De sanctissima Trinitate : summa praelectionum

611쪽

De 0graiti0ne S. Trinitatis naturali. 605

rati0nes proced0nt inquisition intellectus pr0pria rati the0logiae peculativa invenitur. Praeelare hae prineipia expressit parens the0l0giae seh0lasti est Anselmus imprimis pra00eulis habens ipsum mystorium S. Trinitatis Nam Christianus per sdem debet ad intelleetum proseere non per intellectum ad fidem uecudero aut si intelligere non valet

. Non tent0, 0mine, penetrare altitudinem tuam quia nulla-t0nus e0mpar illi intellectum qum; sed desid0r aliquatenus intelliger veritatem tuam quam credit et amat 0r meum. Neque enim quaero intelligerae ut eredam Sed lared0 ut

612쪽

606 De S. Trinitate. Thesis 20.

praemissis jam paueis videndum est quibus modis diversis ratio id illustrata ad 0nitio rona quandam Trinitatis int0lligentiam pervenir0 088it taque: 57. 29 Eatio de illustrata ea, suae revelatio de S. Trinitate proponit ad modum scientiae eaecolere et 8ystematice

redigere potest. - Etenim eum id generatim th00l0giasi Speculativae munus sit praeeipuum, idem sane etiam irenmy8iseria atque ipsam S. Trinitatem exerceri potest atque setiam debet. Itaqu0, qua n0tionses et judiei a S. Trinitatem Speetantia in revelation pr0ponuntur, a ratione analysi subjici, eum invicem comparari, eum aliis veritatibus si v rati0nalibus Sive superrati0nalibus conferri. eonelusi0uibus siductis v0lvi p08Sunt. Qua ratione Si v. g. in terminos serbi Filii Unigeniti Spiritus Am0ris Doni inquiratur amplissimam Segetem v0ritatum theol0gi earum praebent, quibus mysterium luee

tur. Exemplo sit hae S. Basilii in serminum Verbi inquisiti v0l 0m insentati. . Cum de Unigenito loqueretur, Verbum ipsum dixit . . . Cur Verbum 3 Ut perspieuum sit,

nem . . . Verbum igitur dixit ut tibi ostendat patris generati0nem passioni non subjiei te quo doeeat Filii, qui videlicet Deu est, perffetam existentiam i ut aeternam Filii

eum Patre gonjunetionem per hae eommonstret. Nam et verbum nostrum mentis foetus citra passionem generatur; neque enim secatur neque dividitur neque fluit, sed menst0ta in sua propria substantia permanens, verbum totum et perssietum pr0dueit atque verbum proeedens innem montis

generanti virtut0m in s eo inpleetitur. 0stquam igitur tantum ad unigeniti th00l0gitim ex nomine Verbi desumpseris, quantum pium fuerit, tum quidquid alienum esse ae dissentaneum repereris, id de vita et omni studio praetergredere.'

613쪽

De 0gnitione S. Trinitatis naturali. 607

rem eri consideraverit. Revera traetatus se IS. Trinitato in pulchrum et mirabile systema excrevit, ex quo in totum d0etrina christiana organismum lux inexspectata atque Suavissima reSpergitur.39 Ratio de illustrata cognit onem Trinitatis etiam eae 58.

collatione ejusdem cum aliis mysteriis superrationalibus et cum fine hominis ultimo perficere potest. - Etenim uespeetat, quod jam n0tatum S in tractatu de vera religione Thes. 15. n. 37.ὶ Seilicet: mySteri religi0nis christiana qn0n. 0880 tantum Singulare qua8dam disparatas veritatos; 'erum mirabile syst0ma 0nStituunt, Sublimem rdinem, mundum sup0rnaturalem atque oelestem. Mir senim m0do eum invidem eonneetuntur, ita ut unum fere ex altero e0nsequaturvo saltem illustr0tur Mysterium S. Trinitatis tamquam lans et exemplar quodammod ceter0rum apparet: istut enim in mysteri illo communi stati natura divina ab una persona ad aliam habetur ita itiam in quo quamvis divorso modo

614쪽

608 De S. Trinitate. Thesis 20.

in Inearnati0nse, in Filiati0ne doptiva ommunieatio quaedam divinae natura invenitur. 0rum S. Trinitas finis quoqu0qu0damm0d ceterorum mysteliorum est; ad 0e enim n- earn sttio gratia, gl0ri tendunt, ut vita divina quae intra ipsum Deum in tres per80na Se explicat, reaturi quantum fieri p0test, in parti ei pati0nem e0mmunicetur. Jam vero his eum aliis mysterii relationibus perspeetis ipsam cognitionem d0gmatis SS. Trinitatis multum persei 0880, per se manifestum

est. s. etiam Tractat de vera religione theS. 38. n. 5. S.

59. 49 Eatio de instructa dogma SS. Trinitatis analogiis

quibusdam eae creatione derivatis magis intelligere et illu-8trare potest. Innumerae sero Sunt ual0gia vel similitudines, quibus mysterium S. Trinitatis illustrari p0tos et a

SS. Patribus rasesertim illustratum est. Omnes autem HuS-m0di an al0gia dupli dem lassem e0nstituunt pleraeque Sunt ad 0dum vestigii ad 0dum imaginis una si duae. B ti0nem utriusque lassis et differsentiam inter easdsim ita explieat . Thomas: Omnis effectus aliqualiter repraesentat

suam causam, sed diverSimode. Nam aliquis Metus repraesentat 0lum Busalitatem auSae, non autem formam HUS.

sicut fumus repra0sentat ignem et talis repraesentatio dieitur esse repraesentati vestigii veStigium autem dem0nstrat in tum alieujus transsuntis, Sed non qualis sit. Aliquis autem emetus repraesent9t eausam quantum ad similitudinem formae ejus sicut ignis generatus ignem generantem; et Statua Mereurii Morcurium et haec est sepraesentati imaginis S. h. l. p. q. 45. a. i. Et alibi rationem imaginis adhue accuratius definit: Imago aliquid addit supra rationem similitudinis sei licet quod sit ex alio expressa. Imago enim dieitur ex eo, quod agitur ad imati0nsem alterius unde ovum quantum ei in qu sit alteri u simit et aequale, quia tamen B0n 8 expressum ex illo, n0 dieitur imago eju8 aequalitas autem n0n est de rati0n imaginis . . . Si tamen deraii0ne perfecta imaginis nutu in perseeta imagine n0nde est aliquid imagini quod insit illi de quo expreSSa St. Ibid. q. 93. a. l. Et iterum adhue deuratius rationem imaginis determinat: Requiritur ad rationem imaginis quod

615쪽

De cognitione S. Trinitatis naturali. 609

sit similitudo si eundum speciem sicut imag regis est in fili su0 vel ad minus seeundum aliqu0 aeuidens pr0prium Speciei, et praeeipia se eundum figuram, Sicut 0 minis imag0 dieitur esse in stupr0. Ibid. . . Denique disserentiam

inter vestigium et imaginem denuo urgen n0tat: Imago enim repraesentat secundum similitudinem speeiei vestigium Rutem sepraesentat per modum est stetus, qui si e sepraesentat Suam cau8am, qu0 tamen ad speeiei similitudinem non attingat.' Ibi d. a. 6. Quibus d rati0n0 0stigii et imaginis n0tatis jam onersitae ejusm0di an al0gia exhibenda sunt tfacit intelliguntur. Itaque: a 'estigia Trinitatis aiatribus si the0logis exhibentur 60.

varia et diversa, melli det alia quae in m ni ereatura inveniuntur alia qua singularibus erenturi propria Sunt, atque iterum alia quae magis unitatem in Trinitat speetant sit alia quae ad proe sessi0nes magis roseruntur. Ita v. g. S. Thomas plura numerat et de elarat, qua in omnibus reaturis inveniuntur et magis unitatem in Trinitate speetant: Quaelibetereatura subsistit in Suo esse, et habet 0rinam 40r quam determinatur ad speetem, et habet 0rdinem ad aliquid aliud. Seeundum igitur quod est quaedam sub Stantia i reata Ἀρ- praesentat ausam et principiun); et si dem0nstrat pers0nam Patris, qui est principium Π0 de principio. Seeundum autem qu0d ab , quandam flarmam et speciem . repraesentat Verbum, Seeundum quod larma artificiati est ex conceptione artisseis Speundum autom quod habet 0rdinem, repraeSentat Spiritum Sanetum, in quantum est m0r, quia ordo effectus ad aliquid aliorum est ex v0luntate ireantis Et id00 dieit Augustinus in . lib. de Trinit. e. 10. cire. n. qu0d vestigium Trinitatis invenitur in unaquaque ereatura, 4e eundumqu0' unum aliquod est et seeundum quod Iliqua spediet 0rmatur, et se eundum qu0 quendam rdinem tenet. It ad

hae etiam redueuntur illa tria numerus, pondu et meu8ura, quae p0nuntur Sap. 11. 'am mensura refertur ad substantiam se limitatam suis principiis, numerus ad pediem. Ondus ad ordinem. Et ad hae tria redueuntur alia tria quase ponit Augustinus in libr. de natura boni eap. 3. Modus,

Muller De Sanctissima Trinitate. 39

616쪽

species et ordo et ii qua p0nit in libr. 83 Q. q. 18. iuprinei p. qti constat, qu discernitur, quo congruit Constat senim aliquid por suani substantiam di 800rnitur p0r 0rmanie ongruit 0r i divom in in idem stello r0duei 08sunt, qua0eunque si dicuntur' L. C. q. b. a. 7.).61 Quibus vestigiis rub aliis alia adduntur quaae sive tu

si uetus, o beata Trinitas. Hyum . . de Trinit.). lii tamquam jus m0di vestigium ad dueunt, qu0d unus 80 Spl0nd0- rem et al0rem pr0sundit et alia similia. Audiatur de hae ultima analogia v. g. Cassiodorus, qui tria dieit in hae re

617쪽

De 0gniti0ne S. Trinitatis naturali. II

tur: prior sternitur in mente humana intellig0nt se volente alt0ra in pali 0 generant et fili generat humanis eum pri0 autem e0mmuniter apud Patr0 et theol0g08 eeurrat . altera Solum a pavet pr0p0nitur. Neque serit alter haed

dum mentem non Seeundum eorpus, quia Seille et imag0 repraesentat Secundum similitudinem pselei qua relate ad Deum s0lum Sestiandum mentem vel animam spiritualem inh0min quodamm0d invenitur. Reetius igitur Dustrius dieitur in s0la monte humana imaginem Trinitatis inveniri quare sitam hae imago Trinitatis e0mmunit0 a atribus et D0et0ribus agn0seitur et affertur et exeolitur aliqua saltem spe- ei mina amrre juvat: Imprimis S. Augustinus hae imagine dele elatur eamqu061.

iterum iterumque volvit, ut v. g. . Est quaedam imago Trinitatis ipsa mens et n0titia rius ae de seipsa verbum ejus et m0 tertius et haec tria unum atque una substantia: n0 min0 proles, dum tantum se n0vit mens, quant 08l; nee minor am0r, dum tantum se diligit quantum n0vit et quantus est.' De Trinit. . . e. 12. es. l. 11. e. 11. l. 14. e. 7. De civit. Dei l. l. e. 26.3. - Similiter . Anselmus: -Habet igitur mens rati0nalis, eum Se 0gitando intelligit Seeum imaginem Suam ex e natam, . . cogitationem sui ad sui similitudinem, quasi sua impr08Sion larmatam, quamvis ipsa se a sua imaginati0B0 0nnisi rati0ne 80la Separare p08- sit, quia mag0 ejus verbum ejus est... His eget, summam

618쪽

612 De S. Trinitato. Thesis 20.

Sapientiam eum C leonii intelligit, gigner e0nsubstantialem sibi similitudin qui suam id est Verbum suum. M0n0l0g.

c. 33. s. e. 39. 40 41.3. - Item . Thomas saepius versatur in eadem imagine sexc0lenda, Ut v. g. . Cum in ereata Trinitas distinguatur seeundum prodessi0num Verbi a dicente, et am0ris ab utr0que ... in creatura rati0nali, in qua invenitur pr0008sio verbi edundum intelleetum et processio am0ri Seeundum v0luntatem, p0test diei imag0 Trinitatis inerseatae per quandam repraeSentuti0nem speeiei.' S. h. l. p. q. 93. . . f. ibid. . . e. g. l. 4. e. 11 et 26. 3. Doni tu audiatur etiam S. Bonaventura: Habet reatura tutelle et ualis memoriam, intelligentiam et voluntatem, Seu mentem n0titiam et amorem in sentem ad 0dum parenti8,n0titiam ad 0dum pr0lis, am0rem ad 0dum nexu ab utroque pr000dentis et utrumque eonne etentis, non enisti pot0S nem non amare verbum, qu0d generat. In iis autem non tantum aliquditur rig 0 emanatio, per quam 8 in eis distineti 0, verum sitiam sequalitas ut 0nsubstantialitas et inseparabilitas ox quibus express testimoni clamatur, Deum

ρsse trinum. QQ. disp. de myster Trinit. I, 2.3. 65. Opp0ni posset, eum hae de sestigiis et imagine d0etrinaeonnexum videri, ex iisd0m, eum repraesentent Trinitatem, eandem ei iam sem0nstrari 0880. - . n. Etenim veStigia

atque tiam imagines Trinitatis in reaturis ut tales 110 ne0gn0Seuntur ni8 ex revelatione vel eadem supp0sita. Nimirum valde imperse et Trinitatum repraesentant vel saltem vestigia p0tius appr0priata in s speetata ut veritatem vel e0gniti0nem at tu bonitatρm se am0rem divinum dire etem η nise Stant n0n autem propria personarum quare explicari p0ssunt sine recursu ad trinitatem perS0narum, neque X O-

suo valore permanent.

66 5 Eutio fide illustrata mysterium Trinitatis argumentis quibusdam tamquam congruum demonstrare pote8t.

Etenim rati positive stendere p0t0st, Triuitatem tum divi-

619쪽

De cognitione M. Trinitatis naturali. 613nitati tu in ireaturis i0nvenire ergo Irinitatem clam quam e0ngruam d0m0148trare pot0st ante dedens uelle probatur: Et primo quidem Trinitas e0 venit divinitati. Qu0d pulset ex his rati0nibus additetis a S. Th0ma in e0mm0ntari in libr0s sentent. Si eut dieit Dionysius D divin. 0 min. e. 44 1. bonum est eommuni dativum sui. sed Deus est

Summe bonus. Ergo sum in se e0mmunieabit. sed in erenturi non Summe Se eum munieat, quia u0n recipiunt t0tam

Suam au8am sit praesertim primam ad Sam referr0. Hud his sestigiis et imagin Trinitatis jam satis die tum est. 69 Denique ratio fides illustrata mysterium S. ini 68.

tatis etiam negativi demonstrare potest. - Per se negativam

620쪽

614 De S. Trinitate. Thesis 20.

argum senta contra mysteri uni saeta ita Solusere possit, ut eadem sessi eacia darer intolligi qu0ant. Jam vero id rati e0rtissimo praeStare pot0St. Ergo Minor probatur ex natura veritatis. Et0nim repugnat pr0s0et0, qu0ininus pr0 positi stertissim severa quali 08 Trinitas divinitus revelata, argument legitim00 eserto Stendatur Ss salsa, quia idem sane nou poteStosso simul verum et falsum quare qu0dcumqu argum sentiam e0ntra Trinitatem humana industria inventum et donStruetum sophisma sit ne eesse est atqu0 de naturali rati0nis lumin0

69. Idem confirmatur eis Concilii Vaticano, utpotin vili 0dg0neratim de mysteriis Sup0rnaturalibus de elarat , Etsi si sessit supra rationem, nulla tamqn unquam ut 0r do in t rationem stra di880nsio esse polost eum idem Deus qui my- sistria ov0latis sit se infundit animo humano rati0nis umquin did0rit Deus autem negare seipsum n0n poteSt, ne Verum Ver unquam eontra disterse.' Constit. 0gnia de fide se rati0 ne l. c. 4.3. x hae enim impossibilitat dissonsus inter fidem et rationsem S. Thomas morito coneludit: ἡ Ε qu evidentereoli igitur quaecunque argumenta e0ntra dei documenta ponantur, a se ex principiis natura inditis per se notis n0n recte pr0e edere. Unde nee sem0nstrandi vim hab0nt sodv0 sunt rationes pr0babil0 vel s0phisti eae set si ad eas0lvenda loeu relinquitur.' d. g. l. 1. e. '. 0luti0nem vero plerum qu adhibendam innuit idem concilium Vaticaniιm post verba relata in mediat addens: Inanis autem hujus eo ut radi eti0uis spe dies nil p0tissimum ritur qu0d 0 fidei d0gmata ad mentem delesiae intelle et sit xp0sita n0u su0rint vel opini0num ommenta pro rati0nis talis habeantur.' L. 3.70. Denique idem confrinatur eaeperienti et inductione. Num tum Patres tum theologi, quae e rati0ne e0ntra mysterium Hoetu sunt, emeaei caret se suffieienti rati0 ne semper 0stenderunt. Atque in oe ipsu traetatu praeeipua ali 0nalistarum s0phismata insistendo Patrum et D 0etorum vestigiis eodem m0d rejeeta et rosulata sunt. C0ns imprimis thesis 14. n. l. S.).