Ratio determinandae potestatis imperatoriae, ex primis principiis deducta; cujus partem 1M, annuente amplissimo ordine philosophico illustris athenaei Upsaliensis, publice examinandam sistunt auctor Petrus Djurberg, ... atque respondens ... Laurentiu

21쪽

H ο - . . . . . Aemonstrabimus in sequemibus. Posset vero dubium manere alicui, an ex conformit ite hominis cum sanet tale Divina originem ducat lex naturae, ideo quia homo sibi relictus, ignoret, an, cur actio quaedam sit contra sanctitatem Divinam. Thom.Jurispr. Div. Lib. i. p. 4. g. o. atque anno propterea omnia praecepta legis naturae ex eo sint metienda, an conveniant eum natura hominis rationati. Nos itaque existimamus, haud incongrue dici hominem exinde, quod quaedam actio

sit confoνmis eam natura ejus rationali, intelligere debere eam quoque esse conformem cum sanctitate Divina, 4risce versa, si a natura hominis rationali sit aliena, eam quoque fle alienam a sanctitate Divina atque eatenus in lege naturae esse in junctim vel prohibitam, non ea in propter quidem, quod praci se disserat vel conveniat eum natura rationali , sed quod conformis aut ditarmis sita sanctitate Divina. Is enim, qui vel nomen Dei in vanum assumit, vel homieidium committit, aut aliud elus modi peccatum contra legem naturae patrat, non eapropter censensus est Deum offendissse, quod natura Da haud convenienter egerit , sed quia sanctitati Divinae non confoνmite se gesserit, atque violaverit perlaetiones Divinas, gloriamque sic Divinam, quantum in se, imminuerit. Per eccata enim violantur perfectiones Divinae , atque adeo etiam gloria Dei laeditur.

3. M. Qui prascripsis legem natura, is pro .

hibis omnes illas actiones, quae repugnant Linctitati Divinae, omnesque m xit, qua

rum omissiones eidem sanctitati repugnant: Deus praescripsit legem natu .sper syli praeci Ergo Deus prohibuit omnes illas actiones, quae

22쪽

quae repugnant fanctitati suae onmesque injunxit, quarum muliones eidein sanctitati

repugnant.

Quoni sitisatio a supe iore trafcripta ecundum quam quu fuas actiones instituere debet, I 4. prom de eius est, qui legem praescribit, etermin.1ν actiones aliculus, hoc est certas prohibere, certas in jungere, tunc enim quis ad legis rigorem suas actiones instituit, si pro hiis bitas omittat, in unci. vero Liciat. Hinc videmur talem legi competere posse definitionem quod si fen

tentia a superiore lata certas actiones rohibens , certas ero

injungens. suum itaque lex natura iit ratio, secundum Iam actiones humanae conformari debent sanctitati ivinat, si is ergo is, qui hanc legem praeserusit, eo

ipso prohibuit omnes actiones, quae sanctitati Diνine reIugnant, omnelque inisvnxit, quarum omissiones eidem sanctitati γα- enant. Ex his ergo etiam sequitur , omnem actionem

humanam, quae in lege determinatur, esse vel prohibitam vel injunstim, quae vero in lege non determi, natur, esse nec prohibitam nec injunctam atque ades prohibitum atque injunctum non esse onerarictorie ovo Ha. Sibi itaque non constare videntur, qui dicunt uanam eandemque actionem certo respectu esse prohibitam certo non prohibitam haec enim praedicata sunt sibi invicem contradictorie opposita, nec de uno eodemque subjecto praedicari vere possunt. Ita differunt omnino actiones illae duae rem auferre, atque rem auferre prior non est prohibita, posterior vero quamma xime, prior est actio corporis, posterior actio mentis.

g. 26. Quibus est aliquis peris quoad illum statum, in quo per ipsam siti existentiam

23쪽

ma , s Deus est hominibus superior quoad illum statum, in quo per ipsam sui existentiam concipiuntur. per ru f. 89 Ergo homines Deo sunt natura subjecti.

Minor propositio totidem verbis non quidem habetur in conci syli. g. g. est tamen locutio identica, ibi enim habetur Esnilom ipsum, nempe status naturalis, hei autem ejus desinitio, uti constat ex g. I.

f. 7. Qui est alicui natura μ' , is est ei subjectus , quoad omnes sua actiones: homines Deo sunt natura subjecti. per syll. praec. Ergo homines sunt Deo subiecti quoad omnes suas actiones.

Liceat primam propositionem immediatis onseisquentiis deducere hoc modo: Qui est alicui natura subjectus , is est ei subjectus quoad ipsam sui existentiam: eg. s. sui est subjectus quoad ipsam sui existentiam , is est subjectus quoad omnia, quae ab existentia deis pendent: e g. io. Qui vero hoc, is etiam est subje-etias quoad omnes suas actiones se g. ii

f. 8. Qui est alicui subjectus, quoad

Omnes uas actiones , is non habet ipse pol statem de uilis sonendix homines sunt Deo subjecti quoad omnes sitas actiones. per syll. praec. Ergo homines ipsi non habent pόte. statem de ullis disponendi

Propositio prima deducitur e g. ra per principium contradicti iti μυι- enim quia dicitur in respectu ad

24쪽

ad superisνem, subjectus quidem Ouoad omnes actiones, in respectu ad superiorem, quinabet potestatem de iis disponendi. Quod si igitur quis esset subjectus& nuhilominus haberet potestatem in suas actiones, tune beret eandem simul non haberet prius quidem per hypothesin , posterius vero, quia habet eandem suis perior, ui est subjectus Euatenus itaque, uis Maia

reri subeam , eatenus non habet potestatem in sua actiones:

habere tamen potest, quatenus jus aliquod ipsi a superiore fuerit concessum, uti ex sequentibus patebit.

f. 29. Qui non habet potestatem dii nendi de uilis suis actioni , is neque habet potestatem praescribendi rationem, secundum quam suas actiones debeat instituere homines ipsi non habent potestatem disponendide ullis suis actionibus. per si ii praeci argo homines non habent potestatem sibi ipsis

praescribendi rationem, secundum quamas actiones debeant instituere.

Potestas praescribendi supponit potestatem disponendi, quoniam itaque contrariorum contraria est ratio , sequitur eum, vi non habet potestatem i*onendi, noeώabere potestatem ν σνibendit. Uniam vero haec rapio, secundum quam quis suas actiones debeat instituere, Dudicatur, g. q. immediata consequentia ex syllogismo allato fluit, homines non posse sibi ipsis iste praescri- here, atque adeo nec legem natura, nec legem sic dictam cibilem objicere autem heie quis posset, experientiam eum hac nostra assertione e diametro pugnare quis nim praescribit hominibus legem civilem , nisi ipsi hinminet ut vero, si genuinus verborum nostroravi

C a sus

25쪽

sus apiatur, hoc dicunt: unam eandemque personam, in se spectatam, non posse simul esse legislatorem .si. mul legis acceptatorem. Haec enim duo sunt sibi invicem. relative opposita , nec magis as eri possunt, quam dicerem, unam personam sibi ipsi esse patrem sibi ipsi filium quomodo autem homines possunt aliis praetcribere legem, id in sequentibus dicetur. Ad legem vero naturae quod attinet, etiamsi ea legi civili saepius, in ipso codice, ita sit intermixta, ut vix discerni queat , tamen hoc. tenendum est, homines non esse ejus et latores, ut jam evictum est, sed tantum deciaratores, exsecatores, vindices, ut jam modo constabit.

4. 30. Qui habet potestatem praescribendi legem, is ouoque habet potestatem sumendi runaictam de transgredientibus Deus pol e statem habet praescribendi hominibus legem naturae. per syll. 3 is Ma Ergo

habet potestatem sumendi vindietam de lio. minibus transgredientibus legem naturae.

Vocabulo indicta, a nobis adhibito, liceat talem adjungere notionem, quod sit actin, quo aliquis sus

Necessariam eis hane compensationem in omni injuriam egie laus evinci Hockstet te rus,ide jure eoena r. secti c. I. I. n. c. eamque ultionem adversus το ἄνομον dicere , asserit. Major itaque propositio in argumento nostro ponitur ut axioma, sub potestate enim Leges praescribendi eo rehenditur potestas etribillendi malum , arioquae ιν vindictam sumendi. Quod si mavis, potest haec propositjo deduci ex pia notione superioris quoad Hiems naturalem ces ο-ὰ

26쪽

l. i. Qui habet potestatem in aliquam

rem, is potest exercitium ejus rei alii concede-yre Deus habet potestatem sumendi vindi- .ctam de hominabus transgredientibus legem naturae. per si praee ' Ergo Deus ' holi': ni hoc exercitium potest concedere, ut ,m- dictam ipse sumat de homine transgredi

ente legem naturae OAccipitur ei a nobis potestas abstraaers νη

raliter, pro plenaria quadam Cabsoluta potestate, Iabni prout alias accipitur certis respectibus Climitibus cir cum septa sic enim communiter lannnus eues, qui habet uotestatem sibi in aliquid coneream non tantae pro lusitu ejus exercitium alii concederesn en'TALenim Iudex territorialis, licet potestatem ipse habeat, in judicio lites dirimendi ivium, pote Hersiliisέhia jus rei alii concedere sine venia superiorum suctum Quod si vero accuratius hanc rem exponere velis, ita potius dicendum est habet iudex territorialis pctis

tem, seu facultatem dirimendi lites civium, ted non habet potestatem in iliam ipsem asienem fui ad fac. ρ- Dimendi liter alii onceritar, adeoque nec illam cono

cedere potest, I in aliis, de quibus itura in se mentibus. Adhibita igitur tra explicatione facile mari jor propositio ex ipsa vocum notione intelligi turi' με. 32. Per quod timetur isti a Deo intentus, id ipsum Deus quoque ust fieri; per observationem legis naturae obtinetur iis nis a Deo intentus. Ergo Deus vult lageni naturae observari. Ex

27쪽

Ex mione finis medii constat prima propositio. Et erte, qui vult finem Cnon vult media, is nihil uelle censendus est, sibique ipse est ontrarius simul

enim vult δe simul non vult. Minor propositio ex antecedentibus patet vult enim Deus hominem sibi esse conformem, ea eamque ob causam praescripsit ipsi Iegem naturae, es. 21 &24 inis itaque Dei, perlegem naturae intentus est conformitas hominis cum Deo. Quoniam itaque eonformitas sit finis, lex naturae autem medium, per quod obtinebitur , medium omnino illud debet observari, si finis erit unquam obtinendus. observatio itaque legis naturae est medium, per quod obtinetur finis a Deo intentus, nempe conformitas no

stra cum Deo.

3. 33. Per quod observatio egis naturae promovetur, id Deus facite per vindictam, de transgressoribus legis naturae sumendam, promovetur ejus observatio. go Deus vindictam umit de transgressoribus legis naturae.

festatio hie vero finis obtinetur, si homo sit ipsi eo formis, homo autem redditur Deo conformis per Observationem legis naturae ergo ea facit omnia, qua Fromovent observationem legis natura. Atque sic constat

propositio prima. Altera autem sic potest deduci. ret ne homines abhorrent ab eo quod statum eorum. reddit imperfectum, malum vero id est, quod statum nostrum imperfectum reddit ergo omnes nomines a horrefit a malo. Quoniam autem vindicta consistat in μη μη mali, patre utique omne homines ablio

28쪽

rere a vindicta, sibi nempe inferenda. Cum ero a di reant a vindicta , abhorrebunt quoque a violationet egis , quam sequitur vindicta. Facit itaque vindicta , ut homines abhorreant a violatione legis. Quidquid autem facit ut aliquis a re quadam abhorreat, per illud promovetur ejus rei contrarium contrarium νιο- observationem legis. Notandum vero, vindictam, Oxempli gratia, aeternam illam post hane vitam impios manentem, non quatenus ipso actu sumitura transgresissore, promovere observationem legis, sed quatenus in antecessum noverit homo, ejusmodi vindictam ali. uando esse sumendam. Posset tamen .eonclusio syllogismi nostri te demonstrari per quod injuria illata restituitur seu compensatur, id Deus facit per vindictam injuria illata restituitur seu compensatur Ergo Deus vindictam sumit. Quoniam vero experientia Vincatur, Deum mmediata sua potentia non statim in his terris vindictam sumere de transgressbribus legis naturae, cum tamen genus humanum sine ejusmodi matura maleficii vindicta vix conlistere posset, proinde tuto concludimus, sapientiae Divinae id conveniens non fuisse, eandemque ob eausam placuisse Deo , hoc μου concedeν hominibus, δε quidem singulis ut possint injuriam sibi illatam vindicare. Antequam vero aliauis potest injuriam vindicare, debet omnino certus esse, hanc vel illam aestionem esse injuriam, atque adeo potest ad legem provocare, eamque si promulgare, declarare. Patet itaque singulos homines esse promuLgatores, declaratores re vindues legis a Ma, per jus sibi a Deo concessum. Interim tamen non negamus Deum promulgareae declarare legem naturae in corde uniuscujuslibet hominis. Sicut nee inficias imus Deum, ut

justissimum vindicem, sapissime quoque rete

29쪽

per, etiam In his terris, praeter poenas Ite dictas natu rates viradictam sumere de legis natura transgressori'hus. Sic animadvertimus homicidas, etiamsi earnifieis manus semel effugerint, violentam tamen plerumq obiisse mortem. Atque hue spectat nemesis Divina. Qitum vero haee nemesis, ob longanimitatem latientiam Divinam, lento gradu procedat, ita ut saepius non prius obtingat, quam in ipso mortis agone AE tamen telicitatis humanae interlit, mox coerceri facinorosos homines inde , ut jam modo dictum, apparet, hoe jus homini esse concessum asset enim vana omnis sui ipsius defensio atque vindicta, si Deus in ipso actu vel reprimeret maleficum, vel eum statim externis modis ita torqueret, ut continuo posset esse persuasus, a se vindictam hujus facinoris sum. l.

3. 3 quater illi dicuntur, quorum

unus non est alteri superiori

AEqualia in genere alias definiuntur, i olf Ont. g. 349 quod sint, qua Disa qua tirato G suu sibi inuis

tuo possunt. Nos vero hanc notionem restringimus nune ad illa tantum, quae concernunt ouantitatem morarem

a physica vel mathematica distinctam atque eatenus nostra definitio comprehenditur sub illa generali Quorum enim unus non est alter superior, eorum unus non habet aliquam potestatem in alterum, sicut nec

alter in ipsum possunt itaque sibi invicem substitui respectu illius potestatis, seu salva manente quantita te illa morali, quae potestas dicitur. Adhibuissem quidem libentius Vocabulum parita εω , proprie enim ιο- quendo , Illi parra dicuntur, quorum unus On est alis teri superior verum enim vero, quoniam morali si dum hoc instituto agant de homiris, adhibeam vocema Eriira aes uo quoque eam retinuimus. Faciles enim

esse

30쪽

em volumus in terminis, modo sensus eorum conis stare possit.

f. 33 . Natura aquales illi dicuntur, quo rum unus non est alteri superior quoad ita

tum eorum naturalem.

Posset talis definitio adhiberi quod natura aequales sint, qui respectu habito ad illum statum, in za p. ipsam sui existentiam concipiuntur, aequalest

iat.

3. 36. Quicunaue non habet potestatem largiendis alicui exisentiam, is non est ei superior quoad satum ejus naturalem homines non habent potestatem largiendi aliis ho

minibus existentiam. Ergo nec homines hominibus sunt superiores quoad statum eo

rum naturalem.

Propositio major vi oppositionis patet ex propo sitione prima I. I. Mino vero tum ab experientia, tum ex ratione quam maxime constat. Homo quidem hominem generat quis vero apropter dixerit eum et λlargiri existentiam Existentiam enim alicui largiri, nihil aliud est, quam ex non exissente Ne no ente seu lin iis prod cera exissens , o eur seu aliquid. Quidquid it que hodie existit, id utique omne etiam in ipsa creatione exstitit, non enim Deus quidquam ex nihilo postea produxit. Dicis vero an tot exstitere homines, Bruta, frutices de reliqua in ipsa ereatione quot nunc .stu an homines hodienum viventes tune etiam exstite iret Respondeo nisi tune exstiti et annua substantia, unde homines hodie vivemes potuissent omni mun- quam '