequitur, exprimit gemitus, cibosq; capere non sinit ncc in loca conssistere, decumbere
volutare cogit, caudamq; frequenter commouet. De experimento medicina est caudam iuxta clunes resticula uel lino uehementer astringi, viniq; sextarium callem ima olei tepidum dare per fauces,atq; ita per mille quingentos passus bouem currentem trahere si dolor permaserit,ungulas erus secare, Muncta manu peranum fimum extrahere in rursus agere currentem Si tardius proficit, tres partes lauri cliu coteruntur,&cum duplicia quae calidae dantur. Si ista non valent, I sitium non mirtae foliorum sylvestris duae lib. tunduntur in pila, dc adest. duae ex calida aqua miscentur, ac per uas ligneum fau 'dico Sext. cibus infunduntur. Atq; ita sub cauda quatuor digitis q.
ab an opercussa uenas anguis emittatur. Qui cum satis effluxerit papyro ligata cauda restringitur. Post conciatatus bos agitur usq; dum anhelet Ante detractionem tamen sanguinis adhibentur remedia tribus heminis vini,quatuor Unciae contriti 'olei permiscentur,postque assis potionem cogetur currere:duae quoq; unciae salis cum decem unciis ceparum atteruntur: mel quoque dec ctum admiscetur, ex quo facta collyria longiora non parum valida immittunt in anum, ut uentrem resoluant atque ita bos currere cogitur Ventris quoque intestinorum dolor sedatur, si anseres natantes, m
xime anates animal aspexerit qamansimulos etiam
132쪽
tunde vetustisssimi casei. Qiride quile
equinu genus conspectu sui celeriter sanat. Sed interdum in ' illa medicina conuenit, sequiturq; V omni uim vitium,quorum signum cst, si exuentum . mutosumque ventrem ediderit. Singulare remedium cst cupressi ne quindecim verben ς quinii ccim gallae diligetissime tritae quantum utraeq; ponderantur, tanti ponderis vetustissimus caseus quibus pariter detritis admiscetur vi 'ni austeri sextaria 4.&in potu dantur,ita ut lentisco mixtaq; oleastri cacumina praebeantur. Si venter coeperit fluere, q& videris egere corpus vires capito plerunq; inutilem reddit, quia ex cibariis ad medelam bovis nil peruenit, quod sic videris, per ventre proiicit,inquam quod maducauerit. Quae cum acciderinta prima die a cibo & potu abstinendum est,ita quod nec secunda die hibere permittatur,cacumina tamen oleastri4 cannae sylvestris, itemq; baccae lentiscio myrti dadae sunt,nec post triduum etiam pol cstas bibendi, nisi perparu concedenda est. Sunt qui ex soli clauri lcneris libram Labrotanum hortens pari portione deterunt cum aquae calide a sextarijs, atq; ita faucibus infundunt, pabulaq; Laepius praebent. Aliqui vero z.lib. cx vinaceis ad focutorrent&conterunt;&cusextario vini austcris adbibendum dant,&cumerata saepius cacumina obiici ut. Quod si neq; proluvies Ventris crit,neq; intestinorum dolor, recusat tam cibos, iraegrauato capite crita laclirymae quoq; oculis lituita naribus currit usu ad ossa,frons media uratur, auresq; ferro discindantu sed confricadae sunt, Aures vero scissaepi curan
tur. Periculosum fastidium bobus' an ut duo
aperien d sunt, allio cum sale pariter trito ipsa vulnera confricanda, ut omnis humor exeas ou ea in
Melius creditur si ad acutam cannam exedes a ut mPost in os lauatur. Interpositio unius horae sp ζ o
133쪽
VEGETII LIB ER ut mrides herbae vel frondes dantur Tam diu autem sustentatur mollibus cibis,donec facta vulnera cicatrices duacant. Si neq; ranula fuerit. non appetent cibum,alliutritum cum oleo naribus infundes.
De Febre p. VIII. Bossi febrire coeperit quod ex venarum inquietudine, calore totius corporis vel oris intelliges v-na die a cibo est penitus abstinendus, ita ut postero te ivno eidem sub cauda exiguum anguinem detrahas, atq; interpossita hora trigessima' paruos aculeos deco rignuexo'ques. ex oleo ac liquamine perdis digeres, eamque ac hq eoau escam per dies quinque ieiuno dabis Praeterea cacum Erperna 'lentis,uel olivarum,vel tenerrimum quenque frondem, ac pampinos, si eodem tempore sunt,praebebis in tintisci. cibo Labra quoque eius deterges' ad spongiam a s Jongia.
quam frigida ter in die offeres ad bibendum,ita ut 'in d is fra tectum bos febriens tenea tur, nec antequam fanatus est dimittatur in pastum. Febrientis autem ista fiunt
signa lachrymae profluunt,grauatur caput,oculi semiclausii sunt,labrasialmis madida,longiorin cum quodaimpedimento tractus spiritus frequenter gemitus. Tussis boum non minus diligenter sananda est quam equorum: quae si recens fuerit, sextarius farinae hordeaceae cum vno ouo crudo: hemina passiper os data sine eortice tyi ieiuno gramen quoque concisum tunsumque ad sextarq d.
mixta farina fabae frixae&pollinis lentis extario aquς Mήqμς- calidae miscetur, agitataque diligenter per os diffundi Ra pμ tur. Uetere tussim sanant duae librae hyssopi macerat δε μας ς η e aquς sextariis tribus,quod infusum teritur,&cu dua 'μης bus partib. farinς miscetur,& per os datur,super quod aqua hyssopj, in aqua decoctu infusum decoctuq; ea tia propinatur ad cornu Porri etia succus expressus ca
134쪽
oleo& ipsi febricum hordeacea farina remedium prPstant. Radices quoq; eius diligenter lotae,&cum farre triticeo contusae ieiunoque datae, discutiunt vetustissimam tussim .idem praestat eruum si in pabulis cum tisana hordei mollitum, cum aqua tepida vel mulsa Nouu eap. iii fauces saliuanti ore dimissum Euppuratio qua poDe apollema stema dicunt,melius ferro aperituret quam medicamente toxpbstcum expressum pus aut sanies fuerit,sinus ipse, qui eam continebat, urina bubulina calida lauatur,ac linamentis ac stuppis siue linteolis pice liquid ain oleo infusis curatur. Quod si colligari ea pars, ubi est ulcus, non potest, lana candente septim caprinum aut bu bu- styid uero linum stillatur. Aliquanti, cum vitiosam partem in unxerint,tuc urina veteri humana lauat, atq; ita aequis ponderibus pice liquida cum veteri axungia incoquiit Nouu caput. 'iniunt. Sanguis cum ex aliqua necessitate ad pedes De sanguine venerit boum,claudicationem affert. Quod cum acci si ς ς dit,inspicito ungulam,inuenies ea ilia ultra solitum calemi re, vitiatam partem premi vehementer, bosio patitur Sed si sanguis adhuc super ungulas m cruribus est, ad triduum tritis alis perfricatione discutitur. Quod sit tantum in ungues descenderit, cultello leniter inter duas ungues aperies, naudabis dein tus,& postea stuppam sale atq; aceto infusiam applicabis ad solum, sparta opere calceatur, maxime quae datur operantibus si Ha aquam non mittat pedem, sed ubi siccum est ambulet. Qui sanguis nisi emissus fueri sanie creabit Ouo suppuratio etiam curabitur. Nam primo ferro circin
leo sale madefactis impletur, mox axungia veteriin
curatur,' perducitur ad sanitatem. Si annuis in in te
claudicat animal, extrema ipsius ungulae ad viuum
135쪽
ν EGE IV: LI E R III. Πῖsecantur,& ita remittitur, ac stuppa vel linteolis cum sale oleo: aceto infusis pes inuolutus sparta munitur.Mediam vero ungulam ab inferiori parte non expedit aperiri, nisi eo loco in quo suppuratio facta est.' Si claudicat ex dolore neruoru,oleo sale genuaso culi caput plitesq; crura confricanda sunt calido aceto, dini cla*di 'seme aut milium detritum infusumq; aqua mulsa im Qη
ponendum est, spongia quoq feruenti aqua infusa expressa,conspersaq; postmodum melle genibus circundatur ac fascijs alligatur. Q ubd si humor est cuium Ore,fermen tu vel farina hordeacea ex passo aut aqua mulsa incocta imponitur, cum maturauerit suppuratio, scinditur ferro, emissisque sanici ut supra docuimus percuratur Potest etiam radix lilii vel squilla cus ale,vel herba sanguinalis quam palaga non Graeci appellant vel marrubium ferro aperta sanare. Omnis aute corporis dolor, si sine vulnere est, recens fomentis mellinis discutitur,vetus aute uritur. Et supra vulnus melim. vel butyru,vel caprina instillatur axugia. Scabies ana ς Nousi caput. tis trita oleo defricata Eodemq; remedio rabiosica Ad scabie bonis sanatur morb.vel lupini vulnus illa tu.Vetus quoq; lim salia mentu Vtranq; perhibetur plagam curare. Adsca Ambiose trit4biem quoque praesentior modicina ista est: si cumulam bubulam sulphurq; conteritur, admixtaq; myrrha uoleo atque aceto decoquitur,& cui, tepescere coepe
sit,alum e scissum tritum inspergitur: quo ungatur ad solem OrriterJquod medicamentum candentis olei illinitum prodest. Ulceribus gallarum tritarum puluis inspergitur Succus quoq; marrubi impositus cum fuligine sanat. Infesta pestis est bubulum pecori quam e sotilleismMaginium rustici vocanto cum pellis ita dorso haeret, Depe te adhaevi apprehensi manibus deduci non possit a costis quae rente. 6 imares non aliter accidit quam si bos ex languore aliquo pestis. ad maciem deductus est aut sudans in eorpore facie te opere.
136쪽
refriguit,aut si lapsius sub onere vehementer est infulus qν ' pluuia quae quandoque pernitiosa sunt,custodired
bemus,ut cum ab opere redIerint boves adhuc stuantes anhelantesque vino aspergatur,xoffula panis vino infusa faucibus eorum inferatur. Quod si praedictuni vitium inhaeserit, expedi decoquere lauruna, cu calida&oleo&vino sputam dorsumq; animalis confricare contra pilum, ac per omner, partes apprehedere pellem,S velut a costis separare. Quod aut in loco calidis v M.f. noliba sina faciendum est, aut sub diuo sole feruente. Aliabet quanti feces Vini Maxungiae commisiccnt, coq; medi. camento tepido post fomentum praedictum tunturJ Nouu caput. It cum grauis pernicies, ut cum pulmones exulceran phtisi. Est tur,unde tussis macies, ad ultimum vel biliti sis in t 'grauis adit,quae morte afferant. Cui Dradix consiliginis,suc- p r' cus porri omnium hemina per mensuram olei misce- . tur,&bibendi sunt culini sextario per dies plurimos. Ab d capi t. Nonnunquam&tumor palati ciborum fastidium fat j I Lit,crebrumq; suspirium Prodest palatum ferro aperi-P revi profluat sanguis, cui cruum sine corio macerata ad manducandum dabis,viridemque fronde vel quodli . M ηρηθή bet aliud molle pabulum dum sanetur. Si in operibus contuderit collum praestantissimum remediu est, sanguis ab aure emissus. At si id Otu in tempore quae vo-
)xur amati amaticum stile tantiam Mimposito: Si Qxxijx in t. ' deiecta est,c6siderabimus in quam de
clinet, diuersa partes anguinem detrahimus, ex ea vestim, si V ' Vr ictu a Vplis illa a quae S sarcocata
prvis vero eranda est, cum Intumuerit, ferro aperiatur, est Disoq; sanguine postero die ex eo loco emittitur cruor biduo vacatio operis datur. Tertio vero die leui iniungitur labor, paulatim ad operis consuetudinem reuocatur Qubdsi ceruix in neutram partem de ieci amst, mediaq; intumuit, ex utraq; auricula sanguis. emittit ux
137쪽
emittitur. ii ter triduum quod bos vitium cceperit emistis non ell,intumes it collum, neruiq; cnduntur,&ita nata duricies iugum non patitur. Tali vitio comperimus aptum esse medicamentum, ex pice liquida ivbula medulla, laircino sepo, axugia veteri, o leo quoq; veteri aequis ponderibus 'impositum concoquitur,quo utendum est cum bos ab opere disiungi ' qmῖφfit tur.&in piscina in quolibet tumore ceruix lauatur, co b L fricaturq; diligenter praedicto medicamelo, detersaque diluitur. Si ex toto propter tumorem ceruiciiivgu recusat, paucis diebus requies ab opere danda est, ter uix cum aqua frigida lavanda,in spuma argenti linienda cst. Celsus quidem iumenti ceruici herba quae vo- tumenticatur, ama ut supra dixi contundi&imponi iubet. auena. Quae ceruicem infest animinor est cura.Nam facile sa M. S.nonH-nantur per ardentem lucernam oleo instillato Melius bet. tamen es cust odire ne nasicatur venae. Etiam colla calvescunt, quae non aliter glabra fiunt nisi cum sudore, aut pluuia ceruix madefacta est in opere. aod si acciderit,puluere lateritio trito prvisquam deiungatur, bouis colla conspergi oportet. Et cum exiccati fuerint, exinde oleo iterum infundi. Si alum vel ungulam UOM Nouu caput. mer laeserit, picem duram axungiam cum sulphure Deusione tali&lana succida inuoluito,&candente ferro supra vul clit ungula. nus imponito,& vngito, quod remediu optimu facit, Crure si clauu calcauerit,aut acuta testa vel lapide ungula pertuditur quς tame si altius vulnerata est,tatius ferro circuciditur, ita inuritur,ut supra precepi. Deinde ex par rMημhic calceata per triduuaceto suffuso curatur. Quodsi, mer' intrauerit,iactuca marina,quam Graecii Cyniosa h m 'π'
vocant,admixto sale imponitur. Subtriti etia pedes e holuuntur calefacta bubulina urina. Deinde fauilla sarme ἡ τὸ toru feruente calcare compellitur,vi pice liquida cum diue
oleo vel axungia 'cornua ςius unguntur.J Minus tame pupe ne
138쪽
n6 RTIS VETERINARIAE claudicant si ab opere disiunctis frigida pedes lauetur
& suffragines coronaeq; ac scissura ipsius ungulς,Veteri
II s. noum Xungia defricentur. RFrequenter etiam vel ab asperi- habet. tate itineris,uel in proscindendo duritiam soli, aut ob runs radicibus obuolutatus conuellit armos Quod cuacciderit,ex prioribus cruribus sanguis emittituri si dextram e sinistro. Et si vehementius utranq; vitia uerit, etiam in anterioribus cruribus venae soluuntur. Perfractis vero cornibus, linteola,sale, atq; aceto oleo imbuta ponuntur, superligatisq; per triduum eadem infunduntur. Quarta die tantum axungia cum pice ari-davi cortice pini pari pondere imponitur,& ad ultima
cum iam cicatricem producunt subito infricatur. So-lciat autem neglecta ulcera vermes creare, quae si mane ex aqua frigida perfundatur, rigore eius contracti, decidunt. Vel si haec ratio nihil profecerit, marrubium aut porrum conteritur, admixto sale imponitur, vel calaisuiu ς puluis inspergitur,aut cucurbitae viridis succus uaceto mittitur.Ideoq; uniuersis ulceribus picem liquidam,oleum vetus Maxungiam Oportet adhiberi,& extra vulnera etiam eodem medicamento circumliniri,
ne infestentur a muscis, vel vernae creent cum Uulneribus inciderint. Serpentis quoq; ictus mortiferus est bobus sedin minorum animalium noxium virus. Nani vi perse&celicia cum in pascuis bos improvide sit per- cumbit, stimulo morsu imprimunt. Araneu quoque, quem Graeci migaltem appeliant, parui quidem corporis,non paruam solet inferre perniciem Verum vipere venenum depellit supra tumorem, qui inflatur ex ictu scarificatio ferro facta, ita ut herba quam personat iam
vocant, imponatur trita cum sale. Creditur radix sic Otusa conatur,vel siler montanum reperi viar, di trifoliusimoniam , quod fragosis locis efficacissimum nascit ut doris grauis,bitumini similis,propter quod a Grς 'cis
139쪽
AGETII LIBER III. ii cis asphalion appellatur,nostri autem propter figuram
acutum trifolium vocat,nam longis hirsutis foliis viret, caulemq; robustiorem facit quam pratense: huius herbae succus cum vino faucibus infundatur, atq; ipsa&liacum sale trita imponantur plagam. Quod si vi ridem minime reperiunt, semina eius collecta trita dantur ad potandu cum vino. Radices quoq; eius cum succo caulis tritae addita hordeacea farina sale, cum aqua mulsa facrificationi superponuntur. Est etia praesens remedium si fraxini cacumina tenera coteraS cum sextariis vini quatuor vel olei,expressumq; succum faucibus infundas.Itemq; cacumina eiusdem arboris cum sale trita laesis naribus superponas. Celici jenim morsus tumorem suppuratumq; generat Idemq; facit muris
aranei,sed celiciς morsus sanatur,si acu aerea locum laesum compungas,& creta cimolea ex aceto oblinis: Muris vero pernicies, si animal ipsum oleo mersum neces, plagam dentiu ex eodem confrices od si non fuerit contrit una, ciminum cum picula laxungia,ut similitudine malagma habeat,impositum plagae,perniciem submouet od si antequam tumor discutiatur suppuratio fuerit generata, optimu est ignea lamina vel cauteri collectionem aperire,quicquid vitiosum est inurere,atq; ita cum liquida pice oleo inlinire. Quidam viuum murem araneum creta figulari circundant,&colla boum suspendunt, morsusq; ipsius bestiae submouet. Oculorum vitia plurima in illis sanantur. Nam siue intumuerunt aqua mulsa triticea farina conspergitur&imponitur, siue album in oculo est, salis fossilis hispanive armeniaci,vel cum melle pexmixti vitium extenuat.
Idem praestat tritae sepiae testa vi per fistulam oculo terin die insufflata Prodest etiam radix,qua Graeci silpion vocant, nostri autem laserpitium, huiusmodi quantum: volueris ponderas cuna decima parte salis armeniaci
140쪽
cum fistula oculo influas. Quae radix tunsa cum oleo Ientisci mixta vitiu expurgat. Si genae humore profuit dunt, lachrymisq; visus confundituri quam epiphora vocant polenta ex hordeo multa aquae cos persa super
genas superciliaq; impossita reprimit humore.Pastinaca quoq; agrestis,qua armoneacea vocat, cu melle trita oculoru sedat dolore. Memineris vero quoties me aliosue succos remedio adhibes, ut prius pice liquida cum oleo circulinias oculos,ne a muscis apibusue vel vespis infestentur quas dulcedo mellis inuitat Plurimu q; hirudo,id est,sanguisuga,cum foris iuxta fauces haeret, anguine trahit,eam a tumeto digitis oportet an ferri sed si interius sit, ut manu detrahi no possit, canna vel fistula perforata inserito faucibus, ac per eam calidu oleu infundes. Nam eo cotactu bestiolae importunitas recedit:
Odor quoq; cimini super carbones impositi ubi sanguisugam amauerit,euellet a vulnere. Quod si stomachum vel intestinu tenuerit,calido aceto per cornu infuso ne- necat.Machina quoq; describeda est fabrica,qua coclusa cuiusuis generis tumeta bouesque curantur,ut tutus ad pecude medendu accessus sit, nec luctando quadrupes aut membra conuxet,ac sic remedia despuet. Roboreas asses costringis, soliu,quod in longitudine noue pedes debet habere in altitudine pars posterior duos simipede:Pars vero quς ad priora animali uitinet,quatuor pedes texunt ita ut velit in cauda ductum no pollit exi r Sed a parte posteriori paululu latiore, priore strictiorem machina compingi oportet.Cui trasuersum tri Πυlum admodum iugi Ofirmandum cst, ad quod equorum capita Vel boum cIrnua religantur. Nam reliqua
corpus ad temones socios vel funibus alligetur,ut iuuamentu praestetur ad medetis arbitri v. Quae machina ad omni maioru animaliu medela solet esse comunis I