Renati DesCartes Opera philosophica Renati Des Cartes Specimina philosophiae seu Dissertatio de methodo rectè regendae rationis, & veritatis in scientiis investigandae Dioptrice, et Meteora. Ex Gallico translata, & ab auctore perlecta, variisque in l

발행: 1650년

분량: 331페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

1쪽

Ex Bibliotheca in ori Coll. Om.

2쪽

RE NATI DUM CARTE S

pHILOSOPHIAE

DISSERTATIO

Rect egendae rationis, veritatis in scientiis investigandae:

Ex Gallico transsuta es tib Aucioreperiscia, artarique

in locis emendata.

Apud Ludovicum Elgevirium.

Alino eo a I a C L. Cum Priviugiis.

4쪽

MATERIARUM CONTENTARUM

in Dissertatione de Methodo recte utendi ratione,& veritatem in scientiis investigandi.

r. Ir Arra ire mentia consideratiο-

a Pracipua illisu Methori, quam investiga υι Autor, regula. 93 F ι iam Moralis scientia regula, ex hae Methodo depromta. I9η Rationes quιbus exsissentia Dei anima humana probatur, qua sunt Meta- physica fundamenta. 2 7s Suasionum Ph earum ab Autore investatarum ordi ac in specie motus eor , mirundam aliarum ad Medicinam stinantium perptiorum opinionum enodatio Dium, gi sit inter nos am , brutorum animam disserentia. 6. aeui. requiri putet Autor . ad ulteriiss

in Dioptrica.

v. ITIIus rasantia .e, quantum nuper iumentis perspicula ad uvetur .6γa Susere naturam luminis concipere, ad omnes Ius proprιetates melligendum.

no perveniant. 69η Sem modo jm ope eotire videantur quήnam sit natura colorum in gene

re. το

. Non opus esse speciebiu intentionalibus ad eos videndum nequa ut in objectua liquidsi nostris sensibus iis Ibid.

6. Nos interdiu videre ope radiorum quia obvectu in oculas nostros veniunt: Contra fetis noctu videre ope radiorum. quia ipsorum oeulti in ofecta tendum. 7o, l . Luanamsit materia qua radios transmittιt: quomodo diversorum ofectorum radi simul4n oculum ingredi possint,aut ad aversos oculas tendentes per eundem aeris cum sine permixtione transire aut ita ut alιι non sine abui edisnentes nee ab aeris sitate ιmpediantur; nec a ventorum agitatione ne a vitri aut aliorum e umori peltaeidorum corporum duritie e quisieri possit, ut nihilaminiis sint recti i8. Quid propriὸsint isti radii ct quomodo infiniti singulis, minati corporis punctis exeant. 729 Leuid sit corpus nigrum qui assum, Diem, quid sit speculum o quomodo specula tam plana, quam convexa radios refectant. In quo consistat natura mediorum aiaurum 74 Io A uomodo colarata eorpora radios refctantie, quidsit refractio. Duid.

De refractione. i. 'Inmodo Hr exio. a. Non esse necesse ut corpora mota aliquo momento haereant in His a quibus refectuntur. 7 73. Cur angulus sexionis sit aquasi angu- uineidentia. 84 Leuantum motus pila Uectatur 4km tinteum re icit. 70 a s. Cr

5쪽

DCu refractio tant,sit major quant incidontia est obliquior o nuta, eum n-eιdentia es perpendicularis. Et eur aliquando bombardarum pila versu quam displosa in eam non possint ingredi, sed versius aerem refectantur si

Luantum radii refrangantur a peltaeidis corporibus , in qua penetrant. 8 8 auomodo refractionam magnitudinem metiri oporteat. 8as. Radios facitiis trajicere vitrum quamnquam, is aquam quam aerem incuri lat. 3 o. Cur radiorum aquamsubeuntium re fractis,qualis sit radiorum inde exeuntium refractioni.Et eur id non sit universati in omnibus pessucidis corporibus 84 Radios aliquando incurvara posse, nec tamen ex eodem pellucido corpore exire.

ibid.a es uomodo fiat refractio in singulis eur

I, Embranam vulgo retinam di-

1V1 nam nihil aliud esse quam

nervum opticum. 6α. Quale sint refractiones ab oculi humoribus producta soIn quem usum pupilla co-ctetur dilatetur ibid. otum istum pupilla voluntarium esse. s. Humorem e stallinum esse musculii star, ira totim oeuli figuram mutare potest: tamenta processiis iliares .icta, illiu esse tendines ibid. IV. De Sensibus in genere. Nimam seruire . non eorpus id-

u quatenus es in cerebro non qua alia membra μι t.

a Ipsam nervorum ope sentire si 3. Interiorem istorum nervorum substantiam ex muliti tenuissimis capillamemtis eonstare ibid.

Eosdem esse nervor, qui sensuri,qui

motibus inservιunt ibid.s1 Spiratis animatis in forum nervorum membranis contentos membra, mereo substantiam Porum internam

sensibus in ervire: c, quomodo ope neriorum fiat sen . Ita 6 adeas, rum sensus externi in il antasiam mittunt non esse imagines objecto. rum aut saltem um non esse ut e mmitis r. ibid. 7 Diversis moim tenuium uniuscu usque nervi capillamentorum suscere adHυersessensin producendum. DC a P vo V. De Imaginibus quae sornuntur in sindo oculi. iomparatio Harum imaginum

eum iis qua in obscuro cubicu D eonssiciuntur. Ita a. Explicatio istarum imaginum in ocul animalis mortu .ss3 H miscuti figuram auD longiorem esse reddιndam cym objecta propinqua sunt, quam ei sunt remota cibid. 96 42 Muisos in hune oculum radios ab uno-noquoque ofecti puncto ingredi Domnes illos qui ab eodem puncto procedunt in fundo oculi congregari debere circa idem punctum figuramquesuam in hune I nem esse eoEocandam e Hversorum, diorum puncta ibidem in diversis punctis congregari debere. 96 1 Luomodo colares videantur per chartam aliam sua es in fundo sim emti. Imagines qua ibi formantur similitudinem ofectorum referre ibid. uomodo pupilla magnitudo sim rum imaginum perfectioni insemiat.

6쪽

si uomodo etiam eidem insemia refracti qua fit in oculo obstitura essset,si mavorseret aut minor quam rei aes. Ioo 2. Leuomodo internarum istius oeuli partium nigredo, cubicut obscurιtas in quo istae imagines conspiciuntur, eidem etiam inser late cur nunquam adia perfecta sint in suis extremitatibus atque in medio O, quomodo intelligi debeat quod vulgo dicιtur vilionem fieri per axem ibid. s. Amplitudinem pupilla, dum olores vidioresfacit , figura minus disιnctas reddere pae proinde mediocrem tan- tym esse debere. Ofecti, qua sunt a latere illius ad e is distantiam oculus dispositus es, ab eo remotiora aut pro is piora miniss distincte in eo repraesentari,

quam si aquali prophdisantia abessent.

Io. Imagines ista esse inversas figurasque illarum mutari aut contrahi pro ratione distantia aut situs Hectorum.

II. Imagines sa perfectiores esse in Oculo animalis viva, quam mortui. noculo hominis, quam bovu. Ioqr Isias qua apparent ope lentis vitrea neubieulo obscuro , ibi eodem modo , --que in oculo formarici miis experimentum capi posse multorum , qua hiedicta confirmant ibid.I3 momodo ha imagines ab oculo in cerebrum transeant. ro 7 VI. De Visione.

ieluti plurima cons iciantu lumina. odi in auribus uison audiantur .atque ita eadem vis diversas sensiones in diversis organis producat ivo . Cur clausis paulo os eo lectum Solem oculis svarios colores videre videamur ibid. s. Cur aliquando diversi colores appareant in corporibus anthm peltaeιdis. sicut in iride tempore pluvio. I Io Sensum luminis, orem aut minorem esse prout obffectum propitis aut remotaus est otem protu pupilla , atque

imago qua in oculi fundo depingitur. major aut minor est ibid. 7. euomodo sistamentorum nervi optici multitudo visionem disιnctam rei

dat ii S. Cur prata diversis coloribus variegata eminus unsus tantism coloris appareant et , cur omnia corpora minkPH- sinct eminus quam ominus congφι- crantur . atque ima ni magnitudo visonem sinctiorem reddat. II 39. 'Pomodo agnoscamus situm objecti quod niuemur , ut Ius quod digito nobis eminus monstratur ibid. ii Cur inversi imaginis qua fit in oculo, non impediat , ne lecta recta appareanc o, cur id quod duobus oculis conssicitur, aut duabus manιbus tangitur, non ide duplex appareat ibid.

Isit. Quomodo motus qui immutant oculi

figuram esciant ut ofectorum distan. tia deprehendatur arsi a. tia motu si nobis insciis fiant, nos tamen quid significem agnoscere. ibid. i. Irusionem non fieri ope imaginum, 3. Amborum oculorum eonssiratro, a- qua ab ocul iranseunt in re nimadvertenda distantia inservit', nec rebrum sed ops motuum qui ipsas componunt. IC9

a. florum motuum vi percipi lumen, c, colores item sonos sapores , risitationem , dolorem ibid. 3. Cur ictus in oculo acreptus efficiat, ut non unius oculi, si loco suo moveatur. ibid , in SI . euomodo Uinelio aut confusio fgura, ct mallus au minus lumen , efficiant ut distantia animadvertatur.

7쪽

s Ohectorum intuemur , pracedaneam cog itionem , ipsorum distantia melιὰ dignoscenda Gervire idemque

situm efficere ibid. 6. momodo uniuscujusque objecti magnitu o Aura dignoscatu ii s7. Cur nos aliquando visu faciat: phrenetici aut qui dormiunt, putent se videre quod non vident ibids. Cur aliquando objecta duplicia videantur: tactus sciat, ut electum dupla esse putetur. I so Curci Ierici, aut qui per vum vitrum conspiciunt omnia qua vident, flava esse judicent. Et qui sit locus equo conssicitur hectum per vitrum planum cullus superficies nonsunt parabbia fer vitrum concavum ἰ curque tunc obvectum minus quam sit appareat. Item suu sit locus quo per vi-rrum convexum videtur: cur ibi a- Aquando mavus remotius . tiquando vero minius propius apparea quam revera sit, aut etram nversium Denique , qui sit lactu ιmaginum , qua conviciuntur in speculis tam planis quam convexis aut concavis o cur ib appa-ν eant recr nut inverse majores aut minores, o propiores aut remotiores

quam sunt ipsa olecta. . a Io. Cur Deil decipiamur in Judicando dedi auia quomodoque probari possit,

minon sitire distantiam ioo aut Oopedibus mayorem imaginari. 2 3 i. Cur Sol edi, L ni flores videantur Hortet Antiproximi , quam ab eo remoti: apparentemque ob ecforum magnitudinem exanguis visionis non esse mensiurandam ' et a Cur alba luminos objecti propior e majora, et rara fiunt , appareant. ibid. Cur omnia eorpora valde ama aut valde remota, a pareant rotunda. a sq. olori remotiones fiant in tabulis secundum Persiectiva regulas delinea tu ibid. X.

De modis visionem perficiendi. r. I ma in visione esse consideranda L objeota , o vana interiori es

2 uatuor tantῖm ad visionem perse- . iam reddendam requiri. Ia 3 momodo natura primo sorum pro e xerit, o quid supersit , quod ars istia dat ibid 4. Quod discrimensit inter uvenum se senum oculos. Ση euomodo mederi oporteat w opum ,

Ienum oculis ibid. 6. Inter multa vitra. qua illi retunservire

possiιnt, facistima potitu An deliren

deantur, a totidem aliis diversis punctis procedere. 2 7. Non opus esse alium hae in re delectum habere, quam circumcirca se cur II Is Imaginum magnitudinem pendere tan-

tym ab objectorum distantia a loco tibis radii, qui in oculum ingrediuntur. deeussatim secant, ct ab ipsorum refractione ibid.9. Refractionem non esse his magna conmderatione dignam ut nec objectorum accessibilem distantiam et quid ubi ina cessibita sunt facere conveniat ibid.

io. In quo consistat inventio perspicillorum pulicarium, unico vitro constantium O, qui si illorum esse ius. III tr. Augeri posse magines efficiendo tit dii procul ab oculo decusentur, ope imbuti aqua plini quantoque longior estis tutulus, tantὸ magis imaginem amgere o idem rasareaesinatura laviblongiorem oculumfecisset ibid. 3 ia Pupiliam oculi obstare , tantum abessu ad uvet, cum quis e umori tubuis

II. Nec refractionem vitr quod aquam

8쪽

ia tubulo Ont net, ne membranarum quibus humores oculi involvuntur,tilla

considerationa esse digna. ibid. 34. I. ipsium aque feri posse tubulo ab oeu ' Ioseparat atque eo uncto ibid. is ina in re consistat inventio Dissivit.

I 3Ii 6. momodo impediri possit, ne vis radi rum in oculas ingredientium nimis magna sit ibid. r. Quomodo contra impedira possit. km nimis debilis est, ct objecta accessibilia sunt ibid. 8 Et quomodo , cum aeresialia sunt, telesicopio utimur ibid. 3 8 9 Luanto malim pupilla fieri possis horum conspicitiorum orificium cur mavi seri debeat. I 8 24. OHectorum accessibilium causa , nonum esse ita augere tubuli orificium. 39a I. Ad diminuendam radiorum vim eismutimur eonspicitiis , rassare illorum4rificium angustius facere quam id vitro eourato tegere. Et ad id angustus.

X. eulos autePipsis, posse fieri ut rarii a

Oltili in unum punctum coleant: aut ut ii qui ab eodem punctoproriunt para leti evadant. 46s. Quomodosieripossit.ut radii qui ab uno vitri Liter uni paralieli, ab altero disgregentur, anquam si omnes ab eodem puncto exirent. I 86 Luomodo fieri possit ut cum ab utroque latera sunt paralleti in minus spatium

ab uno quam ab altero latere contrahantur. 49ν ΩΡomodo idem obtineri queat,efficiendopra terea, ut radii r inversi. 'i os .eua ratione fieri possit, ut omnes radii ab uno puncto procedentes , in alio puncto congregentur ibid. s. Et ut omnesi qui ab aliquo puncto erieunt di gregentur, quasi ab alio puncto promanarent. 'ibid.io. Et ut emi es ii qui disgregati sunt qua si ad idem punctum tenderent iterum dii gregentur, qu ab eodem puncto pro

reddendum, pra in extrema vitri ex per M. eam desisibendi trinsecus tegere quam intrinsecus i o i modus is asta. Ad quid utiti sit, multa objecta eo 12. Demon alio proprietat sperbolaedem tempore videres , qui fieri opor. eat, ne ea re opus sit ibid.2 3. I i acquiri posse facilitatem viden Hebrecta propinqua aut remota Iz defactum sit ut G mno vhi Ἀθά- se denti Solem intueri potuerint ibid.

VIII. De figuris, quas pellucida forpora requirunt, ad detorquendos, stactione radios, omnibus C is visiora inservientibus.

t. quibus figuris his agendumst. 2 'id sit E ipsis o quomstri sit describenda. . ibid. Demonstratio proprietatis P sis in refractionibus. 14s . Eis abis adhibitis lineis prater cir- quoad resta moner. Is I 3. Quomodo exsolis hyperbolis linis rectis fieri possin vitra, qua radios e-mnibus ii dem modis mutent, atque illi qui ossi sibus , circuia constant. Is s. s614. Etiamsi musta asia figura sint qua νομι- ectin producere queunt, nubias tamen praeedentibus , ad cons icitia esse aptiores. sui s. Figuras fili. perbolis se tineis,ectis constantes, delimatu esse faciliores ibid. 36 Leuacunqu sit vitri figura . non posse id accura τὸ efficere, ut rari a divors punctis prodeuntes, in totidem ali punctu congregentur. I fio

I. yntra hyperbolica omnium optima eos in hune finem. I.62I8. Radiosa diversis punctu procedentes

magis dispergi vitro h perbolico trajecto,

quam

9쪽

quam stiplico quantoque ellipticum densius est, tanto miniss Euitra iciendo dispergi. 36 3t 9 Lymantamcunque densitatem habeat, non posse id imaginem quam si radii

pingunt, nisi quarta aut tertia parte, minorem reddere quam faciat hyper- boticum inaqualitatem tanto majorem esse quanto maior est vitri refractio. Nutam vitro figuram dari posse qua imaginem istam mavorem reddat operbolica,aut minorem elliptica. 63,

eto. Quomodo intelluendum sit, radios a diversis punctis promanantes decussari in prima superficie , qua escere potest ut in totidem ala diversis punctis congregentur. 6 sai. Intra Elliptica magis urere, quam N perbolici is quomodo metιri oporteat vim speculorum aut ιtrorum uis rentium. Nulla posse fieri , qua linea rectiurant in infinitum. 66ar. Mihima vitra uissecula tot radios congregare ad urendum, an patio in quo

eos congregant , atque maxima qua

figura minimis su similas habent in aquali statio essaque maxima nugam

ntiam 'a rogativam habere , quam eos instatio ma ori es, remotiori congregan- Q atque ita specula aut ιtra valde parva fieri posse , qua tamen magnam urendi vim habeant. Speculum comburens e in diameter non excedit ioci partem distantia ad quam radios congregat, non post efficere , ut vehementius urant aut calefaciant, quam illa qui directe a Sole procedunt. 6 2 3. Intra elliptica plures ex eodem undio dias accipere posse, ut eos postea parallelos reddant, quam ussim alterius figura. 168 360

24 SQ vitra perbolica ellipticis esse praferenda, quod uno tantundem atque

i V tu eligenda sit perfficillorum

materia: o, cur fere semper fiat aliqua restexio in corporum e ci-dorum superficie . eurque refiexiosa --lidior sit in er fallo quam ιαπιtro. Ioa Descriptio conssiciliorum qua myopi' bus inserviunt iis qui tantum eminus videre possunt. It3. Cur supponi possit radios a puncto satis remoto prodeuntes esse quasi parallelos cur non sit necesse conspiciliorum quibus utuntur senes figuram am accuratam esse. 37 a 4. uomodo perspisilla pullearia ex uni-

eo vitro ferι debeant. 73s Leuid requiratur in telescopiis , ut sint perfecta. 7 6. alia itidem esse ribeant perspici puticarii, ut sint perfecta. 73, 797. Ad his perspicιPis utendum , rasare

alterum oculum vel ati quo obscuro tegere, quam eum musculorum ope claudere. Illo quoque ossa visus sui aciem antea debilitare, in loco valde obscuro se continendo atque etiam imaginatio nem dissistam habere quasi ad res abde remota obscuras intuendum cyas eripat, ut minus antehac felicessu rint artifices in accuratis te coptu con sciendi, quam in aliis persticillis is 3 T X. De modo expoliendi vitra.

i. 'Inm agnitudo oractionum

vitri, quo uti volumuc, si invenienda. 842. Quomodo inveniantur puncta uremtia. O vertexi perbola Pe ιιι vitrum illis , cuius retractiones cognita sunt.

Auram a nulari debet tis quomodo pmictorum istorum santia augeri aut minui possit ass

10쪽

s. 'uemodo hae sperbola fune describi

possit: vel mustorum punctorum inventione. 864. Suomodo inveniatur Conus , in quo eadem 'perboia, a plano axi parallelo secetur s. aeuomodo ope, ubina uno ductu hae perbe desicribi queat. II 86. Alia machina, qua istius h perbola figuram dat omni et . qua ea ad vitra polienda indiget i-quomodo ilia sit urendum. Iso

. euid in vitris concavis quid in eonvexis steriatim observandum sit is s3. Ordo observandus ad se istorum vitrorum potitura exercendum Vitra eonia vexa qua longioribus telescopiis inserviunt, accuratius cateris esse polienda.

puticarium utilitas. 397

interiarum contentarum in

l. quam terram , acrem ,-retiqua corpora qua nos ireumstant, ex variis

particulis componi. Poros esse in omnibus istis Orporibussubtili quadam materia repletos Particulas aqua esse longas , teretes o laves. Aliorum corporum fere omnium particula. habere fr-- irregulares angulosa ramo

rum instar expansas. Ex siusmodi parriculis simul junctis , implexis corpora dura componi. Ea dem, si non sint implexa, nec tam crassa quin a materia

Fubtili possint agitari, oleum veliarem

componere. zzo, ΣΟΙ

. Hanc materiam subtilem indesinenter moveri. Ipsam solere celeriks ferri Iuxta terram, quam prope nubes. '-- AEquatorem , quam versus Potis asiare, quum Beme , ac die quam nocte. ors. Ipsius etiam particulas esse inaquales. minores sunt, minus virium habere ad alia eorpora movenda. ΣΟΣ6. Crassiuscula praecipue inveniri in D. eis ubi maximὸ sunt agitata. Illa multorum corporum meatus ingredi non posse ideoque is corpora esse alii rigidiora ibid.

modo corpora dura cati ni Cur aqua liquid esse soleat, a quomodo frigore durescat. Cur glacies eandem semper retineat frigiditatem duritiom quam diu glacies es, etiam in a te; nec paullatim ut cera ossatur. O3s asint salium particula qua etιam stirituum sive aquarum ardentium. Cur aqua rara dum eongelatur, atque etiam dum incalescit. Et cur se mefacta citi s congeletur. 1oq9. Particulas de quibus hie agimus non .sse indivisibilesci nec in hoc tractatu quidquam negari eorum, qua ιn vulgari Philosophia traduntur. Os II. De vaporibus xexhalationibus. i. modo vi Solis corporum terre- tum particula nonnulla sursum attollantur. 2o6 a. mid sit vapor: uid exhalatio. Piares vapores quam exhalationes generari. omodo rasores exhalationes ex corporibus terrefrιbus egressiantur. ibid. xo 3. Cur aqua in vaporem versa valdὸ multum loci occupet. Q q. momodo idem vapores magis aut . . miniu

SEARCH

MENU NAVIGATION