Respvblica et statvs regni Hvngariæ. [By Martinus Schödel]

101쪽

H AE. 'ri nata nomen est , non minus penerata didicere, quana a me de Unga quis sunt memorata , ut is videlicetot annis fere sub autumni finem, qui sepente ex abdito venientibias, mag-que piscium copiam secum trahemi as inundetur appetente vero aestate a si rursus abdita petenti b. exarescat, hacaasii perpetua vicis litudine, ut quo in O-l paulo ante piscatus fueris, in eo messet sementem facere, simulq si libeat velari, ac rursus vertete anno pistari possis. η sed quid obstat, quo minus loci

em, ut eam ab aliis delinea tam accepi-d i de tuo sermone describam. Claudi jebas eum circumquaque montibus , e

suibus rivi quidam ignobiles suo quisque

flveolo procurrant, ab orientali quidem

l ga res ab australi quatuor singulos

ito longius fluant, hoc minus scatere a-iluis , terra nimirum ipsas combibente, donec postremo absorbeantur scrobibus

axeis, ita natis, chumano opere X-

ista videri possint. Hic aquis ita redun- dantibus, ut recipi non possint, fieri, ut is egurgitent scrobes, neque si, tum nihil aquae admi tant, sed etiam quicquid re- ceperint, effundant tanta rapiditate, uti refluxus impetu ac cursum equiti quam

vis expedito , dc sugienti aegre effuge- re liceat. Itaque quacunque pateat lociu; patere

102쪽

r. s patere autem eum ad sesquimilliari minus laxa latituditae diffundi aquas lacum eisicere, qui plerisque in locis cem dc octo cubitos altus iit, cibinimum prosi indus est, aeque justam hinani corporis mensuram. . Haec forte milius mirabitur, cui costabit esse eadem in regione amnes, hierras subeant , ibi per longa spana earint, rursus effluant, quosdam etiubi semel sese abdiderint, amplius no comparere. Nam hinc occultis quibusdam canalibus illas in lacum manare aquas ratiocinabitur, praesertim si cognorit ibidem aliquot in locis esse cava montium ampli lima, in quibus aquarunruentium fremitus exaudiantur , dc earum quasi stagna sint, unde illos veniri rivos hoc minus dubium videri potest quod constat iisdem anates vivas evehi quas nemo nescit in locis subterraneis in quae aurae aditus non siit, degere nor posse sed quia pro comperto habetuisam aquarum accessionem non duci ci montibus per rivos, aut alios occulios meatus, sed venire ab illa scrobium resurgatione, bc quasi vomitu, rursusqueodem redire, de resorberi, idque statis temporibus fieri, quis haec miraculcarere negabit' Auset ei hoc quoq; rei novitatem,

103쪽

io sere non minus celeriter recedunt quam accellerunt, non perscrO- illas tantum, sed universa pene terraion aliter recipiente, quam si per cri-

dii funderentur. Quod cum fieriatiunt accolae , continuo grandioribus us meatibus, quoad fieri potest, obstru-

is agminatim advolant ad piscationem,iae ipsis non modo jucundi, sed etiam

fruetuosa est. Nam ii scium vis in fias facile capitur, aqua nimirum Ostituente, deapud vicinos precium ha-it, ad quos conditi sale exportantur.

enias autem ibi pigrunque, quod jure reris,lucios nam his magis quam aliis cibus abundat hic lacuso qui duos cui it Os excedant, quae res satis magno est

.rgumento, eos intra illas voragines na-lci, aut saltem augeri oportere, cum fieri hora pollit, ut dum foris stagnant aquae,' tantam magnitudinem perveniant. Porro siccato lacu fit messis, qua parte solum consitum, Midem rursus conseri- . t ur ante quam inundet. Solum ipsum firmum, Laetum in primis ita ferax gr linis, ut post vigesimum diem secari s Non est tamen eadem ubique oecunditas. Nam magna ejus pars praeter juncum nihil gignit. Q vero magis cognobilis fiat lacus

ilibet addere, quod tu ceu insignem nota

104쪽

sdiilare eum ad unius milliarii spari marce Caria is pariter talis dicta ostinia, quam Veiae iajebas Maximiliat Imperatori , dum percuteretur foed quod inter eos postremum fuit, adem se,ac dum pacta conventa praestari opo ieret, reddidisse, in illustri ejus locot quam pro trophaeo relictis his versibu quos ibitum legeris, Potin aviosa rediens post omniaector

Letiades affert pulchra troph a d

Quia vero id quod dictum est de a at

rum ad statum tempus accessione, quorundam fontium, quibas idem accidere dicitur, admonet, etsi missa extera minime persequenda duxi, facere tamet

non possum, quin de duobus dicam tibi illud quasi pensem, quod ex Arriani

saxone Glammatico de totidem sortibus annotasti.

Alier est calidarum laudatissimaru in alpestri Rhetia apud Favarias inter ripes eminentissimas, qui cum sere deiciat mense Octobri, redit mense Maj sicque rursus usque in autumnum e berat, ut saluberrimis ejus aquis mola friinentaria impelli possit. Alter hoc magis mirabilis est in Helv lii , quem reccn Helveticorum chr ni con

105쪽

i gusto, quo tempore novis ibi nivibus 4 cotibus pecus inde mitiora in loca de pili tu , neq; postea manare, nisi mensernio, cima nudatus nivibus naons ruisiis stioni pecoris patet Manare autem

petra iii fossam propinquam ad litandum pecus comparatam, per in te lilia tamen, o bis tantum quotidie, male videlicet de vesperi, rursumque toties

cultari, las quotannis retinere ac itinuare vices donec rursus, ut dictum

Augusto mense siccetur. Dicas aquali pecoris iugulari Dei munere in illa orrida solitudine datum hunc fontem de, idque bruta ipsa agnoscere , ut quad una sere ultro, quoad ibi in pascuis sunt, id tempus, quo filia dit aquam, petere leant. Quin additur experimento O- cum esse, quod idem fons tam impa is sit sordium , ut si quid impuri inmissum, mersumve si ierit, per ali- tuo deinde dies non compareat, nec ut mane aut vesperi aqua quicquam eddat Montem, in quo is fons est, bieli etii sua lingua appellant noli, ea in J egione, cui ab amne Arula Arge, secu-

e nomen.

106쪽

NM primum sint proveho ungari, quos duces habuerint, quasque in Europa rugesserint, paucis perstring

mus. Ceterii tanta fuit Hu norum immanitas, ut veteres quida scriptores, nisi eorum originem ad ipsi cacodaemonas referrent , fidem script suis inventuri stibi non viderentur Ionandes Gothicarum rerum scriptor, Al rumnam nescio quam e Scytharum gelli te, supra modum humanum vasta cos. poris mole mulierem a Filmero Goth ram rege in exercitu reperiana, quod pruriam secunda esset pudicitia fama, ne asilium scribit ejectam quae quum uiui Maeotidem paludem in sylvis ac solitidine misera erraret, daemonia compres gravida multos monstrosos partus ei derit, quibus deinde Hunnorum emi sit propagatum. Alii Satyros Fauno quidam Magogum quem impuden mendacio faciunt Iapeti filium generI produnt conditores. Sed commentali fabularum amatoribus relinquamus i

II id certum est, ab extremis frigidissimis

septena

107쪽

iperunt Hunnorum examina , quae per licibus equas m illuc volitantia cassibus iter ac terroribus cuncta compleu

Addunt alii occasionena, fabula: ti- quam historia propiorem Venato- quosdam superata Maeotide palude, quam fera fugiens transitu ante ipsis nitraverat, in Europam penetrasse, ac temperiem terraeque foecunditatem, tum ab illa Scythici coeli inclemen la diversam vehementer admiratos eo jam praedicatione infinitam homini rorultitudinem excitatam , sterili deserta egione in Pannonia si vicina loca con raste. Prima dimicatio Himnis cum

lavis fuit quibus pullis , castra ad Tiliscum usque promoverunr Pannonias iam Gothi incolebant , gens bellicosal uidem qua tameni ipsa Hunnorum .irori cedere coactas ait. Et osci ogothi uidem, quibus belli Grtuna pepercerat, una Hunnorum gente postea adfinita tibus coaluerunt Vestrogo mi vero in 'ri iam de Thraciam sese receperunta Valen-

108쪽

Valentis Imperatoris consensu laaciem ut essem veluti propugnaculum Roma Imperii, ejusque fines ab Hunnorum

cursionibus tuerentur. Pacti hujus dem Romanorum rupit avaritia: a Tum exactionibus annonae direpti nibus irritati Gothi, Maximum prae ctum cum suis internecione deleverua: Caedem hanc ulturus Valens,cur magi exercitu contra Gothos proficiscitu

sed praelio victus, in tugurium curarvulneris gratia profugit quod quum equitibus discurrentibus incensu missi. in eo ipse crematus est Gothi victo inde ad Constantinopolim Castra nunt, urbi gravillima quaeque intes, sed Theodosiit, qui interea ad in i tum pervenerat, prudentia magis dequitate, quam vi ac armis repressa, .l terrore omnes illas regiones liberaria.

In hoc Gothorum cum Romanis diadio Hanni fines suos longe lateque Taurica Chersoneso ad Tanaim usque Danubium, ipsamque adeo Germal protulerunt quin Antiochiam etiam Gsiderunt, dc Armeniam foedum in idum vastarunt Theodosio immimorte sublaro, Arcadius monorius

lii in Imperio successierunt; quorum luna Orienti hunc autem Occidi

109쪽

rem Arcadio Rutilaum, Iolaorio Stili onem attaibuit, quoruin consiliota au- oritate rempublicam adininistrarent..tque Arcadio quidem cum duobus grae certamen fuit: nama Rufinus tuta letraetextu partem imperii ad se rapere co-atus est qui tamen, ea cognita militim perfidia, ante Arcadii tribunal truci us est Cajanus dux Gothicus maias in eum copias comparavit sed na- a praelio superatus , atque ex ea clade

rofugiens, interfectus est. Arcadio mor-

io, Radagilius Gothorum ducenta mi a in Italia fines duxit sed eum fame, reumque omnium penuria oppressum illico ab Honorio millius, facile profli- it. Inde Alaricum Gothici exercitus

aquis egem crearunt riuumque ti- co illius consiliorum particeps est ar- ueretur , Imperatoris jussu necarias

Alaricus urbem Romam bienum sere obsessam cepit pacemque PO- ea cum Honorio fecit. Fractis ita Ro- 'anorum viribus, Gothisque in Italia

minantibus: Hunni temporibus in-ilantes, ,eva duce, Istrum trajecerunt, cum multis hominum milibus vicina linervagati, tande cum Macrinod Tireo lorico Veronensi, qui Germaniam tumligebat , proelium tam crudele , tam lue atro commiserunt, ut uno die supra

110쪽

Io scentum viginti quinque hominum mildesiderata lint inter quos etiam Kevr Hunnorum dux, fuit. Sed parum adiunmam belli haec victoria profuit Rominis. Nam quum ad per equendas hostieliquias virili satis non haberent;Hunvicti in viistores ultro irruerunt. cmultas asperrimas pugna in qui birraeter quatuordecim Hunnorum miliduo etiam duces, Bela, Cadica, periis idicuntur Romanorum vires ita an te Iattritae sinit, Macrino praesertim exticto, ut Pannonias Hunnis relinque lfuerint coacti Romanorum metu librati Hunni, nihil prius habuerunt, qualut in locum amisibrum ducum novusibi regem subrogarent. Omnium Istigia inclinarunt in Attilam , Beneducilium, totius gentis, nobilitat ac belli. chus, calliditate etiam desperfidia, lac principem. Is inito principatu gente satis ante inquieta ad arma statim coimovit Buda ergo fratre Pannoniis pabsentiam suam praeesse usib, dc sui piis Ostrogothorum, Gepidarum,

comannorum, Quadorum Herulorur

Suevorum auxiliis primum impeti mar Mysiam utramque,Thraciam, Macedniam, Illyricum convertit Theodsiius Imperator, postea Martianus,

cta cum Vandalis, Paruiis, Vestros