장음표시 사용
31쪽
naturae ligibus ut in eis ad iane sanctes uiuaudum vntibus lige uacatibus satis dicat esse praesidii.ut apparcat, naturae Icges absq; temporis discrimine diuinis csse annumcrandasaegra enim naturae tanqi ab immortali capite fontei pere snt,manare constat,ab aeterna lege, quam Auinis es lib. stinus G uoluntarem esse definit, quae ordin naturalcm conseruari iubeasicontraq; ucici per turbari. Leop.Naturae leges inmocrates nullisnet diuinis,nci humanis istitutis abrooari possesaim vi a te me nihil refragante declaratu, sed uideo nos a proposito iam dudu abcrrare, utrubellum geroee,quod mihi non uititur,christianis sit premissum,quaerebamus,tu nescio quo pacto sermonem ad naturae liges aucrtisti.
Amo. Age igitur Leopolde explica nobis, utrum bcitu aliquod duce natura suscipi putes, an secus,ct iam uidebis, nihil nos a scopo deest νnasse,si cnim illad dederis V constarcnobis uos
luerimus,qua ratione iudaeis, adcm ctiam chris manis bcllare pcrmissum csse coiitcbimur,sin alirer,aliqua tamcn fundamcnta supcriore scrinone iacta sumnt,ad propositam quastioncm diiudicandarin Leop. mihi ucro longe alitor uidcf, bcbla initio, praetcr naturam ab immanibus homi σnibus,& cc ric ab iis,qui naturam optima,regnandi habedit cupiditate:ec abitione corrupissint, orta esse sic.n, traditu est nobis a maioribus, eas
32쪽
deq; post no alia roe suscipi. o ne,quod est humanae uitae maxime pniciosum, N pclaras saepe ciuitates, ac optime institutas regnat euertit, hoc pute, duce natura administrati sid ad sum' ima,in quo uincim' tua'imanitate Quadom. Lones cu leonib' bella sest cres quado cu tigrib' tigressDemo.bellu igit ad alterius iniuriam sestscipere,cotra naturae lage csse dicis ob ea opinorcam ql e iniustu natura Leop . sic prius existismo.tam, ita crgo natura iusta none iure naturae suscipi pfitebimur I cop. oertc,si iusta sit, ego tu nullu bellu natura ivllu ee corendo. na ql a lege diuina dissentit id quomodo potvi cu lege na
llater respodes.Sed laqd sit natura iustu coaetaam'. dc qd uicissim iniusti ut haec in bello cosideratibus planius,ql quaerimus appareatra si placet Aristotele summu pHlosophu auctore adhibbeam' liustu natura idee dcfiniticiu ubiq; ha bet cande uim nosia sic placvcrit,aut sic'uides, ut ucrba illius ex illo Ethico' Nicomachios libro ad ucrbum expressc im.ne qd' auctore Cicoroe in fibu Harephedo,uerba graeca , du latine loquor,inculcaread porro ubiq; uim eande haberi docti uiri intcrptant qd e tale spote sua no quia se placuerit legis latori cuipia aut alicui ciuitas exepli ca legatos comiter tractare iustu e spontessia, eosdciri pulsare, uicissim iniustum, reddere
33쪽
& negare depositum eodem modo, quod quia hominum consensu S usu diiudicatur. id circo ius yntium a iure peritis appellatur eodem philosopho auctore,qui alio in loco legem ciuile uocat propriam,utpote unius gentis aut ciuitatis, naturae uero,communem.qua ses utatur Ora nationes.id comune iustum,aut uicissim iniustum esse declarans,quod csse tale omnes homines uesilat diuinatione quadam naturali intcrpretatur. Nunquid tibi uideor recto quid iustum natura, quid iniustum si statuisse Leopino habeo . quid contra dicat Nam quod omnibus uidetur,hoc uerum esse facile philosophis assentior, idq; iudicium esse naturae,certum haeso. sed isto modo, uereor, ne nihil nobis iustum natura relinquatur. Quid enim tam iustum vi,de quo in iudiciorum tam infinita uatietate idem omnes homines n5 dico mundi,sed unius ciuitatis eodem modo tu diccnt,cum etiam in rebus,quarum iudicium cst in sensu interdum sit magna dissentio, eundem cibum alio dulce,alio diuersum iudicate, D o. Esto bono aio Leopiade nam te isto scrupulo facile idem Aristotelis explicabit ut enim res dui σcis,us calida sit,an secus, credimus sensui recte ualentium,nec movemur,siquid contra vidcatur aegrotantibus,se inquit ille,in bonis malis rin' discemendis,hoe est in uirtutibus statuendis, acumis bonorum iudicio standum est,quorum mes
34쪽
sana,M animus habetur,non improborum, in Fbus aegrotat utrun irtus enim S uirtute pra ditus recte iudicat singula vi enim quasi mcnssigra,& expetendarum,fugiendarumq; rerum certissma norma.Cum aliquid igitur hominum communi sentetia honestum uel turpeiussum aut uiscissim iniustum esse dicimus prudentium, studiosorumi iudicia uolamus intelligi nonina pcr ditorum N prauis tum opinionibus tum etiam moribus corruptorum, nec si qua Ins est adcobarbara, & inhumana,ut a sensia communi hostminum aborreat.quamobrem iure cosulti in deo finitione iuris oratium no id simplicitcr aec alui
quo Pentes omnes ututur,sed addui et,humanae.
I His igitur explicatis,ut quod quaerimus aps pareat am mihi responde, utrum iniuriam in alios inserre non lacessitum sed suis cupiditatib'serulant .ati alios bonis suis spoliare, iniustuputes spote sua. Leop.Certe siquid aliud.6c quoniam id scelus bellis potissimum patratur, id circo Ila contra naturae legem esse dico. Demo, Quid iniuriam propulsare N iminc ito laborantibus op ferre honne eadem ratione sponte sua,hoc est natura iustum esse confitcbimur sue enim magnus orator,& idcm philosophus egregrius scriptum reliquit,& postea ea diuo Ambroso rcpotitum in eo libro,quem ipse quos de ossiciis inscripsit. Qui non dacndit nec obsitit, si
35쪽
A podist iniuriae,hic tam est in uicio, qi s parentes
aut amicos,aut patriam deserat unde duoru magnorum imperatorum populi Romani in bella ciuili uoces plurimorum sermone di approbatione celibratae proruperunt,quorum qui patriae libertatem cum senatu contra sceleratos ciues tutat, batur,uerba quibus utitur in euangelio Christus,
usurpasse traditur,qui non est mecum cotra me
est,alter,qui eidem patriae struitutem sagiciosissime moliebatur sui foeteris coscius uicissim dictasse fertur.pro se csse,qui non esset contra sci inius riam igitur,uel in socios,uel in nos, quibus nihil ipss charius esse potestillatam propulsare, de modo iustum esse dic us spote sua. op.Mca quidem sentcntia.Amo.Cum igitur bello ivi naturae uiolari,si ad alterius iniuriam susceptum
fuerit,fateamur, none idem iustum esse naturae,
lege confiteri necesse ad uioletorum iniuria propulsandam innocentcs defendendum susci piatur c Leopasta quid ratione sic uidcte, ego tamen quid praeocpcrit Christus, di euangelicae doctrinae,de qua initio dixi mcmincto. nec Pauli monita huc peninentia contempsero,qui non dico bella,sed lites, quae sunt multo tolcrabiliora mala, christianis ad Corinthios scribens,liis αυε- bis interdicit. Iam inquit omnino delictum vi in uobis quod iudicia habesis inrer uos, quare non magis iniuriam accipitis quare non magis Daudcm
36쪽
dem patimini Christus di paulus iniurias inimi
Cis nos condonare iubct,tu nos hortaris ad iniurias persequendps quae uera sunt, non posistat dissiciae, Aut igitur doce,haec cum illis non pu gnare, aut cum Christi, di pauli dictis refragari nefas sit,desine me tuis argutiis, ad illas naturae leges reuocare. Demo.aquissima ucro condicio, di quam sane Iutans accipio.ut summa igitur paulo altius rc latur,utar, si tibi uides, paulis, Wr oratione perpctua:tu intcrim, si quid displi, erit,memoriae mandabis, te possca tuo iure, de arbitratu contradiccs,Lcop. Mihi ucro uidctur, ncc te quo ad uolesanterpellabo. Demo. Non te latre Leopolde multas maxi
mast fuisse intcr philosophorum principcs definibus bonorum S malorum disscntiones, aliis alio summum bonum,summumi malum mclietibus,legisti enim opinor,quinq; illos libros,qui bus hanc qua tionem Ciccro, nescio doctiuS Andegantius vi compli xus, Et quid scripstiit cius aequalis Mares uarro,doctissim' Romanroum, Libta quo processerit lamus ratio ueterum sentctias enumerando non ignoras. Quan cnim cmacs huius de philosophia libri, muria icmporum intercidinnt,multas tamcn eius sentcntiasn caS in
Primis,quae hunc locum attingunt,divratcr pcrosequitur Augustinus in libris, qui sunt de ciuita re dci,Scd caeteris opinionibus masno doctoru
37쪽
hominum eonfisu olim explosis nemo sere iam pridem est, quin peripatricorum, de Aristotelis ab stoicis S ucteti academia uocabulis magis ,
U rebus dissontietium disciplinam, ut in reliqua philosophia,sic in hac quaestione caeteris philosophis anaeponat.Pripateticorum porro desumsmo bono sentcntia notissima tibi cst, & cun σctis qui Aristotclis libros do moribus t erunt,in usu uirtutis positum esse fincm bonorum, quem Me iam mmum bonum, interdum felicitate
appellat. a quo uirtutis usu quonia intcrdum aducris ualetudine,alias excludimur eoaeatead circo.corporiS,N exrerna bona, suppetere aiunt Oportariquibus utimur partim,ut instrumentis ad fungendas uirtutes,partim ut rebus ncccssagriis ad uitam librealiter deIndam . Sed cum sit duploe uirtus,altera ὁ ν: Rη, altera orae σα nuncupata,latine autem,ut uideo intellectuas Iis,N moralis consueuit appcllari, in aIaerutrius
usu satis esse praesidii,putant pcripatetici ad bene Matri; uiucndum sed eos tamcn beatiores criqui cognitioi ucritatis uacantra optimarum regrum contemplationi, quanto talica intellectiis caetcris animi partibus, ac ros diuinae humanis habentur praeflantiores. Disserit aut Aristoteles de ea selici tale quae potvi in homincm mortalina cadcre non de illa,quae utcst,sic vocatur a theolosis aeterna uita, qua cssicit clara, apertat
38쪽
dei contemplatio sic enim Ch istus paucin alto'quitur. Haec est uita a torna,ut cognoscant te soslum dcum uerum,quod nemini datum csse con' stat in corporc mortali,praeter Christia, demose,N paulo quaercntibus cruditis.Nunc cnim uidesimus,ut inflatur paulus,pcr spcculum in cnigmayre tunc autom facie ad facictra,cunq; apparucrit, similes ci crimus, S uidcbimus cum si cuti cs
qua ψ nc hanc quidem selicitalcm philosophus
intactam reliquit, nisi s ipsam non hominibus tribuit,sed diis immortalib quos semper tradit esse beatos, ut igitur summorum philosophoruratio uitam sapicntium,qui dci uitam,qua tanus mortalibus cst datum aemulantur, cunctis pia σfcri longo intcrualloicos tamcn. qui in rcip . aut eius parcium adinnistratione cum uirtute sunt occupati,a se icitate non excludit,sic christianis intelligcre oporter,dupliccm cssse uiuedi ratione, utraml honestam oc rcligioni cossentancam, sed quarum altera longe altari praeseratur. Hanc dupli m uitam,ne longius abicris , Christus ipse non obscure in duabus sororib'Martha dc Mayria significauit clusi discrimcn aperuit. In Martha cnim quae hospite Christum libcralltcrcxcepit S sedula in eam curam incum bat, ut binissgne ipsum, ac ciuiliter tractaret, quid aliud intelligimus,l corum uitam,qui coici dis morum uirtutibus se deduntra rebus a cndis accomog
39쪽
dant. Nain quia, quae sedens ad pedes domini ucinis esus erat intcnta,philosophantium, ni plantium* uita haud dubie significas. Cui quoniam Martha multorum error in Iccum,ub tam ciuilcm praeserebat,dum sororis ociu apud Christum incusaret sic cius expostulationi ChristuS occurrit,ut utrans uitam honestam csse docorrescd contemplantium multo praulatiorem. Nam Martha Martha inquit sollicita es,& tutabaris ciua plurima.Porro unu est necessarium, Maria optimam partcm cliuit,quae non auferetur ab ea. quasi dioerct , qui in re gerenda uorsantur,ac studcnt honcstarum rerum administratiosnt,ut Martha hos quanqi ipsorum uita laudan
da est,nam cum uirtutc humanis tum neccssitatibus scruir,tum etiam commodis, tamcn multis
sepe sollicitudinibus implicari turbulentis cubris angi necesse cst. Qui ucro Mariam imitantes
inuesti gandae,uctitati:& diuinarum rerum conte Plationi uacant,horum uita tranquilla,& serena est,ati longe perseeli or.quippe cu eam, quo ad Iicc aemulctur,quae iustos N amicos dei ucre σatos cum G hac uita migrauerint efiiciet. Sed unum est inquit nccessarium,altcru tria cnim,uir turem morum. aut intulinus colere necesseeli: Dircete uiuatur. Nam qui utraq; ne octa uecordie scrae turpitudini dederit:is non dico a chri stianorum sed ab hominum consortio repelli co
40쪽
terminatio de t. Nam squis sorte tam stupi dus est,ut putre Martiue ossiciti,ac hiaraic opus, a Christo fuissse improbatum, lcgat Augustini litallum quina scripsit de urebis domini,ubi hunc angelii locum marrat, & quantum sintcntia fallatur intellivi. Quid ergo inquit putemus o
praehcnsilire ine minit crium Marthasquam ='A uesti is, ra hospitalitatis occupaucrat. quae tanto hospis diu.ic latabatur Hoc si uerum cst,omittat homino mcntibus ministrarc.uaccrat ucria, occupcntur circa scicntiam salutarctra nihil cis sit curae, quis peregrinus in uico sit, quis egeat pane, ualcantopcra misericordie,instcnt uni scicntiae. Non crygo dominus opus repraehcndit.sed munus distinritisequitur mim Maria optimam part clcgit quae non auseretur ab ca.non tu malam , sed illa messor . Haec Augustinus. Sed apoetius etiam Grcgorius scse huius sentcntiae grauissimum au ctorcmcxhibuit cuius urebam sunt in moraliuvi. libro.pcr Mariam inquit,quae uerba residinsaudicbasic6remplativa uita exprimis. Poe Martham exicrioribus absequiis occupatam activa uita significatur scd Maritu cura non reprae hoditur. Mariae uero laudas,quia magna sunt aeti Uae uitae nacrita,scd cotcmplativae potiora. Vtra v igitur uita, non modo doctissimcrum homi
num sed Christi dei iudicio probanda ist, di hos mine christiano digna Coi lcmplatio tamcu lo s