De sanctissima Trinitate : summa praelectionum

621쪽

De cognitiolae S. Trinitatis naturali. 615 Attendendum ait tem in his est semper discrimen u-71.

ter duo uide diversa Aliud est p0sitive dem0nstrare p0S- sibilitatem mysterii et aliud n0gative indiear Hus non repugnantiam ostendendo argumenta ontra saeta n0n eo ueludere

nit. Pro em . . . n. 33.

Atque his habitudo inter mysterium S. Trinitalis to 2. rati0q0m satis explieata it. Qua habitudine intell0eta sit prud0eulis habita theol0gida serutatio ut 0nsiderati 0jusdsem

myst0rii si eut 0t0r0rum n0n nisi laudem set 0mmendationem meretur. App0Sit S. Augustinus: Cum ine0neussu crediderint Seripturis saneti tamquam veraeissimis t08iibus agant 0rand et quaerendo ei bene viv0nd0. Hi intelligant. . . ut quantum videri p0test, videatur mente, qu0d tenetur fid0.

622쪽

616 De S. Trinitate. Thesis 20.

tantur, ut v. g. S. Hilarius: Incipe, pr0 eurre, perSiste etsi n0n perventurum eiam, tamen gratulab0 pr0seeturum. Qui

enim pie infinita por80quitur, etsi non e0ntingat aliquando, tamen pr0ficio pr0deundo. ' De Trinit. l. 2. n. 103. 73. 2. M sterium S. Trinitatis convenienter hu

indigentiam reaturas pr0 ducit se jam diffudit suam b0nitatum ad intra in e0ns0rtium aliarum pers0narum), neque pr0pter aliquam aliam au Sam extrins secam, Sed pr0pter am0- rem suae b0nitatis. Unde et M0y808, 0stquam dixerat Gen. I, 1 In principio Deus creavit coelun et terram

subdit: Dixit Deus, Fiat uae, ad manifestationem divini Verbi ot 0stos dieit: Vidit Deus lucem quod esset bona ad ostendendum pr0bati0nem divini am0ris. Et similiter in aliis peribus. Ali m0do et principalius a re et sentiendum de Salute unoris humani, quae perscitur per Filium in ear natum et pser d0uum Spiritu Saneti. sq. 32. a. 1 ad 3.3. Alia insuper ratio usis addi possunt, ex quibus item e0nvenientia si velationis S. Trinitati manissest intelligitur quae

0xp0nuntur in tractatu de vera religio ue Thes. 17.), ubi qua0sti de e0hvseni sentia vel n0e08sitate revelationis mysteri0rum generatim traetatur. Nam in nos rati0 nos ibi ad duo taeutiam, Trinitate vulsent atque plures eam n0minatim Speetant. 74. Ex hi omnibus autem valde manifestum St, ySterium 8S. Trinitatis nequaquam autum ad xperiendam et Xerdendam fidem n0stram revelatum esse, ut aliqui S0mniati Sunt verum, ut thesis ei tata ex tractatu de vera religi0n0

623쪽

De cognitione 'S. Trinitatis naturali. 61 7

ad 0rdiust et finem supernaturalem etiam necessaria suit.

00nseratur hae de re sitiam Meutgen The0l0gis de V0r20it t. 1. n. 151 et 168. Sehollon. De ressulis Ioquensti circa S. Trinitatem. -76. Quo si alicujus intelligentia est magis ardua se diffiditis eo

major etiam ex una parte est difficultas eandem sermone humano apte explicandi et e magis ex altera part etiam erescit perieulum, ne Sermone humano vel insueto vel ambigu0 vel qu0eunque mod imperlaeto prop08ita male tperperam intelligatur. Quare semper cautum fuit in delesia ut 0gmata et inprimis mysteria in ambiguitate perspicuis, determinatis, eastigatis verbis prop0nerentur et expliearentur n negligenti et imperseet de rebus dei serm0n serrori aditu aperiretur. Ita v. g. jam postolus h0rtatur Tim0theum Formam habe sanorum orborum, quae a m audis uin fide et in dileetione in Christo Iesu. Bonum depositum custodi per Spiritum Sanctum, qui habitat in nobis 2 ad Tim. 1. 13. 14.3. t S Augustinus deelarat: Liberis verbis loquuntur phil0s0phi nee in rebus ad intelligendum disseillimis Osensi0nem seligi0sam aurium pertimescunt. 0bis autem ad certam regulam loqui fas est, ne verb0rum identia etiam d rebus, qua his significantur, impiam gignat opini0nem. De eivit. De l. 10. e. 23. 3. Atque ipsum magisterium authenti eum non paucos sermin0s atquρ Drmulas l0quendi audivit, quibus veritates fidei exprimerentur atque errores pI 'siti pr0seriberentur. s. etiam p. Gregori IX. Tacti dolore ad theol0g08lurisjenses. Jamver quod generatim de d0gmatibus t myst0riis fidei valet, h0 imprimis Servandum est ire altissimum et fundamentale mysterium, S Trinitatem, quae adeo mentem humanam excedit. Quare in the0l0gia ath0liea stria et determinata regulae loquendi ei rea idem mysterium invaluerunt et sancita Sunt, quae Sanet 0bservari debent. Aliqua earum jam in dest ursu hujus traetatus addiaetae sunt aliae autem reStant quare h0 l0e praeeipuas saltem omnes uno eo uspeetu exhibere juvat; querales quasdam prius, deinde magis poetales:

624쪽

618 6 S. Trinitate. Ihesis 20. 76. I Nihil innofandum est contra loquendi usum ab ecclesia sancitum vel approbatum sive in scholis catholicis commuri consensu receptum. - Quamvis se illeset plur08 0r

loquendi, quae vel naturae unitatem vel personarum distinctionem vel earundem aequalitatem implicite negant vel obscuMant. - nti manifesta est, quia si ipsum dogma imputei situr se perverteretur. Quare distendum n0n St v. g. ter Deus neque Deus in tribus pers0nis distinetus quam

sormulam Syn0di ist0ri0nsis ius VI. 0pr0bavit sed diei p0tos vel idendum est: stus in tribus p0rs0nis distineths. Pra0terea diei quid0m 0t0st Deus trinus, quia terminus trinus autum modum subsist0ndi multipheat diei autem nequit Deus triplex, quia voeabulum triplex ipsam se itatem tripli ear vid0tur. 0 inde diei quidem p0test v 0 die0ndum si Pat0r est distinetus a Fili0, si alius a Filius est unum eum Fili 0, 8 idem ipsum a Filius diei autem nequit: est aliud a Filius diversus a Filio, separatus ab eodem;

ubi notandum est, neutrum Semper Significare naturam, ma- Seu linum autem per80nam . qui tu diei nequit divinas perS0na 0SSe unita8, eum p0tius unum sint; 0 quo Filius

vocari p0test portio Patris. Quod autem Filius a Tertulliano

625쪽

De cognitione S. Trinitatis naturali. 619

per ommunicationem naturae, 0 per ab ScisSi0nem verum eadem l0eutio erte eontorta et ambigua est. s. S. Th0mas, de p0t. . . . . - Sequuntur jam regulae magis Spe diale S. 3 Nomina substantiva concreta multiplicantur multi 78. plicata natura e supposito nomina adjectiva vero et per sonalia concreta multiplicantur multiplicato solo supposito; abstracta vero sive substantiva sive adjectiva multiplicantur multiplicata sola natura vel forma. - Quae regula jam supra thes . . n. 4 ff. susius explieata St. 49 Nomina essentialia, quae scilicet naturam dioinam 79. vel attributa sive absoluta sive relativa operativa ad extra signiscant, tum substantiva tum adjectiva, tum abstracta tum concreta de singuli personis recte praedicantur. - Ratio

0St, quia in ejusm0di praedieati0ne perseeta identitas iniqr Subj0etum et prasedientum servatur. Qua rati0n re et diei tur: at 0r est sapientia, reator Deus, omnip0ten S, mi Seri-e0rs, justitia et similiter. 5 Nomitia personalia adjectiva no a possunt praedicavi 80.

terminis statuitur a Concilio Lateranen si V in eapit Dum- manus Et illi rei se essentia divina 40n is Ἐ0nerans neque genita neque pr0eedeus, Ied 48 Pater qui generat et Filius qui gignitur, et Spiritus Sanetus qui pr0e edit; ut distineti0nsis sint in per80nis et unitas in natura. - Rati0 autem hujus regula ita reddi potest Quanti d ess0ntia

p0rs0nalia subStanti V praedi eantur, ut v. g. 0SSentia StΡater hae praedienti Sumi 0test et sumi 0bet sensumat0riali quo seisistet 0n identita rati0num petivarum, sed ipsarum strum p0tius identitas enuntiatur; 0 80nsu autem sane verae Sunt eju8 modi pr0p08iti0nes eum iniseressentiam se Patrem non quidem identitas bieetiva, sed idontitas realis exstet. Quand autem de essentia personalia aleetiva praedicantur, Ut v. g. Si genera n S, Husmodi prae- dieatio, quia aleetiva tamquam larma essentia inesse e0nei- pituitur, ex m0re loquendi sumitur in sensu sp0eisivati v vel

626쪽

620 Dera'. Trinitate. shesis 20.

Drmati . . in eadem identitas rationum objectivarum enuntiatur, atqu0 hine ut vera sit, identitas adaequata int0 subjeetum se praudieatum requiritur. Haec autem in jusm0di praedientione n0n habetur, eum 880ntia it abstraeta ab actu noti0nali nequo implieit eundem includat atqu0 d008ine et n0tionali generationis v. g. inveniatur tum in Fili0 tum in Spiritu Saneto. Ita hae regula verius explieatur, quam a l0utgen n. 706. inde 80lum, qu0 personalia adjectiva, si praedistentur de SSentia, tamquam Drma seidem inesse signis centur. Perl0c solum enim p08sibilitas praedi dati0nis exeludi non videtur, quia secus essentia vel substantia divina non p0880 praedistari omnip0tens vel omniseia qu0d nemo dicet. Neque verum est pr0p0sitionem: V0luntas in D00 intelligentia st 0880 veram tantum in S0nsu maioriali peridentitatem r0alem; sed tiam in s0nsu spe ei sistativo haec prop08iti vera Si neque iterum verum est, pr0rsus salsam esse propositionem Voluntas divina intelligit vel p0rspicax est; hae enim pr0p0siti vera 08 in sensu spe eis dativo, tantum in sensu reduplicativo salsa esset. s. Traetatum de

De un0 th. 16. . 47. S. 81. 69 Eaec sto nomine essentiae, cetera nomini divina αbsoluta sive abstracta ive concreta Supponunt pro per8Onis quare nomina personalia sive ub8 tantiva sive adjectiva de eisden praedicari possunt. - Qua ratione v. g. diei

p0test: Omnip0 tuns genuit sibi Filium: mnip0tentia inestr- nata St: mulseius stΡater ipsa sapientiamst Filius ipsa veritas est Spiritus Sanetu8, et similia. - Rati autem St, quia n0n 80him illa e0nereta, sed tiam illa abstraeta in Deo signifieaut subjeetum habens illam perseetionem, se melius

signifieaut larinam si vo perlaeti0nem seipsa subsiStentem, atque ideo, eum n0n habeant subjectum in qu recipiantur, aequivalent nominibus e0neretis atque hine ut 0men seus supp0nunt indesinite pro subjeet habente eam perlaeti0nem vel des nil pr una, pro duabus pro tribu per80ni S.

Qu0 0sit illie intelligitur in illis praedienti0nibus in quibus de n0min abstruet divin enuntiatur n0men per tale perfectam servari identitatem ini0r Subjectum et praedi ea Dum

627쪽

De cognitione S. Trinitatis naturali. 21

censu habet ad 0m0 ipsius 88entiae; nam nomen, SSentia divina, abstracta est a pers0nalitate quavi eamque m nemexeludit ipsa veritas aut0m vel ipsa sapientia tantum se eundum 1 0rmam externam est n0men abstraetum Sen8u Vero

suo spectata non exeludit sed implieit in eludit in detorminat si pers0nalitatem atque de aequival 0t 0mini onereto. Εxeipienda autem esse videntur ab hae regula nomina 83. per80nallia abstraeta eat0nus quatenus hae de nominibus absolutis sive oneretis sive abstruetis sensu sp0eifieati v 0praedieari nequeunt. Si v. g. diei nequit omnip0tens vel 0mnipotentia est Paternitas. Ratio est quia hae nomina per80nalia abstraeta signis eant aetum subsistendi ut distinctum ab essentia ad00 quo quodamm0do partem totius supp08it significant quare in ejusm0di prop0siti0n identitas adsequata inter subjeetum et praedicatum non exstat id00que verita8 deest. - Verumtamen in sensu mat0riali ejusm0di pr0p0siti adhib0ri potest quia . . omnipotentia revera periduntitato in roalem est Paternita8. 7 Cum nomina relativa opposita de invicem sane non 84.

praedicentiιr, nomina relativa non opposita concreta de invicem praedicantur, nomina relativa non opposita abstracta autem de invicem praedicari nequeunt, neque abstracta de concreti neque concreta de abstractis. - Si pr0festi diei

nequit Pater est Filius, vel Paternita, si Filiatio ratio aperta est quia in ejusm0di praedi stati0ne inter subjeetum et praedi eatum n0n identitas, Sed potius oppositio exstat. Diei uisim p0test: uter est Spirator, Filius est Spirat0r; ratio est, quia in ejusmodi praedicati0ne persecta identitas inter subjectum se praedicatum sex stat. - ρ iterum diei p088 non videtur: aternitas est spirati stetiva vel Pater est spiratio aetiva, vel Spirati stetiva st Filius rati estiterum, quia n0mina pers anali abstraeta signifieant etiam noti0nalem tamquam distinetum ab esse litia adeoque qu0dam-m0d partem supp08iti signifieant: quare etiam in jusm0di

628쪽

622 De S. Trinitate. Thegi 20.

prop0sitiones manifest verae Sunt, ut patet. 85. 89 Actus motionales non i aedicantur de relativis abstractis, sed de relativis concretis. - Qua ration diei 0-quit Pat0rnitas sen0rat Filiati spirat; sed die0ndurn est: Pater onerat Filius Spirat Rati est quia stetiones sunt

Supp08itorum 140n autem imi marum abstraetarum. Neque

e0ntra si inferri p0test Paturnitas est Pat0r atqui Pater generat; ergo Paternitas enserat. Nam mutatur in h0e syll0gism sensus materialis iv idoniseus in sensum 1 0rmalem si v speeis stativum. Quod fieri an nequit. Nam verbum substantivum est Deile sensu identie aeeipitur, si nulla Stinter Subj0etum se pra0dieatum realis distinetio quare h00 sensu faeli diei 0test: at0rnitas est Deus, Si Pater. V0rbum autem adj0etivum steti0n0m signifieans p0tius fundat Sensum pediscativum si v formalem; quar si eut dici nequit: Paternitas iniselligit, amat, er0ut ita nee die endum est: R-

ternitas generat. 86. 99 Quoties ictus notionalis nere praedicatur H Deo sub aliquo nomine, non potest de eo sub eodem nomine Negari. - te V. g. eum sero dicatur Deus generat, salso dieitur: stus non generat; 0tsi tantum seu Pater generat,n0n autoni Filius et Spiritus Sanetus, qui etiam sunt Deus. Ratio hujus sigillae his e0nti notur Ut aliquid de Deos tarmetur, Sumeit, qu0 in una str80na divina veris detur, ut autem simplieiter negetur nee 08s est, ut in nulla person flverisistetur. Nam pr0positi negativa univ0rsalis est ideoque r0m0vet praedicatum a su siet simplieitser vel in inni sup-p0siti0n0. Si si de Petro in tribus simul l0eis septieat in uno autem tantum Serib0nte nuntietur pr0p0sitio Petrusn0 8eribit, hae prop0sitio simpliciter salsa St, quia praedicatum rem0vet a su stet P0tr simplieiter i in omni supp0siti0ne Aequali igitur vel simili ratione falsa est pro-p08iti 0 Deus n0n generat quia rem0vet subjeetum a De0 simplieiter vel in narii supp0siti0ne, quare sensus est: NulluShRben naturam divinam generat, tum tamen unus habens

629쪽

De cogititione S. Trinitatis naturali. 23

hane naturam generet, quamvis e0teri duoe pariter eandem habentes non generent.

N. h. 1. p. q. 39. tot n.

2. Conclusio. am huic trae latui finem imp0nere87. lie seu verbis, quibus in t 0r alia . Augustiniιs pii Suum in- Sigia et preti0sum do S. Trinitat e0ne ludit: D0m in Deus noster, redimus in t Patr0m, set Filium et Spiritum Sane tum . . . Ad hane regulam fidei dirigens intentionem meam quantum p0tui quantum me p0ss fecisti qua0sivi te et desid0ravi int0ll0etu videre qu0 eredidi et multum disputavi et laboravi. 0mine Deu meuS, una Sp0 mea, X audi me, ne fatigatus nolim te quaerere sed quaeram saetum tuam Semper ard0nt0r PS. 10e 4.3. Tu da quaerendi vires, qui invenire te sedisti, et magis magis tu inveniendi tu spem dedisti. 0ram te si firmitas et infirmitas mea illam serva istam sana. 0ram te est Seientia et ign0rantia mea tibi mihi peruisti, suseip intrantsem ubi lausisti apstri pulsanti. Memin0rim tui intelligam id diligam te. Auge ium ista d0n0 me rei0rmes ad integrum . . . Sed multae Sunt e0gitatione meae tales qual0s nosti e0gitati0ne hominum, qu0niam vanae Sunt Ps. 93 11.3. Dona mihi non ei eonsentire et si quand me dele etant eas nihil0 minus impr0bare, nee in eis velut dormitando imm0rari. se iutantum valeant apud se ut aliquid tu opera mea pr0 dedat

ex illis sed ab is se saltem sit tuta Sententia, ut e0n- Scientia, te tuente . . . Cum ergo pervenerimu ad te, eeSSabunt multa ista quae dicimus, et n0 pervenimus; et manebis unus omnia in omnibus; et in sin die stinus unum laudantes t in unum, set in te saeti tiam nos unum 1. 00r. 15, 28.3. 0mine Deus une, Deus Trinitas, quaeeunque dixi in his libris de tuo agn0seant sit tui; si qua deme0, et tu ignose et tui. Amen. μ