장음표시 사용
301쪽
'inter se opiniones tueri concessum est, ut . Fabius quodam loco ait. g. VΙΙ. Εcontrario & hoc observare libet , fuisse Triumviris illis Ulpiano, Paullo& Marciano studium nimium PFiniano contradicendi, quoties ejus vel levimma occasio daretur. Erat noster ad hoc famae satastigium enixus, ut palmam Jurisprudentiae . obtineret ; igitur aemulatio & invidia illos exstimulabat, ut dente Theonino ejus scri- .pta arroderent, & mortuo leoni, quem ante metuerant, acerbius insultarent. Alios plerumque dum vivunt invidia fatigat, ubi vero anima naturae Cessit, . demtis obtrectatoribus ipsa se virtus magis extollit: hic ordine inverso, cum Principis furore AEmilius suorum quoque Asietarum aculeos in cinere experitur. Ita vere Iuvenalis Sat. X. p. 73. Curba Remi sequitur fortunam, ut semper , ω odit
Alit aemulatio firmiores prosectus in litteris,& magnorum Virorum erroreS notari, Publice prodest, dum id modeste & sine scurrilitate fiat. Maledicta, contumeliae, argutiae, ut turpes impotentis animi fetus, Jureconsultis indignae sunt, qui veram non simulatam Philosophiam profitentur. Sed quia UlpianusuPaullua ad eosdem honores adspi-
302쪽
Dg AUCTORITATE PAPINIANI. 28, adspirabant, gratia Caracallae , sub quo notas de alia pleraque emiserunt, Captanda erat,& perstringendus Papinianus, ut hoc pr dentiores viderentur. Nec sane hi interminorum gentium Iurisconsultos numera di , qui nulla uncia cum Papiniano conserendi, aut vix cui jocorum Poeta ait) ei porcos pascere, ani matellam praestare digni videri possint. Uterque Prudenti mi elogio ornatur. Prudentissimus vir Paullus , l. 6. C. de Nuptiis: Vir prudentissimus planus l. II. C. de Quaest Uterque pervenit ad Praefecturam, summum dignitatis culmen, I. q. C. Locati Lampridius in Alex. p. 26. Utrumque etiam Modestinus, titulo ad invidiam glorioso, Cordi aeos Prudem tum iacit, & Papiniano praesert suum prae-Ceptorem in I. I 3. g. 2. D. de Excusation bus. Dotes porro utrique fuerunt singulares, si ad ingenium dc scripta oculos vertamus. Nemo Iurisconsultorum tanta Physicarum, Politicarum & Oeconomi
Carum , etiam minutissimarum ac exoticarum rerum scientia & usu polluit, quam hi Duumviri. Si titulos de AEdilitio edicto , de Tritico vino dc oleo, de Auro dc argento, de Instructo vel instrumento legato, de Penu legata percurras , omnem rem medicam, institoriam, rusticam, Grilem, ve-T mariam,
303쪽
t CA suae XIIII 'siariam, nauticam 5c unguentariam eos cauluisse deprehendes. Deinde ad laudem Uuriani propriam egregia docendi & dissere di iacultas pertinet, quam in libris ad Ediactum praecipue ostendit, ubi a vocum oriagine dc significatione ascendit ad rerum de finitiones & partes, quas mox singillatim
ponit: quae causia est, quod tituloriam Capita priora ex ejus libris Tribonianus de sumsit. Paullus omnium Iurisconsultorum fuit, ceterosque diligentia& librorum numero superavit, quemadm dum ex Indice Pandectis praefixo constat. In arduis quaestionibus non subtilitatem tan- tuis, sed dc usum fori amavit. Unde Theodosius Receptarum ejus sententiarum libros, ob dignitatem & utilitatem certam , semper
valere praecepit d. l. un. nisi verius, clausit Iam hanc a manu Gothorum esse; Ut Contra Virum Doctissimum, est is Galvanus de Usufructu cap. XVI. α I praeroga:
tivam inde Paullo prae Papiniano quaerentem, satis verisimiliter disputat Gothoste-dus in commentario. Quanta autem haec fuerint animi bona, si ad nostri aevi igna viam respiciamus, non tamen sunt tanta , ut Papiniano palmam dubiam sacere queunt. Docuit is sine exemplo Romanam ju--stitiam scriptis, dc sui ipsius capitis pernis
304쪽
'cie, vir unus priscis Reipublicae: tempori-hus dignus. Ut Homerus unus est Rex Poetarum dc doctorinarum parens: sic unus Prisconsultorum princeps, & civilis prudentiae stator est Papinianus. . Nullus tot capitibus auxit Jurisprudentiam, quam ille omnis juris colossiis sublimis, omnis inquam,& sacri & profani, gentium dc civilis, a liqui &novi, publici & privati peritissimus,
Suadae medulla, ipsa Siren. Ac sane ver his assequi non possem, quantum ei debeat Jurisprudentia Romana : sed ubi res ipse lo- quitur, non opus est pluribus verbis. Quod ri cui contra ire libeat, eum ad solos R, sponserum libros ablegabo, in quibus hoc maximum est, quod in plurimis neque ante illum , quem ille, imitaretur , neque post dilum, qui eum imitari possit, inventus sit. iMagni celete viri semper visum fuit, eorum vim&subtilitatem animo complecti. Unde
Solis his , Papiniani Responsis, a Professor 'ribus traditis , Paulliana responsa per semese ipsos sudios recitabant: neque haec in sol sum, sed per imperfectum,*jam quodam
modo male consuetum inconsequentiae cursum more majorum refert Imperator Constit. omnem f. I. Tanta nimirum in Papiniani
'scriptis undique lucebat utilitas, gravitas dcacumen ut publice in scholis explicanda via
305쪽
apa CAPUT XIII. derentur. Paulliana sine doctore & se idea studiosis lecta, non quod faciliora, sed
quia non tanti intererat, ea recte percepisse.
Fulgosii & Bertrandi de Paulli obscuritate
expostulationes praetereo, ut satis notas:
unius Dua eni verba abscribam ex Comment. ad i. I 32. d. Verbor. Obl. me ser bendi genus, inquit, vere Paulinum, id es obscurum , implicatum ac tortuosum; ut Heraclitus quidam hic esse Paullus videatur,quiis veteribus Σκοπινος appellatus est. Ad polyinathiam eorum si quis provocet, dicam, non minorem in Papiniano laese, qui mnium scientiarum latifundia penetravit. Existimavit autem se, arte & honore suo esse indignum, de servo, qui urinam in lecto facit, verba facere 3 aut de his quae esui potuique sunt, de omnibus vini generibus, de instrumenti rustici &urbani discrimine, de reticulis, mitris & semimitris sexus et gantioris disierere, quae circumforaneus ali, quis, aut Apicius, aut nugivendus institor curatius dijudicaret. Nihil haec ad Edictum Praetoris. Polygraphiae laudem in Paullo non mirabuntur , qui Papinianum
anno aetatis trigesimo septimo trucidatum
credunt , plus lucis & dignitatis juri civili
ab eo promittentes, si justam aetatem implere potuisset, ad eam pervenire Caniatiem p
306쪽
Dg AucronITATE ΡΛPIMANI.uem, quae vel Juliano, vel Javoleno, vel Pomponio contigit. Nobis sussicili, non adeo insatiabile scribendi cacoethes eum tenuisse, ut ineptis Stoicorum Etymologiis Chartam Commacularet, aut petitis & retractatis undique particulis multa volumina Compingeret. Non quantum , sed quam bene quisque scripserit, in regno litterario aestimatur. Liceat igitur nasutulis his obtrectatoribus occinere illud Horatii lib. I. Sat. 3. p. Iy. - - - Nunc aliquis dicat mihi, quid tu p. Nullane habes vitia 8 Imo alia haudfomlasse minora. Maenius absentem Novium cum carperet Heus tu , . suuidam ait, ignoras tep an tu ignotum dare nobis
Verba putast Egomet mi ignosco, Maenius inquit.. Stultus timprobus hic amor est, dignusque NOTARI.
. Cum tua praevideas oculis mala lippus in-
. Cur in amicorum vitiis tam cernis acutum
uam aut Aquila aut serpens Epidau- rius 7 At tibi contra Evenit ; inquirant vitia ut tua rursus S illi. . S. VIII. Hac tamen studiorum fiducia
307쪽
steti, Notas illi ad Labeonem, Sabinum
Plautium, Julianum, Aristonem, Scaevolam, Iavolenum, Marcellum etiam ad. Papinianum scribere affectarunt, tanquam omnium Iudices dc Censores. Cessit ho aliquando feliciter, ut hujus etiam victores' plus semel abirent: vellem tamen mode stius cum eo egissent, nec invidiam verbis durioribus declarassent: V. gr. Ulpianus in L 7. g. Io. D. de Minoribus: Ruod Papi nianus ait , non per omnia verum est, dc iis l. I 2. g. 42. & 43. 'D. de Instructo vel instr. j quod de artiscibus ait , falsum est. Nec cita vilius Paullus in l. 6o. 3. 4. D. de Ritu nupt. Et ait Papinianus - - Sed mihi hoc nequaquam placet ε, iniquum enim est. Quid miramuryFamiliare Ulpiano fuit argutari & c villis uti, ipsis thermis Neronianis frigidioribus. quamobrem suo merito Ulpiano isti Tyrio, quem Theodorus Cynulcus apud
Athaeneum & δεομα θῆρον appellat, quemque alii cum hoc confundunt, com-D. de Peculio 81 L . g. muibus ex cauί in pom. Paullus veros γ carpendi abreptus, censuram magno- ῖς virorum, non sine ambitione, adamasse videtur, immemor invectivae suae in calumniosos illos annotatores in L pen. 'D. Ad exhtibendum dcl. 82. S. 2.-Legatis lilii 2.
308쪽
Dκ Aod ORITATE PAPINtΑNI. Ipse enim Q. Mucii sententiam ineptissimam . vocat mo de Acquirenda vel om. PF . & Labeonem esse ait, in I. D. Si servitus vind. Nec satis bona fide cun in
eo agit in Lust. ad L. Rhod. I. pen. g. I. D. de Acquarend. rer. dom. I. ult. D de Usum ta
eap. Rectum est judicium Francisci duini in Scaevolis pag. 298. Sed ita est dfecto. Paullus nimium lubenter captat, quod in aliis , praesertim majoribus Purisco mitis V carpat bi reprehendat neque raro est ineptus in ambitiose assectatione cujusdam censoriae
animadversionis. Adstipulatur Faber ad i. r s. de Regulis juris: Ex opinione Labeonis , qui calumniose ut arbitror notatur a Paullo. Magis ad rem nostram Schilterus Exercitatione ad Pandectas 39. g. 6o. Pampridem servarunt docti, Paullum hominem rium Graecae linguae peritiorem, in Romanarum vocum interpretatione saepius quid innovasse ;sed U Qirum sngularis ingenii a Papiniano dissensi e non raro, nedum is veteribus , utSabim ces Vitellio, in quem notas N animadver- , sones scripsi, imo Principum ipsorum decreta saepe improbasse. Ita est, nemo plus vapulatin scriptis Paulli, nunc nominatim, nun sub appellatione generali: quin in ipse auditorio saepe.asses r cum Praesecto rationi- bus contendisse, dc libere , ut decebat, sen-
309쪽
296. CAPUT XIII. tentiam suam defendisse videtur, ut libri
ejus Decretorum ostendunt. Notabilis valde est l. 97. D. de Aequirenda vel om. heria. ubi ipse Paullus opinionem suam Papiniani deci elo repudiatam p fitetur, quod more L. . suo morosissimo iniquitatis tacite arguit his . verbis et Papinianus putabat , repudiasse exi . - miore hereditatem; ex poseriore autem non
posse adire. Dicebam Non repudiare eum M qui putaret, posterius valere. Pronuntiavit Clodium intestatum decessisse. Similla in I. GP. D. dod cum eo qui, L ult. D. de Pure Fisci, I. . D. de Minoribus observavit Cu-jagus lib. II. Obs c. 26. Alibi eundem
Praesidem suum cum asseclis tam aperte vel- Iicare non audens, voce generali quidam; lutitur, si vera est C acii sibi non constantis conjectura, in I. s. D. de Separationibus iuncta l. 3. g. vlt. eodem I. - . g. 8. D. de Conditionibus I. 6. D. is Fideicomm. liberi. I. 27. f. I. D. de Legatis lib. 3. Fortassisl etiam ubi non dissensit, simultas inveteratas Papinianum laudare, ejusque nominato testimonio uti vetuit v. gr. in I. I. D. Us-
fructuarius quem. cav. I. a. f. q. Pro emtore.
Qua tamen in re suum cuique judicium re- linquo; potuisset enim praeterire. Quos maxime colimus, hoc loquendi.genere saepe' designamus, ut omnis adulatorii animi nota
310쪽
Dκ AucTORITATE PAPINIANI.vitetur. Vide Bertrandum in vita Paulli pag. I 6. Vigilo denique Zuichemo ad s. 7. Inst. Quib. mod. test. & Cujacio ad lib. ΙΙΙ. Quaest. Paul. in lecta M. D. de Rebus
creae verbis ut ille putabat Papinianum in Paulli notam incurrere existimantibus, acute admodum regerit Amplisi' Bynhershoehlib. sing. ad h. l. sic non obtinuisse sententiam Paulli in auditorio, cujus moderator & arbiter erat Papinianus. s. IX. Uarias attussimus notarum causas, quibus binae accedant, ab indole & secta notatorum desumtae. Omnium aetas in ea incidit tempora, quibus deferbuerat Sectarum aestus, idque opera dabatur, ut dis,
sidentes veterum sententiae per viam medi- am conciliarentur. Diversas autem hi Miscelliones ingressi compositionis vias, prout in hanc illamve scholam erant procliviores, aut ingenium dc Philosophia ad aequitatem magis vel jus strictum eos propellebat. Hactenus quidem belle conveniebant Paullus di Papinianus, quod uterque Sabini sectator: dissimilis vero utrique Ulpianus, quod Proculi opiniones sequebatur. At Paullus minime Sabinianum se praestitit eo, quod juris subtilitates & strictam disputandi rationem amavit: Ulpianus vero & Papinianus, ad aequitatem proniores, quantum li- T r cebat,