Everardi Ottonis, antec. Duisb. Papinianus, sive De vita, studiis, scriptis, moribus et morte Aemilii Papiniani, jurisconsultorum coryphaei, diatriba

321쪽

C A P o T XIV. formulario foros, quum ad tantos praeessus ei patuisset dati ab Antonino primi gradus via

Bonoris auspicium. Mira locutio deligere alia formulario forens, pro eX numero tormulariorum. Ideo Salmasius cum Coe

dice Palatino legit formularia forens , reamita ossiciumque sermularii interpretatur. Subonus formularium cantorem sermu-

larum intelligit, qui veri Iurisconssilii numeros non absolvit. Jacobus autem Guthe-Yius lib. ΙΙΙ. de ossiciis domus Aug. Cap. I. veteres magis editiones probat, quae ex D mula habent, id est matricula, secundum quam successio ei deserebatur, qui diutius causas perorarat. Si mihi post tantos tamque nobiles Senatores suffragii aliquod jus relictum, in Casauboni sententiam ibo, n vis nationibus eam firmaturus. Non enim Ordini aut albo, sed gratiae Marci deligentis munus hoc acceptum tulit Severus: &maturius ad honores est proveetias, quam ut legitima advocationis spatia explevisset: nam post annum decimum octavum studi Tum causa Romam venis, & nondum triginta natus, absoluto jam fisci patrocinio, latum clavum a Marco accepit , favente sibi Septimio Severo, assine suo, bis consulari Deinde homini Afro,M Punica eloquentia Promtiori , . parum commodavit forum , ait

victor et

322쪽

m-REs PAPINIANI. 3 9 Victor: quapropter, ut rebus arctis selet, varia & meliora tentans ex formularis , id est legula jo, & vulgarium actionum praecone, Advocatus fisci factus est. Quintilianus lib. I 2. Instit. cap. 3. Multos cognovimus, sui taedio laboris , quem ferre tenden tibus ad eloquentiam necesse est, confugerint ad haec diverticula de Me quorum alii se ad album N rubricas transtulerunt N FORMULARLI, vel uti Cicero ait, leguisse quidam esse maluerunt. Quod ad locutionem , similis est ejusdem Spartiani in Adriano C. VIII. ut Tatianum ex praefecto saetorii De et Senatorem.

. f. II. At quorsum , inquis, tam longa 'praeparatio. Huc tendunt omnia, ut patescat, Papinianum Severi commilitonem strudiorum aemulum, eundem sere tramitem tenuisse : nam & negotiis perorandis' operam dedit, & cautiones concepit, dc formulas agendi praescripsit, antequam ad vatrocinium fisei, auspicium honorum , ut Victor appellat, eveheretur. Hactenus a

tem illi dissimilis, quod insigniore juris peritia instructus & fandi doctior, munus iulud ante annos non emendicavit, sed me ilit; atque ita demum quum in causis expediendis feliciter progressus, suaque do- strina, integritate & facundia propitiam apud

323쪽

apud omnes bonos famam nactus esset, non Scaevolae quod Alexander ab Alexandro lib. I. Geniat. dier. cap. I p. tradidit sed ipsi Severo in advocatione fisci successit. Spartianus in Caracallo cap. VIII. Pa --nianum amicissimum fuisse Imperatori Severo traditur, cst huic praecipue utrumque Mium a. Severo commendatum , eumque cum Severo

professum sub Scaevola, bi Severo in advocarisne ei successsse. Advocatum Fisci Adris

anus primum instituit, auctore Spartianos de cujus ossicio ejusdem rescriptum eXtat

in I. 3. f. s. D. de Dre Fisei. Lingua fisci

ipsi commissa erat, unde τῆ me actae Philostrato , & συνηγορος τοῦ ταμοίου Basilio vocatur. Eo agente bona vacantia, cadum, ereptilia, commissa, tacita fideicommissa, vaga mancipia , thesauri inventi vindica-hantur: unde maxima juris peritia ipsi necessaria, quia caducorum causae, & fisCalium iurium controversiae, non nisi ex intima Iurisprudentia decidi potuerunt. Pe raro his temporibus evenisse , ut qui rem fisci curabant, viri essent probi, observat Herodianus lib. VII. Cap. q. σπανίως Proindeque Antoninus Pius querelas adversus eos libenter audivit, a

Gre Capitolino , & Alexander Severus de iure Fisci leges moderatas sanxit, tradente Lampri-

324쪽

Lampridio , & Iulianus fisci jurgia cum

privatis aequavit, teste Ammiano lib. XXV. cap. . De Trajano Plinius Panegyr. cap. 36. Suae praecipua tua gloria est ,sepius vincitur ' cus , cujus mala causa nunquam es nis sub bono principe. Atque hoc est, Cur Optimus Princeps Marcus Antoninus , non Severus, ut cum Lectio multi credidere) Papinianum, hominem dc litterarum peritia & morum innocentia conspicuum, sibi Advocatum fisci constituit: fidem enim cum veritate eum tuiturum sperabat. Uidetur mihi his verbis eum in stria-xisse, quae extant apud Cassiodorum L Uaria2. Sume igitur Fisci nostri tuendat negotia rna per medium justitiae tramitem incede , ut nec calumnia innocentes graves , nec justis petitionibus recentatores σω ves. Illa enim Sera

Iusta judicamus , quae integritate si ragante percipimus. Non ergo quoties Iuperes, sed quemadmodum vincas , inquiramus. Nec sesellit eum opinio. Nam ut ipse Fisco nunquam facit , audi ore Capitolino, pariter δίnoster, non putavit delinquere eum, qui in dubiis quaestionibus contra fiscum facile responderit; quemadmodum ex l. 8. g. I . D. de Inossicioso test. I. I. g. ult. D. de Requirendis reis, i. D. de Bonis damnat. l. I9.

325쪽

I. I 8. f. Io. D. Eodem apparet, ubi inmcianus ex Marcello ejus distinctionem , ut nimis humanam & fisco contrariam explosit.

s. III. Post obitum Marci, sub incom- modo valde Commodo, Pertinace & Iuliano, Quaesturam, Tribunatum &. ilitatem egisse videtur diligentissime: ut tamen diebus vacuis simul juri respondendo, vel libris componendis operam daret: quos inter probabile sit, librum singularem de ossicio AEdilium municipalium ab eo

dile Romano conscriptum eme. Simula que Severus rerum potitus est, Papini num, sibi ex condiscipulatu amicissimum, Magistrum scrinii liliallorum cooptavit, ut fidum haberet onerum negotiorumque principalium adjutorem. Auctor Tryphoninus in l. I 2. D. Distractione pignorum. Rescriptum est ab Imperatore, libellos agente Papiniano, creditorem a debitore pignus emere posse. Nomine Imperatoris Severus omnino intelligi debet, non Caracalla, quem Imperator noser vocat, in I. M. D. de Excusat. I. I 2. g. I7. de Captivis. Et foedus quam maxime error hinc cognoscitur eorum, qui apud Victorem tradunt: Papinianum illo tempore occisus, Bassiani scrinia curavisse. Tum vero omnium consensu Pret sectus praetorio fuit . ut mox dicetius. Li

belli

326쪽

ΗOMREs PAPINIANI. 33 3 Eli preces & desideria erant supplicantium, quae Principibus offerri solebant: hos enim, licet praesentes, non viva voce, sed striptis adiri moris fuit, inprimis a Tiberii temporibus , ut ex Tacito constat, & docuit Bris. senius lib. III. Antiq. cap. 7. Responsa Principum ad libellos sunt ipsa Rescripta quibus maxima pars Constitutionum Imperialium constat: Assatus illi sacri , I. s. C. de Diversis resor. augusti I. I . C. de Religiosistit sumt. divini I. 23. f. I. C. de Nuptiis,

secra oracula I. s. C. Si contra jus vel util. quae qui componebant libellos agere dic bantur. Vocati etiam ἀνωκα οφεις , Magistri

libellorum, vel Magistri scrinii cognitionum

sacrarum. Quatuor scrinia Palatina fulta. hic notandum est: nempe Scrinium Libe Iorum, scrinium Memoriae, scrinium Epis stolarum , dc scrinium Dispositionum. Do ctissimus Salmasius ad vitam Alexandri Severi cap. 3I. Papinianum omnium horum

scriniorum Magistrum fuisse certat, quia Victor eum scrinia curasse scribit: At vel sela Tryphonini lex hoc refellit 3 nec novum est, ut unius scrinii Magister, Magister scriniorum appelletur. Jacobus Gothoseedus ad tu. C. N. de Magistris scrinis-. id evicit exemplo Ulpiani, quem Rufus Festus scriniorum, Lampri- V r dius

327쪽

3i CAPOT XIV. dius Magistrumserinii filisse dixit. Sidonius quoque carm. IV. de Petro , Magistio Epistolarum: Gid loquar hie illum, qui scrinia saera

gubernat.

ossicium magistri libellorum fuit consultationes Iuulcum vel Praesidum precesque privatorum tractare, atque brevibus is bis, interdum ex Consilii sententia, ad eas respondere. Id quod cum artis & peritiae esset singularis, non nisi Iurisconsultis hoc munus mandari selebat doctis dc disertis, quos item Princeps in suo comitatu hab hat. Sic Arcadius Charisius Iurisconsultus Magi r libellorum vocatur in inscriptione I. I. D. de O io Praef. Prael. & IUBENTIUS. CELSUS. PROMAGISTER. SUBSCRIPSIT rescriptum Antonini Dii,

his tribus conceptum verbis: FER TRUM. FIERI. PLACET, in marmore i Romano apud Gruterum pag. 6or. I. ubi& libellus. In alio pag. 28. 2. Sextilius M lgesilaus, causarum non ignobilis patronus, i

MAGISTER LIBELLORUM ET JCOGNITION. SACRARVM lata

tur. Quod igitur de Alexandro Severo nam rat Lampridius cap. XU. Negotia cau- fas 'ius a Scrinisaeum Primipibus θ' docti

smis urisperitis bi Melibas, quorum μ

328쪽

ngus tune VI anuffuit, tractari ordinarique, atque ita referri ad se praecepit: idem de Septimio Severo nobis dicere licet, qui mnes libellos suplices, relationes & sum ' mones a Papiniano tractari & cognosci jucsit, priusquam encausto sacro iis subscrib

ret, . vel annulo responsum sigharet. Inde

quot ejus scripta, in Pandectis dc Codice

occurrunt habemus autem plurima) totia .dem oracula esse putes, ex Themidis sacrario prosecta. Omnia aequitatis, mod rationis atque clementiae sunt plenissima, quia de Papiniani consilio cliamo pr Buxerunt. Nec aliunde est, quod Severus Legum conditor longe aequabilium ab Aurelio Victore appellatur. Cumque Opilius Macrinus statuisset rescripta, veterum Principum tollere, nefas esse dicens, leges videri Coismodi θ' Caracalli , Severum inter hos medium notanter omittit: quod, fatente & favente ipsa invidia, in ejus RG. scriptis nihil odio aut gratiae datum, nec suspicio quidem, civilem sapientiam, rem

illam sanctissimam, pretio nummario aestismatam aut dehonestatam videri. g. IV. Quanti hoc curandorum libellorum ossicium fuerit momenti, ad summa quaeque in aula consequenda, Narcissi di

Callisti exemplo discimus, quos Claudii

329쪽

Imperatoris a libellis & Epistolis scribas u hes Regesque coluere. Verum hi libidine& nequitia omnium ad se oculos converterunt, Papinianus sola virtute flagrantissumam Severi gratiam est adeptus, ut Praesectus praetorio crearetur. Passim hoc elo-

io ornatum legas, sed instar omnium sint

aullus in l. 4o. D. de Rebus creditis: G-cta es in auditorio AEmilii Papiniani , Praefecti praetorio, Purisconsulti , cautio h us modi. EtJustinianus Praefatione ΙΙ. de Con- Cept. Dig. g. 4. Maneat viri sublim .imi mefectinii Papiniani in aeternum memoria. Iuvenalis 3c Plautianus hactenus singuli eo munere functi erant, teste Spartiano in Geta .mp. 2.& . sed in hujus oppressi locum duos rursus surrogatos Herodianus refert lib. ΙΙΙ.Cap. I 3. quos inter Omnino Papinianus inam Bulla quidam, famosus latro, circa

idem sere tempus captus, quum interrogaretur a Papiniano Praefecto praetorio cum la-srocinium fecisset prespondit A Et tu cur praefectus es. Verba sunt Dionis a Xiphilino excerpta libro 76. De Praetorio , eique Praesectis praestat tacere, quam vulgata id-

thostedus in Notitia dignitatum, Guth xius de Osiciis domus Aug. lib. II. c. I. dc sequent.

330쪽

HONOREs PAPINIANI. 3II sequent. Huberus &Perizonius L Praetorio jam occuparunt. Liceat autem in gratiam Papiniani, hoc culmen honorum paucis d lineare, ut simul ostendamus, quam putiadus Rusiardi ad I. IE. D. de Distractione Dorum & Broidaei ad Possitum lib. V. cap. 6. error sit, putantium, Papiniani ad hunc . apicem evecti, munus filisse, libellos su 'plices, qui Principi aut darentur aut mi terentur, recitare: hoC autem pacto ossicia toto coelo diversa confundi, ex his apparebit. Praetorium proprie ducis exercitus tabernaculum est : hoc loco denotat cohortes praetorias, sive milites praetorianos, Principum satellites & custodes, in unis castris apud Urbem tendentes. His ex Maecenatis consilio duo praestantissimi viri, ut te observarent, praepositi, quos Tacitus lib. IV. Annal. cap. I. signanter Praefectos Printoriis cohortibus δε-

ροφορων, Praefectossatellitum vocavit. Quem collegam habuerit Papinianus, silent scriptores, nec unum tamen Praesectum, obtruncato Plautiano, fuisse ex Herodiani loco jam allato constat; dc metus conspirationis ita suadebat. Hujus item successor Opilius Macrinus collegam nactus Ecdecianum Asventum , quorum m iis fit in I. I. C. de Sententiam lassis. Atque ita plerique Pri . , cipes