Pub. Vegetii ... Mulomedicina. Ex trib. vetustiss. codd. varietate adiecta: vnde infiniti loci addi & expurgari à quouis poterunt, vsu magno publico. Opera Ioan. Sambuci Pannonij

발행: 1574년

분량: 253페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

γε GETI LII ET IM. ias Dei, coxarum p. XVII LIsNterdum iumenta4 misera fit coxa cui de venis moris sanguis emittitur,&in vase diligenter excipitur, admisicctur etiam puluis sulphuris, nitri, baccaru lauri 'simul tritis,&contra pilos diutissime perfricatur,&&per triduum sic permanere permittitur Aqua etiam, in qua verbenae coctae sunt, tepida' datur in die omen' tabis: Pedes quos sanos habent glante ferreo, vel si defueritigartea si ea hi, ni lemniscos subiicis,& addita fasciola diligentissime colligabis,in supposititia facies parti illi quae misera est,utplanas ungulas possit ponere, in crisma etiam perunges in sole non minus quam ho

ra, contra incisuras quatuor foraminibus cautere pertunde,&pannos vel lemniscos ex aceto sub cute per foramina traice per triduu,post traumatico illinitos pan

nos diebus noue per eadem foramina traijcies, vel ca, lida verbenatia utaris, solemniscos subiicias. Vndecim quoq; lemniscos inducis & incretas locum ut cutis ad pulpas adhaereat. Cu cicatrices se clauserint, causticum imponunt. Hac ratione emota vel laesa coxa fanabitur.Vel si coxa se laeserit, veta Mustomedicis dicitur filius laesisse certior iacilior curatio inuenta docetur,&probata Nam dudum claudii animal in sole ponunt vinoo oleo olefacto calefaciunt ipsum,hoc est,iuncturas coxae diutissime confricant, donec sudent.Tunc animal capistro trahunt,&sensim currunt,alius lorum vel funes tenet,lastis sequitur.& ubito dum animal currit, recta ad se coxas ipse cuimpetu trahit, si sonuerit,scias loco suo redisse, paululumq; cessabis,post sensim deambulando tentabis. Si ad locum suum redierit, retractos pedes ponit, minus claudicat. Ulterius animal non conuexabis,sed per tridum fomentabis calida verbenatia,pbst causticum induces. Qubd si prima die iunctura componi non potest, secunda die simili ratione coxas

nter in die

per diessepte, pedem ques num habet ca

152쪽

- cochlearia pini buvie lassiccabit rubrica cum macerabis τI's. nonis. betheum nitro pariter trim

saepius trahis, donec leuertatiar ad locum. Quicquid autem Vexatum vel remotum fuerit vel ictu rotae aut quocunq; alio casu, in prioribus vel posterioribus partibus,Vel articulis, uel genibus, hoc ana collima constrin. git,& consolidat. Bulbos rufos triginta cochleas vivas triginta, an a gallici libram . plantaginis viridis manum plenam diligentissime contundisin misces, additis triabus ovis,cum stuppa imponis, colligas. luxata costringet. ' tumefacta sedabit. -- De lacci gambarum. p. XIX. SI iumento laccae enatae fuerint in ambis, his agnoscitur signis Dextra ac sinistra ad similitudinem vesica inflabitur cutis. Curandum est autem hac ratione qua negma in genIbus diximu Soportere curari. Est alia medicina Lentes quae supra aqua natanti obligis atq; contundis,additaque veteri axungia colligabis. Vitiu exiccare prohibetur Si amba vel armusqaliquo loco ex ictu aliquo tumere coeperit cretam imoliam& lubricam ex aceto acerrimosmiscebis obhnis.

Degambos Cap. XX.s In ambosum factum fuerit animal,& recens pastio

est, de tibi sanguinem emittito, seplanam succidam circumligato Cave ne fomentis aut cauterio tangas, utrunq; enim in tali curatione contrarium est. Malagma cruda uteris,lertio die semper soluisvi curas. Cum videris animal profecisi e causticum inducis. SSi quod iumentum coxam fregerit, aut supra gambam, scias non post e curari, quia partes ista ligaturas tenere non pos uni.

De his quaeiaduntur a rotis XX LCI iumentum aut rotae, aut axis ictu fuerit elisum, in orecenti lanam iccidam ex aceto oleo colligabis

per triduum, post Mirari, pariter tr-

153쪽

VELI ET DI LIBER III. ixitum imponito, die tertio soluit ac renouato si nihil profecerit, malagma tetrapharmaci imponito pertriduum Si ipsa tardaverit, imponito malagma quae di

citur Meliacinus, 'sq; dum saneturi

De Dimatico,idest quod coxasiubito trahit Cap. XXII.

SVrmaticum iumentum his agnosci Pur si gnis Protadiens de equili,vel de loco ubi steterit,coxam trahit

transiuersum ungula inflexis coronis terrae super imponens ostendit. syrmaticum & ragidorii paleis quae trahuntur dicitur. Sed quamuis alienata horu vel emota coxa videatur,si 'super te peraueris pedes cessis compellantur, continuo emendabitur gressus,& sine claudicatione rectus incedet.Ethac autem ratione contingit,si commissura vertibuli ex corruptione corporis, vel perfrictione natus humor intrauerit, tunc se defundit ad neruos, eos reddit immobiles, velut alienatos,quae hac ratione curantur Sanguis ei de sub amba detrahitur copiosus, in quo admisces sal,siulphur marinas cochleas,mannam thuris, sectam, nitrum, baccas lauri,aequis ponderibus, contusia omnia atque cribrata vino quoq; veteri &oleo miscebis cis anguine ipsius queunctione praeparata,post in stationem Ilius 'coxas, cali da in qua verben idecoctisunt, interposito triduo diutissime cofouebis, post unctionem renovabis. Si ex hac re plenam no receperit sanitatem, vulnus uris cauterio

in ipsi vertibulo Similiter cyaticis fieri cosueuit. Que-cunq; aute de OZoenis, caeterisque vi in articulorum Vesde ungulis priorum pedum nunc dicta sunt,scias etiam m posterioribus debere seruari Demorbo alienato ex quo Vecta animalia moriuntur Cap. XXII LALienatum morbum authores vocaverunt, quoties haec signis rocedunt Patentes oculos animal

super L

bis triduo

154쪽

131 ARTIS VETERINARIAE

habet,nec sentit hominis aduentum,quibus di labra,&'Μ s, non bή ipsa orificia intum cscunt quasi ab aliqua bestiola contacta Quem morbum alii authoreshorabum nuncupa

uerunt Est autem nequissima passio.Primo qubdi esti

m in OR'h fero transitu contagionem spargit in plurim Ob Deinde

quod impitos decipit specie sanitatis. Nam refecta

bene curata animalia ex hac passione subito inflata moriuntur. Alienatus autem vocatur quod animalibus eri reternae eduba pit sensus,Malleus,qubd pestilentiae internocivum concibi agium facit.Plae runq; autem viscera interius vermibus consumit. Quoru morsi pertuso qualiculo animalia suffocata subito moriunt. Sed si velocior medicina succurrat,hac ratione saluantur: de ceruice sanguine detrasAndrastici tralus, potione componis huiusmodi es Gallici lib. una, scroci uncias hysopi lib. . abrotant libra semis,aristologiae rotundae iij. Absinthij et lib.semis,mannae succari uncias iij. trixaginis uncias iij.J strigni voci Cis, omnia cotundito ternito,ex aqua mulsa copiose decoques,&anima diebus plurimis potionibus ae- Μs.non ba rotum. ''Sed quia plerunq; huius aegritudinis pestilentia transit in proximos, totu gregem si inciderit, ut aut singulas heminas singulis digeras,potionare te couenit frequentissimis etiam suffumigationibus,stagnare pariter curare, sicut in malleo superius constat expositu. Quibus usqueadeo mutanda sunt pascua, ut si fieri po- est in alias transmittenda sint regiones. Nam qua tran-V Pρr seunt in ' lanis: in ipso anhelitu inficiunt univcrsa Velocius aut curabuntur,si separata fuerint atq; translata.

rodos De roboro Cap. XXIIII Roborosia passio dicitur, quae animal rigidum facit ad similitudinem ligni, cuius haec sunt signa:

Totum corpus astrictum, extensi sunt naresin aures immobilis ceruix , os constrictum, caput

extensum, Olligat armi vel crura, pedes etiam Instricti ut nulla commissura nectatur.J Cuius caput si erigere

155쪽

erigere volueris,non poterisu oculi praecluduntur Di volumi, terni praerigidad ideo difficile erigit caudam, ut eam iugi i η flectere&mouere non possit, dura ilia, astricti sunt re g G

neSA cubare penitus non potest. Contingit autem se passio ex nimia perfrictione vel spasmoneruorum, Vel ''q V

tremore, unde contetanici dicti sunt. Plerunq; in hanc M.f. non bivaletudinem incidul,qui cum ab igne castrati fuerint negliguntur, inambulantes frigore laeduntur. Quo. rum nerui recenti dolore&frigore copelluntur,&spasmum patiatur, obdurescunt in robur. Ediuerso etiaaltius quam expedit in pedibus statumenta, vel quocunq; alio loco contactis neruis patiuntur spasmu, robur incurrunt.Ex nimia quoq; pruina,vel sit in nimio frigore sudabunt, vel e calidis stabulis producantur in frigus, fieri adsolent roborosii. Sed si11 posteriore parte fuerint coprehensi, ut morbus desinat in lumbos, opis oloni fiunt,J calefactionibus tamen,unguentisq; curantur. Si quod verbiobur a priori parte coprehenderit, ita ut os aperire non possit, desperanda sunt. quia με. ηοηε costrictis dentibus,tame perire coguntur. Quae autem ex toto corpore qualiter periclitantur,ita ut ex aliqua parte os valeant aperire, stam diu unctionibus calidissimis perfricandae sunt, donec sudent, coopertaq; fagis copiosisImae,loco calido statu utur,ignnq; iuxta ea fieri consueuit sine fumo ut amplius sudent. 'Surculos Mi ηοηh quoq; laureos validiores in os eoru inter malas mitti to,ut rodedo eos exagitent maxillas&calefiant. Fabas

quoq; solidas cum baccis lauri mixtas ieiuno dabis quam quoq; calidam offeres ad potandum Ventrem ipsis cum mulsa calida, admixto castoreo, clystere purgabis: Doleum quoq; optimum cum succo pii mixtum per narem sinistra defundis hordeum emolitum cum furfuribus admixtum dabis ad substatiam, donec sanetur.' Aliquanti diXerunt oportere eos aere candeti, i M.ι κο ta

156쪽

in arena fluuiali vel mari ima colligatos obrui, ita ut caput eorum extet lares, aram detineri donec sudent. Sed ex suprascripta cura saepe plures constat esse sanatos. Quod si ex hac remo profecςtant, ures eius ceruicem dextera sinistraq; decussatim,simccllationem ex furfuribus supra totum tergum calidum imponis per triduum,& hac unctione quotidie uteris in sole sica luerit,uel in calidissimo loco Cerae librana,afronitri li-

Μ. s. non ta bram,resimae terbentinae selibram, galbani libram,ca-. hi, reis libram, Oppopanacis libram, J iperis unciam, γραlμν it medulla ceruinae uncias duas, Olei veteris hincias du- , as&semis,J Vini veteris optimi quantu opus fuerit ad-ιμ - πρου misces: uteris. Praesens tamen experimento remedium est, si picem liquidam cullei vino veteri deo

coquis,calentiq; medicamine iumentum perungis. Ex qua unctione&auriculas cum oleo tepefacto oportet infundi, ut sanitas matura proueniat.Sedit venae eorta calefiant intrinsecus,& conceptu frigus exudet, neces satia potio est, quae roborosos tetanicos,&epistolo

4 nos salubriter curat,' clabi seminis uncias ii. cimini alexandrini uncias duas, agallici,castorei, abrotant uncias singulas, trixaginis uncias duas manna croci unciam unam occari unciam,hysopi unciam unam, piperis albi se iniunctam,quae omnia diligenter tunsa a tui cribrata redigantur in puluere, ex quo bina cochlearia lassis

periculose se habentibus cum siucco ptisanae tepide propinantur fortioribus vero cum vini veteris calidi hemina defunduntur in os,nunquam tamen in oleo propter emendam potionis austeritatem,&canndem faucrum mitigadum. J Alii auctores eiusmodi pastione

hac d zunt ratione curanda: De tempo u α de rahes,excipiesq; diligenter iniecti nitri putae si

tui oportere, atq; hanc osterii potionem lac caprinu,

Lutam

157쪽

rut1 bacca lauri,piper alba, oleu,&fabas solutas: ho deumque etia datur ut agitet edendo maxillas,die tertio de cauda sanguinem tollunt,& renes calidis unctionibus fouent ranterdi etiam in balnea intromittunt an 'M. Laonia malia,ut diligetrus coualescant Dant etia quotidie notiones fustes quoq; ve de salice,vel de robore in os mittunt,ne maxillaru sius indormiat Si melius habere coeperit, post duodecim dies coopertum exercebis ut sudet Sosta n6 valuerint, uteris superius declaratis lGriq; Teuerat,ficulneas frodes roborosiis oportere pre heri,quae naturaliter calent. Potione quoq; per os danda: opopanacis uncias i. storacis uncias ita. gentiane uncias 1β.. mannaesticcari uncias iri myrrha scrupulum i piperis longi scrupulos j cum vino veteri tepido, atu ad cornu digerere. J Hac etiam unctione ad curandum robur vel expellendum frigus utuntur: Cerae libram, resinae terbentinae uncias viii. opopanacis uncias duas, medullae cervinae uncias duas,storacis uncias quatuor

baccarum lauri selibram, olei ' pini prout opes fuerit: hirim

quae omnia in unum adiecta in aqua decoquutivi pedifricantes inungunt.

HYdrops non leuius animalia quam homines frequent infestat. In talibus namque vit is cum di rit vigestio ciboru plena non prouenit, humor noxius perni ritiair ciem corPOrisit uas Oremque consueuit inferre. Qua valitudinem haec signa demonstrant Turget venter crura, testiculi, scapulae,latera, tergus inflantur usq; eo, Vc u cum ut nec an capite eius appareat venς Cui cum siub linguli LItetigeris subrussiet. Hunc ambulationibus breuibus opertum grauioribus sagis donec sudet exercebis a sole,& aduersum pilos per totum corpus postmodu M. Anonb

confricabis. Cibu daturus radices culosis suis, quiadi siet.

158쪽

i; ORTIS VETERINARIAE

purgationem faciunt& vitio medentur foenum qic6sbersum aqua nitroq; prς bebis, die ac noctem accratos lupinos in aqua,rursumq; siccatos prebebis in cibo.Radicem quoq; cucumeris sylvatici,vel folia quae ventremoueant,eidem dabis ut purges. Quae curatio si tardauerit sanitatem, euocadus est humor. Quatuor itaque digitis ab umbilico ad veretrum versus sagitta pungis,& periconium ipsum pungis, sed caue nem testina tangas, animalia perimas, subiicis fistulam celemalem, patieris humorem currere quatum aestimaueris necessarium, quem in vase excipies. Cum fistulam abstuleris,duo vel tria grana salis in plagam inseris ne clau- empla datur. Insuper&R pastillos imponis. Alia vel rertia die apophere Wapoforesim quasi facturus, denuo fistulam appones, sivi. humorem dcies, donec partes totas exiccet: tunc per paritat vulnus curandum solenniter . potionesq; catharticastum exis ς- peros dabis frequenter. Interdiu usq; dum sudet exercebis. Quanto fortius esse coepit, tanto diligentius est curandum, semper abstinendum a potu,ut tepidum ἀμι untiavim modicum 'ad sustentationem bibat tantum.I

εργιοφ. Q Arcostis quoq; talis est passio:Iumetum cum bibe

rit inflatur&sumat hac eum ratione curabis cineris vel lixivit sextarium unum seminis plantaginis uncias, conteres cum vino dabis& Oleo celeriter,usq;

quo resideat inflatio.Alii auctores asserunt ab umbilico duobus digitis contra pectus sagam meri debere, fistulam poni, educi humorem vel aquam noxiam

usque ad sextarios tres, vel amplius, si maior est tumor. ελι-M Sed cautius est per partes saepe tollere, ne repentina, is exiccati periculum faciat Potionibus, te dum esse dicunt,quae Vrinas moueant frequenter,etiam confricandum eae t sudet, pro foeno gramen accipiet &pro hordeo

159쪽

κEGETI LIBER III. 37 hordeo ciceres infur ui Prodesse etiam dicunt fi inter Pi entarios frequentissime deambulatam in ahquia Din diuersi odores latenter pulmonibus prosint. J Potio Mnem etiam huiusmodi dant Petroisilinum & mala granata contundunt,&cum vino veteri per os digerunt. Apium quoq: quantum' appetere Olu rit, offeres ad obonere voedenduin Asparagi sylvestris radicis uncias ij. cu in i , ,

veteris sextario decoquis, ut ad tertiam redeant, μ& 'decoques. ad' minam per os digeres. adb in

T paniticus quoque hydropico similis est, sed T vitis. aliis agnoscitur signis venter quidem eius crescit is dropi. v hydropici, ceruix fit rigidior, sed nec testiculi, nec crura intumescunt. Conuenit itaque Tympanitico calidum cinerem cum liquamine optimo in panno, Vel linteolo,umbilico vel ventri subponere,&fascias colligare, sed a pluribus animal tenendum est,neluctan 'plurimis d moueat ligaturas Radicem panacis , sit gallicum pariter conteres, cum oleo vinoque tepefacto per cornu faucibus digeress Praeterea tymum styluestre i. .nonh elargium in vino decoques, singulas heminas per ςt triduum dabis. Tympaniticum haec signa demonstrat: ciborum bibendique fastidium, exiguus somnus aut nullus, si per nares mucos coeperint emittere, desperandum est, si mundas nares habuerint,li ac ratione curabis cremorem ptisanaeri defruti binos cyathos per triduum dabis tepidos Praeterea hys piincias .alei viridis manum plenam,palmas numero viginti, foeni-greci cyathos sex,aquam cisterninamo vinum odoratum vetus pariter misces,diligentissime decoques,&in potionem per triduum dabis J

160쪽

ARTIS VETERINARIAE De Liensis XXVII L

. enosi,ut manifestum est periculum, ita manifesta sunt signa Nana oculi δ in uertuntur: suffusi sunt sanguine,tardius ambulant,collum habent ex testim sit deterius rigidius Quae passio principium indicath M.f. non bis roboro si h quorvi latera intumescunt, silue ceruicis me

dia spina ad similitudinem aluei sit concaua, astringu-tur aliquando maxillae quod vitium consueuit inferri ex nimia perfrictione,cum animalis dorsum aut frigore,aut psilvia, aut grandine caeditur,aut nubibus. Cu ius ista curatio est De cauda parii sanguinis demis. Nas amplius tuleris infrigescet, rigori additur rigor,ad-ς meo. misces in eum meru, oleum,&calafacies,vi statim d M., nou bis in , dorsum ceruicem perunges. 'succellum quoq; ex bis furfure calidum impones, ut totam spinam tenere poς sic lumbos,altera die exterge bis diligenter inctione eadem perfricabis,supra quam similiter cum furfurcalentem saccellum imponis, hoc usuru unguet O medulla ceruina libraminam,manne thuri Sincla qua tuor, depli via ei a tres,castorei uncias tres, opopanacis uncias tres, resinae frixae uncias iri. apoximae uncias iii resina terebentinae uncias ij. cerae libram scmis, olei lau- Ol. priui I in Unctas Vi . saepi caprini libram,olci glaucini sexta riti j cxliis sicca quae fuerint undisin cribras, caetera super carbones siluis,quibus cretam admisces, & leuiter decoquis in vase nouo,Vncturus cum necessitas, stulauerit, reponis ac seruas Hac quoqj potione intrinsecus curabis ab synth unciam aristologiae uncias in . betonica Vncias η petrosilini unciam . semis, trixa

inis unciam J thuris masculi uncias vj castorei ncias mulsa 'eodist unde per fauces, absque dubitatione

curabis. Alf auctores asserunt sanguinem de bra

SEARCH

MENU NAVIGATION