Renati DesCartes Opera philosophica Renati Des Cartes Specimina philosophiae seu Dissertatio de methodo rectè regendae rationis, & veritatis in scientiis investigandae Dioptrice, et Meteora. Ex Gallico translata, & ab auctore perlecta, variisque in l

발행: 1650년

분량: 331페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

calor a sate interdum aere nubilo sentiarist. Et quid vapores calidos autfrigidos reddat. os . Cur halitus calidior emittatur ore valde aperto , quam propemodum clauso. Et cur mallores venti semper frigidi sint. Io,2 IIo Cur vapores interdum magis , interdum minks, radios luminis obtundant. Cur halit oris magis videatur feme,

quam assate Plures vapore solare esse

in alere , eum minime videntur . quam eum videntur. 2 i I7. Leuo sensu vapores alii aliis humidio. res aut sicciores dici possint a Das. Sue sint varia exhalationum natura; quomodo seipsu a vaporibus segregent ibid. III. De Sale. I. I2 sit natura aqua salseri, eurotium ex corporibus eo madefactis non tam facile egrediatur, quam

2. Cur tanta sit in vapore disserentia inter salem in aquam dulcem. Cur salearnium corruptionem impediat ea qua duriores reddat cur verbaqua dulcis

eas corrumpat. at

3. Cur aqua sapa gravior sit . quam

s. Cur non tam facit eo eletuνr quomodo aqua ope salis in glaciem vertatur ibid. 6. Cur di scillim. sal abeat in vaporem: o, aqua dulcis facissimὸ ai 7. Cur aqua maris arena pereolata dulescat i a fontium ct fluminum sit dulais. Cur mina in mare Mentia us aquas nec dulatores, nec copiosiores residant ibid. g. Cur mare magis salsumsit versu aquatorem, quam versu potis ai 89. Cur aqua salsa minus apta sit incendiis exstinguendis, quam utiis eurnoctu dum agitatur in mari, tamen emittat. Cur nec mari , ne aqua maris diu in vaseservatas luceat O, cur non aquatiter omnes edim gutta sic luceant ibid.

o. Cur aqua in litore maris fossis quibusdam minim profundiscincludatur, ad satim conficiendum Geu sal non fiat nisi rere calido sicco a IoII. Cur omnium tiquorum superfici i sit admodum lavis i cu aqua superscies dissicilius dividatur, quam eiu interiores partes. Iroia. Quomodo fasi particula in aqua superficie hareant ibid. 13. Cur c usique salis grani basis si quadrata quomodo basis ista sit aliquantulum curva, quamvis plana vi

deatur. δεῖ I

liis is nihiAminus salis grana in i q. Quomodo integrum salis granum si

aqua marina superflate formentur. Par basi inadificetur. Cursi quadam eamiticulas salis communis esse ungas rectas, in utraque extremitate qualiter crassas quomodoque dissonantur inter particulas aqua dutiis , m orem es particularum agitationem in aqua salsa , quam institit ibid. xi s . Cur se facilia humiditate solvatur: ct cur in certa aqua dulci quantitate certa tanti m si quantita liquefcat Cur aqua marina pellucidior sit viatili , paussi mavor in ea facta minis refra . I 6tasun medio sorum gr.rnorum cureorum Iuperior pars latior sit quam basii is quid basim reddat avorem vel

minorem. 222

s. cur anterdum particula salis aqua fundum petant priusquam in grana possint concrescere. Quomodo quatuor laterim usque grani modo magis , modo minus incunata se nequalia res dantur. Cur commissura forum terum non admodum accurata faci

gantur:

12쪽

gantur: eu eavitas , qua in medio

es c usque grani rotunda polim sit

quam quadrata. 22316. Cur grana sta in igne erepitem quum integra sunt confracta autem non cre pilent ibiae r 7. Vnde oriatur dot sata naturaliter albi, ese color nigri. 2 2 i8. Cur salsi friabile , album vel trandarens cur facilius liquescat quum grana e in integra sunt quam quum fuerunt confractae, lente siccata Curem partieuia minussexiisssint quam aqua duliis curtamse, quam uia teretes sint ibid. Is aeuomodo otium quoddam sive potius aqua acidissima ex sala extrahatur. Et eur magna sit disserentia inter saporem sim aqua acida Osalis. 12sCAP v IV. De Ventis. i. crinidsit ventus. 226 r. 'momodo in alliptia generetur ibid.3 Eeuomodo etiam in aere fiat. Ventos pracipu ex vaporibm orirι, sed non ex iis solis eomponi. Et cur a vaporibus po- tim , quam ab exhalationibm oriantur.

4. cur venti ab Oriente siceiores sint, quam ab Occidente: P, eur man potisimum ab oriente ac vesteri ab Oecidente feni venti. 22ss aeuod careris paribm ventiab Orientefortiores sint,quam ab Occidenre oeti ventus Borealis sapius fer de dia

quam de nocte. Cur polim tanquam ex caris versm terram , quam ex terrasu

fortior atque valde frigidus o siccin. 6. Cur ventus Aristolis sitiin' noctu

quam interdiu: euro tanquam ex

imo in alium. Cur setia esse lantior

eateris is debilior . ne non calidis

humi . 23 . 2 327. Cur ineunte vere ventisint sicciores: tunt aeris mutationes nauis subitanea aefrequentesmni a 32, 338. Lui sint venti ab antiquis ornithia dicti. Et quisint Etesia. 339. Quid conferat terrarum marium diversitas ad ventorum productionem. Et cur sepe in eis maritimis interdiu sent venti a mari. o noctu a terra. Curque igne fatui noctu istores ad aquas ducant. 34io. Cur sepe venti in litore maris eum ejinfluxu c, refluxu mutentur. Et idem enim sit multo vativio in mari quam in terra: sotiatque in quibusdam regionibus esse sicem, in aliis humi . Cur in Eopto ventu Meridionalis HHein i, vix unquam pluat. 23sit. Quomodo quatenm Ara conferant ad Meteora producenda. ibid. a. Quidetiam ad ipsa conferant i qum

Liares partium terra. Vndeque oriatur varietas ventorum particutarium

quam di ius ipsos pratore ib. 2 3 sit 3. Ventos generatisfacibas prinosii Ereti minor in iis sit diversita lavi

me a titoribm in mari, quam prope ter ram. 236iq. Omnesfer aeris mutationes penderea ventis Curque aer interdum sit frigidus discem , fante vento humido

i. Ira sit disserenιia inter nubem,nιbulam odi vaporem. Nubraeonsare tantum ex aquae guttulis aut particulis glaciei cur non sint pellu-eida. a 3 7 2. Quomodo vapores in qu gutta svertuntur Et cur gutta aqua sint accurate rotunda.

13쪽

Quomodo vapores ingLuiei particuta mutentur. Cur haglaciei particula fiant interdum rotunda transsarentes interdum minutatis oblonga in . terdum rotunda alba. Et eur a ultima auibusdam quasi pilis erexiguis

recta sint quidque eas mayores aut minores reddat, earumque pilos erassiores vel tenuiores ibid. a is Sotamfrigus non sufficere ad vapores in aquam aut glaciem vertendos. Qua caussa vapores in nubes cogant et , nita eosdem in nebulas congregent inae uare veris tempore piares nebula appareant piares in aquosis locis. quam insiccis a I6. Maxima nebul aut nubes oriri ex duorum et piarium ventorum occursu. Aqua guttas , aut particula glaerei, ex quibus nebvia componuntur . non posse non esse perexiguas. Nullas ina era inferiore nebulas essesolere ubistit ventus, τὸ flatim ipsas tori. 2427. Mustassepe nubes unam supra aliam exsere praesertιm in locis montosis. ibid. et 38. Superiores nubes se particuta glaciei constare solere. 439. Nubium superficies a ventis premi, perpotiri is pianas reddi. In his unis superficiebus globulo glaciei ex quibus

componuntur, ita dissoni ut unumquemque sex alii circumstent ibid. 24 Io Eruomodo interdum duo venti diversi in eodem terra loco simul ntes . nu inferinem latius superiorem ejusdem nubis superficiem perpoliat. 44ri Circumferentias cibium non idcirco ita perpotiri, sed solare esse aiae irregulares a si et Mustas interdum glaciei partieu infra nubem aliquam congregarι, ibique in variis ianis fotiorum instar tenuibus ita disponi, ut unaquaque sex aliis aruidistantibin cingatur saperit

ratim ab aliis moveri. Nonnunquam etiam integra nubes ex solis staciei particula si dupositis componi. Aqua guttas in nubibus eodem etιam modo disponi posse. 246Quarundam maximarum nubium

eadant. 24sa si uomodo calor, qui alia muta eorpora rarefacit, nubes condenset ibid. 3. Quomodo in nubibin particula glaciei muisa simul in Decos congregentur. Et quomodo istifcci in nivem, vel pru- viam, eigrandinem cadam. 14s4. Cur singula grandinis grana interdum sint petaeida rotundaci Curati- quando etiamsint una parte depressiora. Et modo crasso grandinis grana, qua irregularis figura esse siolent generentur. Cur interdum solito mavor Usti in assibus sentiatur. 2sos. Cur crassiora grandinu grana in superficiesint pellucida , c, intus aliα Et cursere anthm in astate decidat talis grando. modo alia grando instar sacchariat generetur ibid. 6. Cur ingrana interdum sint rotunda, ct in superfici quam versus centrum duriora Cti aliquandosint bono, Dramidis habeant figuram. I7. Suomodo nivis particula, in sellulas sex radiis distincta est ormenturi sag. Vnde etiam fiat ut quadamgrandinis petacida grana , tres exiguos quasi radios ex albissima nive compostos circa se habeant. a. Luare etiam interdum decidant meri glaciei pellucida, quarum circumferentia es hexagona. 36 qua in unoquoquosunt plavo sep Io Et alia, qua tanruam rosa , vel den

14쪽

rata horori orum rota circumferentiam sex erenis , in modum semicirculi rotundatiιν incisam habent. as II. Cur quadam ex ipsis punctum quoidam album in centro habeanι-bina interdum scapo exiguo eonvunctasnt unamque alia mavorem esse contingat. 23812. cur nonnulla duodeeim adiis disincta sint: alia, sed perpauca octo radios habeant ibid. 13. cur quadamsint pellucida ilia alba in sar nivis quarundam radii sint breviores, O, in semicirculi formam re- rusi; alii longiores es, acutiores , ac βρε in varios ramulos divisi qui nune plumulas aut fici folia, nune lilii fores reprasentant. 26o 26 I34. Suomodo issa nives quasisecta ex nubibus delabantur. Cur eadentes iere tranquillo majorem nivis eviam pra-

nuncient, non autem ventosante. 26 avs Suomodo pluvia ex nubibu eadat: quid ellus gutta tenmores aut crassores

esciat. 263 14. Cur interdum pluere incipiat, antequam nubes in caelo appareant.Ibid. 26 37. euomodo nebula n rorem vel ruι-

nam vertantur adq18. sit aura in vestertina, quaeaelo sereno timeri sitit ibid. 9. Vnde Manna oriatur ibid. ieto. Cur si ros man non elidat piavia, sequantur. 26set x. Cur si Sol mane taceat ekm nubes ina ere conssiciuntur staviam raram pra- nunciet ibid.

22. Cur omnia piam Ana incerta sint. ibid.

I. modo nubes suo desecensu ventos aliquando malidis imo esciant: γ βρο maxima V,

repentina piavia prae dat talis en

2. Cur hirundines solito demissius v.-tatues plauιam ranunctentu cur aliquando eineres aut festuca , Iuxta focum in modum turbinu Drent ibid. 3. Quomodo fiant ista a ore procesta. quas voce barbara ravatas vocans. 2674 Quomodo ignes Castor Pota vocatigenerentur. Quare gemini si ignes felicis augurii olim habitisint; unm et tres , infelicis. Et eu hoc tempore in terdum quatuor aut quinqua simul in eadem nave eonspiciantur. 68 s. 'asi causa tonitrui. 2696. Cur rarius audiatur feme quam ἀ- sate. Et cur aura eati cis gravis, vento Boreali succedens, illud proun-riet. 1 o T. Cur ejus fragor tanti sit: se unde riantur omnes Ius disserentia ibid. . Quanam etiam disserentia sit inter fulgetra , turbinem μὴ su em: undefulgetra procedant. Curque interdum fusturet eum non tonat, vel contra.

Quomodo niturbines ibid. a is Quomodo fiat subnen quod interdum vestes comburat, orpore illas . vel contraitidium quefaciat, vagina intacta, oec. arao aeuomodo etiam pis infulminegeneretur cur sepius adat in montes vel turres, quam in loca humιtiora. 27 3 ib. X. Cursvesingulas tonitrus fragores repentina pluvia consequatur cum multum Lit, non a plius tonet. 73I. Cur sonitu campanarum aut bombardarum vis te es.ιtis minuatur. 274

1. Quomodo generentur si ignes , qui stelia eadentes dicuntur ibid. 3. Leuomodo interdum ma iacta, sanguine , ferro, lapidibus se ibid. q. aeuomodo sunt stella tra icientes es, ignes fatui; atque ignes lambentes ibid. s. Cur minima sit vis forum ignium; contra aut fulminis maxima. 7s

15쪽

6. Ignes quijuxta terram generantur, aliquandiu durare posse : qui autem in summo aere . celerrim Lbere exstingui. Nec ideo Cometas nec trabes per aliquot dies in coelo lucentes , ejusmodi

ignes esse. 1 67. uomodo quadam ratiorum simulacra , ratia qua inter prodigia olent numerari possin apparere in caelo Et Sol etιam nocti videra possit ibid.

De Iride. i. Ion in vaporibus, nee in nubibus sed tantum ι aqua gut tu Iridem fieri. 7

et L uomodo e in aus ope globi vitrei aqua pleni detegi possit. 783. Iridem interiorem c9, rimariam ori 'ri ex radiis , qui ad oculum perveniunt post dum refractiones unam reflexionem : exteriorem autem sive secundariam ex radiis post dum refractiones se a reflexiones ad oculum pervenientibus; quo fiat, ut ita sit debilior aso uomodo etiam ope vitrei ni alis

colores Iridis videantur. 23 Is me figuram corporu pellucidi nec radiorum refexionem, nec etiam multi plicem refractionem ad eorumproductionem requiri sed una saltem refra tione o lumine, o umbra opus esse 282, 28 36. Vnde oriatur colorum diversit, 283 . In quo sita sit natura rubet coloris, on

vi, odi viridis , aruler proutun primate vitreo conspiciuntur o, quomodo caruleo rubem misceaturi, unda sit violacem sive purpureus. -283, 2868. In quo etiam aliorum eorporum colores consistant: edi iusso alpos esse. 86s Οιomodo in Iride producantur c, quomodo ibi lumen ab umbra termine tur. Cur primaria Iridis semidiametera gradibus Mor esse nequeat, nec

secundaria semidiameter Di gradibus

minor Curque istius superficies exterio , magis determ nata sit quam inte. rior: huyus autem contr- Materιor,quam exterior. 87.288io Eeuomodo is Mathematice demonstrentur. 18sii Aqua alida refractionem minorem esse quam frigida Patrue ιδειreo prima-rram Iridem ausi m orem . , secumdariam minorem exhibere. Et quomodo demonstretur refractionem ab aquia lactem esse circiter ut is ad ado. Ideoque semidiametrum Iridis que graduum esse non posse. 292ΙΣ. Cur pars exterior primaria Dira, ct contra interior secundaria sit rubra. ibid. 13. Quomodo possit contingere, ut ellus arem non sit accurate rotundin item ut inversus appareat. 29314. F uomodo tres Irides videri queant. 29

is Quomodo alia prodigiosa Irides, rias figuras habentes , possint arte exhi

De nubium colore in de halonibus seu

coronis, quae circa sidera litterdum apparent. i. Tam ob causam nubes interdum alba, interdum nigra appareant. Et cur nec τιtrum contusum

neque nix, neque nubes auro densiores. luminu radios transmittant. Quana eorpora sint alba ct eu spuma , vitrum in pulverem redactum , nix , nubes asia sint. 296, a 'Ia. Cur ortum appareat earuleum acre puroa , album aere nubiisse Et eurmare, ubi ejus aquainuissima ae purissima sum, ea ruleum videatur. 297, 29

3. Cur sape Oriente vel Oeciderit Sole caelum rubescat se ista rubedo manὸ pluviam , aut ventes vesteriserenita' rem prounciet. 29s

16쪽

4 Leuomodo Halones vel orona circa Astra producantur eur varia sit earum magnitudo. Cur eum sunt colorata, interior circulus sit ruber ab exterior earuleus. Et cur interdum dua una intra alteram, appareant,rior sit maxime conspicua. 2993. Cur non videra soleant circa Afra, cismoriuntur vel occidunt. Cur earum colores dilutiores sint quam Iridis. Et cur sapius quam ι . eirea Lunam appareant interdumque etiam circa eLlas conssiciantur. Cur ut plurimum at tantum sint. 3οι 6. Cur in aqua guttis , insta Iridis non formentur. 3o27. Quasi caussa coronarum, quas etiam interdum circa flammam eandela eon sticimus. Et qua causa transversorum

De Parheliis. r. Inmodo pro eantur ea nubes, in quibus Parhelii videntur. Magnum quendam glaciei cireulum in ambitu istarum nubium reperiri, ullus -- perficies aqualuo lavis esse solit. Hunc glaciei circulum erassiorem esse solere in parta Soli obversa . quam in reliquis. Eruid Obset, quo minus ista glacies ex nubibus in terram radat. Et eur aliquando in sublimi appareat magnus circulus albus, nullum sidus in centros habens. 3o o 6

is xionem. Cur ii qui per refractio. nem videntur in una parte rubri, in alia aruli appareant. Et cur qui per refiexionem , albi tantism sint di, minus fulgentes. 3 6, 3O73. Cur aliquando tantis quinque, vel quatuor, vel tres conspiciantur Et cur. cum tres tantum sunt iste non in albo circulo sed tanquam in alba quadam trabe appἀreant. OT, Og

q. Leuamvis Sol ad conspectum altior vel humilior sit isto circuis, semper tamen in eo videri ols. Hae de caussa Solem aliquando conssici posse, eum es infra Horidntem O. um bras Horatigiorum retrocedere vel promoveri momodo septimus Sol supra vel infra sex alios videri possit. Quo modo etiam tres diversi unus supra alium stantes appareant se quare tunc plures conssici non sotiant. 3o96. Explicatio quarumdam observationum huIus phanomeni ac pracipue l. tius, qua Roma facta es Martii o, anno I 624. 3IO, II . Cur quinque tantkm Solis tune apparuerint. Et eur pars circuli albi Sola remotior , visa sit mallor, quam revera esset. 3 38. Cur unus ex istis Solibus caudam quandam subigneam habuerit ibi d. s. Cur dua coronapracipuum Sotim ei xerint, e cur non semper latis Corona simul eum Parheliis appareant. Harum

coronarum locum non pendere a loco Parhetiorum: Usarumque Centra non accurate coincidere eum centro Solis ne etiam centrum unius eum centro a terius. 3iqid. Quas, caussa generati aliarum institarum apparitionum et inter me reora censenda sunt et s. R. Es

17쪽

S. D.

Iaaesset inaratae a me siripta, o antest tem annos L gaia paullo pos ab amico in linguam Latinam versa fuere, ae mersio mihi tradita, ut quicquid in ea minusplaceret pro meo jure mutarem. od variis in locis fecisse forsan etiam alia multa praetermis haecque ab illis ex eo dignoscentur, quod ubia questre in interpres verbum verbo reddere conatus fit, ego verostententia ipsas sepe mutarim, non ejus verba sed meum sensum emendare ubiquestuduerim Vale.

18쪽

recte utendi ratione,

Et veritatem inscientiis investigandi.

Ulla res aequabilius inter homines est di . . 'stributa quam bona mens ea enim unus Pis

quisque ita abundare se putat, ut nequi eonsid)νadem illi qui maxime inexplebiles cupiditates habent, 'uibus in nulla unquam alia rebatilia satisfecit, meliorem mentem quam possideant optare consueverint.Qua in re pariter omnes falli non videtur esse credondum , sed potius vim incorrupte Judicandi, di verum a falso distinguendi, quam proprie bonam mentem seu rectam rationem appellamus) natura aequalem omnibus nobis innatam esse. Atque ita nostrarum opinionum diversitatem, non ex eo manare quod simus aliis alii majore rationis vi donati, sed tantum ex eo quod cogitationem non per easdem vias ducamus, neque ad easdem res attendamus. Quippe ingenio pollere haud sufficit, sed eodem recte uti palmarium est. Excelsiores animae, ut majorum Virtutum ita re vitiorum capacra sunt Et plus promovcnt qui rectam perpetuo viam insistentes, lentissimo tantum gradu incedunt, quam qui saepe aberrantes celerius gra

diuntur.

Ego sane nunquam existimavi plus csse in me ingenii quam in quolibet e vulgo quinimo etiam non raro vel

19쪽

cogitandi celeritate, vel distincte imaginandi acilitate,

vel memoriae capacitate atque usu, quosdam alios aequa re exoptavi. Nec ullas ab his alias dotes esse novi quibus ingenium praestantius reddatur. Nam rationem quod attinet, quia per illam solam homines sumus, aequalem in omnibus est facile credo neque hic discedere libet a communi sententia Philosophorum , qui dicunt inter accidentia sola, non autem inter formassubstantiales indiω- duorum qu em flectet, plus S minus reperiri. Sed Profiteri non verebor me singulari deputare selicitati, quod a primis annis in eas cogitandi vias inciderim , per quas non difficile fuit pervenire ad cognitionem quarundam regularum sive axiomatum, quibus constat Methodus, cujus ope gradatim augere scientiam, illamque tandem, quem pro ingenii mei tenuitate vitae brevitate maximam sperare liceat, acquirere posse confido. Iam enim ex ea tales fructus percepi, ut quamvis de me ipso satis demisse sentire consueverim;& dum varias hominum Curas oculo Philosephico in

tueor, vix ullae unquam Occurrant quae non Vanaea inutiles videantur 1 non possim quin dicam, me ex progressu quem in veritatis indagatione Iam lacita arbitror, summa voluptate perfundi talemque de iis quae mihi quaerenda restant spem Concepis. uis inter occupa tiones eorum qui meri homines simi, quaedam seliderio .

naic seria detur, credere ausim illam eandem esse quam et egi.

Me vero fortasse fallit opinio, nec aliud est quam ori . chalcum S vitrum, quod pro auro S gemmis hic vendito. Novi quam proclives simus in errorem cum de nombis ipsis judicamus,4 quam suspecta etiam esse debeant

amicorum testimonia, cum nobis favent. Sed in hoc libello declarate institutinitales vias in quaerenda veritate

20쪽

equutus sim, vitam omnem meam tanquam in tabella declineares, ut cuilibet ad reprehendendum pateat accessus, desim post tabulam delitescens liberas hominum voces in me ipsius emendationem exaudiam, atque hunc adhuc diseendi modum, caeteris quibus uti soleo alimgam Ne quis igitur putet mellairaditurum aliquam Methodum, quam unusqiusque sequi debeat ad recte re gendam rationem illam enim tantum quam ipsomet sequutus sum exponere decrevi. Qui aliis praecepta dare audent, hoc ipQ ostendunt, se sibi prudentiores iis quibus ea praescribunt, videri ideoque si vel in miniimare fallantur, magna reprehensione digni sunt. Cum autem hic nihil aliud promittam quam historiae, vel, si malitis, fabulae narrationem, qua inter non ullas res quas non inutile erit imitari plures aliae fortasse erunt quae fugiendae videbunrues spero illam aliquibus ita profutu

ram, ut nemini interim nocere possit, Z omnes aliquam

ingenuitati meae gratiam sint habituri. Ab ineunte aetate ad literarum studia animum adjeci, quoniam a Praeceptoribus audiebam illarum ope certam S evidentem cognitionem eorum omnium quae ad vitam utilia sunt acquiri posse, incredibili desiderio distendi flagrabam. Sed simul ac illud studiorum curriculum absolvi, quo decurso mos est in eruditorum numerum cooptari, plane aliud coepi cogitare Tot cnim me dubiis totque erroribus implicatum esse animadverti, ut omnes discendi conatus nihil aliud mihi profuisse judicarem quam quod ignorantiam meam magis magisque detexissem. Attamen tunc degebam in una ex celeberrimis totius Europae scholis, in qua, sicubi in universe terrarum orbe, doctos viros cilla debet cogitabam. Omnibus iis

SEARCH

MENU NAVIGATION